Buradasın

TYT Biyoloji Kampı: Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları

youtube.com/watch?v=vGi81L9YLL8

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan TYT Biyoloji kampının son gününde yayınlanan kapsamlı bir ders anlatımıdır. Eğitimci, ekosistem ekolojisi ve güncel çevre sorunları konularını detaylı şekilde ele almaktadır.
Video, ekoloji kavramından başlayarak biyosfer, biyom, ekosistem, komünite, popülasyon ve tür gibi temel kavramları açıklamakta, ardından ekosistemde canlıları etkileyen abiyotik ve biyotik faktörleri anlatmaktadır. Daha sonra beslenme şekilleri, madde ve enerji akışı, besin zinciri ve piramidi, madde döngüleri (azot, su, karbon) konuları ele alınmakta, son olarak güncel çevre sorunları (hava kirliliği, sera etkisi, küresel ısınma, asit yağmurları, su ve toprak kirliliği) ve ekolojik indeksler (ayak izi, su ayak izi, karbon ayak izi) incelenmektedir.
Video, TYT Biyoloji sınavına hazırlık amacıyla hazırlanmış olup, görsel materyallerle desteklenerek konuları günlük hayattan örneklerle açıklamaktadır. Ayrıca, doğal kaynaklar, biyoçeşitlilik, endemik türler ve biyo-kaçakçılık gibi konular da anlatılmaktadır. Eğitimci, kampın son gününde öğrencilere not sayfası bırakarak kampı sonlandırmakta ve gelecek AYT kampı hakkında bilgi vermektedir.

00:15Giriş ve Video Hakkında Bilgi: Bu video, TYT'nin 6. sınıfın 3. videosu olan ekosistem ekolojisi ve güncel çevre sorunları konusunu kapsayan tek parça halinde bir anlatımdır.
Video, konuyu yaklaşık 1,5 saatte anlatmakta ve önceki üç videoyu tek parça halinde sunmaktadır.
Bu anlatım özet değil, tamamen kapsamlı bir konu anlatımıdır ve coğrafya bilenlerin kolaylıkla yapabileceği konulardan biridir.
01:18Ekoloji Kavramı ve Ekosistem Hiyerarşisi: Ekoloji, canlıların birbirleri ve çevreleri ile olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır.
Ekolojik kavramlar büyükten küçüğe sıralandığında: biyosfer, biyom, ekosistem, komünite, popülasyon ve tür şeklinde yer alır.
Komünite ve cansız çevrenin bir araya gelmesiyle oluşan aşamaya ekosistem adı verilir.
02:17Tür ve Popülasyon Kavramları: Tür, ortak bir atadan geliyor, yapı ve işleyiş açısından benzer özelliklere sahip olan ve çiftleştiğinde verimli döller verebilen canlılardır.
Belirli bir bölgede yaşayan aynı türden canlıların oluşturduğu topluluğa popülasyon adı verilir.
Örneğin, Abant gölü'ndeki beyaz nilüferler veya Afyon'da yaşayan Van kedileri popülasyon örneklidir.
04:08Komünite ve Ekosistem Kavramları: Komünite, belli bir bölgede yaşayan, karşılıklı ilişkiler halinde olan tüm popülasyonların oluşturduğu topluluktur.
Ekosistem, belli bir bölgede yaşayan canlı ve cansızların birlikteliğidir.
Örneğin, okyanus ekosistemi veya orman ekosistemi hem canlı hem de cansız faktörleri içeren ekosistem örneklidir.
05:33Biyom ve Biyosfer Kavramları: Biyom, kendine özgü iklim özellikleri ve canlı türlerine sahip büyük ölçekli ekosistemdir.
Tropikal yağmur ormanları biyomu bir biyom örneğidir.
Biyosfer (ekosfer), yeryüzünde canlıların yaşam alanının tamamıdır.
06:26Habitat, Niş ve Ekoton Kavramları: Habitat, bir türe ait bireylerin yaşamını en iyi sürdürebildikleri alanıdır.
Niş, bir canlının bulunduğu habitat içinde yaşamını sürdürebilmek için yapmak zorunda olduğu faaliyetlerdir (beslenme, üreme, korunma, barınma).
Ekoton, iki farklı komünitenin kesiştiği bölgedir, burada canlı çeşitliliği fazla ancak canlı sayısı azdır ve rekabet fazladır.
09:50Canlıların Sistematik Yapısı: Canlıların en küçük yapısal ve işlevsel birimi hücredir, molekül → organel → hücre şeklinde bir yapıya sahiptir.
Canlılar hücreden sonra doku, organ, sistem ve organizma şeklinde daha karmaşık yapılar oluşturur.
Organizmadan popülasyona, popülasyondan komüniteye, komüniteden ekosisteme, ekosistemden biyoma ve biyomdan biyosphereye doğru bir hiyerarşi vardır.
11:26Ekosistemde Canlıları Etkileyen Faktörler: Ekosistemde canlılara etki eden faktörler ikiye ayrılır: abiyotik (cansız) ve biyotik (canlı) faktörler.
Abiyotik faktörler güneş ışığı, sıcaklık, iklim, toprak ve mineraller, pH ve su gibi cansız unsurlardır.
Biyotik faktörler üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar olmak üzere üç grupta toplanır.
12:04Abiyotik Faktörler: Güneş ışığı yaşam için gerekli enerjinin kaynağıdır ve miktar ve süre bakımından yetecek kadar olmalıdır.
Güneş ışığının azalması fotosentezi yavaşlatır, bu da besin üretimini azaltır ve tüketicilerin besine erişimini kısıtlar.
Sıcaklık, biyokimyasal ve fizyolojik faaliyetler üzerinde etkili olup, bitkilerin çimlenme, çiçek açma gibi süreçlerini ve hayvanların metabolizma, göç gibi davranışlarını belirler.
15:15İklim ve Toprak: İklim, belirli bir bölgede uzun bir zaman aralığı içinde etkili olan atmosfer koşullarıdır ve makro klima ile mikro klima olarak ayrılır.
İklim çeşitliliği biyoçeşitliliği etkiler ve canlıların fiziksel özellikleri (örneğin çöl tilkilerinin geniş kulakları) iklim koşullarına uyum sağlamıştır.
Toprak canlılara yaşam alanını sağlar ve inorganik maddeler (asit, baz, tuz, su, mineraller) sunar; toprak verimliliği canlının çeşitliliğini artırır.
17:50pH Değeri: pH değeri 0 ile 14 arasında değişir; 0-7 arası asidik, 7-14 arası baziktir.
Her organizma için en iyi yaşayabileceği "optimum pH" aralığı vardır.
Gübreler, kimyasal atıklar, asit yağmurları gibi etkenler pH değişiklikleri yapabilir ve bu değişiklikler canlı çeşitliliğini etkileyebilir.
18:48Duyarlılık ve Tolerans Kavramları: Duyarlılık, canlının çevre değişimlerinden çabuk etkilenmesi durumudur.
Tolerans, çevre değişikliklerin üstesinden gelebilme durumudur.
Toleransı yüksek olan canlılar daha çeşitli ortamlarda yaşayabilir ve ortama adapte olma ihtimalleri daha yüksektir.
20:30Su Abiyotik Faktörü: Su, besinlerin sindiriminde, enzimlerin çalışmasında, fotosentez ve kemosentez gibi olaylarda, minerallerin alınmasında ve terlemede önemli bir faktördür.
Enzimler %15 su varlığında çalışabilmektedir.
Bitkiler ortamdaki su miktarına göre adaptasyon geçirebilir, örneğin yağışlı ve nemli alanda yaşayan fil kulağı bitkisi geniş yapraklıdır, kurak bölgelerde yaşayan çam ise iğne yapraklıdır.
22:25Biyotik Faktörler: Ekosistemdeki canlı faktörleri üreticiler, tüketiciler ve ayrıştırıcılar olmak üzere üçe ayrılır.
