• Buradasın

    Türkiye'nin Nüfus Yapısı ve Demografik Özellikleri KPSS Eğitim Videosu

    youtube.com/watch?v=YW6Ijy9nut8

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan KPSS (Kamu Personeli Seçme Sınavı) sınavına hazırlık amaçlı eğitim dersidir. Eğitmen, Türkiye'nin nüfus yapısı ve demografik özellikleri hakkında kapsamlı bilgiler vermektedir.
    • Video, Türkiye'nin nüfusunun yapısal özellikleri üzerine odaklanarak doğurganlık durumu, nüfus piramidi, yaş grupları, aktif nüfus, işsizlik, ortanca yaş, okuryazarlık oranları ve çalışanların sektörel dağılımı gibi konuları sistematik bir şekilde ele almaktadır. Ayrıca ekonomik sektörlerin (birincil, ikincil, üçüncül, dördüncül ve beşincil) tanımı ve Türkiye'deki kentleşme durumu da incelenmektedir.
    • Video, KPSS sınavlarında çıkabilecek soru tiplerini örneklerle açıklamakta ve sınav stratejileri sunmaktadır. Türkiye'nin demografik özellikleri, bölgelere göre nüfus dağılımı ve kentleşme oranları gibi konular detaylı şekilde ele alınmakta, Sinop'un en yüksek ortanca yaşa, Şanlıurfa'nın ise en düşük ortanca yaşa sahip il olduğu gibi spesifik bilgiler de paylaşılmaktadır.
    00:10Doğurganlık Durumu
    • Türkiye'de doğurganlık oranı eskiden göre azalmış durumda, bu durumun sebepleri arasında kadınların iş hayatına daha fazla katılması, eğitim seviyesinin yükselmesi ve evlilik yaşının artması bulunmaktadır.
    • Doğurganlık oranı kırsal kesimde kentlere göre daha yüksektir, ancak sayı olarak kentlerde daha fazla doğum gerçekleşmektedir çünkü nüfus miktarı daha fazladır.
    • Türkiye'de en yüksek doğurganlık oranı Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde olup, doğurganlık oranı en yüksek olan il Şanlıurfa'dır.
    03:14Nüfus Artış Hızı ve Doğurganlık
    • Türkiye'de en düşük nüfus artış hızı 2019-2020 sezonunda pandemi etkisiyle gerçekleşmiştir.
    • En yüksek nüfus artış hızı "baby boom" dönemi olan 1955-1960 arası dönemde olmuştur.
    • Doğu Anadolu Bölgesi'nde Tunceli, Erzincan çevresi gibi İç Anadolu'ya yakın bölgelerde doğurganlık oranı daha düşük olup, genelde Urfa, Mardin, Şırnak, Hakkari, Siirt, Muş, Ağrı çevrelerinde daha yüksektir.
    06:01Nüfusun Yaş Gruplarına Dağılımı
    • Nüfus piramidinde sol taraf erkek, sağ taraf kadın nüfusunu gösterir ve yaş gruplarına göre oranları gösterir.
    • 0-14 yaş grubu çocuk nüfusu, 15-64 yaş grubu çalışma çağı nüfusu, 65 yaş üstü ise yaşlı nüfus olarak adlandırılır.
    • Çocuk nüfus oranı eskiye göre azalmakta, 15-24 yaş grubu genç nüfus olarak adlandırılırken, 65 yaş üstü olanlar yaşlı nüfus olarak adlandırılır.
    • Çalışma çağı grubu olan 15-64 yaş aralığındaki herkes aktif nüfus olarak adlandırılmaz, aktif nüfus sadece bir işi olan kişileri kapsar.
    08:57Aktif Nüfus ve İşsizlik Kavramları
    • 15-64 yaş aralığındaki kişiler çalışma çağı içinde olup, işi olanlar aktif nüfus olarak adlandırılır.
    • İşsizlik, 15-64 yaş aralığında olup işsiz ve iş arayan kişilerdir; İŞKUR'a başvurmuş olup son 6 ay içinde iş bulamayanlar işsizlik içinde sayılır.
    • İş aramayan 15-64 yaş aralığındaki kişiler "keyfi işsiz" olarak adlandırılır ve devlet gözünde işgücüne katılmayan kişilerdir.
    10:22Ortanca Yaş Kavramı
    • Ortanca yaş, bir toplulukta tüm yaşların toplamının sayıya bölünmesiyle elde edilen değerdir.
    • Türkiye'de ortanca yaş günden güne yükseliyor çünkü doğumlar azalırken ortalama yaşam süresi uzuyor.
    • Türkiye'de ortanca yaşın en yüksek olduğu il Sinop'tur, en düşük olan il ise Şanlıurfa'dır.
    12:12İl Bazında Ortanca Yaş Farkları
    • Sinop, Türkiye'nin en büyük açık huzurevi olarak bilinir ve emekli memurların tercih ettiği bir yerdir.
    • Şanlıurfa'nın ortanca yaşı düşük çünkü çok sayıda doğum olması ortalama yaş değerini düşürmektedir.
    • Doğum sayısı az ve yaşlı nüfus fazla olan yerlerde ortanca yaş yüksektir, doğum sayısı fazla olan yerlerde ise düşük olur.
    14:30Yaş Bağımlılık Oranı
    • Yaş bağımlılık oranı, çalışma çağındakilerin bakmak zorunda olduğu 0-14 yaş arası çocuk ve 65 yaş üzeri yaşlıların toplamıdır.
    • Türkiye'de yaş bağımlılık oranı yükseliyor ve bu oranın en yüksek olduğu il Şanlıurfa'dır.
    • Şanlıurfa'da yaş bağımlılık oranı yüksek olan sebebi çok doğum olduğu ve evdeki kişilerin bakmak zorunda olduğu çocuk miktarının çok fazla olmasıdır.
    15:46Nüfusun Cinsiyet Dağılımı
    • Türkiye nüfusunun %50,1'i erkeklerden, %49,90'u kadınlardan oluşmaktadır.
    • 1940 yılına kadar Türkiye'de kadın oranı daha fazlaydı çünkü savaşlar nedeniyle erkek nüfusun büyük oranda hayatını kaybetmiş olmasıydı.
    • Göç alan illerde erkek oranı daha yükseğe çıkarken, göç veren yerlerde kadın oranı daha yüksektir.
    17:55Nüfus Piramitleri ve Nüfus Göstergeleri
    • Nüfus piramitleri nüfusun cinsiyeti, yaş gruplarına göre oranı ve yaşlı nüfusun toplam nüfusa oranını gösterir.
    • Nüfus piramitinde aktif nüfus oranı (çalışanlar) bulunamaz, sadece çalışma çağındakiler görülebilir.
    • Doğu ve Güneydoğu Türkiye'de, özellikle Şanlıurfa'da doğum oranlarının yüksek olması nedeniyle ortanca yaş düşüktür.
    19:47Okuryazarlık Durumu
    • Türkiye'de 6 yaş üzeri nüfusun %97,40'u okuryazardır (6 yaş altı okuryazarlık ölçümünden hariç tutulur).
    • Okuryazarlık, eğitim düzeyinden ziyade herhangi bir yazıyı okuyabilenlerin oranını ifade eder.
    • Okuryazar oranı Cumhuriyet'in ilk yıllarına göre günümüzde daha yüksektir.
    20:48Türkiye'de Okuryazarlık Oranı
    • Cumhuriyet'in ilk yıllarında nüfusun %10'u okur yazarken günümüzde %97'si okuryazardır.
    • Erkek okuryazarlığı kadınlardan daha fazladır, ancak eskiden kızlara yazmayı öğretmemek gibi saçma mantıklar nedeniyle kadın okuryazarlığı daha az kalmıştır.
    • Batıdaki okuryazarlık oranı doğudan daha yüksektir, özellikle İç Anadolu, Ege ve Marmara bölgelerinde oran daha yüksektir.
    23:08Çalışanların Sektörel Dağılımı
    • Çalışanların sektörel dağılımında 15-64 yaş aralığında olan aktif nüfusun dağılımı Hizmet, Sanayi ve Tarım (HASAT) koduyla ifade edilir.
    • Türkiye'de en çok çalışan sektör hizmettir, ikinci sırada sanayi, üçüncü sırada ise tarım sektörü gelir.
    • Gelişmiş ülkelerde de hizmet sektörü birinci sırada, sanayi daha sonra, tarım en az sırada yer alır.
    24:41Sektörlerin Ekonomik Önemi
    • Türkiye ekonomisinin en büyük para kazandıran sektör hizmet sektörüdür.
    • Hizmet sektörü nüfusla paralel bir şekilde büyür, nüfusu az olan illerde hizmet sektörü oranı daha düşüktür.
    • Tarım sektöründeki çalışan oranı daha kırsal olan illerde daha fazladır.
    27:11Sektörlerin Sınıflandırılması
    • Birincil (primer) sektör, en düşük bilgi birikimiyle yapabileceğimiz işlerdir: toplayıcılık, madencilik, avcılık, hayvancılık, balıkçılık, ziraat ve ormancılık.
    • İkincil (sekonder) sektör, birincil sektörün ortaya çıkardığı hammaddeyi mamul maddeye dönüştüren imalat ve sanayi sektörüdür.
    • Üçüncül (tersi yer) sektör, hizmet sektörüdür ve turizm, bankacılık, ulaşım, eğitim, reklam, sağlık, satış gibi alanları kapsar.
    30:19Ekonomik Sektörler
    • Üçüncü sektör Türkiye'deki en büyük çalışana sahip sektör olup, ekonomide en büyük para kazanan sektördür çünkü yapılan işlerin %56'ı hizmet oluşturur.
    • Dördüncü sektör (kuaterner) 2000'lerden sonra ortaya çıkmış olup, yazılım ve bilişim işleri gibi kafa elemanlarına verilen isimdir.
    • Beşinci sektör (quint) içerisinde üst düzey yöneticiler, CEO'lar, icra kurulu üyeleri ve genel müdürler yer alır.
    32:06Sektörel Dağılım Örneği
    • Birinci sektörde madenciliğe örneğin, Bergama Ovacık'ta altın madeninde altını çıkaran işçi yer alır.
    • İkincil sektörde darphanede altın işleyen, üçüncül sektörde kuyumcu, dördüncül sektörde darphane cihazlarını tasarlayan mühendis ve beşincil sektörde ticaret yapan kişi yer alır.
    32:52Kentleşme Oranı
    • Türkiye'de nüfusun %93,40'u kentlerde yaşıyor, kırsal oran ise %6,60'dır.
    • Kentleşme oranı 1980-1985 yılları arasında %50'yi geçmiş, 2012-2013 yılları arasında ise büyük artış göstermiştir.
    • Kentleşmenin artışında küçük yerleşmelerin kente dönüşmesi, kırsal kesimden kente göçün artması ve 2012'de çıkarılan Büyükşehir Yasası etkili olmuştur.
    35:39Sektörel Eşleştirme Örneği
    • Karadeniz'de kıyı balıkçısı, Çukurova'da mevsimlik tarım işçisi, Soma'da maden ocağında çalışan işçi ve Zonguldak'taki orman işçisi birincil sektörde yer alır.
    • Otobüs firmasında çalışan şoför ise üçüncül (hizmet) sektörde yer alır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor