Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Vakıfbank'ın sunduğu bir piyasa ekranı programında Tahincioğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Tahincioğlu ile yapılan bir röportajdır. Tahincioğlu, 1956'da babası ve amcalarının kurduğu aile şirketinin yönetiminde yer almaktadır.
- Röportajda inşaat, sanayi ve gayrimenkul sektörleri arasındaki farklar, karlılık oranları ve Türkiye ekonomisindeki payları ele alınmaktadır. Konuşmacı, inşaat sektörünün ekonomideki %30 payının azaltılması gerektiği görüşünü paylaşırken, sanayi sektörünün inovasyona önem vermesi gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca gayrimenkul sektörünün riskleri, GYO'ların vergi avantajları ve AVM'lerin durumu da detaylı şekilde tartışılmaktadır.
- Röportajda rant vergisi konusu, OVP ile gelen düzenlemeler, bireysel yatırımlar için beş yıllık vergi muafiyeti ve Avrupa ile Amerika'daki rant vergisi uygulamaları ile Türkiye'deki durum arasındaki farklar da ele alınmaktadır. Konuşmacı, Türkiye'de bin kişiye 128 metrekare kiralanabilir alan olduğunu ve Avrupa ortalamasının 269 metrekare olduğunu belirterek, perakende sektörüne etki eden makroekonomik dengeler hakkında da görüşlerini paylaşmaktadır.
- 00:02İnşaat ve Sanayi Sektörleri Hakkında Görüşler
- İş dünyası ekonomideki gelişmeleri nasıl karşılıyor ve kararlar almaya hazırlanıyor sorusu ele alınıyor.
- Özcan Tahincioğlu, Tahincioğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı olarak konuk olarak yer alıyor.
- Tahincioğlu Holding, 1956'da babası ve amcaları tarafından kurulan şirketle insaata 1965'te ilk kez girmiş, ancak 6 yıl önce aile markası uluslararası bir deve satılarak amiral gemi olarak inşaat sektörü seçilmiş.
- 01:39Sanayi ve Gayrimenkul Sektörleri Arasındaki Farklar
- İnşaat sanayi engel değil, ancak Türkiye'de sanayicilerin gayrimenkul sektöründeki rantı görerek sanayiden çıkıp gayrimenkulle girmesini doğru bulmuyor.
- Sanayideki ağırlık azalınca gayrimenkul sektöründe öne çıkmışlar, ancak sektör ciddi rekabet içinde ve asıl yabancı direkt sermayeyi çekecek olan sanayi sektörüdür.
- Sanayide katma değeri artırabildiğiniz ve inovasyona ağırlık verebildiğiniz oranda karlılığınızı artırabiliyorsunuz, bunun dışında sürekli aşağı doğru giden bir karlılıkla karşılaşmakla mecbur kalıyorsunuz.
- 03:40Sanayi ve İnşaat Sektörlerinin Karşılaştırılması
- Sanayide üç-dört senede bir yeni bir proje yapamazsınız, sanayi daha uzun vadeli yatırımlar gerektirir.
- İnşaat sektöründe ise üç-dört senede bir yeni projelerde yeni şeyler katabiliyorsunuz, dolayısıyla daha hızlı değişen bir sektör.
- Sanayi yatırımları (100-200 milyon dolarlık veya 500 milyon dolarlık) ertesi gün veya üç-dört sene içinde değiştirilemez, daha ağır ama uzun vadeli yatırımlarla giden bir yapıdır.
- 04:30İnşaat Sektörünün Ekonomideki Rolü
- İnşaatın Türk ekonomisindeki payı yüzde otuz olup, bu azaltılmalı değil çünkü 280 küsur sektörü tetikleyen bir yapıdır.
- Son on yıldır inşaat sektörü büyüme oranlarını öne çıkaran ve birinci derecede büyümeyi tetikleyen sektör konumunda, ancak bu sürdürülebilir bir şey değil.
- Gayrimenkul sektörü istihdamın yüzde onunu yaratmakta ve büyümenin önemli bir payını getirmekte, ancak bu durum sürdürülebilir değil.
- 05:36Gayrimenkul Sektörünün Geleceği
- Gayrimenkul sektörü kolay bir sektör değil, özellikle son on yılda girenler önemli paralar kazanmış olabilir.
