Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan eğitim dersi formatında olup, yasamanın dersi kapsamında seçim sistemi ve Yüksek Seçim Kurulu (YSK) hakkında detaylı bilgiler içermektedir.
- Video, anayasada seçim sistemi ile ilgili bilgilerin yer almayışı, nispi temsil sistemi, ülke barajı ve home sistemi gibi temel seçim mekanizmalarını açıklamaktadır. Ardından milletvekili çıkarma hesaplamaları, seçim ittifakları, seçim çevreleri ve YSK'nın görevleri, yetkileri ve yapısı ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca YSK üyelerinin nasıl seçildiği, görev süreleri ve karar alma mekanizmaları detaylı olarak anlatılmaktadır. Video, bir sonraki derste milletvekilliğinin düşmesi, yasama sorumsuzluğu ve yasama dokunulmazlığı konularının işleneceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:03Seçim Sistemi ve Anayasa İlişkisi
- 1976, 1921, 1924, 1961 ve 1982 anayasalarında seçimle ilgili hiçbir şey yazılmamıştır.
- Seçim sistemi ile ilgili bilgiler seçim kanunlarında yer almaktadır.
- Anayasada sadece "temsilde adalet ve yönetimde istikrar" ilkesi yer almaktadır.
- 02:08Seçim Kanunlarındaki Değişiklikler
- Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz.
- Bu uygulama, seçim sisteminin istikrarını sağlamak amacıyla yapılmaktadır.
- Şu anki nispi temsil sisteminde ülke barajı ve de home sistemi uygulanmaktadır.
- 03:56De Home Sistemi ve Ülke Barajı
- Milletvekili için birbirine eşit rakamlar bulunduğu takdirde kura çekimi yapılır.
- Yüzde yedi'lik ülke barajı geçemeyen parti veya partiler de home sistemi ile milletvekili çıkaramayacaklardır.
- Ülke barajı geçemeyen partilerin oyları "çöpe gider" ve bu oylar diğer partilere dağıtılır.
- 08:47De Home Sisteminin Uygulanması
- De home sisteminde, toplam oy sayısı milletvekili sayısı kadar dörde bölünür.
- Bölme sonucunda elde edilen en yüksek dört rakam yuvarlak içine alınır.
- Bu yöntemle, barajı geçemeyen partilerin oyları diğer partilere dağıtılır ve milletvekili sayısı belirlenir.
- 11:22Milletvekili Sayısı Hesaplama
- Baraj altında kalan partilerin milletvekili sayısı, oy sayılarını bölme barajına göre hesaplanır.
- A partisi 1234 oy almış, B partisi bölme barajına göre 1 oy almış, C partisi ise 4'e kadar bölünmüş ve en yüksek rakam 1234 olarak belirlenmiştir.
- A partisi 3 milletvekili, C partisi 1 milletvekili çıkarmıştır.
- 12:14Eşit Oy Durumunda Kura Çekimi
- Eğer oylar eşit çıkarsa, kura çekilerek milletvekili sayısı belirlenir.
- Bağımsız adaylar da oy alabilir ve bu durumda, bağımsız adayın oy sayısı bölme barajına göre hesaplanır.
- Bağımsız aday, diğer partilerin milletvekili sayısını etkileyebilir.
- 15:13Seçim İttifakı Kuralları
- İttifak yaparak seçilme kararı alan siyasi partiler, seçimin başlangıç tarihinden itibaren yedi gün içinde ittifak protokolünü Yüksek Seçim Kurulu'na vermelidir.
- Aday listelerinin teslim edilmesi belirlenen tarihten iki gün öncesine kadar değişiklik yapılabilir.
- Aday listelerinin teslim edilmesi belirlenen tarihten üç gün öncesine kadar ittifaktan vazgeçilebilir.
- 17:43Seçim Çevreleri ve Yüksek Seçim Kurulu
- Yüksek Seçim Kurulu, seçim çevrelerine çıkaracak milletvekili sayısını belirler.
- YSK, genel nüfus sayımı sonuçlarının açıklanmasından itibaren en geç altı ay içerisinde seçim çevrelerini belirler.
- Türkiye'de 87 tane seçim çevresi vardır: 77 il ve 3 büyük şehir (Ankara, İstanbul, İzmir) üçer seçim çevresi olarak sayılır.
- 21:32Yüksek Seçim Kurulu Hakkında Bilgiler
- Yüksek Seçim Kurulu 1950'de kurulmuş ve 1961'de anayasaya girmiştir.
- Yüksek Seçim Kurulu, seçimler yargı organlarının genel yönetim ve denetimi altında yapılır.
- 22:09Yüksek Seçim Kurulu'nun Görevleri
- Yüksek Seçim Kurulu (YSK), seçimlerin başlamasından bitimine kadar düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili işlemleri yapar.
- YSK, seçim konuları ile ilgili yolsuzlukları, şikayetleri ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama görevi taşır.
- YSK, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin ve Cumhurbaşkanlığı'nın seçim tutanaklarını kabul etme görevini üstlenir.
- 23:01YSK'nın Kararlarının Yetkisi
- Yüksek Seçim Kurulu'nun kararlarına başka bir merciye başvurulamaz.
- İlçe seçim kurulu kararlarına il seçim kurulu'na, il seçim kurulu kararlarına da Yüksek Seçim Kurulu'na itiraz edilebilir.
- YSK'nın kararları kesindir ve yargı yolu kapalıdır.
- 25:17Yüksek Seçim Kurulu'nun Yapısı
- Yüksek Seçim Kurulu'nun ve diğer seçim kurullarının görev ve yetkileri kanunla düzenlenir.
- YSK üyeleri, altı tanesi Yargıtay Genel Kurulu, beşi Danıştay Genel Kurulu'nun kendi üyeleri arasından üye tam sayısının salt çoğunluğu ve gizli oyu ile seçilir.
- YSK'da yedi asıl ve dört yedek üye bulunur, ayrıca kendi içinden bir başkan ve bir vekil seçilir.
- 27:41YSK'nın Çalışma Şekli
- Yüksek Seçim Kurulu, Yargıtay ve Danıştay'dan seçilmiş üyeler arasından at çekme yöntemiyle ikişer yedek üye ayrılır.
- YSK başkanı ve başkan vekili at çekmeye girmeyecek.
- YSK kararlarını onbir üye salt çoğunlukla alır, oylamada eşitlik çıkması halinde klasik başkanın bulunduğu tarafın görüşü doğrultusunda karar verilmiş olur.
- 28:35YSK Üyelerinin Seçim Süreci
- Yüksek Seçim Kurulu üyeleri altı yıllığına seçiliyor ve bir daha seçilebilirler.
- YSK anayasada yasama bölümünde düzenlenmiştir ve anayasamızın 79. maddesinde yer almaktadır.
- YSK üyeleri, Yargıtay Genel Kurulu ve Danıştay Genel Kurulu tarafından tam sayısının salt çoğunluğu ve gizli oyuyla seçilir.