Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından tıp öğrencileri için sunulan kapsamlı bir anatomi dersidir. Eğitmen, üst ekstremite anatomisini detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
- Video, omuz bölgesinden başlayarak (klavyeküla ve skapula), kol bölgesi (humerus), ön kol bölgesi (radius ve ulna) ve el bölgesi (karpal, metakarpal ve parmak kemikleri) hakkında bilgiler içermektedir. Ders, kemik yapısı, anatomik noktalar, eklemler, ligamentler, hareket kapasiteleri ve sinir inervasyonları gibi konuları kapsamaktadır.
- Videoda ayrıca omuz kavşağındaki eklemler (sternoklaviküler, akromioklaviküler ve omuz eklemi), dirsek eklemi (artikülasyon cubiti) ve el bölgesi eklemleri (radyokarpal, mediokarpal, karpometakarpal, metakarpal ve interfalangil) detaylı olarak ele alınmaktadır. Eğitmen, normalde çok sayıda derslik zamanına sahip olan bu konuyu iki saatlik bir ders içine sıkıştırmayı amaçlamakta ve izleyicilerin üst ekstremite ile ilgili temel bilgi sahibi olabilecekleri bir anlatım sunmaktadır.
- 00:10Üst Ekstremite Anatomi Dersinin Genel Tanıtımı
- Bu derste üst ekstremite anatomisi hakkında özet bilgiler verilecek.
- Üst ekstremite anatomi dersleri detaylı olarak toplam 10-12 saatlik sürecek: kemikler (2 saat), eklemler (2 saat), omuz bölgesi (4 saat), kol bölgesi (4 saat), el (1 saat) ve sinirler (1 saat).
- Bu ders, bu geniş konuyu iki saatte özetleyecek şekilde hazırlanmıştır.
- 02:42Üst Ekstremite Kemiklerinin Genel Yapısı
- Üst ekstremite iki ana kısımdan oluşur: hareketli kısım ve gövdeye bağlayan kısım.
- Gövdeye bağlayan kısma omuz kavşağı denir ve burada klavyeküla (köprücük kemiği) ve scapula (kürek kemiği) bulunur.
- Kol bölgesi sadece humerus (kol kemiği) ile, ön kol bölgesi ise radius (medialde) ve ulna (lateralde) kemikleri ile oluşur.
- 05:07Klavyeküla (Köprücük Kemik)
- Klavyeküla, üst ekstremiteyi gövdeye bağlayan kemiklerden biridir ve iki uçuna sahiptir.
- Medialdeki uç ekstremitas sternalis, lateraldeki uç ise ekstremitas akromialis olarak adlandırılır.
- Klavyeküla, cilt altında, konveks ve konkav eğriliği bulunan S şeklinde bir yapıya sahiptir.
- 08:20Scapula (Kürek Kemik)
- Scapula, küreye benzer bir yapıya sahip olup, ön yüzü ve arka yüzü bulunur.
- Arka yüzü üçgen şeklinde olup, spina scapula adı verilen belirgin bir çıkıntı ile ikiye ayrılır.
- Spina scapula, lateralde yukarı doğru yükselierek akromion (tepedeki nokta) olarak sona erer.
- 11:42Scapula'nın Ön Yüzü ve Önemli Yapıları
- Scapula'nın ön yüzünde fossa subscapularis adı verilen bir çukurluk bulunur.
- Akromion'un ön tarafında proses coracoides adı verilen, karga gagasına benzeyen uzun bir çıkıntı yer alır.
- Üst lateral köşede cavitas glenoidalis adı verilen bir çukurluk bulunur ve bu çukurluk humerus'un başının oturduğu yerdir.
- 14:39Atlas Kullanımı Hakkında Tavsiye
- Kitapların orijinallerini kullanmak tavsiye edilir, ancak bu tavsiye atlaslar için geçerli değildir.
- Atlaslarda Latince terminoloji kullanılır ve İngilizce terminolojiden farklılık gösterebilir.
- Latince terminoloji bulunan atlaslar tercih edilmelidir, ancak İngilizce terminoloji ile yazılmış atlaslar da kullanılabilir.
- 15:41Anatomik Terimler ve Atlas Seçimi
- Anatomide Latince ve İngilizce terminoloji farklılık gösterir, örneğin "sulkus inter tüberküleris" Latince terimken İngilizce'de "inter tüberküler ru" olarak geçer.
- Öğrenmek için ilk başta Latince terminoloji tercih edilmeli, ancak mevcut atlas İngilizce terminoloji içeriyorsa kullanılabilir.
- Yeni atlas alacaksa Latince terminoloji olan atlası alınması önerilir, İngilizce terminoloji atlası kullanılsaydı da çeviri kaynakları sayesinde Latince'ye dönüştürülmesi mümkündür.
