Buradasın
Türkiye'de Tarım Ürünleri ve Coğrafi Dağılımı Eğitim Videosu
youtube.com/watch?v=wQMHBrYCkp8Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan KPSS sınavına hazırlık amacıyla hazırlanmış coğrafya dersidir. Eğitimci, öğrencilere Türkiye'deki tarım ürünlerinin özellikleri, üretim merkezleri ve coğrafi dağılımları hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, Türkiye'nin farklı bölgelerindeki tarım ürünlerini kronolojik olarak incelemektedir. İlk olarak Akdeniz bölgesindeki muz, yer fıstığı ve soya fasulyesi gibi ürünler ele alınmakta, ardından elma, anason, turunçgiller, zeytin gibi ürünlerin üretim merkezleri incelenmektedir. Daha sonra sebzecilik ve seracılık arasındaki farklar açıklanmakta, son olarak Karadeniz, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'daki tarım ürünlerinin özellikleri ve GAP projesinin etkileri anlatılmaktadır.
- Videoda her ürün için üretilme bölgeleri, iklim ihtiyaçları, ihracat durumları ve ürünlerin özellikleri hakkında bilgiler verilmektedir. Ayrıca, sebzecilik ve seracılık arasındaki farklar, GAP projesinin kırmızı mercimek, antep fıstığı ve pamuk üretimi üzerindeki etkileri gibi konular da detaylı olarak ele alınmaktadır. Dersin sonunda bir mola verileceği ve bir sonraki derste Doğu Anadolu ve İç Anadolu ürünlerinin inceleneceği belirtilmektedir.
- 00:10Akdeniz'in Muz Üretimi
- Akdeniz'in önemli bir tarım ürünü olan muz, tropikal kuşağın bir bitkisidir ve 1930'lardan sonra Akdeniz'de yaygınlaşmaya başlamıştır.
- Muz, mikroklima örneği olarak Akdeniz'de yetiştirilir ve özellikle Antalya, Mersin, Adana ve Hatay illerinde yoğun olarak üretildiği görülür.
- Muz kış ılıklığı isteyen bir tarım ürünü olduğu için Akdeniz'in kıyı kuşağında yetiştirilir ve küresel ısınma nedeniyle artık Ege Bölgesi'ne de yayılmaya başlamıştır.
- 01:53Yer Fıstığı
- Yer fıstığı, Antep fıstığı ile karıştırılmamalı, genellikle tuzlu cinsi olarak bilinir ve toprak altında kökü olan bir bitkidir.
- Yer fıstığı, yağlılık amaçlı üretilen önemli bir yağlık bitkidir ve Akdeniz'de ikinci ürün olarak tercih edilir.
- Üretimin büyük bölümü Çukurova'da, Adana ve Osmaniye'de yer alır; Adana fıstığı daha koyu renkli ve iri şişmancı, Osmaniye fıstığı ise daha küçük ve rengi pembemsiye çalan bir cinstir.
- 04:52Soya Fasulyesi
- Soya fasulyesi, yer fıstığı gibi yağlılık bitkiler grubunda yer alır ve Çukurova çevresinde başta üretilen bir üründür.
- Soya fasulyesi tamamen yağ elde etmek amacıyla üretilen bir bitkidir ve kuruyemiş olarak tüketilemez.
- Son yıllarda soya fasulyesi üretiminde Samsun çevresinde de üretilmeye başlanmış olup, Adana, Kahramanmaraş, Mersin, Osmaniye ve Samsun soya fasulyesi üretiminde önemli bölgelerdir.
- 06:32Muz Bitkisi Özellikleri
- Muz bitkisi tropikal bölge kökenli bir üründür ve kış ılıklığı ile rüzgarsız ortam ister.
- Muz bitkisi Akdeniz kıyı kuşağında ve Ege'de kısmen yetişir.
- Muz üretimi devlet kontrolü altındadır ve potasyum açısından faydalıdır.
