Buradasın
Türkiye'nin Misak-ı Milli Doğrultusunda Yaptığı İşler: Boğazlar Sözleşmesi ve Hatay'ın Anavatana Katılması
youtube.com/watch?v=uwJOio3aJU8Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim içeriği olup, konuşmacı Türkiye'nin Misak-ı Milli doğrultusunda yaptığı önemli olayları anlatmaktadır.
- Video, 1930'lu yıllarda Türkiye'nin Misak-ı Milli doğrultusunda yaptığı iki önemli işi detaylı şekilde ele almaktadır: 1936'da imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ve 1939'da Hatay'ın anavatana katılması. Konuşmacı, Lozan Antlaşması'ndaki boğazların statüsünün Türkiye'nin egemenlik ilkelerine aykırı olduğunu, 1930'lu yıllarda dünya barışı bozulurken Türkiye'nin bu sorunları çözmek için aldığı önlemleri ve Atatürk'ün Hatay meselesindeki rolünü anlatmaktadır. Video, Türkiye'nin 1930'lu yıllarda Misak-ı Milli doğrultusunda yaptığı işlerin sonuçlarını ve İkinci Dünya Savaşı'nın çıkış işaretlerinin Türkiye'nin iki önemli toprak kazanmasına nasıl yol açtığını açıklamaktadır.
- Misak-ı Milli ve Türkiye'nin 1930'lu Yıllarda Yaptığı İşler
- Bu videoda iki olay anlatılacak: Metro Boğazlar Sözleşmesi ve Hatay'ın anavatana katılması.
- Türkiye'de Misak-ı Milli doğrultusunda en çok işlerin yapıldığı tarih aralığı 1920-1923 yıllarıdır ve Lozan'da Türk vatanının sınırları dünyaya kabul ettirildi.
- Cumhuriyet döneminde Misak-ı Milli doğrultusunda en çok işlerin yapıldığı tarih aralığı 1936-1939'dur; 1936'da Boğazlar, 1939'da Hatay tam egemen oldu.
- 00:52Lozan Antlaşması ve Boğazların Durumu
- Lozan Antlaşması'nda boğazların her iki yakası askerden arındırılacak ve Türkiye'nin başkanlığında uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecek.
- Bu durum Misak-ı Milliye'ye ve Türkiye'nin bağımsızlık ilkelerine aykırıdır.
- 1930'lu yıllarda Almanya Versay'ı tanımadığını duyurdu, Hitler 1933'te Milletler Cemiyeti'nden çıktı, İtalya Habeşistan'ı işgal etti ve Japonya Çin'e ve Mançurya'ya saldırmaya başladı.
- 02:15Montrö Boğazlar Sözleşmesi
- Türkiye, boğazların güvenliğini kimin sağlayacağı sorunuyla Milletler Cemiyeti'ne başvurdu ve şartlar değiştiğini belirtti.
- Milletler Cemiyeti Türkiye'nin çağrısı üzerine İsviçre Möntro şehrinde toplandı; İngiltere boğazlarla ilgili meselede Türkiye'yi destekledi, Rusya ise Türkiye'nin tüm tezini destekledi.
- 20 Temmuz 1936 Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı; komisyon kaldırıldı, boğazlarda tam egemenlik Misak-ı Milli gerçekleşti ve Türk ordusu, donanması boğazlara indi.
- 03:44Montrö Boğazlar Sözleşmesinin Önemi
- Yabancı gemilerin, sıcak gemilerin geçmesi serbest bırakıldı, savaş gemilerinin geçişi belli kurallara bağlandı.
- Karadeniz kıyısı olmayan devletlerin donanmalarını boğazlardan geçirmesi Türkiye'nin izine bağlıdır.
- Türkiye'nin boğazlar üzerindeki egemenliğini sınırlayıcı hükümler tamamen ortadan kalktı, Türkiye'nin doğu Akdeniz'deki stratejik önemi arttı ve İstanbul'un güvenliği sağlanmış oldu.
- 04:39Hatay Sorunu ve Hatay'ın Anavatana Katılması
- 20 Ekim 1921'de Ankara Antlaşması'nda Hatay ile ilgili alınan karar, Fransa denetiminde Hatay'da özerk bir yönetimin kurulması ve dili Türkçe olacaktı.
- 1936'da Fransa, Suriye'deki mandasını kaldırdığı askerini çekti ve Ankara Antlaşması'nı ihlal ederek İskenderun (Hatay) Antakya bölgesini Suriye'ye katarak çekildi.
- Türkiye bu sorunu Milletler Cemiyeti'ne götürdü ve Milletler Cemiyeti bu durumla ilgili Santler Raporu yayınladı; raporda Hatay halkının çoğunluğunun Türk olduğu ve Suriye'ye bağlanamayacağı belirtildi.
- 06:42Atatürk'ün Hatay Meselesindeki Rolü
- Atatürk "Kırk asırlık Türk yurdu düşman elinde bırakılamaz" diyerek Hatay meselesine müdahale etti ve Adana ve Mersin'e giderek Türk ordusuna manevralar yaptırdı.
- Atatürk hasta yatağından kalkıp gitti ve "Ben toprak büyütme heveslisi değilim, barış bozma alışkanlığım da yoktur. Ancak anlaşmaya dayanan hakkımızı istiyorum" dedi.
- Fransa geri adım attı ve 3 Temmuz 1938'de Türkiye ile yaptığı antlaşmayla Hatay'ı kabul etti; Türk ordusu Hatay'a girdi ve 2 Eylül 1938'de Hatay Cumhuriyeti kuruldu.
- 08:36Hatay'ın Türkiye'ye Katılması
- Hatay Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen, başbakanı Abdurrahman Melek oldu.
- 1 Eylül 1939'da İkinci Dünya Savaşı çıktı ve Hatay'da silahlanma yarışı hızlandı.
- Hatay Meclisi Türkiye'ye katılma kararı aldı ve 29 Haziran 1939'da Hatay Türkiye'ye katıldı, böylece Hatay'da da Misak-ı Milli gerçekleşmiş oldu.