- 17:26Humerus (Kol Kemikleri)
- Humerus, omuzdan dirseğe uzanan tek kemiğidir ve kaput humeri (humerus başı) ile cavitas klenoidalis (omuz eklem çukuru) arasında uyumlu bir yapıya sahiptir.
- Humerus'un boyun kısmı (colum humeri) cerrahi boyun olarak adlandırılır çünkü burada kırıklar sık görülmektedir.
- Humerus'un ön kısmında tüberkül minus, tüberkül majus ve aralarında sulkus inter tüberküleris bulunur, arka kısmında ise sulkus nervi radyalis (radyal sinir oluğu) yer alır.
- 20:38Humerus'un Alt Kısmı
- Humerus'un ön kısmında tüberostas deltoidea (deltoideus kasının yapıştığı bölge) ve epikondilis medialis ile epikondilis lateralis (çıkıntılar) bulunur.
- Epikondilis medialis ön kola fleksiyon kasları, epikondilis lateralis ise ön kola ekstansiyon kasları için yapışma noktasıdır.
- Epikondillerde inflamasyon (epikondilit) ortaya çıkabilir; epikondilis medialisde golfçü dirseği, epikondilis lateralisde ise tenisçi dirseği adı verilir.
- 23:02Humerus'un Ucu
- Humerus'un distal (alt) ucunda troplea humeri (makara) ve capitulum humeri (başlık) bulunur.
- Troplea humeri ile ulna, capitulum humeri ile radius arasında eklem yapar.
- Troplea humeri üzerinde fos coronoideus, capitulum humeri üzerinde ise fos posta radyalis bulunur.
- 24:38Ön Kol Kemikleri
- Ön kol kemikleri medialde (iç tarafta) ula, lateralde (dış tarafta) radius adını alır.
- Ulna'nın proksimali geniş, distali dar; radius'un proksimali dar, distali geniş yapıdadır.
- Bu düzenlemeler, iki kemiği dar bir alana yerleştirmek için yapılmıştır.
- 25:57Ulna'nın Özellikleri
- Ulna'nın proksimalinde o ekran (dirsek çıkıntısı) bulunur ve ön kısmında insusura troklearis (C şeklinde bir çentik) vardır.
- O ekranın lateral kısmında insusura radyalis (radyus için çukur) ve prosesus coronaideus (troplea humeri ile fos coronoideus arasındaki bağlantı) yer alır.
- Ulna'nın distal kısmında tüberostas ulna (kas yapışma yerleri) ve processus stiloideos (diken gibi bir çıkıntı) bulunur.
- 29:42Radius'un Özellikleri
- Radius, ön kolun lateralinde yer alan döner kemiktir ve proksimalinde kaput radi (başlık) bulunur.
- Kaput radi'nin hemen altında kollum radi (boyun) ve tepesinde fovea capitis radi (çukurluk) yer alır.
- Radius'un proksimal kısmında tüberostas radi (kas yapışma noktası) ve distal kısmında processus stiloideos radi (diken gibi çıkıntı) bulunur.
- 32:13Eldeki Kemiğin Yapısı
- Karpal kemikler sekiz tane olup dörderli iki sıra oluşturmuş durumdalar; proksimal sıradaki kemikler lateralden başlayarak scaphoid, lunate, triquetrum ve pisiforme (sessemoid) olmak üzere sıralanır.
- Metakarpal kemikler lateralden mediale doğru bir, iki, üç, dört ve beş numaralı olarak sıralanır ve uzun kemiklere girmektedir.
- Parmak kemikleri (falankslar) başparmakta iki tane (proksimalis ve distalis), diğer parmaklarda üçer tane (proksimalis, media ve distalis) bulunur ve uzun kemiklere girmektedir.
- 37:41Üst Ekstremitenin Eklemleri
- Omuz kavşağındaki eklemler; artikülasyon sternoklaviküler (klaviküla ve sternum arasındaki eklem), artikülasyon akromio clavicularis (akromion ve klaviküla arasındaki eklem) ve artikülasyon humeri (omuz eklemi) olmak üzere üçtür.
- Omuz eklemi (artikülasyon humeri) steroid tipinde bir eklem olup fleksiyon, ekstansiyon, aksiyon, iç rotasyon ve dış rotasyon hareketlerini yapabilir.
- Dirsek eklemi (artikülasyon cubiti) kompleks bir eklem olup artikülasyon humero radyalis, artikülasyon humeronais ve artikülasyon radyoaris proksimalis olmak üzere üç ayrı eklemden oluşur.
- 40:42Eldeki Eklemler
- Artikülasyon radyo karpalis, radius ile karpal kemikler arasındaki eklemdir; ulna arada eklem diski vasıtasıyla dolaylı olarak katılıyor.
- Artikülasyon intercarpal, karpal kemikler arasındaki eklemlerdir; artikülasyon mediokarplis ise proksimal ve distal sıra karpal kemikler arasındaki tek eklemdir.
- Artikülasyon karpometakarpalis, karpal kemikler ile metakarpal kemikler arasındaki eklemdir; artikülasyon metakarpo falan, metakarpal kemikler ile falankslar arasındaki eklemdir.
- 44:06Omuz Bölgesindeki Eklemlerin Detayları
- Artikülasyon sternoklavicularis eklem diski içerir ve costa klaviküler, interklaviküler, sternoklaviküler anterius ve posterius ligamentlerle bir arada tutulur.
- Artikülasyon akromio clavicularis, akromion ile klaviküla arasındaki sınırlı kayma yapan planar tipinde bir eklemdir.
- Artikülasyon humeri, scapula'nın cavitas glenoidalis'i ile humerus'un kaputu arasındaki steroid tipinde bir eklemdir; cavitas glenoidalis'in kenarında labrum glenoidali adı verilen fibrokartilaj yapısı bulunur.
- 47:22Dirsek Eklemi Detayları
- Artikülasyon cubiti (dirsek eklemi) üç eklemden oluşur: artikülasyon humeroaris, artikülasyon humero radialis ve artikülasyon radyoaris proksimalis.
- Bu üç eklem bir eklem kapsülü tarafından bir arada tutulur.
- Artikülasyon humeroaris, humerus'taki troplea humeri ile ulna'daki insira troklearis arasındaki menteşe tipi bir eklem olup sadece fleksiyon ve ekstansiyon hareketlerini yapabilir.
- 49:51Dirsek Eklemi ve Artikülasyonlar
- Artikülasyon humero-radialis, kapitalum humeri ile radius'taki fovea artikülaris arasında gerçekleşen, ferula tipinde bir eklem olmasına rağmen sadece fleksiyon ve ekstansiyon hareketleri yapar.
- Artikülasyon radio-ulnaris proksimalis, ulna'daki sirknferansiye artikülaris ile radius'taki insira radialis arasında gerçekleşen, troid tipinde bir eklem olup rotasyon hareketi (pronasyon ve supinasyon) yapar.
- Artikülasyon cubiti, artikülasyon humero-radialis ve artikülasyon radio-ulnaris proksimalis ile birlikte dirsek eklemi oluşturur.
- 55:03Dirsek Eklemi Ligamentleri
- Eklem kapsülü, ligamentler ile aynı yapıdadır ve çeşitli bölgelerde kalınlaşarak ligamentler meydana gelir.
- Ligamentum collateralle ulnare (mediale), ligamentum collateralle radiale (laterale), ligamentum annulare radii ve ligamentum quadrangularis dirsek eklemi için önemli ligamentlerdir.
- Membrana interosea, radius ve ulna arasında uzanan bir bağ dokusu olup iki kemikte rotasyon yapmasını sağlar.
- 59:23Dirsek Eklemi Hareketleri ve Bursalar
- Dirsek eklemi fleksiyon, ekstansiyon ve rotasyon hareketlerini yapar.
- Bursalar, içi jöle benzeri madde ile dolu keseciklerdir ve tendonların kemiğe yakın hareket ettiği yerlerde aşınmayı engeller.
- Bursa bicipitis radialis, biceps tendonunun radius'a yapıştığı yerdedir.
- 1:02:45Dirsek Eklemi Patolojileri
- Dirsek eklemi, özellikle çocuklar arasında disklokasyon (çıkık) ve subluksasyon (klinik belirti vermeyen yer değiştirme) gibi sorunlara sahiptir.
- Çocukları tutarken ellerinden değil, dirseklerinden veya humerus kısmından tutmak daha güvenlidir.
- Artikülasyon radio-ulnaris distalis, radius ile ulna arasındaki diskoid tipinde bir eklem olup sadece pronasyon ve supinasyon hareketlerini yapar.
- Artikülasyon radio-carpalis, radius ile proksimal sıra karpal kemikler arasındaki elipsoid tipte bir eklemdir.
- 1:05:41Radyokarpal Ekleminin Yapısı
- Radyokarpal ekleminde proksimal sıra karpal kemikler (pisiform hariç) trikoetrum ve discus artikülaris ile eklem yapıyor.
- Pisiform sesamoid kemik olduğu için ekleme katılmıyor.
- Radius ve ulna doğrudan karpal kemiklere temas etmese de discus artikülaris vasıtasıyla artikülasyon sağlıyor.
- 1:06:56Radyokarpal Ekleminin Ligamentleri
- Radyokarpal ekleminde kapsül artikülaris ve çeşitli bölgelerde kalınlaşmasıyla oluşan ligamentler bulunuyor.
