Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının kayıpla başa çıkma sürecini anlattığı eğitim içeriğidir. Konuşmacı, önceki bölümlerde olayın etkileriyle başa çıkma yöntemlerini ele aldığını belirtmektedir.
- Video, yas sürecinin beş aşamasını (şok, inkar, öfke, depresyon ve kabullenme) detaylı olarak açıklamaktadır. Her bir aşamada yaşanan duygusal durumlar, takılma noktaları ve bunların nedenleri anlatılmaktadır. Özellikle öfke ve depresyon aşamalarında takılmaların nedenleri ve bunların nasıl giderilebileceği hakkında bilgiler verilmektedir.
- Konuşmacı, yas sürecini sağlıklı bir şekilde yaşamak için duygularını ifade etmek için yakınlarla sohbet etmek, yazmak, mezar başında duygularını dile getirmek gibi pratik öneriler sunmaktadır. Video, bir sonraki bölümde yaşam kalitesini artırmak ve gelecek planı yapmak konusunun ele alınacağını belirterek sona ermektedir.
- Yas Sürecinin Önemi
- Önceki bölümlerde başa çıkma yöntemlerinin sıkıntıların gelişmesine neden olduğu konuşulmuştu.
- Bu bölümde olayın duygusal etkisi ve yas süreci incelenecek.
- Yaşanan olay genellikle yakın arkadaşların veya askerlerin şehit olmasını içeriyor ve kayıp hissi yaşanıyor.
- 01:03Yas Sürecinin Aşamaları
- Yas süreci beş aşamadan oluşur: şok, inkar, öfke, depresyon ve kabullenme.
- Şok aşamasında kaybı tam anlayamaz, duyguların karışık olur ve hiçbir şey hissetmeyebilirsin.
- İnkar aşamasında kaybın gerçek olmadığını düşünür, ölen kişinin geri geleceğini umarsın.
- 02:44Öfke Aşaması
- Öfke aşamasında kaybın gerçek olduğunu kabullenmek zorlanırsın ve olayı sorgulamaya başlarsın.
- Teröristleri, hayatta kalan askerleri, komutanları veya kendini suçlarsın.
- Öfke, acı duyguları bilinçli yaşamamak için bilinçaltı düzeyinde koruyucu bir amaç taşır.
- 05:56Depresyon Aşaması
- Depresyon aşamasında kaybın sadece arkadaşların değil, daha başka şeyler olduğunu anlamaya başlarsın.
- Öfke döneminde uzun süre takılmışsan, sağlık, huzur ve ilişkilerde zorluklar yaşamaya başlarsın.
- Depresyon aşamasında durgunlaşabilirsin, geleceğin olmadığını düşünebilirsin ve insanlara olan güvenini kaybedebilirsin.
- 07:09Kabullenme Aşaması
- Kabullenme aşaması yas sürecinin son aşamasıdır ve tüm evreleri yaşaman gerekir.
- Bu aşamada kaybın hayatın bir gerçeği olduğunu derinden hissedersin ve artık eskisi kadar bu konulara enerji harcamamaya başlarsın.
- Kabullenme yaşadığın olayı boş vermek anlamına gelmez, sadece duygusal anlamda kaybını içinde kabullendiğini hissedersin.
- 09:13Yas Sürecindeki Takılmalar
- Yas sürecindeki takılmalar bu sürecin akışını yavaşlatabilir.
- En çok takılmaların yaşandığı evreler inkar, öfke ve depresyondur.
- Takılmaların en önemli nedenlerinden biri geçmiş olay üzerinde uzun süre düşünme alışkanlığıdır.
- 10:48Yas Sürecindeki Sorunların Çözümü
- Yaşadığın olay ve kayıplar koluna açılan bir yara gibidir, eninde sonunda iyileşecektir.
- Yarayı temiz tutmak, pansuman yapmak ve kurcalamamak gerekir.
- Yalnız kalma başa çıkma yöntemini kullandığın için eski olayları düşünmek en çok yapabileceğin şey haline gelmiş olabilir.
- 12:25Yas Sürecindeki Duygusal Aşamalar
- Bazı kişiler öfke aşamasını yaşamadan kabullenme aşamasına geçmeye çalışabilir veya öfke aşamasından direkt kabullenmeye geçmeye çalışabilir.
- Depresyon duygularını yaşamamak için bazı kişiler kendini mizaha vurabilir, etrafındakileri neşelendirmeye çalışabilir ve yüzünde sahte bir gülümsemeyle içinde yaşadığı acıyla yüzleşmek istemeyebilir.
- Bu başa çıkma yöntemlerinin altındaki iyi niyeti olsa da, sorunu devam ettiren dezavantaj duygularını doğal bir şekilde yaşayamamak ve ifade edememektir.
- 13:40Yas Sürecinin Sağlıklı Yaşatılması
- Yas sürecini atlatan kişiler, kayıpları ile ilgili yaşadıkları psikolojik problemleri kalmamış kişiler yas sürecinin tüm aşamalarından sırayla geçmişlerdir.
- Yaz sürecini sağlıklı duygusal kabullenme evresine getirebilmek için bu aşamaları uygun şekillerde yaşamak gerekir.
- Özellikle öfke ve depresyon aşamasındaki tıkanıklıklar ya da duyguların yadsınması görülür, bu yüzden bu aşamalardaki problemleri tespit edip sürecin önünün açılmasına katkıda bulunmak önemlidir.
- 14:31Yas Sürecinde Başarılı Olma Yöntemleri
- Bir kayıp yaşayan kişi normalde yas aşamasından geçecektir.
- Araştırmalara göre, duygularını yakınlarına ya da arkadaşlarına anlatıp duygusal bir rahatlamayı yaşayabildikleri kişiler bu aşamalardan daha iyi geçebilmektedir.
- Olumsuz otomatik düşüncelerle farkında olmadan işe yaramayan başa çıkma yöntemlerini kullanmadıkları ve gündelik hayatlarındaki rutin işlerine olabildiğince çabuk dönmeye çalıştıkları anlaşılmıştır.
- 15:40Öfke Aşamasında Takılma Nedenleri
- Bazı kişilerde bilinçdışı düzeyde suçluluk duygusunu bastırmak için öfke duygusunda takılma olabilmektedir.
- Olayla ilgili somut haksızlık durumlarının olduğunu düşünmek, kayıp yakınlarının duygusal nedenlerle suçlaması veya olaydan önce kaybedilen kişiyle arandaki ilişkide içine sinmeyen noktaların kaldığını düşünmek suçluluk duygusunu besleyebilir.
- Siyah beyaz düşünme, felaketleştirme, meli malı şeklinde düşünme gibi otomatik düşüncelerin ön planda olması, olay sırasında çaresizlik hissini kabullenememe ve öfke duygusunda takılma önemli etkenlerdir.
- 17:44Öfke ve Depresyon Aşamalarında Takılma Sonuçları
- Uzun süre öfke aşamasında yaşadığın takılmalar depresyon aşamasında da uzun süre kalma ile devam edebilir.
- Uzun süre kendine ya da başkalarına duyduğun öfke belli bir zaman sonra enerjinin tükenmesine neden olur.
- Öfke dönemini çok hararetli yaşadıysan, depresyon döneminde de o kadar çok yorulmuş olursun ve depresyonun eskisine göre daha çok ön plana geldiğini görürüz.
- 18:29Depresyon Aşamasında Yaşanan Duygular
- Yalnız kalma, hareketsiz bir yaşam sürme gibi başa çıkma yöntemlerinin etkisiyle yorgunluk, dalgınlık, donukluk, cansızlık, anlamsızlık ve boşluk hissi gibi duygular yaşayabilirsin.
- Sıkıntılarına ve kayıplarına bilinçli ya da bilinçsiz sık sık odaklanmanın ve olumsuz otomatik düşüncelerin etkisi ile birlikte umutsuzluk duyguları içine girebilirsin.
- Öfke ve depresyon aşamalarında takılma durumunda yapılabilecek birçok şey vardır ve bu eğitim videolarının temel hedefi budur.
- 20:15Öfke Aşamasında Takılma Durumunda Tavsiyeler
- Öfke aşamasında takıldığını fark ettiysen, öfken ön plandadır ve birçok şeye öfkelenmene neden olan, öfkelenecek şeylermiş gibi gösteren bir gözlüğün vardır.
- Öfke bazılarında ağırlıklı olarak diğer insanlara, bazılarında kendine, bazılarında ise hem kendine hem de diğerlerine yönelecektir.
- Normalde öfkelenilmeyecek ya da yüzde otuz derecesinde öfkelenecek şeylere yüzde doksan şiddetinde öfkelenmen durumunda, bunun asıl sebebi olayların ya da insanların kendisi değil, senin öfke aşamasında olmandır.
- 21:32Kendini Suçlama Eğilimini Yönetme
- Olayı düşündüğünde kendine öfke duyman, suçlaman, savcı rolüne girerek geriye bakıp düşündüğün durumlarda kendini suçlamak, buna yönelik kendi kendine ispat edecek deliller bulmaya çalışmak öfke aşamasında ağırlıklı olarak kalmandan dolayı yaşanır.
- Altta hissettiğin acı duygular ve inkar aşamasının etkisiyle olayın olmuş olmasını dilemen, öfke aşaması ile birleştiğinde bir sorumlu arama ve ona öfkeni ifade etme arayışına dönüşür.
- Kendini suçladığın otomatik düşüncelerin geldiği zaman kendine hatırlatman, gerekirse bunları bir başa çıkma kartına yazman, öfke aşamasında sonraki aşamaya geçmeni hızlandırmada faydalı olacak.
- 23:32Depresyon Aşaması
- Depresyon aşamasında tükenmişlik, umutsuzluk, yetersizlik, boşluk ve anlamsızlık duyguları ön plandadır.
- Bu aşamada insanlar genellikle sahip olmadıklarına ve kaybettiğin şeylere odaklanır, dünyayı kötülükler ve umutsuzluklarla dolu olarak görürler.
- Depresyonda enerji harcamamak için içine kapanma eğilimi vardır ve bu durum insanların üzerine düşmelerini engelleyerek toparlanmaya yardımcı olabilir.
- 24:49Depresyon Aşamasında Yaşanan Duygular
- Depresyon aşamasında en çok yaşanan duygular yetersizlik, kendine saygının azalması, anlamsızlık, boşluk duygusu ve umutsuzluktur.
- Olumsuz otomatik düşünceler ve işlevsel olmayan başa çıkma yöntemleri depresyon ve umutsuzluk duygularını yoğunlaştırabilir.
- Depresyona anlayış göstermek ve kendini aşağılamamak kabullenme aşamasına geçmeyi hızlandırır.
- 26:15Yas Aşamalarını Sağlıklı Yaşamak
- Yas aşamalarını sağlıklı bir şekilde yaşamak doğal bir ihtiyaç ve gerekliliktir.
- Yas sürecini atlatan kişiler tüm aşamalarından sırayla geçmişlerdir ve kabullenme aşamasıyla birlikte hüzünleri kalır.
- Kayıplarla ilgili psikolojik problemleri devam etmeyen kişilerin bir özelliği duygularını ifade edebilecekleri ve çevrelerinde olduğu bilinmektedir.
- 27:14Depresyon Aşamasında Tavsiyeler
- Seni yargılamadan dinleyebileceğini düşündüğün bir yakının, eşin veya arkadaşına yaşadığın olayları, duygularını ve düşüncelerini anlatmak yas sürecinde ilerlemeyi kolaylaştırır.
- Çevrede böyle birinin olmadığını düşünüyorsan bir psikologdan destek olabilirsin.
- Kaybettiğin kişi ile ilgili duygularını ve düşüncelerini yazmayı deneyebilirsin, bunu bir mektup şeklinde yazabilirsin.
- 28:26Depresyon Aşamasında İlerleme
- Yasla ilgili duyguları anlamana katkıda bulunmak için zaman ve diğer insanlar en önemli araçlardır.
- Yas ve ilişkili duygularının etkilerini daha iyi anlamak için uzman bir psikologla görüşmeler yapmak faydalıdır.
- EMDR denilen psikoterapi yöntemi travmalarla ilişkili duyguları ele almada etkili sonuçlar vermektedir.