Canlılar beslenme şekline göre üreticiler (ototrof), tüketiciler (heterotrof) ve hem üretici hem tüketiciler olmak üzere üçe ayrılır.
Üreticiler (ototrof) ışık enerjisini kullanan fotoototrof (bazı bakteriler, algler, yeşil bitkiler) ve kimyasal enerjiyi kullanan kemoototrof (kemosentez yapan bazı bakteriler ve arkeler) olmak üzere ikiye ayrılır.
Tüketiciler (heterotrof) katı beslenenler (otçul, etçil, hem otçul hem etçil) ve ayrıştırıcılar olmak üzere ikiye ayrılır.
24:20Üretici Canlılar: Üreticiler (ototroflar) kendi besinlerini kendi üreten canlılardır, otçullar değildir.
Üreticiler, besin üretirken kullandıkları enerji kaynağına göre ikiye ayrılır: fotoototroflar (ışık enerjisi) ve kemoototroflar (kimyasal enerji).
Karbondioksit özümlemesi, fotosentez veya kemosentez sırasında karbondioksit kullanıldığını gösterir.
26:03Fotoototroflar: Fotoototroflar (fotosentetikler), ışık enerjisini kullanarak kendi besinlerini üreten canlılardır.
Prokaryot fotoototroflarda klorofil pigmenti sitoplazma içerisinde bulunurken, ökaryotlarda kloroplast organelinin içerisinde yer alır.
Fotosentez denklemi: Karbondioksit ve su kullanılarak, ışık ve klorofil pigmenti ile besin ve oksijen üretilir; oksijen atmosfere verilir.
27:44Kemoototroflar: Kemoototroflar (kemosentetikler), ışık enerjisi yerine kimyasal enerjiyi kullanarak besin üreten canlılardır.
Kemoototroflar ışık varlığında değil, gündüz veya gece besin üretmeyi başarabilirler.
Kemosentez sonucunda üretilen oksijen atmosfere verilmez, yeni bir inorganik maddenin oksitlenmesi için kullanılır.
29:38Tüketici Canlılar: Tüketici (heterotrof) canlılar, besinlerini dış ortamdan hazır olarak alan canlılardır ve katı beslenenler ile ayrıştırıcılar olarak ikiye ayrılır.
Katı beslenenler (holozoik beslenme) besinlerini katı parçalar halinde alıp sindirim sisteminde sindirirler.
Katı beslenenler etçiller (karnivorlar), otçullar (herbivorlar) ve hepçiller (omnivorlar) olmak üzere üç gruba ayrılır.
32:16Ayrıştırıcı Canlılar: Ayrıştırıcı (saprofit) canlılar, organik maddeleri inorganik maddelere parçalayan organizmalardır.
Saprofitler hücre dışına salgıladıkları sindirim enzimleri ile organik maddeleri inorganik maddelere dönüştürürler.
Saprofitler madde döngülerinde çok önemlidir, yoklukları ekosistemi kısa sürede bozabilir.
33:37Saprofit Canlıların Örnekleri: Saprofit canlılar arasında bazı mantarlar, bazı bakteriler, bazı arkeler ve cıvık mantarlar bulunmaktadır.
Cıvık mantarlar Protista alemi içerisindeyken, mantarlar ise mantarlar alemi içerisinde yer alır.
Cıvık mantarlarla mantarlar arasındaki temel fark, cıvık mantarların hücre duvarı olmamasıdır.
34:03Hem Üretici Hem Tüketici Organizmalar: Örgü, hem üretici hem tüketici olan bir organizmadır; ışık olduğunda fotosentez yaparak kendi besinini üretir, ışık olmadığı zaman ise ortamdan hazır besin alır.
Örgü ile ilgili detaylı bilgiler sınıflandırma kısmında verilmiştir.
34:45Ekosistemde Madde ve Enerji Akışı: Ekosistemde madde ve enerji akışı düzenli ve dengeli bir şekilde gerçekleşmelidir.
