• Buradasın

    TYT Biyoloji Dersi: Canlıların Çeşitliliği ve Sınıflandırılması

    youtube.com/watch?v=S4TdA_5apJA

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir öğretmenin TYT biyoloji sınavına hazırlık için sunduğu eğitim kampının 15. günüdür. Öğretmen, canlıların çeşitliliği ve sınıflandırılması konusunu detaylı şekilde anlatmaktadır.
    • Video, canlıların sınıflandırılması konusunu kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. İlk olarak sınıflandırmanın tanımı ve yapay (ampirik) ile doğal (filogenetik) sınıflandırmanın farkları açıklanmakta, ardından Linnaeus'un doğal sınıflandırma yöntemi ve ikili adlandırma sistemi anlatılmaktadır. Daha sonra yedi basamaklı sınıflandırma kademeleri (tür, cins, familya, takım, sınıf, şube ve alem) ve bunların sıralaması açıklanmakta, son olarak prokaryot ve ökaryot canlılar arasındaki farklar karşılaştırmalı bir tablo üzerinden sunulmaktadır.
    • Videoda ayrıca homolog ve analog organlar, tür ve cins kavramları, kromozom sayısının akrabalık ilişkisini göstermediği, virüslerin canlı ve cansız arası geçiş formu olarak kabul edildiği gibi önemli bilgiler de verilmektedir. ÖSYM sınavlarında sıkça sorulan karşılaştırma sorularına hazırlık amacıyla hazırlanmış olan içerik, canlıların altı ana aileye (bakteriler, arkeler, protistalar, bitkiler, mantarlar ve hayvanlar) ayrıldığını da açıklamaktadır.
    00:13TYT Biyoloji Kampı Tanıtımı
    • Günde TYT biyolojiyi bitirecek kampın 15. gününe kaldığımız yerden devam ediyoruz.
    • Dün 14. günü bitirmiştik ve ikinci üniteyi tamamlamıştık.
    • Bugün "Canlıların Çeşitliliği ve Sınıflandırılması" ünitesine giriş yapacağız.
    01:32Sınıflandırma Kavramı
    • Canlıları sınıflandırmak, onları akrabalık ilişkilerine, benzerliklerine ve farklılıklarına göre gruplandırma işlemidir.
    • Sınıflandırma ikiye ayrılır: yapay sınıflandırma (ampirik sınıflandırma) ve doğal sınıflandırma (filogenetik sınıflandırma).
    • Şu an geçerli olan sınıflandırma doğal sınıflandırma olup Linnaeus tarafından geliştirilmiştir.
    02:43Yapay Sınıflandırma
    • Yapay sınıflandırma, canlıları yaşadıkları yere göre veya dış görünüşlerine göre basit bir şekilde gruplandırma yöntemidir.
    • Yapay sınıflandırmada analog organlar dikkate alınır; analog organ, kökenleri farklı, görevleri aynı olan organlardır.
    • Yarasanın kanadı ile kuşun kanadı analog organ örneğidir; ikisi de uçmaya yarar ancak kökenleri farklıdır.
    05:42Doğal Sınıflandırma ve Homolog Organlar
    • Günümüzde hala geçerli olan sınıflandırma, canlıların köken benzerliklerini ve akrabalık ilişkilerine göre yapılmıştır.
    • Homolog organlar, kökenleri aynı, görevleri aynı ya da farklı olan organlardır; örneğin balinanın yüzgeci ve insanın kolu homolog organlardır.
    • Analog organlar ise farklı kökenlere sahip, aynı işlevi gören organlardır; örneğin sinek kanadı ve kuş kanadı analog organlardır.
    08:15Tür Kavramı ve İkili Adlandırma
    • Tür, ortak atadan gelen, yapı ve görev bakımından benzer özelliklere sahip olan ve çiftleştiklerinde verimli döller verebilen bireyler topluluğudur.
    • Aynı tür olan canlıların genellikle kromozom sayıları aynıdır, ancak kromozom sayısının aynı olması iki canlının aynı tür olduğunu veya yakın akraba olduğunu kanıtlamaz.
    • İkili adlandırma yönteminde, birinci isim cins ismi, ikinci isim tanımlayıcı isimdir ve cins ismi aynı olanlar yakın akrabadır.
    11:02Tür ve Akrabalık İlişkisi
    • Tür isimleri aynı olan canlılar aynı türdür, örneğin E. cabas ve E. caballos aynı türdür.
    • Cins isimleri aynı olan canlılar yakın akrabadır ve aynı tür çiftleştiğinde verimli döller verebilir.
    • Tanımlayıcı ismi aynı olan canlılar yakın akraba değildir, örneğin Cans domesticus (ev köpeği) ve Felis domesticus (ev kedisi) cinsleri farklı olduğu için yakın akraba değildir.
    13:09Sınıflandırma Kademeleri
    • Canlıları sınıflandırırken doğal sınıflandırmada yedi basamaktan oluşan sınıflandırma kademeleri kullanılır: tür, cins, familya, takım, sınıf, şube ve alem.
    • Sınıflandırma kademelerini hatırlamak için "Türkiye Cumhuriyeti Futbol Takımı Sahada Şut Attı" şeklinde kodlanabilir.
    • Türden aleme doğru gittikçe benzerlik, akrabalık, protein benzerliği ve ortak özellik azalırken çeşitlilik, birey sayısı ve gen çeşitliliği artar.
    16:44Sınıflandırma Kuralları
    • Kromozom sayısı akrabalık ilişkisi hakkında bilgi vermez, kromozomlar üzerindeki genlerin niteliği ve benzerliği canlının akrabalık ilişkisi hakkında bilgi verir.
    • İki canlı aynı takımda ise üst basamakları kesinlikle aynıdır, alt basamakları aynı da olabilir, farklı da olabilir.
    • Aynı tür olan canlıların bütün basamakları aynıdır, cins ismi aynı olanların cinsin üstünde neler varsa hepsi aynıdır.
    19:44Canlı Alemleri
    • Canlılar yapısına göre prokaryot ve ökaryot olmak üzere ayrılır.
    • Prokaryotlar çekirdeği ve zarlı organeli olmayan, ökaryotlar ise çekirdeği ve zarlı organeli olan canlılardır.
    • Prokaryotların hepsi tek hücreli iken, ökaryotlar içerisinde tek hücreli olan da var, çok hücreli olan da vardır.
    20:46Canlıların Sınıflandırılması
    • Prokaryot canlılar bakteriler ve arkeler alemi olarak sınıflandırılır.
    • Ökaryot canlılar bakteri ve arkeler dışındakilerin hepsi olup, protista, bitkiler, mantarlar ve hayvanlar alemi olarak dörde ayrılır.
    • Ökaryotlar içerisinde en basit canlı protistalar, en gelişmiş olanlar ise hayvanlar alemi olup, hayvanlar içerisinde en gelişmiş memelilerdir.
    22:03Canlıların Aileleri
    • Canlılar bakteriler, arkeler, protistalar, bitkiler, mantarlar ve hayvanlar olmak üzere altı aile içerisinde incelenir.
    • İlk iki aile prokaryot canlı yapısına sahipken, üç, dört, beş ve altı ökaryot alem içerisine dahil edilmiş olur.
    • Virüsler herhangi bir canlı ailemi içerisine dahil edilmez çünkü canlı ve cansız arası geçiş formu olarak kabul edilir.
    23:13Prokaryot ve Ökaryot Canlıların Karşılaştırılması
    • Prokaryotların hepsi tek hücreli iken, ökaryotlar içerisinde tek hücreli ve çok hücreli olanlar vardır.
    • Halkasal yapıda DNA'ya sahip olanlar daha ilkel yapılı canlılar iken, sarmal DNA'ya sahip olan canlılar gelişmiş olan canlılar içerisine dahil edilir.
    • Histon proteini sadece bakterilerde yoktur, diğer tüm ökaryotlarda bulunur.
    25:20Hücre Yapısı ve Özellikleri
    • Bakterilerde, arkelerde, mantarlarda, protistalarda ve bitkilerde hücre duvarı vardır; bakterilerde peptidoglikan, arkelerde pseudopeptidoglikan, protistalarda selüloz, bitkilerde selüloz, mantarlarda kitin, hayvanlarda ise hücre duvarı yoktur.
    • Bakteriler ve arkeler glikojen depo ederken, protistalar içerisinde glikojen ve nişasta depo edenler vardır.
    • Bitkilerde nişasta, mantarlarda glikojen, hayvanlarda ise glikojen depo edilir.
    28:01Beslenme ve Zarlı Organeller
    • Bakteriler, arkeler ve protistalar içerisinde ototrof (kendi besinini üreten) ve heterotrof (dışarıdan hazır besin alan) olanlar vardır.
    • Bitkiler kendi besinini kendi üretirken, mantarlar ve hayvanlar heterotroftur.
    • Prokaryot canlılarda (bakteri ve arke) zarlı organel bulunmazken, ökaryotlarda (protistalar, bitkiler, mantarlar ve hayvanlar) zarlı organel vardır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor