Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin coğrafya dersinde Türkiye'nin jeolojik yapısı ve dağlar konusunu anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, öğrencilere sorular sorarak interaktif bir şekilde dersi ilerletmektedir.
- Video, Türkiye'nin jeolojik tarihini, jeolojik zamanları (Paleozoik, Mesozoik, Kretase, Senazoik ve Kuaterner) ve bunların Türkiye'nin coğrafi yapısına etkilerini kronolojik olarak ele almaktadır. İçerik, iç ve dış kuvvetlerin Anadolu'nun bugünkü şeklini nasıl etkilediği, Türkiye'deki masif alanlar, dağ tipleri (kıvrım dağları, kırık dağları ve volkanik dağlar) ve bunların Türkiye'nin farklı bölgelerindeki dağılımları hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
- Videoda ayrıca Türkiye'nin farklı bölgelerindeki iklim özellikleri, dağların ulaşım, ekonomik gelişim ve iklim üzerindeki etkileri, enerji kaynakları ve madenler konuları da ele alınmaktadır. Öğretmen, KPSS, ortaöğretim ön lisans ve AYG sınavlarına hazırlanan öğrencilere yönelik önemli bilgiler vererek, harita bilgisi problemlerini çözmek için gerekli bilgileri aktarmaktadır.
- 00:07Yer Şekilleri Konusuna Giriş
- Yer şekilleri, coğrafyanın en önemli konularından biridir ve dağlar, ovalar, platolar, akarsular, göller, topraklar, aşındırma ve biriktirme şekilleri gibi konuları içerir.
- Bu konu, Türkiye'nin coğrafi konumunu ve iklim detaylarını öğrenmek için harita bilgisi problemlerini çözmeyi amaçlar.
- Anadolu'nun bugünkü şeklini almasında iç ve dış kuvvetlerin etkisi vardır.
- 01:16İç Kuvvetler
- İç kuvvetler, yerin derinliklerinden gelen magma'nın katkılarıyla oluşan faaliyetlerdir.
- İç kuvvetlerle ilgili önemli kavramlar arasında dağ oluşumu (orojenez), volkanizma ve depremler (sezme) bulunmaktadır.
- İç kuvvetlerin ortak özelliği magma'dan gelen enerji ile ortaya çıkmasıdır.
- 02:51Dış Kuvvetler
- Dış kuvvetler, güneş temelli ortaya çıkan faaliyetlerdir ve akarsular, rüzgarlar, buzullar, dalgalar, kumsallar, akıntılar ve yeraltı suları gibi konuları içerir.
- Anadolu'nun bugün şeklini almasında en fazla etkiye sahip olan dış kuvvet akarsulardır.
- Orta kuşakta yer aldığımız için aşındırma konusunda rüzgarlar da etkiye sahip olsa da, akarsular daha ön plandadır.
- 04:10Jeolojik Zamanlar
- Jeolojik zamanlar, Anadolu'nun yapısını anlamak için önemlidir ve KPSS, Lisan, Ortaöğretim Ön Lisan ve AYGS sınavlarında sıkça sorulan konuları içerir.
- Çok eskiden (4,59 milyar yıl önce) tüm kara parçaları tek bir kara partisi halindeydi ve adı Pangea'dı.
- Jeolojik zamanlar içerisinde iç kuvvetlerin etkisiyle bu kara parçaları birbirinden kopmuş ve Anadolu'yu etkilemiştir.
- 05:51Jeolojik Zamanlar ve Anadolu'nun Şekli
- Dört virgül elli milyarlık jeolojik süreç, dört önemli jeolojik zamanı bölerek anlatılır.
- İlkel zaman (preamprien) su, yosun ve Alpler gibi oluşumları içerir.
- Anadolu'nun bugünkü şeklini almasında en fazla etkili olan jeolojik süreçler üçüncü ve dördüncü zaman (yeni adıyla Senazoik)dir.
- 06:48Paleozoik Zaman ve Anadolu'nun Mirası
- Paleozoik zaman (Palyazoik) bitki ve hayvan kalıntılarının toprağın altında kalıp taş kömür yatakları oluşturmasıyla ilgilidir.
- Anadolu'da taş kömür yatakları Zonguldak, Bartın ve Amasra çevresinde bulunmaktadır.
- Paleozoik zamanın Anadolu'ya başka bir mirası da temel araziler (masif alanlar) olarak karşımıza çıkmaktadır.
- 09:30Türkiye'nin Önemli Masif Alanları
- Türkiye'de Yıldız-Istıranca Dağları, Biga Masifi, Saruhan-Menteşe Masifi, Alanya-Anamur Masifi ve Mardin Masifi bulunmaktadır.
- Bitlis-Bingöl Masifi, Kırşehir Masifi, Zonguldak Masifi, Dada-Devrekani Masifi, Tokat Masifi ve Ardahan Masifi de Türkiye'nin önemli masif alanları arasındadır.
- Bu masif alanlar, Anadolu'nun jeolojik yapısını şekillendiren önemli yapılar olarak önemlidir.
- 11:56Masifler ve Önemi
- ÖSYM'de masiflerle ilgili sorular sorulabilir, örneğin "haritada işaretli yerlerin hangisinde masif yok" şeklinde.
- Masifler, bir zamandan kalma sağlam eski arazilerdir ve jeolojik zamanlar içerisinde baskılar sonucunda kırılmış, özelliğini kaybetmiş ama kırılmadan günümüze kadar gelen üç önemli masif alanı vardır.
- Yıldız Masifi (İstıranca Dağları), Alanya'nın Masifi ve Mardin Massif'i sağlam kırılmadan günümüze kadar gelmiş olup, bu masiflerin çevresi depremin daha az olduğu noktaları oluşturur.
- 14:47İkinci Jeolojik Zaman
- İkinci jeolojik zaman (Mezozoik) sırasında Anadolu'da dinozorlar yaşamış ve bu dönem dinozor çağı olarak değerlendirilir.
- İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgesinde bulunan deniz fosilleri, eskiden burada Tetis Denizi'nin bulunduğunu gösterir.
- Dinozorlar ve insanlar aynı çağda yaşamamış, dinozorların yaşamının sonu olarak bilim insanları tarafından büyük bir göktaşının Yucatan Yarımadası'na çarpmasıyla meydana gelen patlama kabul edilir.
- 17:31Üçüncü Jeolojik Zaman
- Üçüncü jeolojik zaman başlamadan önce Pangea adlı tek bir kıta vardı ve etrafında bir okyanus bulunuyordu.
- Jeolojik zamanlar içerisinde kara parçaları birbirinden ayrılıyor ve bu parçalar levhalar olarak hareket ediyor.
- Üçüncü jeolojik zamanda Anadolu'nun kuzeyindeki Avrasya levhası güneye doğru, güneyindeki Arabistan ve Afrika levhası kuzeye doğru hareket ederek Anadolu'yu kuzeyden ve güneyden baskıya maruz bırakıyor.
- 18:57Anadolu'nun Dağlarının Oluşumu
- Anadolu'nun kuzeyinde Avrasya, güneyinde Afrika veya Arabistan levhası bulunur ve bu levhalar kuzeyden ve güneyden baskı oluşturur.
- Baskı sonucu Anadolu sıkışır ve yükselir, bu sıkışma ve yükselme ile Anadolu'nun dağları ortaya çıkmaya başlar.
- Bu süreç Senozoik zaman diliminde gerçekleşir ve üçüncü zaman olarak değerlendirilir.
- 19:32Senozoik Zaman ve Dağların Oluşumu
- Senozoik zaman iki alt bölümden oluşur: Tersiyer ve Quaterner.
- Kuzeyden ve güneyden baskı sonucunda Kuzey Anadolu Dağları ve Toros Dağları ortaya çıkar.
- Karasu-Aras Dağları da üçüncü zamanda Tersiyer mantığıyla birlikte ortaya çıkmaya başlar.
- 20:18Alp-Himalaya Dağ Sistemi
- Kuzeyden ve güneyden baskı sonucu oluşan dağların oluşumu sadece Anadolu'da değil, İskender Alplerinde, Balkanlar'da ve Hindistan'ın Himalaya dağlarına kadar uzanan bir dağ sistemi oluşturur.
- Bu dağ sistemi Alp-Himalaya dağ sistemi olarak adlandırılır ve başlangıç ve bitişini Alp ve Himalaya dağları alır.
- Anadolu'nun dağları doğu-batı yönünde uzanır çünkü Alp-Himalaya dağ sistemi üzerinde yer alır.
- 21:38Türkiye'nin İklim Özellikleri
- Türkiye'nin geneli karasal iklimde olmasının sebebi dağların doğu-batı yönünde uzanmasıdır.
- Dağlar doğu-batı yönünde uzanması, denizler üzerinden gelen hava akımlarının içeri girmesini engeller.
- Bu durumun mantığı anlaşıldığında, Türkiye'nin iklim özellikleri daha kolay anlaşılabilir.
- 22:04Üçüncü Jeolojik Zamanda Anadolu'nun Fay Hatları
- Kuzey ve güneyden baskı sonucu doğu-batı yönünde uzanan dağlar oluşmuştur.
- Üçüncü jeolojik zamanda Anadolu'da Kuzey Anadolu, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu fay hatları ortaya çıkmıştır.
- Fay hatları, depremlerin olduğu yerlerde sıcak su merkezleri (kaplıcalar) ve jeotermal enerji kaynaklarının oluşmasına neden olmuştur.
- 23:55Anadolu'nun Jeolojik Yapısı
- Anadolu'da deprem görülme ihtimali, jeolojik zamana bağlıdır; birinci ve ikinci jeolojik zamandan kalma araziler eski ve sağlamdır, deprem görülme ihtimali azdır.
- Üçüncü ve dördüncü jeolojik zamandan kalma araziler gençtir ve deprem görülme ihtimali fazladır.
- Anadolu'nun gençliğinin en önemli göstergelerinden biri aktif deprem alanlarının varlığıdır.
- 25:18Üçüncü Jeolojik Zamanda Volkanizma
- Üçüncü jeolojik zamanda magma'da konveksiyonel hareket (yukarı doğru çıkma hareketi) olmuştur.
- Türkiye'nin volkan dağları Doğu ve İç Anadolu'da bulunmaktadır ve aktif değildir.
- Volkanik volkanizmanın ortaya çıkması üçüncü jeolojik zamanda gerçekleşmiştir.
- 26:37Üçüncü Jeolojik Zamanda Fosil Yakıtlar ve Maden Yatakları
- Üçüncü jeolojik zamanda bitki ve hayvan kalıntıları toprağın altında kalmış, fosil yakıtlar oluşmuştur.
- Üçüncü zamandan kalan kömür yatakları linyit kömür olarak adlandırılır ve yakıcı değeri daha hazır olup Türkiye'nin linyit kömür yatakları ortaya çıkmıştır.
- Üçüncü zamanda petrol, tuz, bor ve kaya tuzu yatakları da ortaya çıkmıştır.
- 28:22Üçüncü Jeolojik Zamanın Özeti
- Birinci jeolojik zamanda Zonguldak'ta taş kömür yatakları ortaya çıkmış, Yıldız, Alanya, Ur ve Mardin masifleri oluşmuştur.
- Üçüncü jeolojik zamanda Alp Maria'dan sistemin katkılarıyla doğu-batı yönünde uzanan dağlar oluşmuş, kuzeyden ve güneyden baskı sonucu kırılan araziler ve fay hatları oluşmuştur.
- Üçüncü zamanda volkan dağları oluşmuş, reyt yatakları, petrol yatakları, bor yatakları ve tuz yatakları ortaya çıkmıştır.
- 29:58Dördüncü Jeolojik Zaman ve Epirojenez
- Dördüncü jeolojik zamanın kavramsal adı Quaterner'den alır ve üçüncü ve dördüncü zamanlar birleşerek Senozik olarak anılır.
- Dördüncü zamanın başında iklim değişiklikleri nedeniyle karlar erimemiş, yer kabuğu ağırlaşmış ve magma üstüne çökmüştür.
- Buzul çağı bitince karlar erimeye başlamış, yük hafiflemiş ve yer kabuğunda yukarı doğru hareket (epirojenez) başlamıştır.