Üreticiler besin üretirken, tüketiciler besin ve enerji aktarırken, ayrıştırıcılar organik maddeleri inorganik maddelere çevirerek ve inorganik maddeleri doğaya kazandırarak bu dengenin sağlanmasını sağlarlar.
Besin zincirinde en alt kademede üreticiler, birincil tüketiciler, ikincil tüketiciler ve üçüncü tüketiciler sırasıyla yer alırken, ayrıştırıcılar tüm kademelerde yer alır.
36:43Üreticiler ve Tüketiciler: Üreticiler (ototroflar), karbondioksit özümlemesi yaparak kendi besinlerini üreten canlılardır; bitkiler ve bazı bakteriler üreticilerdir.
Birincil tüketiciler, üreticilerle beslenen otçul canlılardır (tavşan, alage, çekirge).
İkinci tüketiciler, otçullarla beslenen etçil canlılardır (örümcek, kurt, tilki).
Üçüncü tüketiciler, otçul ve etçillerle beslenen canlılardır (insan, atmaca, köpek balığı, katil balina).
39:25Ayrıştırıcılar: Ayrıştırıcılar (saprofitler), organizmanın atık ürünleri ya da ölü organizmalarla beslenen canlılardır.
Ayrıştırıcılar organik maddeleri inorganik maddelere çevirirler.
Ayrıştırıcılar besin zincirinde tüm kademelerde yer alır.
40:37Besin Zinciri ve Besin Ağı: Besin zinciri, canlıların birbirleriyle beslenmeleri sonucu meydana gelen zincirdir ve burada madde ve enerji aktarımı gerçekleşir.
Suçul ekosistemlerde mikroskobik fotosentetik ototroflara fitoplanktonlar, mikroskobik tüketicilere zooplanktonlar adı verilir.
Besin zincirinde oklar, bir canlıyı diğer canlıyı yiyen canlıyı gösterir.
Besin ağı, çok sayıda besin zincirinin bir araya gelmesiyle oluşur ve içerisinde rekabet vardır.
44:02Besin Zinciri ve Besin Ağında Okların Anlamı: Besin zinciri ve besin ağında bulunan oklar, ayrıştırıcı canlıları gösterir ve okun gösterdiği canlı diğer taraftaki canlıyı yer.
Üretici canlıyı gösteren bir ok yoktur, sadece ayrıştırıcılar üreticilere doğru kırmızı bir ok gider çünkü ayrıştırıcılar inorganik maddeleri oluşturur ve üretici canlılar bunları alır.
44:56Besin Piramidi ve Tropik Düzeyler: Besin piramidi, beslenme ilişkisi olan canlıların sayı, enerji ve biyokütle bakımından oluşturdukları piramide verilen isimdir.
Besin piramidinde tropik düzeyler bulunur: en alt basamakta üretici (birinci tropik düzey), birincil tüketici (ikinci tropik düzey), ikincil tüketici (üçüncü tropik düzey) ve böyle devam eder.
Biyokütle, o basamakta yer alan canlıların toplam organik madde miktarıdır ve üreticilerden tüketicilere doğru gittikçe azalır.
47:27Besin Piramidindeki Değişkenler: Besin piramidinde üreticilerden son tüketicilere doğru gittikçe birey sayısı, biyokütle ve aktarılan enerji azalırken, enerji kaybı ve zehirli madde birikimi artar.
Genellikle vücut büyüklüğü üreticilerden son tüketicilere doğru gittikçe artar.
Besin piramidinde bir basamakta meydana gelen bir değişiklik bütün basamakları etkiler; örneğin, ikincil tüketicilerin sayısı artarsa, birincil tüketicilerin sayısı azalır ve üreticilerin sayısı artar.
50:38Enerji Akışı ve Biyolojik Birikim: Besin piramidinde trafik düzeyler arasında beslenme ile birlikte enerji akışı olur ve bir trafik düzeyden diğerine enerjinin yalnızca %10 aktarılır.
Geri kalan %90'lık kısmı canlılık faaliyetleri için kullanılır ve bir kısmı ısı enerjisi olarak dışarıya çıkar.
Biyolojik birikim, zehirli madde miktarının üreticilerden son tüketicilere doğru gittikçe artmasıdır; bu kimyasallar, ağır metaller, e- gübreler, böcek ve ot öldürücüleri, radyoaktif maddeler gibi etkenlerden oluşabilir.
52:50Madde Döngüleri: Ekosistemde madde ve enerji akışı düzenli bir şekilde gerçekleşmeli ve bunu sağlayan elemanlar vardır.
Canlılar ihtiyaç duydukları maddeleri ortamdan hazır olarak alır, kullanır ve daha sonra ortama geri bırakır, bu bir madde döngüsü oluşturur.
Madde döngülerinden en önemlileri azot döngüsü, karbon döngüsü, su döngüsü, oksijen, kükürt ve fosfor döngüleri olup, en çok görülenler azot, karbon ve su döngüsüdür.
54:09Azot Döngüsü: Atmosferde yüzde yetmiş sekiz oranında azot gazı bulunur ancak bitkiler ve hayvanlar doğrudan kullanamazlar, azotun toprağa kazandırılması (fiksasyon) gereklidir.
Azot gazının fiksasyonu iki şekilde gerçekleşir: şimşek ve yıldırım gibi olaylarla (abiyotik fiksasyon) veya bakterilerle (biyotik fiksasyon).
Bitkiler azotu kullanabilmek için amonyum ve nitrat formunda topraktan alır, hayvanlar ise bitkileri yiyerek bu azotu kendi bünyelerine alır.
56:10Nitrifikasyon ve Denitrifikasyon: Ayrıştırıcılar organik maddeleri parçalayarak amonyak ve amonyum üretir, bu moleküller nitrit bakterileri tarafından nitrite, sonra nitrat bakterileri tarafından nitrata dönüştürülür (nitrifikasyon).
Nitrifikasyon olayı toprağın verimliliğini artıran bir olaydır çünkü topraktaki azot miktarını artırır.
Denitrifikasyon bakterileri tarafından topraktaki nitrat moleküllerinin atmosferin azotuna dönüştürülmesiyle atmosferin azot miktarı artar, bu da toprak verimliliğini azaltır.
59:06Su Döngüsü: Su döngüsünde buharlaşma ve yoğunlaşma olayları arasında bir döngü vardır.
Okyanuslardan, göllerden, nehirlerden ve kara parçalarının yüzeyinden buharlaşan sular atmosfere çıkar, canlıların solunum ve terleme olayları da atmosferdeki su miktarını artırır.
Buharlaşan sular yoğunlaşarak yeryüzüne yağmur veya kar olarak geri döner, bu döngüye su döngüsü adı verilir.
1:00:19Karbon Döngüsü: Karbon canlının temel elementidir ve yeryüzünde dolaşıma katılan en önemli karbon bileşiği karbondioksittir.
Bitkilerin solunumu, hayvanların solunumu ve yanma reaksiyonları sonucunda karbondioksit atmosfere verilir, bu karbondioksit fotosentez ve kemosentez olayları ile besinlerin yapısına katılır (karbondioksit özümlemesi).
Fosil yakıtların (petrol, doğalgaz, kömür, kireçtaşı) yanması atmosferin karbondioksit miktarını artırır ve karbon ayak izinin artmasına sebep olur, bu da küresel ısınmaya katkıda bulunur.
1:01:47TYT Biyoloji Kampı Sonu: 28 günlük TYT Biyoloji kampının son gününde not sayfası bırakılmıştır.
Kamp başarıyla tamamlanmış ve AYT kampında tekrar buluşulacağı belirtilmiştir.
AYT kitabının son hazırlıkları yapılıyor ve AYT kampında Tyt'deki başarının aynısının AYT'de de gerçekleştirileceği belirtilmiştir.
1:03:52Güncel Çevre Sorunları: Dünya nüfusunun artışı, teknolojinin gelişmesi ve çevreyi hoyrat kullanma çevre kirliliğine ve çevre sorunlarına yol açmaktadır.
Hava kirliliği, su kirliliği, toprak kirliliği, radyoaktif kirlilik, ses kirliliği, asit yağmurları, erozyon, orman yangınları, küresel iklim değişikliği ve biyoçeşitliliğin azalması güncel çevre sorunlarıdır.
1:04:25Hava Kirliliği ve Sonuçları: Hava kirliliği, havadaki gazların ve kirleticilerin belli ölçülerin üzerinde olmasıdır (ozon, karbondioksit, NO2, NO3, SO2 gibi).
Hava kirliliği insan sağlığını etkiler, iklimi, doğayı ve ekolojik dengeyi bozar.
Sera etkisi, atmosferde artan gazların daha fazla ısı tutmasına sebep olur ve küresel ısınma sonucu ortaya çıkar.
1:05:47Küresel İsınmanın Etkileri: Küresel ısınma sonucunda canlının besin zinciri bozulur ve doğal afetler artar.
Kuraklık ve çölleşme artar, tarım alanları ve yeraltı suları azalır.
Kutuplardaki buzulların erimesiyle deniz seviyesi yükselir ve biyoçeşitlilik azalır.
1:06:42Asit Yağmurları: Asit yağmurları hava kirliliği sonucunda oluşan bir durumdur.
Fosil yakıtların (petrol, doğalgaz, kömür, kireç taşı) yakılması sonucu atmosfere verilen kükürt ve azot içeren gazların miktarı artar.
Bu gazlar tepkimeye girerek asit olarak yeryüzüne döner ve toprağı fakirleştirir, bitkileri zarar görür ve insanlarda zehirlenmeler ve hastalıklar oluşur.
1:07:55Su Kirliliği ve Ötrofikasyon: Su kirliliği, su kaynaklarının kirletici etmenler tarafından yapısının bozulmasıdır.
Ötrofikasyon, evsel ve endüstriyel atıkların sulara karışmasıyla azot ve fosfor miktarının artması sonucu oluşur.
Azot ve fosforun artması siyanobakteri ve alglerin hızlı üremesine neden olur, suyun rengi değişir, berraklık azalır ve suyun alt kısmına ışık geçemez.
Oksijen azalması sonucu su içindeki canlılar ölür, suyun berraklığı azalır ve oksijensiz ortamda yaşayan canlıların sayısı artar.
1:09:55Toprak ve Radyoaktif Kirlilik: Bilinçsiz gübreleme, hava ve su kirliliği, tıbbi atıklar, tarım ilaçları, evsel atıklar, nüfus artışı, plansız kentleşme ve asit yağmurları toprak kirliliğine neden olan etkenlerdir.
Toprak, bitkilerin evi olduğu için ve bitkiler üretici olduğu için çok önemli bir elemandır.
Radyoaktif kirlilik insanlar için tehlikeli olabilir çünkü etkisi uzun süreli olur ve radyoaktif maddelerin kullanımı kontrol altında olmalıdır.
1:10:47Radyoaktif Kirliliğin Kaynakları: Radyoaktif maddelerin yüksek enerjili ışınları DNA'da mutasyona sebep olabilir ve bu nedenle insanlarda tehlikeli sonuçlara neden olabilir.
Radyoaktif maddeler nükleer santrallerden, cep telefonlarından, televizyondan ve mikrodalga fırınlardan alınabilir.
Mikrodalga fırınlar gibi elektronik aletlerin sürekli kullanımı, özellikle yemeği önceden ısıtmak gibi alışkanlıklar, farklı aile bireylerinde farklı görüşlere sahiptir.
1:12:32Ses Kirliliği: Çeşitli faktörlerin etkisiyle ortamda normalden daha fazla ses olması durumu ses kirliliği olarak tanımlanır ve 65 desibelin üzerinde seviyede gerçekleşir.
Plansız kentleşme, hızlı nüfus artışı, sanayileşme ve trafik ses kirliliğinin nedenleri olarak karşımıza çıkar.
İnsanların çevresel sorunlara etkisi, bilinçsiz bir şekilde hayatlarına devam ettikleri için birçok çevresel kirlilik meydana gelmesine neden olur.