- Konuşmacı, kendi tecrübesini ölçerek gayrimenkul sektöründe Rusya moratorunda, Asya krizinde, 2001 anayasa fırlatıldığında ve deprem olduğunda da gayrimenkul yaptıklarını belirtiyor.
- Önümüzdeki dönemlerde özellikle yeni girenlerin ayrışacağını ve kalıcı oyuncuların sektörü daha ileriye götüreceğini düşünüyor.
- 06:44Gayrimenkul Sektöründe Riskler ve Düzeltmeler
- Kalıcı oyuncular vurgusu sektörde uzun vadede varlık gösteren tüm grupların yaptığı bir kurgu olup, yeni girenler için risk nispeten daha düşük.
- Konut kredilerinin toplam kredilerin yaklaşık %10-11 civarında olması nedeniyle balon riski çok düşük.
- Alışveriş merkezi yatırımcılarının toplam alışveriş merkezlerinin %7'si yakın zamanda kapanmak zorunda kalmış, bu bireysel düzeltmeler olacaktır ve sektörün geneline büyük etkisi olmayacaktır.
- 08:05Sanayi ve İnşaat Sektörlerindeki Maliyet Baskısı
- İnşaat sanayisindeki maliyet baskısı bir sanayide de mevcuttur, ancak son dönemde inşaatta çok daha ciddi bir maliyet baskısı var.
- İstanbul'da markalı konut piyasası toplam konutların %8'ine tekabül ederken, %92'si aynı şartlarda oynamayan oyunculardan oluşmaktadır.
- Gayrimenkul sektöründe de önemli girdilerin büyük çoğunluğu döviz bazlı, satışlar TL bazlı olup, sürekli değişen KDV vergi mevzuatı ve artan regülasyon iş yapmayı neredeyse imkansız hale getirmektedir.
- 10:04Rant Vergisi ve Vergi Mevzuatı
- Rant vergisi OVP ile birlikte resmen kağıda kaleme alındı ve devreye girdi.
- İmar mevzuatını gayrimenkul geliştiricileri yapmıyor, değiştirmiyor veya etkileyemiyor, bu mevzuattan dolayı artan gelir veya rantın vergilendirilmesi doğal ve doğru.
- Bireysel yatırım için gayrimenkul sektöründe tetikleyen bir şey olduğu için, gayrimenkulü elinizde beş yıl tuttuğunuz takdirde beş yıldan sonra hiçbir vergi yok, ancak burada bir kademelendirme olması söz konusu.
- 11:45Rant Vergisinin Uygulanması ve Geliştiricilerin Durumu
- Avrupa ve Amerika'da gelişmiş piyasalarda değer artışı söz konusuysa yerel belediye veya hükümet bir pay almakta, ancak bu payın çok yüksek olmaması önemlidir.
- Yüksek bir rant vergisi, bina sahibi olmayan bir şeyden dolayı değeri artan binayı satmaya teşvik edici olabilir.
- Geliştiricilerin üzerinde durduğu zemin kaygan olup, müktesep hak henüz planlarda olmadığı için, açılan davalar sonucunda planlar iptal edilebiliyor ve geliştiriciler zor durumda kalabiliyor.
- 13:31Gayrimenkul Sektöründe Cayma Hakkı Sorunu
- Gayrimenkul sektöründe cayma hakkı, yüksek rakamların kanunu olarak herkesin birdenbire vazgeçmeyeceğini varsayarak ilerleyen bir sistemdir.
- Kriz döneminde veya başka bir durumda herkes aynı anda vazgeçmeye kalkarsa, bu sektörü ciddi darbe vurabilecek bir sorun olabilir.
- Tüketiciyi korumak gerekir ancak bu düzenleme bir tarafa yönelik olmamalı ve ufak ince ayarlarla düzeltilebilir.
- 14:56GYO'lara Vergi Teşviğinin Kaldırılması
- GYO'lara yüzde yirmi kurumlar vergisi muafiyeti kaldırılması konusu tekrar alevlenmiş durumdadır.
- GYO'lar halka açık şirketler olmadığı için, rakiplerinin yüzde yirmi kurumlar vergisinden muaf olması avantaj sağlar.
- Konuşmacı, bu muafiyetin kesinlikle kalkmaması gerektiğini düşünüyor çünkü gayrimenkul sektörünün tabana yayılabilmesini sağlayacak en büyük araç gayrimenkul yatırım ortaklarıdır.
