Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan vergi hukuku eğitim dersidir. Konuşmacı, vergi usul kanununun ikinci kitabını, yani "Mükellefin Ödevleri" konusunu ele almaktadır.
- Video, vergi mükelleflerinin ödevlerini üç ana başlık altında incelemektedir: bildirimde bulunma, beyanname verme ve defter tutma. Vergi mükelleflerinin, vergi sorumlularının ve diğer ödevlilerin kavramları açıklanmakta, bildirimlerin türleri ve süreleri, beyanname verme gereklilikleri ve defter tutma kuralları detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca defter tutmanın önemi, kimlerin defter tutmak zorunda olduğu, defterlerin tasdik edilmesi ve bu kurallara uyulmaması durumunda uygulanacak cezalar hakkında bilgiler sunulmaktadır. Vergi mükelleflerinin vergi borcunu ödemek gibi maddi ödevlerinin yanı sıra, bildirimler, defter tutma ve vesika gibi şekli ödevlerinin de yerine getirilmesi gerektiği vurgulanmaktadır.
- Vergi Usul Kanunu ve Mükellefin Ödevleri
- Konu, mükellefin ödevleri olup, vergi usul kanunu beş kitaptan oluşmaktadır.
- Birinci kitapta vergilendirme kısmı yer alırken, ikinci kitapta mükellefin ödevleri (bildirmeler, defter tutma, vesika, ekin ve sayın, vergi karnesi, muhafaza ve ibras ödevleri) ele alınmaktadır.
- Üçüncü kitap değerleme ile ilgili, dördüncü kitap ceza hükümleri, beşinci kitap ise vergi davaları konularını kapsamaktadır.
- 02:49Vergi Ödevinin Anayasal ve Hukuki Temelleri
- Anayasadaki 73. maddede vergi ödevi adı altında düzenlenmiştir ve mükellef için hem ödev hem hak niteliğindedir.
- Vergi usul kanununda neredeyse 100 maddeden fazla düzenleme ile vergi ödevi geniş bir yelpazede ele alınmıştır.
- Vergi hukuku, kamu hukuku alt dalı olup mali hukuk kapsamında gelir hukuku olarak değerlendirilmektedir.
- 04:28Vergilendirme Usulü ve Kamu İdaresinin Görevleri
- Türkiye'de vergilendirme usulü kamu gücüne dayalı olup, vergi usul kanununda beyan esası bulunurken, kamu otoritesine geniş yetki alanları verilmiştir.
- Vergilendirme usulünün tüm aşamalarında (tahr, tebliğ, tahakkuk ve tahsil) gerçekleştirme görevi vergi dairesine verilmiştir.
- Kamu idaresi, vergi ile ilgili işlemlerini resen araştırma ilkesi çerçevesinde yerine getirmek zorundadır.
- 09:52Vergi Ödevlileri
- Vergi ödevlileri üç gruba ayrılır: vergi mükellefleri, vergi sorumluları ve diğer ödevliler.
- Vergi mükellefi, vergi kanunlarına göre kendine vergi borcu düşen kişilerdir ve hem maddi (vergi borcunu ödemek) hem de şekli (vergi ile ilgili usulü hükümleri yerine getirmek) ödevleri vardır.
- Vergi mükellefi grubuna gerçek kişiler, tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan ancak vergi ödeme gücüne sahip kurumlar da dahildir.
- 12:04Vergi Sorumlusu Kavramı
- Vergi sorumlusu, vergi usul kanuna göre verginin ödenmesine alacaklı vergi dairesine karşı muhatab olan kişilerdir.
- Vergi sorumluları vergi mükellefinin maddi ve şekli ödevlerini yerine getirmekle yükümlü kılınmış kişilerdir, ancak vergi borçlusu değildir.
- Vergi sorumluları kanuni temsilciler, mirasçılar ve vergi kesenler şeklinde vergi usul kanunda tanımlanmıştır.
- 13:27Vergi Sorumlularının Türleri ve Amacı
- Vergi sorumluları, mükellefin ödevlerini hukuken ve fiilen yerine getiremeyecek durumda olması nedeniyle sorumlu tutulurlar.
- Kanuni temsilciler, mükellefin ödevlerini (maddi ve şekli ödevlerini) yerine getirirler.
- Vergi sorumlularının amacı, vergi tahsilini sağlamak, vergi alacağını güvence altında tutmak, idare üzerindeki iş yükünü hafifletmek ve vergi kaybı ve kaçağı engellemektir.
- 16:10Diğer Ödevliler
- Diğer ödevliler, mükellef ve vergi sorumlusu dışında, yasanın kendisi sorumlu tuttuğu ve yetkili kılındığı kişilerdir.
