Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin 2021 sezonunun 54. dersi olup, Emine, Murat, Hüseyin, Doruk, Mehmet, Özge, Bahadır, Öykü ve İsmail gibi öğrencilerle etkileşimli bir şekilde Yunanca dilbilgisi dersi sunduğu eğitim içeriğidir.
- Ders, Yunanca'daki fiil çekimleri, ortacı yapıları ve zamanlar üzerine odaklanmaktadır. Öğretmen, şimdiki zaman ortacıları, geçmiş zaman ortacıları, çekim anahtarları, mastar (infinitive) kullanımı ve dolaylı fiiller gibi konuları detaylı şekilde anlatmaktadır. Ders boyunca öğrencilerden Yunanca cümleler okuması ve Türkçe'ye çevirmeleri istenerek, fiil çekimlerinin nasıl kullanılacağı örneklerle gösterilmektedir.
- Videoda ayrıca Yunanca'daki fiil sınıfları (sigmamalı ve sağlam gövdeli fiiller), altı çekim anahtarı, eril ve dişil fiil çekimlerinin farkları, şart cümlelerindeki ortacı kullanımı ve "Danaos kızları" gibi mitolojik örneklerle fiil çekimlerinin nasıl kullanıldığı açıklanmaktadır. Dersin sonunda öğretmen, önümüzdeki hafta normal programın devam edeceğini belirtmektedir.
- 00:03Dersin Tanıtımı
- 54. ders olan bu derste 2021 sezonunda auris gövdenin yeni fonksiyonlarına devam edilecek.
- Önceki dönemlerde ortaçlarla ilgili çalışmalar yapılmış, 2020 yazında futurum (gelecek zaman) ortaçları işlenmiş.
- Bu derste sigma almayan fiillere ve gelecek zamanında sigma olmadan şey yapan ortaçlar ele alınacak.
- 01:29Örnek Cümleler ve Ortacılar
- Öğretmen, öğrencilerden "halk gençleri her zaman iyi eğiten öğretmene güzel hediyeler verir" cümlesini çevirmelerini istiyor.
- Cümlede "hediyeler verir" fiili, birinci çekim anahtarından yapılmış ve şimdiki zamanda çekilmiş bir fiil olarak belirtiliyor.
- İkinci örnek cümlede "öğretmen gençleri geçen sene iyi öğreten öğretmene güzel hediyeler sağlar" cümlesi işleniyor.
- 04:06Yunanca Ortac Çekimi
- Öğretmen ve halk arasındaki ilişki, Yunanca cümlelerinde "öğretmen her zaman öğretiyor" ve "halk ona hediye veriyor" şeklinde ifade ediliyor.
- "Didaskale" (öğretmen) ve "didaskas" (eğiten) kelimeleri, üçüncü tekil eril ve eril tekil latif olarak çekiliyor.
- Cümlede "didaskas" (eğiten) ve "didaskalo" (eğiten) kelimeleri, "geçen sene gençleri iyi eğiten öğretmen" anlamında kullanılıyor.
- 06:35Ortac Çekimin Özellikleri
- Ortac çekimi, Yunanca'da geçmiş zamana en yakın olan çekim olmasına rağmen, zamansal işaretleri yoktur.
- Ortac çekimi, fiilin çekim anahtarından türetilir ve "hayde" (ben) eki ile başlar.
- Ortac çekimde, fiilin sonuna özel şahıs son ekleri eklenir ve bu çekim üçüncü tekil eril, dişi ve nötr çekimlerde benzer şekilde kullanılır.
- 14:34Ortac Çekimin Tavırı ve Kullanımı
- Ortac çekimi, yüklemden önce gerçekleşen eylemleri ifade eder ve anlık basit tavır kullanır.
- Şimdiki zaman ortac çekimi, yüklemeyle aynı anda gerçekleşen eylemleri ifade eder.
- Ortac çekimlerde zamansal durum kendi içlerinde saklanır ve geçmiş zaman işaretleri içermez.
- 18:43Çeviri Örnekleri
- "Didaskale" (öğretmen) ve "didaskas" (eğiten) kelimeleri, "her zaman eğiten öğretmene" anlamında kullanılır.
- "Didaskalo" ve "didaskas" kelimeleri, "geçen sene gençleri iyi eğiten öğretmen" anlamında çevrilebilir.
- Yunanca cümlelerde "eğiten" kelimesi Türkçe'de yeterli olabilir, ancak teknik çeviride "eğitmiş olan" şeklinde de ifade edilebilir.
- 20:31Yunanca Fiil Çekimleri
- Yunanca'da fiillerin çekiminde sigma ile biten fiillerin yanı sıra, "ago" gibi fiiller de farklı çekim anahtarı kullanır.