- 16:25GYO'ların Ekonomik Önemi
- Gelişmiş piyasalarda GYO'lar toplam borsanın yüzde beş buçuk-altı'sına tekabül ederken, Türkiye'de bu rakam yüzde üç buçuğa denk gelmektedir.
- GYO'ların net aktif değerine oranla almış olduğu iskontolar çok yüksektir; örneğin bir GYO'nun 200 milyon lira net aktif değeri varsa, hisse değeri yaklaşık 140 milyon lira civarındadır.
- Regülasyonların daha kapsamlı ve sürekli değişmeyen bir şekilde ele alınması durumunda, şirketler halka açılarak bu tabana yaymak isteyecektir.
- 17:52Halka Açık Şirket Olma Hedefi
- Konuşmacı, mevzuatlar belli olmadan karar vermekte zorlandığını ancak yakın zamanda değil ama orta vadede halka açılmak gündeminde olduğunu belirtiyor.
- Halka açılmayı kurumlar vergisi avantajından dolayı değil, projelerin büyüdükçe artan sermaye ihtiyacı ve proje adetlerini karşılamak için düşünüyor.
- Şeffaflık ve diğer nesillere geçiş açısından da halka açılmak önemli olabiliyor.
- 19:11GYO Hisselerinin Getirisi
- Konuşmacı, GYO hisselerine uzun vadede inandığını ve sağlam şirketlerin önümüzdeki dönemlerde özellikle likiditesi fazla olan GYO'ların büyük kazançlar getirebileceğini düşünüyor.
- Ocak 2010'dan bu yana konut fiyatları yüzde 50,50 artarken, GYO endeksi sadece yüzde 16,78'lik bir artış göstermiştir.
- Yıllık bazda GYO endeksi yüzde 11,59'luk bir değer artışı yaşarken, konut fiyatları yüzde 8,35'lük bir artış göstermiştir.
- 21:11GYO Endeksinin Sorunları
- GYO endeksinde halka açık GYO'ların yüzde 20'si bu değerin yüzde 80'ini oluşturmakta, bu nedenle kuyrukta bulunan ve hareket etmeyen hisseleri arındırarak bakmak gerekir.
- Gayrimenkul sektöründe en büyük problem büyük halka arzların olmamasıdır; büyük arzlar olmadığı zaman derinlik olmamakta ve gerçek fiyatı yansıtamamaktadır.
- Kısır döngüyü kırmak için özellikle GYO'larda yeni bir düzenlemeye gidilmesi gerektiğini, ancak bu vergi muafiyetinin kalkması demek olmadığını vurguluyor.
- 22:21Alışveriş Merkezleri ve Perakende Sektörü
- AVM'lerin yüzde yedi'sinin iş yapmayan ve kapandığı belirtiliyor.
- İthal lüks için ek vergi gibi yeni düzenlemeler yapıldığı ve bunun talep üzerinde etkisi tartışılıyor.
- Makroekonomik dengelere bakıldığında, AVM yatırımcıları ve perakendeciler için ayrı değerlendirmeler yapılması gerektiği vurgulanıyor.
- 23:34Yabancı Yatırımcılar ve Alışveriş Merkezleri
- Alışveriş merkezlerinin sektörün üçte birini oluşturduğu ve yabancı yatırımcıların üçte birini oluşturduğu belirtiliyor.
- Yabancı yatırımcıların ülkeye girip kalan, sıcak para değil, önemli bir getiri kaynağı olduğu vurgulanıyor.
- Türkiye'de her bin kişiye 128 metrekare alışveriş merkezi kiralanabilir alanı bulunurken, Avrupa ortalaması 269 metrekaredir.
- 24:25Perakende Sektörünün Geleceği
- İstanbul'da alışveriş merkezi alanı 190-200 metrekarelere yaklaşmakta, ancak Türkiye genelinde daha fazla yatırım imkanı olduğu belirtiliyor.
- Perakende sektörünün gelişimi makroekonomik dengelere bağlı olarak kişi başı gelir yükselmesiyle gerçekleşecek.
- AVM'lerin yüzde yedi'sinin kapandığı ve büyüklerle dökülenlerin alınıp devam edileceği ifade ediliyor.