- 32:04Anadolu'nun Yükselme Hareketleri
- Batıdan doğuya doğru itildikçe yükselti artar mantığı, Anadolu'da yükselme hareketlerinin başladığını gösterir.
- Doğu Anadolu bölgesi yükselmesine devam ediyor ve bu yükselti farkı fiziki haritalarda renklendirme yöntemiyle gösterilir.
- Marmara-Ege'nin kırılıp çökmesiyle Akdeniz'in suları ilerleyerek Ege Denizi ve Ege adaları ortaya çıkıyor.
- 33:27Kıyı Tipleri ve Boğazların Oluşumu
- Eski akarsu vadilerinin sular altında kalmasıyla riya kıyıları oluşmaya başlıyor.
- İlerleyen sular Marmara Denizi'ni, İstanbul Boğazı'nı ve Çanakkale Boğazı'nı oluşturuyor.
- İstanbul-Çanakkale Boğazı'nın oluşmasıyla Karadeniz suyu Akdeniz'e ve okyanusa gidiyor, böylece Karadeniz deniz oluyor.
- 34:44Anadolu'nun Yükselme Süreci
- Anadolu toptan yükselirken bir parça koptu ve Kıbrıs'a selam yavru vatan olarak adlandırılıyor.
- Anadolu'nun genç olduğunun göstergeleri arasında aktif deprem alanları, ortalama yükseltinin fazla olması ve engebeli arazilerin fazlalığı bulunuyor.
- Anadolu'nun genç olması nedeniyle akan akarsuların akış hızı fazla, aşındırma güçleri yüksek ve taşımacılık yapılamıyor.
- 36:49Jeolojik Zamanlar ve Enerji Kaynakları
- Taşkömür yatakları Paleozoik zaman, lit yatakları, petrol, tuz ve bor yatakları ise Tersiyer zaman kalma arazilerde bulunuyor.
- Anadolu'da en geniş alanda bulunan fosil yakıt ve enerji kaynağı lit (Tersiyer zaman kalma arazi) olarak belirtiliyor.
- Zonguldak'ta taşkömür yatakları, Yıldız, Alanya, Mardin çevresinde masifler, Alp Malia sistemi ile doğu-batı yönünde uzanan dağlar ve Tersiyer volkan dağları bulunuyor.
- 39:49Dağ Oluşumu
- Dağların oluşumu, üçüncü zamanda kuzeyden güneyden baskı sonucu arazide sıkışmalar, yükselmeler ve kırılmalar sonucu meydana gelen kıvrılma ve kırılma hareketidir.
- Dağ oluşumunun kavramsal adı orojenez (dağ oluşumu) olup, epirojenez ise toptan yükselme anlamına gelir.
- Türkiye'de üç grup dağ bulunuyor: kıvrım-kırık dağları (orojenez), volkanik dağlar ve volkan dağları.
- 41:04Kıvrım ve Kırık Dağlar
- Kıvrım dağların kesitinde antiknal (yukarıda kalan yer) ve senknal (aşağıda kalan yer) olarak adlandırılan bölgeler bulunuyor.
- Türkiye'de bol bol kıvrım dağlar var ve bunların yerlerini bilmek gerekiyor.
- Kırık dağların kesitinde horse (yukarıda kalan yer) ve graben (aşağıda kalan yer) olarak adlandırılan bölgeler bulunuyor.
- 42:19Türkiye'nin Dağlar ve Volkanik Sahaları
- Türkiye'de kıvrım dağları ve volkanik dağlar bulunmaktadır.
- Kıvrım dağları arasında Antikall Senknal ve Horse Gravende bulunmaktadır.
- Volkanik dağlar ve sahalar Doğu Anadolu'da ön plana çıkmaktadır.
- 43:44Kuzey Anadolu Dağları
- Kuzey Anadolu Dağları batı, orta ve doğu Karadeniz'de yer almaktadır.
- Batı Karadeniz'de Küre, Bolu İlgaz ve Köroğlu dağları bulunmaktadır.
- Sinop limanı Karadeniz'in ilk yerleşim yerlerinden biri olmasına rağmen, arkasındaki dağlar nedeniyle hinterland dar ve gelişmemiştir.
- 46:10Orta Karadeniz Dağları
- Samsun'un arkasındaki Canik Dağları tek sıra halinde uzanmakta ve yükseltisi az olduğu için kıyı ile iç kesimlere ulaşım kolaydır.
- Canik Dağları'nın yükseltisi az olması, Samsun'da yamaç yağışlarının daha az olmasını sağlamaktadır.
- Ankara'dan Trabzon'a karayoluyla gidildiğinde Samsun üzerinden geçilir çünkü Karadeniz kıyısına doğrudan gitmek için üç engel vardır.
- 48:23Doğu Karadeniz Dağları
- Doğu Karadeniz'de iki sıra halinde uzanan dağlar bulunmaktadır ve iç kesimlerle ulaşım zordur.
- Zigana Dağları üzerinde Altındere Vadisi Milli Parkı bulunmaktadır ve Hamsiköy beş köyün birleşimidir.
- Rize'de Kaçkar Dağları ve Çimen Kop Dağları bulunmaktadır, bu dağlar kıyının gerisine yüksek bir şekilde uzanmaktadır.
- 51:33Toroslar
- Toroslar Akdeniz bölgesinde yer almaktadır.
- Toroslar batı, orta ve doğu Toroslar olarak üç gruba ayrılmaktadır.
- Toroslar İran'a doğru devam etmektedir.
- 51:46Türkiye'de Endemik Bitkiler ve Antalya
- Türkiye'de endemik bitkiler, yer şekillerinden dolayı özel iklimler oluşmasıyla oluşur ve en fazla Akdeniz ve Batı Toroslar'da bulunur.
- Antalya, Türkiye'de endemik bitkilerin en fazla olduğu yerlerden biridir.
- Antalya'nın arkasında Akdağ Bey Dağları ve Barla Dağı gibi yüksek dağlar bulunur.
- 52:31Antalya'nın Dağlık Yapısı ve Turizm
- Antalya'da yaz turizmi yaygın olsa da, Bey Dağları üzerinde Saklıkent Kış Turizm Merkezi gibi kış turizmi merkezleri de bulunmaktadır.
- Antalya'nın dağlık yapısı, cephe yağışı ve yamaç yağışı sayesinde Türkiye'den fazla ormana sahip olmasına neden olmuştur.
- Antalya'nın iç kesimlerle ulaşımı zor olup, karstik arazi nedeniyle yol yapımı daha da problemli hale gelmektedir.
- 54:22Adana ve Mersin Bölgesi
- Adana, Mersin ve Hatay'ı kapsayan bir bölge olup, arkasında Aladağlar, Tahtalı Dağları ve Sekizbin Adalar gibi dağlar bulunmaktadır.
- Adana çevresinde daha çok düz arazi, tarım, ticaret ve sanayi gelişmiştir.
- Türkiye'nin en önemli deltalarının oğullarının burada ve burada olduğu, sebebi dağların geride uzanmasıdır.
- 55:44Yaylacılık ve Toroslar
- Yaylacılık, Anadolu'da dağların geride uzanması nedeniyle insanların serinlemek için yaylaya çıkmasıyla ilgilidir.
- Batı ve Orta Toroslar'da insanlar klimadan sıkılıp serinlemek için yaylaya çıkarken, Doğu Toroslar'da yaylacılık yaygın değildir.
- ÖSYM sınavlarında "insanların serinlemek için yaylaya çıktığı yer" sorusunun cevabı Orta Toroslar'dır.
- 58:49Türkiye'nin İklim Özellikleri
- Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin kuzey kısmında Toroslar devam ediyor ve bu bölge karasal iklim özelliklerine sahip.
- Sibirya'nın soğuk rüzgarları Erzurum'a kadar ulaşırken, Toroslar sayesinde Urfa-Mardin hattına çok fazla giremiyor.
- Güneydoğu Anadolu'da kış sıcaklıklarının ortalama sıfırın altını çok fazla göstermemesinin sebebi, kuzeyden gelen soğuk rüzgarlara kapalı olmasını sağlayan Torosların kendisidir.