- 08:39Türkiye'de Elma Üretimi
- Elma, iklim seçiciliği az olan bir üründür ve Türkiye'nin her yerinde yetişebilir.
- Türkiye'de elma üretimi en çok İsparta'da, ardından Antalya, Karaman, Niğde ve Denizli gibi illerde yoğunlaşıyor.
- Elma önemli bir ihraç ürünüdür ve golden, starking, granny smith gibi farklı cinsleri vardır.
- 12:07Anason Bitkisi
- Anason bitkisi tıp ve alkollü içecekler sanayisinde kullanılan bir bitkidir.
- Anason üretimi Konya, Göller Yöresi, İç Ege ve Antalya bölgesinde yoğunlaşmıştır.
- Akdeniz bölgesinde anason üretiminin %46 oranında yer aldığı için, anason üretimiyle ilgili sorularda "Burdur" kelimesi aklımıza gelmelidir.
- 13:08Turunçgiller (Narenciye)
- Turunçgiller (narenciye) portakal, mandalina, limon ve greyfurt gibi türlerin toplamıdır.
- Turunçgiller kış ılıklığı isteyen ürünlerdir ve üretiminin büyük bölümü Akdeniz ve Ege bölgelerinden karşılanır.
- Turunçgiller üretimi en çok Adana'da (mandalina ve greyfurt), Mersin'de (limon) ve Antalya'da (portakal) yoğunlaşmıştır.
- 16:08Rusya-Türkiye İlişkileri ve Tarım Ürünleri
- 2015 yılında Türkiye'nin Suriye'de bir Rus uçağını düşürmesi üzerine Rusya, Türkiye'den turunçgil almayacağını ancak limonunun yollanmasını istedi.
- Elma üretimi Türkiye'de iklim seçiciliği az olduğu için tüm bölgelerde yetişse de özellikle Erzurum-Kars, Göller (İsparta) ve Karaman-Niğde çevresinde daha fazladır.
- Tarım ürünlerinin dağılımında Antep-Urfa, Yusufeli ve Akdeniz-Ege-Marmara kıyı kuşağı taralıysa, bu zeytin üretimi olduğunu gösterir.
- 19:14Sebzecilik ve Seracılık
- Sebzecilik (turfandacılık) yaz aylarında taze sebzelerin tüketilmesi amacıyla sulama ile yapılan etkinliktir ve Akdeniz, Ege ve Güney Marmara'da gelişmiştir.
- Sebzecilikle birlikte konservecilik de gelişmiştir; domates, bamya, börülce ve bezelye gibi ürünler konserve edilerek tüketilmektedir.
- Seracılık (örtü altı üretim) kış aylarında taze sebze tüketmek amacıyla yapılan etkinliktir ve Akdeniz'de en çok gelişmiştir.
- 22:31Seracılığın Gelişimi
- Seracılıkta kış ılıklığı ve güneşlenme önemli olduğundan Akdeniz'de en çok gelişmiştir.
- İç Anadolu'da (Kırşehir, Afyon, Kütahya, Konya, Yozgat) seracılık jeotermal sularla ısıtma maliyetini düşürerek yapılmaktadır.
- Karadeniz'de seracılık gelişmemesinin sebebi kış ılıklığıyla birlikte güneşlenme süresinin az olmasıdır.
- 26:06Türkiye'nin Bölgesel Ürünleri
- Akdeniz'in kış ılıklığı, seracılık ve muz üretimi gibi ürünlerinden bahsedilirken, güneydoğuya geçildiğinde yaz kuraklıkları ön plana çıkıyor.
- Ürünlerin bölgesel dağılımında iklim koşulları önemlidir; Karadeniz'de kış ılıklığı ve nem, Akdeniz'de kış ılıklığı ve yaz sıcağı, Güneydoğu'da ise yaz kuraklığı etkili olmaktadır.
