Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, malzeme mekaniği alanında yorulma konusunu anlatan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, yorulma ile ilgili temel kavramları ve yöntemleri detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Video, yorulma ömrünü belirlemek için kullanılan SN eğrisi (Whler diyagramı) ile başlayıp, yorulma dayanımı limiti (endurance limit) kavramını açıklamaktadır. Ardından düşük çevrim yorulması ve yüksek çevrim yorulması arasındaki farklar, çelik ve alüminyum gibi farklı malzeme türlerinin yorulma davranışları ele alınmaktadır. Son bölümde ise farklı yorulma türleri (termal, yüzey, darbeli, korozyonlu, kazımalı ve sonic yorulma) ve yorulma deney türleri (eksenel, eğime, burulma ve bileşik gerilmeli yorulma deneyleri) ile bunları gerçekleştirmek için kullanılan makineler tanıtılmaktadır.
- Yorulma Dayanımı ve S-N Eğrisi
- Malzemelerin yorulma ömrünü belirlemek için kullanılan temel yöntem S-N eğrisi (Whler diyagramı) kullanılır.
- S-N eğrisinde x ekseninde çevrim sayısı, y ekseninde ise gerilme genliği gösterilir.
- S-N eğrisinde endurance limiti (Se), malzemenin bir milyon çevrim sonunda hasara uğramayacağı gerilme dayanımını gösterir.
- 01:25Yorulma Dayanımı ve Ömre İlişkisi
- 10 üzeri 16 çevrimden sonra S-N eğrisinde x eksenine paralel kalan kısım yorulma dayanımı değerini gösterir.
- Malzeme Se değerinin altında yüklenirse sonsuz ömre (infinite life) sahip olur, üstünde yüklenirse sonlu ömre (finite life) sahip olur.
- Yorulma olayı yükleme durumundan malzeme özelliklerine kadar birçok etkili parametreye bağlıdır.
- 02:49Yorulma Türleri
- Bin çevrime kadar olan yorulma olayına düşük çevrim yorulması (low cycle fatigue), bin çevrimden sonraki olaya yüksek çevrim yorulması (high cycle fatigue) denir.
- Çelik türü malzemeler belirgin bir yorulma limit değerine sahipken, alüminyum türü yüzey merkezli kübik malzemelerde belirgin bir yorulma limit değeri yoktur.
- Alüminyum türü malzemelerde yorulma dayanımı, belirli bir çevrim sayısına denk gelen gerilme değeri referans alınarak belirlenir.
- 05:11Yorulma Türleri ve Teoriler
- Yorulma farklı şekillerde karşımıza çıkar: düşük çevrim yorulması, yüksek çevrim yorulması, termal yorulma, yüzey yorulması, darbeli yorulma, korozyonlu yorulma, kazımalı yorulma ve sonic yorulma.
- Yüzey merkezli kübik malzemelerin belirgin bir yorulma limit değeri göstermemesi olayı, istif kusuru enerjisi, deformasyon sertleşmesi, atomsal titreşimler ve distokasyon hareketleri gibi teorilerle açıklanmıştır.
- 06:06Yorulma Deneyleri ve Makineleri
- Eksenel gerilmeli yorulma deneyinde numuneye uzunluğu boyunca çekme ve basma yükleri uygulanır.
- Eğime gerilmeli yorulma deneyi düzlemsel eğime gerilmeli ve dönen eğime gerilmeli olarak ikiye ayrılır.
- Burulma gerilmeli yorulma deneyinde numuneye sabit bir eksene göre tekrarlanan burulma uygulanır.
- Bileşik gerilmeli yorulma deneyinde iki ya da daha fazla yükleme tipi aynı anda uygulanır.
- 07:32Yorulma Test Sistemleri
- Dönen eğilmeli (rotating bending) yorulma makinesi en çok kullanılan türlerden biridir ve tamamen dönen bir test numunesinde eğme oluşturur.
- Eksenel yorulma sisteminde numune iki çene arasına bağlanıp çekme veya basma yüklerine maruz bırakılır.
- Burulma gerilmeli yorulma sisteminde malzemelere değişken burulma gerilmeleri veya kayma gerilmeleri uygulanır.
- Bileşik gerilmeli yorulma sistemi, eksenel yükle kayma yüklerinin veya eksenel yükle burulma yüklerinin birlikte uygulanmasına örnektir.