- Sağlam gövdeli fiiller (a-auris) sigma kullanmadan "on" ile biten fiillerdir ve Yunanca'da daha kolaydır.
- Sağlam gövdeli fiiller geçmiş zamanında epsilonla başlar ve birinci tekil şahıs için "ego" şeklinde kullanılır.
- 23:24Fiil Çekimleri ve Çekim Anahtarları
- "Kleptes" fiili (hırsız) örneğinde, "klepsen" çekimi üçüncü çekim anahtarını kullanır ve geçmiş zamanda çekilir.
- Fiillerin çekiminde üç çekim anahtarı kullanılır: elif çekimi, dişil çekimi ve nötr çekimi.
- Fiillerin tamamen öğrenilmesi için her gün bir fiilin tüm zamanlarında yazarak tatbik edilmesi gerekir.
- 26:09Çekim Anahtarlarının Kullanımı
- Teoride altı çekim anahtarı vardır, ancak şimdilik üç çekim anahtarı kullanılmaktadır.
- Birinci çekim anahtarı imperfect (geçmişte uzun süren veya tekrarlı olan zaman) türetir.
- İkinci çekim anahtarı gelecek zamanı, üçüncü çekim anahtarı ise basit geçmiş zamanı ve tavırsal nüansı türetir.
- 29:02Ortacı ve Austos Kullanımı
- "Danaos kızları babalarına hakkaniyetli şekilde hürmet etmeyenler" cümlesinde, "times" (uyuyor) fiili ortacı olarak kullanılır.
- Ortacı, yükleme fiilinden daha önce gerçekleşen eylemi ifade eder.
- Eğer ortacı yerine şimdiki zaman ortacı (osas) kullanılıyorsa, eylem yükleme fiiliyle aynı anda gerçekleşir.
- 35:19Yunanca Ortacılar ve Fiil Çekimleri
- Ortacılar arasında eylemlerin gerçekten gerçekleştirilip olmadığı farklar olabilir, örneğin Danaos kızları babalarına hürmet etmemiş olabilirler.
- Futurun (gelecek zaman) ortacıları genellikle -m olumsuzunu alır çünkü futurun gelecekte yapılacak eylemlerden bahsediyor.
- Şart cümlelerinde de -m olumsuzu kullanılır.
- 39:19Fiil Çekimlerinin Cinsine Göre Farkları
- Yunancada eril ve dişil fiil çekimleri farklıdır, örneğin "o fiile" (dişil) ve "fiile" (eril) farklı fiil çekimleridir.
- Ortacılar nominatif tekil özneyi bize anlatır ve fiil çekiminde cins görünmeyebilir.
- "Yapıp" (edip) fiil çekimi günlük hayatta az kullanılır ancak yazılı Türkçe'de hala çok kullanılır.
- 43:32Örnek Cümleler ve Çeviriler
- "Agoradaki leri Lakedemonyalılarla savaşmaya ikna eden hatip" cümlesinde, ikna ettikten sonra olan eylem "peyksas" ortacısıyla ifade edilir.
- "Ey müttefikler, bizi altınla ve başka hediyelerle ikna ettiniz" cümlesinde, ikna ettikten sonra olan eylem "keteso" ile sorulur.
- "Dün köprüyü korumuş olan on askerin beşi bugün yolu koruyacak" cümlesinde, "pentaton" ortacısı kullanılmıştır.
- 52:10Yunanca Fiil Çekimleri ve Örnekler
- Köprünün yanına dört asker dizilmesi ve diğer ikisinin yola dizilmesi örneği inceleniyor.
- "Takas" fiilinin "dizmek", "konumlandırmak" ve "düzenlemek" anlamlarına geldiği açıklanıyor.
- "Taksiyerhis" kelimesinin İstanbul'da "taksiyer" anlamına geldiği belirtiliyor.
- 55:03Yunanca Fiil Çekimleri ve Cümle Yapıları
- Rezillerin vatandaşların iyi işler yapmasına engel olduğu ve kimin rezilleri engelleyecek olduğu retorik bir soru olarak ifade ediliyor.
- Fiil çekimlerinde çoğul ve tekil, geçmiş ve gelecek zaman farkları açıklanıyor.
- Normal sıfat fiil olarak çevrileceği belirtilen bir cümle örneği inceleniyor.
- 58:21Yunanca Cümle Örnekleri ve Çevirileri
- Atinalıların geçen sene Spartalılara karşı Korintilere, bu sene ise Arkadyalılara karşı yardım ettikleri cümle örneği inceleniyor.
- Bir kişi agoraya geçen sene yalnızca yiyecek, bu sene ise şarap da götürdüğü cümle örneği veriliyor.
- Okulda genellikle iki saat kalırken, dün üç saat kaldığı ve yarın sadece iki saat kalacağı cümle örneği inceleniyor.
- 1:02:27Yunanca Fiil Çekimleri ve Özel Durumlar
- Fiil çekimlerinde kaynama ve aksan farkları açıklanıyor.
- Birinci çoğul şahıs fiillerde yüklem görünüyorsa, nominatifteki ortaçın aynı şahs olduğu belirtiliyor.
- Minos'un ilk önce Girit'te krallık yapıp daha sonra Hades'te ölülere hüküm verdiği cümle örneği inceleniyor.
- 1:05:04Yunanca Fiil Çekimleri ve Özel Fiiller
- "Angello" fiilinin (haber vermek) çekimleri ve zamanları açıklanıyor.
- Demetrius'a savaş hakkında haber gönderilen cümle örneği inceleniyor.
- İkinci çoğul şahıs fiillerde geçmiş zaman sinyali olarak epsiyonun görülmemesi belirtiliyor.
- 1:08:40Yunanca Fiil Çekimleri ve Özel Durumlar
- İlk harfi ünlü olan fiillerde geçmiş zamana alınırken birinci ünlünün de değiştiği açıklanıyor.
- Tartaros'a inerken acı çekenlerin iniltilerini duyan cümle örneği inceleniyor.
- Fiil çekimlerinde "de" kısaltmasının illüzyona uğramış vaziyet (epsiyon düşmüş) olduğunu belirtiyor.
- 1:11:11Yunanca Fiil Çekimleri ve Sıfat Fiiller
- Fiil çekimlerinde üçüncü çekim anahtarı kullanılır ve geçmiş zaman eksiği (epsilon) düşürülür.
- Fiil çekimlerinde ünlü kaynaşması nedeniyle fiilin başındaki ünlü değiştirilir ve normalde alfa ile başlayan fiillerde geçmiş zaman eksiği eklenir.
- Sıfat fiiller, fiil köklerinden türetilen sıfatlar olarak kullanılır ve cümlede özne olarak geçer.
- 1:12:53Yunanca Fiil Çekimleri ve Fiil Eklemleri
- Fiil çekimlerinde ortaç (partisip) ve sıfat fiil kullanılabilir.
- Yunanca'da "nasılsın" sorusu "pos eis" şeklinde sorulur ve bu "nasıl sahip oluyorsun" anlamına gelir.
- Fiil çekimlerinde fiil köklerine ekler (eklemler) eklendiğinde fiilin anlamı değişir.
- 1:21:42Yunanca Fiil Çekimleri ve Mastar Kullanımı
- Yunanca'da fiil çekimlerinde mastar (infinitive) kullanılır ve aynı fiil için farklı mastar formları olabilir.
- Mastar, fiilin özne olarak kullanılabilmesini sağlayan bir eklemdir.
- Mastar ve akuzatif birlikte kullanıldığında "yapmalı, yapması gerekir" anlamına gelen yardımcı fiil oluşturulur.
- 1:26:35Yunanca'da İki Master Farkı
- Yunanca'da bazı fiillerin iki farklı çekim anahtarı vardır: örneğin "eğitmek" fiili için "payda" ve "master" şeklinde iki farklı çekim vardır.
- "Payda" çekim anahtarı devamlı, tekrarlı tavırı ifade ederken, "master" çekim anahtarı anlık basit tavırı ifade eder.
- Türkçe'de ve İngilizce'de bu tür tavır ayrımı nadiren kullanılır, genellikle sadece "eğitmek" gibi tek bir kelimeyle ifade edilir.
- 1:29:37Fiil Çevirileri ve Örnekler
- "Zeus suçluları Tartaros'a göndermek istiyor" cümlesinde fiil çekimleri incelenmiştir.
- "Rahip tapınaktan şeyler çalan hırsızı engelledi" cümlesinde "klepsi" fiilinin anlık basit tavırı ifade ettiği belirtilmiştir.
- "Öğretmen onun babasına saygı duymasını emretti" cümlesinde fiil çekimleri ve anlamı incelenmiştir.
- 1:32:50Diğer Fiil Örnekleri ve Dersin Sonu
- "Hatip vatandaşları yabancıya kötü şeyler yapmaya ikna ediyor" cümlesinde fiil çekimleri ve anlamı incelenmiştir.
- "Komutan bize düşmanların evlerine zarar vermemiz emretti" cümlesinde fiil çekimleri ve anlamı incelenmiştir.
- Dersin sonunda hafta sonraki programın normal saatlerde yapılacağı belirtilmiş ve kaydın kapatılması söylenmiştir.