- 26:55Kırmızı Mercimek
- Kırmızı mercimek, Güneydoğu'da kurak iklim sahalarında yetişen, normal şartlarda sulama istemeyen ve aşırı yaz kuraklığı ister bir tarım ürünüdür.
- GAP öncesinde bölgede en fazla ekilen tarım ürünü olan kırmızı mercimek, sulamanın gelişmesiyle önemini eskisi kadar koruyamamıştır.
- Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde kırmızı mercimek üretimi önemini kaybetmeye başlamış olsa da, hala Türkiye'de yüzde doksanbeş oranında birinci sırada olup, en çok Şanlıurfa, Diyarbakır, Batman, Siirt ve Mardin illerinde üretilmektedir.
- 28:44Kırmızı Mercimek İhracatı
- 1980 yılında Türkiye ilk defa Kanada'ya kırmızı mercimek ihraç etmiştir.
- 1980'den günümüze kadar Kanada, dünyada en çok kırmızı mercimek üreten ülke olmuştur ve Türkiye'den kırmızı mercimek ithal etmektedir.
- 29:27Seracılık ve Antep Fıstığı
- Seracılık, kış ılıklığının yaşandığı alanlarda düşük maliyetli olduğundan yaygın olarak yapılır, örneğin Akdeniz'de Antalya çevresinde.
- Kışlar ılık geçmeyen yerlerde jeotermal enerji sayesinde seralar ısıtılarak seracılık yapılabilir, örneğin Kırşehir-Yozgat ve Afyon-Kütahya çevresinde.
- Antep fıstığı (şam fıstığı), Suriye, Türkiye ve İran'da bulunan endemik bir türdür ve dünya üretimi üçüncü sırada yer almaktadır.
- 32:37Antep Fıstığının Özellikleri
- Antep fıstığı, fındık ve zeytin gibi iki yılda iyi veren devirli bir tarım ürünüdür.
- Antep fıstığının üretimi, toplama koşulları ve iklimsel değişimler nedeniyle dalgalanabilir.
- Türkiye'de en fazla Antep fıstığı Şanlıurfa'da üretilirken, Siirt cinsi de çok lezzetli ve pahalı olarak bilinmektedir.
- 34:47Pamuk Üretimi ve Özellikleri
- Pamuk, doğal olarak herhangi bir iklimde kesin olarak yetişen bir ürün değil, özellikle sulamanın yapılabildiği ve uzun yaz kuraklığı olan yerlerde yetiştirilir.
- Pamuk ilkbaharda ekilir, bol su ister, ekim döneminde aşırı yaz kuraklığı ister ve ağustos ayında hasat edilir, bu nedenle kışılıklık istemez.
- Güneydoğu Anadolu'da pamuk üretimi birinci sırada olup, GAP ile sulamanın gelmesiyle bu durum oluşmuştur.
- 36:26Pamuk Üretimi Bölgesel Dağılımı
- İç Anadolu'da yaz süresinin kısa olması ve Karadeniz'de kurak dönemin olmaması nedeniyle pamuk üretimi yapılmamaktadır.
- Pamuk üretimi Şanlıurfa, Diyarbakır, Aydın, Hatay ve İzmir gibi illerde yapılmakta olup, Güneydoğu Anadolu'da %61 oranında birinci sırada yer almaktadır.
- Doğu Anadolu'da İğdır Ovası'nda mikroklim olarak pamuk yetiştirilmektedir.
- 38:53GAP ve Güneydoğu Ürünleri
- Güneydoğu Anadolu'nun ürünlerini GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi) açısından değerlendirmek önemlidir.
- Kırmızı mercimeğin üretimi GAP sonrası azalmış, antep fıstığının üretimi değişmemiş, pamuğun üretimi ise artmıştır.
- GAP öncesi Çukurova'da pamuk üretimi önde iken, GAP sonrası Güneydoğu Anadolu pamuğu çukurova'dan kaptı ve kırmızı mercimek üretimi azalmaya başladı.