- 1:00:18Türkiye'deki Buzullar
- Anadolu'nun orta kuşakta olmasına rağmen, yüksek noktalarda buzullar bulunuyor; Cilo Dağı'nın 2200 metre yüksekliğinde buzullar mevcut.
- Buzullar Türkiye için kıymetli su depolarıdır; karlar yeraltı sularını ve akarsuları besleyerek tatlı su kaynağı sağlar.
- Dünyada %97'si tuzlu, %3'ü tatlı su olup, tatlı suların büyük çoğunluğu buzullarda bulunur.
- 1:02:03Türkiye'deki Buzul Dağlarının Dağılımı
- Buzullar sadece Cilo Dağı'nda değil, Doğu Karadeniz'in 2200 metre yüksek noktalarında, Akdeniz'de Adana'nın arkasındaki Toroslarda da bulunuyor.
- Toroslar'ın tepesinden gelen karlar Adana ve Mersin'de satılıyor, bu da Türkiye'nin ne kadar sıcak olduğunu gösteriyor.
- Türkiye'de buzullar Toroslar, Cilo Dağları, Doğu Karadeniz, Batı'da İlgaz Dağları üzerinde bulunuyor, ancak Marmara Bölgesi'nin Yıldız Dağları ve Stranca Dağları gibi yüksek olmayan bölgelerde buzullar yok.
- 1:03:51Türkiye'deki Dağlar ve İklim Özellikleri
- Marmara Bölgesi Anadolu'nun temsilcisi gibi, Kuzey Anadolu Dağları ve Toros Dağları gibi nemli hava içeri sokmuyor.
- Yıldız Dağları Karadeniz'e benzer, Akdeniz iklimi özellikleri gösterirken, Ergene İç Anadolu'ya benzer.
- Türkiye'de Samanlı Dağları, Suniken Dağları, Sultan Dağları, Hızır Dağları, Tecer Dağları ve Mercan Dağları gibi dağ grupları bulunuyor.
- 1:05:13Dağların Ekonomik ve Doğal Etkileri
- Karadeniz Bölgesi'nin doğusu daha dağlık, Akdeniz'de Antalya çevresi daha dağlık, Güneydoğu Anadolu'da Hakkari çevresi daha dağlık.
- Dağlık bölgelerde ulaşım, ticaret ve sanayi problemleri yaşanabilir, yağış ve nem miktarı artar.
- Ormanlar ve çiçekler varsa, orada arıcılık faaliyeti yoğun olur; Türkiye'de arıcılık faaliyetlerinin yoğun olduğu yerler haritada belirlenebilir.
- 1:07:24Türkiye'nin Kırık Dağları
- Türkiye'de kıvrım dağların sayısı çok fazla, kırık dağlar ve volkanların sayısı daha azdır.
- Türkiye'nin kırık dağları: Kaz Dağları, Madra, Yunt, Bozdağlar, Aydın Dağları, Menteşe Dağları, Amanos Dağları ve Nur Dağları'dır.
- Menteşe Dağları kıyıya dik paralel uzanır, yağış az, yamaç yağışı çok fazla ve orman fazla olduğu için arıcılığın en fazla olduğu yerlerden biridir.
- 1:08:54Kırık Dağların Özellikleri
- Kırık dağlar varsa deprem, kaplıca ve jeotermal kaynaklar da vardır.
- Ege bölgesi genelde kırık dağ hikayesiyle birlikte ortaya çıkar.
- Muğla'da seviye yamaç yağışları daha fazla ve ormanlar olduğu için arıcılık daha fazladır.
- 1:09:56Türkiye'deki Volkanlar
- Türkiye'de volkan konileri ve volkanik araziler bulunmaktadır.
- Manisa Kula, 40 ile 88 arasında yaşayan küçük tepelerden oluşan jeopark alanı olarak değerlendirilen önemli bir volkanik sahadır.
- Türkiye'de volkanik sahalar Biga hattından İzmir'in Manisa hattı ve içerisi, Karaburun hattına doğru uzanmaktadır.
- 1:11:31Önemli Volkan Dağları
- Karadağ, Hasan Dağı (Aksaray-Niğde hattı), Melendia (Nevşehir) ve Erciyes (Kayseri) Türkiye'deki önemli volkan dağlarıdır.
- Karacadağ, Urfa-Mardin hattı arasındaki varlığı ile Güneydoğu Anadolu'da karşımıza çıkar ve patlamasıyla dış püskürük kayaçlar oluşturur.
- Bitlis'teki Nemrut, Van Gölü'nün oluşmasına önemli katkılar sağlamıştır.
- 1:14:44Volkanların Aktifliği
- Türkiye'deki volkanlar aktif olabilir ve her an hareketlenebilir.
- Volkanlar patlamaz diye düşünülse de, Aksaray'daki Hasan Dağı gibi volkanlar hareketlenebilir.
- Türkiye'de volkanlar aktif olabilir ve her an hareketlenebilir.
- 1:16:51Türkiye'deki Volkanik Sahalar
- Türkiye'de volkanik sahalar Biga hattında, İzmir'in Karaburun bölgesinde, Manisa'nın Aliağa tarafında, Eskişehir hattında Nevşehir'de ve Hatay'ın Hassa yöresinde yoğunlaşmaktadır.
- Doğu Anadolu bölgesinde volkanik sahalar normal olarak görülür, ancak Samsun-Trabzon, Sinop, Yıldız ve Alanya hatlarında volkanik saha bulunmamaktadır.
- 1:17:50Derinlik Volkanizması ve Uludağ
- Volkan dağları yeryüzüne çıkmış volkanik sahaları ortaya çıkarır, ancak volkanik alanlarda magma yeryüzüne çıkmadan soğuyabilir.
- Uludağ'ın oluşmasında volkanizma etkili olup, bu duruma derinlik volkanizması veya batoli denir.
- Batoli, volkanik magma yeryüzüne çıkmadan soğuyarak oluşan en büyük volkanik yapıdır.
- 1:19:29Türkiye'deki Dağlar
- Türkiye'de kırık dağlar (Kaz, Madra, Yunt, Boz, Aydın, Menteşe, Amanos) Karadeniz ve Ege bölgelerinde bulunur.
- Kırık dağlarda deprem, kaplıca ve jeotermal kaynaklar mevcuttur.
- Türkiye'de Kuzey Anadolu Dağları, Toros Dağları, Küre, Boğaz, Köroğlu, Bolugaz ve Canik Dağları gibi önemli dağ grupları bulunmaktadır.
- 1:20:15Dağların Özellikleri
- Doğu Karadeniz'de kıyının gerisine yüksek zanan dağlar ve yaylalar bulunur, bu dağlar kış turizm merkezleri olarak önemlidir.
- Türkiye'de en dağlık bölgeler Doğu Karadeniz, Orta Karadeniz, Çanakkale, İzmir-Muğla ve Adana-Antalya'dır.
- Dağlık bölgelerde ulaşım problemleri yaşanır, yol yapım maliyeti yüksektir, yağış ve orman bulunur, ayrıca arıcılık faaliyetleri yaygındır.
- 1:21:18Orman Üst Sınırı ve Dağlar
- Ormanın üst sınırı sıcaklıkla ilgilidir; sıcak yerlerde yüksek, soğuk yerlerde alçaktır.
- Türkiye'de ormanın üst sınırı en yüksek olduğu yer Doğu Karadeniz'deki Ardahan hattındaki dağlardır.
- Uludağ, İstıranca, Yıldız, Süper Sultan Dağları ve Sünniken Dağları gibi önemli dağlar Türkiye'de bulunmaktadır.
- 1:23:16Coğrafya Sınavları Hakkında
- AYGS coğrafi Türkiye ortalaması 2, 2024 KPSS Türkiye ortalaması ise 18 soruda 5'i geçmemektedir.
- Coğrafya dersinde fark yaratmak isteyenler için bu durum avantaj sağlar çünkü yapabileceğiniz alanlar vardır.
- Yer şekilleri hikayesi dağlar konusuyla ve jeolojik zaman hikayesiyle birlikte bağlanmıştır.