Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim içeriği olup, konuşmacı ve Eyüp Bey adlı bir arkadaşı tarafından sunulmaktadır. Video başlangıcında bir türkü terennümü yapılmakta, ardından Türkü nazım biçimi hakkında bilgiler verilmektedir.
- Video, Türkü'nün tarihsel kökeni, etimolojik anlamı ve özellikleri hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Türkü'nün Anadolu'daki ilk örneğinin 16. yüzyılda Öksüz Dede tarafından söylenmiş olduğu, Türk'ün diğer Türk boylarında farklı isimlerle anıldığı, ezgisiyle diğer halk şiiri türlerinden ayırdığı, konularına, ezgilerine ve yapılarına göre nasıl sınıflandırıldığı anlatılmaktadır. Ayrıca Türkü'nün genellikle hece ölçüsünün yedili, sekizli ve onbirlik kalıplarıyla söylenmesi, bent ve nakarat (kavuşta) yapısı gibi teknik özellikleri de açıklanmaktadır.
- 04:11Türkü Nazım Biçimi Tanıtımı
- Türkü, anonim halk edebiyatının önemli bir nazım biçimidir.
- Ağıt ve ninni, Türkü'nün bir çeşididir; ölen kişinin arkasından söylenirse ağıt, çocuk uyutmak için söylenirse ninni olarak adlandırılır.
- Türkü kelimesi, Türk kelimesine Arapça i ekinin eklenmesiyle vücut bulmuş bir kelimedir ve halk ağzında "Türk'e has" anlamına gelen bu söz "Türkü" şekline dönüşmüştür.
- 05:41Türkü'nün Tarihsel Gelişimi
- Türklerin farklı boyları arasında Türkü'nün farklı isimler aldığı belirtilmiştir; Azeriler mahnı, Başkurtlar halk, Kazaklar türki, Kırgızlar eldi, Tatarlar haçır gibi isimler kullanmıştır.
- Türkü terimi ilk defa 15. yüzyılda Doğu Türkistan'da aruz ölçüsüyle yazılmış ve özel bir ezgi ile söylenmiş ürünler için kullanılmıştır.
- Anadolu'daki ilk Türkü örneği 16. yüzyılda bir halk ozanı olan Öksüz Dede tarafından söylenmiş, Türkü nazım biçiminin adını ilk defa Ali Şir Nevai'nin "Mizaül Evzam" adlı eserinde kullanmıştır.
- 07:11Türkü'nün Özellikleri
- Türkü, halk şiirinin her çeşidine verilen genel bir isimdir ve ürettikleri her ürüne halk ozanları türkü adını vermişlerdir.
- Türkü, ölçüsüyle, ezgisiyle, kafiye düzeniyle adını alır ve ezgisi yönüyle diğer halk şiiri türlerinden ayrılır.
- Türkü genellikle anonimdir, başlangıçta bir ozanı olan türküler zaman içinde anonimleşmiş ve isimleri bilinen saz şairlerinin söyledikleri de giderek halka mal olmuştur.
- 08:18Türkü'nün Yapısı ve Sınıflandırılması
- Türkü genellikle hece ölçüsünün yedili, sekizli, onbirlik kalıplarıyla kıtalar (dörtlükler) halinde söylenir.
- Her kıta, Türkünün asıl sözlerinin bulunduğu bent ile nakarat (kavuştak)dan meydana gelir.
- Türkü ezgilerine, konularına ve yapılarına göre sınıflandırılabilir; ezgilerine göre kırık havalar ve uzun havalar, konularına göre aşk, tabiat, kahramanlık gibi türküler, yapılarına göre mani ve kıtalardan kurulu türküler vardır.
- 10:23Türkü'nün Kafiye ve Ölçüsü
- Türkü'nün türkü nazım biçimi olduğunu anlamak için bentler ve kavuşlaklar (nakaratlar) varlığına bakılmalıdır.
- Türkü genellikle dörder mısralı bendlerden oluşur, bazıları üçlük, beşlik veya koşma biçiminde olabilir.
- Türkü'nün kafiye örgüsü genellikle düz uyaktır ve aaa b, cccb, db veya aa bb, cccbb gibi farklı sıralamalar gösterebilir.