- Bu grup içinde tüketiciler, bankalar, noterler ve sicil memurları gibi vergi dairesine bilgi verme ödevi olan kişiler yer almaktadır.
- Vergi ödevleri, vergi mükellefi, vergi sorumlusu ve diğer sorumluların yerine getirmek zorunda olduğu maddi ve şekli mükellefiyetlerdir.
- 17:46Vergi Ödevlerinin Kapsamı
- Vergi ödevleri genel olarak bildirimler, defter tutma, vesika, ekim sayın beyanı, vergi karnesi ve defterlerin muhafazası ile ilgili olmak üzere altı tane ödev grubunda düzenlenmiştir.
- Bilgi verme ödevi, en önemli kısmı beyanname ve bildirim şeklinde oluşturur.
- Bildirimler yazılı olmalıdır, sözlü bildirim geçerli değildir ve belirli süreler içinde yapılmalıdır.
- 19:43Önemli Bildirimler
- İşe başlama bildirimi, vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı, serbest meslek erbabı, kurumlar vergisi mükellefi, kolektif şirket ortakları, adil şirket ortakları ve komando şirketlerde komandite ortakları tarafından işe başladıklarında on gün içinde yapılmalıdır.
- Adres değişikliği bildirimi, iş değişikliği bildirimi, işletme değişikliği bildirimi ve iş bırakma bildirimi bir ay içinde yapılmalıdır.
- Bildirimler yapılmadığında ceza uygulanır: işe başlama bildirimi yapılmadığında birinci derecede susuzluk cezası, diğer bildirimlerde ikinci derecede susuzluk cezası uygulanır.
- 23:57Vergi Bildirimleri
- Yeni inşaat, bina ve arazideki değişiklikler (yanma, yıkılma, asansörlü/asansörsüz hale getirme, karife tesisatı yapılması, kullanış tarzı değiştirme) gibi durumlarda iki ay içinde vergi dairesine bildirim yapılması gerekir.
- Bildirmezseniz ikinci derecede usulsuzluk oluşur.
- Vergi dairesi talebi üzerine bilgi verme, kendiliğinden yapılan bir bildirim değildir ve vergi idaresi mükelleflerden çeşitli konularda bilgi talep edebilir.
- 27:30Bildirim Yapılması Gerekenler
- İşe başlama bildirimi yapmak zorunda olanlar: Ticaret ve sanat erbabı, serbest meslek erbabı, kurumlar vergisi mükellefleri, kolektif ve adi komando şirketlerin ortakları, komandit şirketlerin komandite ortakları.
- Tüccarlar işe başlama bildirimi, ticari (alım satım) veya sınai (imal etmek, inşa etmek ve satmak) faaliyette bulunma durumunda yapmak zorundadır.
- Serbest meslek erbapları işe başlama bildirimi, muayenehane açma, tabela koyma, mesleki faaliyeti bildirme veya meslek odasına kayıt olma durumlarında yapmak zorundadır.
- 31:10Beyanname Verme ve Defter Tutma
- Mükelleflerin yazılı beyanları üzerine vergi tahh edilir ve elektronik ortamda beyanname verilir, ancak nadiren elle beyanname de verilebilir.
- Gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi, özel tüketim vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi gibi çeşitli vergilerle ilgili beyanname verilmesi kanunlarda belirtilen süre ve şekilde gereklidir.
- Mükellefler yapmış oldukları maddi işlemleri deftere kaydetmek zorundadır, bu defterler vergi ile ilgili servet, sermaye ve hesap durumlarını tespit etmek için kullanılır.
- 34:18Defter Tutma Kuralları
- Hangi yükümlülerin hangi defteri tutacağı, vergi ve vergi yükümlülüğünün biçimine göre mevzuat tarafından farklılaştırılmıştır.
- Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler yevmiye defteri, kebir ve envanter defteri tutmak zorundadır, ayrıca imalat işi yapanlar imalat defteri, sözleşmeye dayalı alım sat iş yapanlar damga vergisi defteri tutmalıdır.
- E-defter uygulamasına geçilmiştir ve bazı kayıtlar e-defter sistemine geçmiştir, bu sistemde maliye bakanlığı ve gömü ticaret bakanlığı bir takım genel tebliğ yayınlamıştır.
- 36:59Defter Tutma Gerekliliği ve Amacı
- Mükellefin bilanço esasına göre defter tutması ve defter ve belge sisteminin donanım, yazılı personel ve diğer açılardaki uygunluğu gereklidir.
- Bakanlık, bilanço dışında diğer defterlerin e-ortamda tutulmasına olanak vermiştir.
- Defter tutmanın amacı vergi ile ilgili mükellefin sermaye hesap durumunu tespit etmek, vergi matranı belirlemek ve mükellefi vergi karşısındaki durumunu kontrol etmektedir.
- 39:10Defter Tutmak Zorunda Olan ve Olmayanlar
- Defter tutmak zorunda olanlar: ticaret ve sanat erbabı, ticari şirketler, iktisadi kamu müesseseleri, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, serbest meslek erbabı ve defter tutmak zorunda olan çiftçilerdir.
- Defter tutmak zorunda olmayanlar: vergiden muaf esnaflar, gerçek usule tabi olmayan çiftçiler ve basit usule tabi ticari kazanç elde edenlerdir.
- Defter tutmak zorunda olmayanlar da defter dışında diğer belge ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadır.
- 41:06Tutulması Gereken Defterler
- Tüccarlar yevmiye defteri, kebir ve envanter defteri ile işletme hesabı defteri tutmak zorundadır.
- Birinci sınıf çiftçiler yevmiye defteri, kebir ve envanter defteri tutmak zorundadır, ikinci sınıf çiftçiler ise zira işletme defteri tutmak zorundadır.
- Serbest meslek erbapları serbest meslek kazancı defteri tutmak zorundadır ve bu defter işyerinde bulunması ve gönül göre kaydın yapılması zorunlu olan tek defterdir.
- 43:05Defter ve Kayıt Sistemi Kuralları
- Defter ve kayıtlar Türkçe tutulmalıdır, ancak Türkçesi bulunmak şartıyla yabancı dillerde de tutulabilir.
- Belgelerde Türk parası birimi TL kullanmak zorunludur, ancak belgeler Türk parası karşılığı göstermek şartıyla yabancı para birimleri düzenlenebilir.
- Defterler mürekkep veya makine ile yazılmalıdır, kurşun kalemle defter tutulamaz.
- 44:34Defter Tutma Kuralları ve Kayıt Süreleri
- Defterlerde yapılan yanlışlıklar muhasebe kuralına göre düzeltilmelidir, rakam ve yazılar yanlış yazıldığında düzeltmeler okunmaklı şekilde çizilmek ve doğrusu üveta yan tarafa yazılmalıdır.
- Defter kayıtları arasında usulen yazılan mahsus olan satırlar çizilmeksizin boş bırakılmaz ve atlanmaz.
- Genel olarak veri usul kanuna göre yapılan işlemler on gün içerisinde defterlere geçme zorunluluğu bulunmaktadır, ancak serbest meslek erbapları için gönül gönüle kaydedilmesi zorunludur.
- 48:50Defterlerin Tasdik Edilmesi
- Tasdiksiz defterler resmi olarak kabul edilmiyor ve kullanılmaz kuralı uygulanıyor.
- Vergi Usul Kanunu'na göre sadece açılış tası yapılırken, Türk Ticaret Kanunu'na göre hem açılış hem kapanış tası yapılması zorunludur.
- Defterlerin kapanış tası yoksa, bu defterler mahkemede delil olarak kullanılamaz.
- 49:55Defterlerin Tasdik Edilme Zamanı
- Defterlerin kullanılacağı yılda önce gelen son ayda tasdik edilmelidir.
- Özel hesap dönemine tabi mükellefler, kullanacağı yılda önceki son ayda tasdik ettirmelidir.
- Yeni işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve mükellefiyete geçenler, işe başlamadan veya mükellefiyet öncesi tasdik ettirmelidir.
- 51:40Defter Tutma Hükümlerine Uyulmaması Sonuçları
- Defter tutma hükümlerine uyulmaması durumunda her biri için ayrı ayrı ceza uygulanabilir.
- Tutulması mecburi olmayan defterlerde tutmayan mükellefe birinci derece ceza verilir.
- Tasdik mecburi olan defterlerde, kanuni sürenin sonunda başlayarak bir ay içinde tasdik edilmezse ikinci derece usulsuzluk cezası, bir ay geçtikten sonra tasdik edilmezse birinci derece usulsuzluk cezası verilir.
- 54:10Tasdik Makamları ve Tasfiye Tabi Defterler
- Defterler işyerinin bulunduğu yerdeki noter veya noterlik vazifesi ifa edenler tarafından tasdik edilir.
- Menkul kıymet borsalarındaki acenteler borsa komiserleri tarafından, anonim ve limited şirketlerin kuruluş aşamasında ticaret sicil memurları veya noterler tarafından tasdik edilir.
- Tasfiye tabi defterler arasında yevmiye defteri, envanter defteri, işletme defteri, çiftçi işletme defteri, nakliyat vergisi defteri, yabancı nakliyat kurumları hasılat defteri, serbest meslek kazancı defteri ve damga vergisi defteri bulunmaktadır.