- Dorsal kısımda ligamentum radyokarple dorsale, palmar kısımda ligamentum radyokarple palmare bulunuyor.
- Ulna'dan karpal kemiklere ligamentum ulno carple dorsale ve ligamentum ulno carplemare, boyunca uzanan ligamentum kollateral ulnare ve ligamentum kollateral radyale var.
- 1:09:09Radyokarpal Ekleminin Hareketleri
- Radyokarpal ekleminde fleksiyon, ekstansiyon, aksiyon ve sirkümdüksiyon hareketleri yapılıyor.
- Ekleminde rotasyon hareketi yoktur.
- Aksiyon, fleksiyon ve ekstansiyon hareketidir.
- 1:09:54Karpal Eklemler
- Radyokarpal, mediokarpal ve karpometakarpal eklemler sırasıyla bulunuyor.
- Interkarpal eklemler karpal kemikler arasında sınırlı kayma hareketi yapan plana tipi eklemlerdir.
- Interkarpal ligamentler, interkarpal palmaria, interkarpal dorsalya ve interkarpal intersia olarak adlandırılıyor.
- 1:11:20Mediokarpal ve Karpometakarpal Eklemler
- Mediokarpal ekleminde medial taraf elipsoid, lateral taraf plana tipinde eklemler bulunuyor.
- Artikülasyon karpometakarpalis polisis, polis eklemi, seller tipte bir eklem olup başparmağı diğer parmaklardan farklı hareket kabiliyeti kazandırıyor.
- Karpometakarpalis polisis eklemi fleksiyon, ekstansiyon, aksiyon ve sirkümdüksiyon hareketleri yapabiliyor.
- 1:13:19Diğer Karpometakarpal Eklemler
- 2-5 karpometakarpal eklemleri distal sıra karpal kemikler ile 2-5 metakarpal kemikler arasında plana tipinde sınırlı kayma hareketine izin veren eklemlerdir.
- Intermetakarpal eklemler, metakarpal kemiklerin proksimal uçları arasında plana tipinde eklemlerdir.
- Metakarpal kemiklerin distal uçlarıyla proksimal fakslar arasında steroid tipte eklemler bulunuyor.
- 1:17:42Interfalangil Eklemler
- Interfalangil eklemler proksimal fakslar ile faks media, faks media ile faks distalis arasında proklear tipinde eklemlerdir.
- İnterfalangil eklemler sadece fleksiyon ve ekstansiyon hareketi yapabiliyor.
- Metakarpal eklemde fleksiyon, ekstansiyon, aksiyon ve sirkümdüksiyon hareketleri yapılıyor.
- 1:18:17Üst Ekstremite Kasları
- Kol bölgesinde biceps brakii iki başı (kaput brevis ve kaput long) ve korako brakialis kasları bulunuyor.
- Kolun arka tarafında üç başlı kol kası (triceps brakii) var: kaput long, kaput laterales ve kaput mediales.
- Ön kolun ön bölgesindeki kasları inerve eden sinir nervus medianus olup kolda hiç dal vermez.
- 1:20:29Ön Kolun Sinir İneri
- Ön kolun ön bölgesindeki sinirlerin neredeyse tamamı nervus medianus tarafından inerve edilir, sadece derindeki ve mealdeki birkaç kası nervus ulnaris inerve eder.
- Ön kolun arkasındaki ekstansör kaslar, yüzeyel ve derin olarak iki gruba ayrılır ve bu kaslar radyal sinirin ramus profundus dalı (nerus interoseus posterior) tarafından inerve edilir.
- Ekstansör kaslar epicondius lateralis'ten başlayıp ekstansiyon (uzatma) hareketi yaparlar.
- 1:22:04Tendonların Geçişleri ve Elin Yapısı
- Tendonların el bileğinden ele geçişlerinde belirli bir düzen içerisinde gitmesini sağlayan vajina sinovalist (sinovyal kılıflar) adı verilen yapılardır.
- Ele geldiğimizde elin içerisinde raporozis palmaris adı verilen, avuç içerisinde kavrama hareketi sırasında zarar görmesini engellemek için oldukça kalın bir bağ dokusu bulunur.
- Elin intrensek kasları vardır ve başparmak bölgesine tenar bölge, küçük parmak bölgesine hipotenar bölge denir; eminecia tearis ve eminecia hipotenaris adı verilen kabartılar da bu kasların oluşturduğu yapılarla açıklanır.
- 1:23:18Genel Özeti
- Konuşmacı, üst ekstremite hakkında detaylı kas, damar ve sinir bilgilerinden ziyade isimleri vererek genel bir bilgi sunmayı amaçladığını belirtiyor.
- Detaylı bilgilerin daha sonra görüleceği için, şu anda amacın genel bir özet sağlamak olduğu vurgulanıyor.