1:13:39Ekolojik Ayak İzi: Ekolojik ayak izi, bir kişi veya topluluk için kullanılan kaynakların üretilmesi ve oluşturulan atıkların giderilmesi için gerekli olan coğrafik alandır.
Bir kazak örneğinde, pamuğun üretilmesi, depolanması, mağazanın kapladığı alan, üretimde kullanılan su ve kimyasalların temizlenmesi için gereken alanlar tümüyle ekolojik ayak izini oluşturur.
Ekolojik ayak izi ne kadar küçükse, o kişi çevreye duyarlıdır.
1:15:14Su Ayak İzi: Su ayak izi, birey veya topluluk tarafından kullanılan her mal ve hizmetin üretimi ve tüketilmesi için kullanılan toplam tatlı su hacmidir.
Yeşil ayak izi, bir malın üretiminde kullanılan toplam yağmur suyudur.
Mavi ayak izi, bir malı üretmek için ihtiyaç duyulan yüzey ve yeraltı tatlı su kaynaklarının toplam hacmidir.
Gri ayak izi, kirlilik yükünü azaltmak ya da yok etmek için kullanılan tatlı su miktarıdır.
1:16:55Karbon Ayak İzi: Karbon ayak izi, birey veya kurumun tüm faaliyetlerinde (ulaşım, barınma, beslenme gibi) atmosfere verilen toplam karbondioksit ve sera gazlarının miktarıdır.
Karbon ayak izi artarsa, o kişi çevreye zararlı bir birey olur ve daha duyarlı bir insan olmaz.
1:17:25Doğal Kaynaklar ve Sürdürülebilirlik: Doğal kaynaklar tükenmeyen ve tükenen olmak üzere ikiye ayrılır; tükenen kaynaklar madenler, doğalgaz, petrol ve kömür gibi olurken, tükenmeyenler daimi ve yenilenebilir olmak üzere ikiye ayrılır.
Daimi kaynaklar güneş, su, rüzgar ve dalgayı; yenilenebilir kaynaklar ise orman, hava, jeotermal ve toprağı örnek olarak verebiliriz.
Doğal kaynakların ekosistemde devamlı olabilmesi durumuna sürdürülebilirlik adı verilir.
1:18:22Türkiye'nin Biyoçeşitliliği ve Endemik Türler: Türkiye'nin biyoçeşitliliğinin fazla olması, üç tarafı denizlerle çevrili olma, ılıman iklim kuşağında bulunma ve dağların kıyıya paralel uzanması gibi coğrafi konum faktörlerine bağlıdır.
Bu farklılıklar sebebiyle Türkiye'de endemik türler çok fazladır; endemik tür, yeryüzünün sınırlı bölgesine yayılış gösteren ve sadece o bölgeye has olan canlılardır.
Denizli horozu, Van kedisı, ehrami karaçamı ve İstanbul soğanı gibi örnekler Türkiye için endemik türlerdir.
1:19:39Biyo-kaçakçılık ve Zararları: Biyo-kaçakçılık, doğadaki bazı parçaların ve canlıların yetkili makamların izni olmadan toplanması ve yurt dışına çıkarılmasıdır.
Biyo-kaçakçılık birey sayısı ve tür sayısında azalma, ekosistem tahrip ve biyoçeşitliliğe zarar verir.
Biyo-kaçakçılık sonucu genetiği değiştirilmiş canlılar geri getirilebilir ve bu durum popülasyon sayısında azalma yaratabilir.
1:21:09Gen Bankası: Gen bankası, canlıya ait hücre, doku veya organların çok uzun yıllar saklanmasını sağlayan ortamlardır.
Biyo-kaçakçılık ve doğal kaynakların bilinçsiz kullanımı sonucu bazı canlılar yok olabilir, gen bankası bu canlıların neslinin tükenmesini önlemek için önemlidir.
Gen bankası, biyolojik çeşitliliğin sürdürülebilir olması için önemli bir kaynak olarak hizmet verir.

TYT Biyoloji Kampı: Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir