Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında yönetişim kavramını ve ileri yönetişim konularını anlatan bir öğretici içeriktir. Konuşmacı, öğrencilere sınav hazırlığı amacıyla bilgi aktarmaktadır.
- Video, yönetişim kavramının ortaya çıkışı ve gelişimi ile başlayıp, yönetişim ve yönetim arasındaki farkları açıklamaktadır. Daha sonra yönetişim kavramının ilkeleri (açıklık, katılım, hesap verilebilirlik, etkinlik ve tutarlılık), yönetişim türleri (idari, siyasi, ekonomik) ve iyi yönetişim kriterleri detaylı olarak anlatılmaktadır. Son bölümde ise Türkiye'deki yönetişim ile ilgili düzenlemeler (bilgi edinme hakkı kanunu, kamu mali yönetimi ve kontrol kanunu, kamu denetçiliği kurumu kanunu, etik kontrol kanunu) ve cevap verme süreleri hakkında bilgiler verilmektedir.
- 00:07Yönetişim Kavramı ve Tarihsel Gelişimi
- Yönetişim, yönetim ve idare kavramlarının yerine ikame edildiği, devletin yanında sivil toplum ve özel kesime de yer verildiği ideal bir kavram olarak sunulmaktadır.
- Yönetişim bilimi 16. yüzyıllara kadar tarihine sahiptir; Fransa'da 16. yüzyılda, 1980'lerde Latin Amerika'da ve 1990'da Afrika'da kendini göstermeye başlamıştır.
- Yönetişim kavramının temel ilkeleri açıklık, katılım, hesap verilebilirlik, etkinlik ve tutarlılık olarak belirtilmektedir.
- 01:46Yönetişim ve Yönetme Arasındaki Farklar
- Kamu yönetimi ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde siyasal ağlar örerken, özel sektörde sosyal içerikli baskı gruplarında kamu yönetişimi birtakım ağları örer.
- Yönetişimde hizmet sunumunda dikey değil yatay koordinasyon öngörülür, rekabet ve piyasa desteklenir, kamunun özelleştirilmesi savunulur.
- Yönetişimde devlet dışındaki aktörler (sivil toplum ve özel kesim) kapsamına alınır.
- 03:18Yönetişim Türleri
- Yeni kamu yönetiminde yönetişim kavramı idari, siyasi ve mali türlerini içerir.
- Ekonomik yönetişim kalkınma, yoksulluk ve yaşam kalitesi gibi ekonomik kriterleri göz önünde bulundurur.
- Siyasi yönetişim kamu politikalarının oluşturulması, idari yönetişim ise bu politikaların uygulanmasıyla ilgilidir.
- 04:55İyi Yönetişim Kavramı
- İyi yönetişim, yönetişim bilimi literatüründe yer alan kriterlerden biridir ve tüm ülkelerin uygulaması gerektiği uluslararası kuruluşlarca telkin edilir.
- IMF, Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği, OECD ve Dünya Bankası gibi kurumlar iyi yönetişim raporlarında resmi telkin olarak sunarlar.
- Yönetişim kavramı ilk olarak sermaye şirketlerinde uygulama alanı bulmuş, devletin yerine siyasi iktidarın yanında düzenleyici ve denetleyici kurum olarak sivil toplum ve özel kesimi işin içine katmıştır.
- 06:50İyi Yönetişimin İlkeleri
- İyi yönetişim siyasi, sosyal ve mali olarak şeffaflık, katılımcı, cevap verilebilirlik, hukukun üstünlüğünü tanımak, etkinlik, eşitlik, stratejik vizyon oluşturmak ve hesap verebilirlik ilkelerini içerir.
- İyi yönetişimde temsili demokrasiden katılımcı demokrasiye geçiş, vatandaşların kamu kuruluşları tarafından dinlenilmesi ve cevap verilebilirliğine ulaşması önemlidir.
- Hukukun üstünlüğü kriteri, yargı organları dahil adil bir yargılanmanın söz konusu olması gerektiğini, etkinlik ise uzun dönem vizyonunu koruma, kaynak etkinliği ve teknik donanım sağlama anlamına gelir.
- 10:34Türkiye'deki Yönetişim Düzenlemeleri
- Türkiye'de bilgi edinme hakkı kanunu, 5008 sayılı kamu mali yönetimi ve kontrol kanunu, kamu denetçiliği kurumu kanunu 5176 ve etik kontrol kanunu gibi düzenlemeler bulunmaktadır.
- Bilgi edinme kanunu uyarınca Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonu'nun kişilerin sorularına en fazla 60 günde cevap vermesi gerekmektedir.
- Belgelere ulaşmak isteyen kişilerin ise en az 15 günde (uzatma süresiyle birlikte 30 gün içerisinde) belgelere ulaşma hakkı tanınmaktadır.