Buradasın
Türkiye'de Mevsimlerin Başlangıç Tarihleri ve Gündüz-Gece Süreleri
youtube.com/watch?v=K6Eh40ODs04Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin coğrafya dersi formatında Türkiye'deki mevsimlerin başlangıç tarihleri, gündüz-gece süreleri ve saat sistemi hakkında bilgi verdiği eğitim içeriğidir.
- Video, Türkiye'deki dört mevsimin başlangıç tarihlerini (21 Mart, 21 Haziran, 23 Eylül, 21 Aralık) ve bunların gündüz-gece sürelerine etkisini açıklamaktadır. Ardından "İsmail YK formülü" olarak adlandırılan pratik bir yöntem sunulmakta, enlem ve boylam etkileri anlatılmakta ve Türkiye'nin boylam konumu (26-45 doğu boylamları) detaylandırılmaktadır. Son bölümde ise Türkiye'deki saat sistemi, başlangıç boylamı kavramı ve 2016 yılından itibaren uygulanan 45 derece doğu boylamına göre ayarlanan ulusal saat sistemi açıklanmaktadır.
- Video, KPSS sınavına hazırlananlar için önemli bilgiler içermekte ve konuları örnek sorular üzerinden pekiştirmektedir. Ayrıca, dünyanın güneş etrafındaki elips şeklindeki yörüngesi, gündönümü ve eşit gündüz-gece dönemleri gibi coğrafi kavramlar da anlatılmaktadır.
- 00:05Türkiye'de Mevsimlerin Başlangıç Zamanları
- Türkiye'de dört mevsim belirgin olarak yaşanır ve bu mevsimlerin başlangıç zamanları önemlidir.
- Mevsimlerle ilgili sorularda genellikle gündüz süresinin uzunluğu veya kısalığı gibi ifadeler sorulabilir.
- Türkiye'de dört mevsim 21 Mart'ta ekinoks (eşitlik) ile başlar ve resmi olarak ilkbahar mevsimi başlar.
- 00:48Ekinoks ve Soltis
- 21 Mart'ta gece ile gündüz eşittir ve bu tarihten sonra gündüzler gecelerden daha uzun olur.
- 21 Haziran'da soltis (gündönümü) gerçekleşir ve resmi olarak yaz başlar.
- Soltis'ten sonra gündüzler kısalmaya başlar, ancak 23 Eylül'de gece ile gündüz tekrar eşitlenir.
- 02:58Güneş Işınlarının Geliş Açısı
- 21 Haziran'da güneş ışınlarının geliş açısı Türkiye'ye gelip gelebilecek en büyük açıyla gelir.
- Bu tarihten sonra güneş ışınlarının geliş açısı küçülür ve en kısa gölgeler oluşur.
- 23 Eylül'den sonra geceler daha uzun olur ve gündüzler kısalmaya başlar.
- 04:23Dünya'nın Yörüngesi
- Dünya güneş etrafında tam bir daire şeklinde değil, elips şeklinde bir yörünge izler.
- Dünya güneş'e 149 milyon kilometre ile 152 milyon kilometre arasında değişen bir mesafede bulunur.
- 3 Ocak'ta dünya güneş'e en yakın olduğu perihel (beri gel) tarihi gerçekleşir.
- 06:19Yörüngenin Elips Şeklinin Etkileri
- Dünya'nın yörüngedeki yolu kısadır ve hızlı geçtiği için Şubat ayı 28 gün sürer.
- 4 Temmuz'da dünya güneş'e en uzak olduğu apel tarihi gerçekleşir.
- Yörüngenin elips şekli nedeniyle ekinoks tarihleri gecikebilir, örneğin 3 Ocak'taki yakınlaşmadan dolayı Şubat'tan iki gün kemirilir.
- 07:26Sıcaklık ve Yörünge
- Sıcaklığın temel belirleyicisi güneş ışığının geliş açısıdır, değil uzaklık.
- Kış döneminde güneş ışınları eğik açıyla alınır, bu nedenle soğuğuz.
- Güney yarım küreye bakıldığında güneş ışınları büyük açılarla alınır, bu nedenle yaz ve sıcak yaşanır.
- 08:09Aralıktaki Mevsimler
- 21 Aralık'ta soltis (gündönümü) gerçekleşir ve resmi olarak kış başlar.
- Bu tarihten sonra geceler kısalmaya, gündüzler uzamaya başlar.
- 21 Aralık'ta güneş ışınlarının geliş açısı en küçüktür ve gölgenin boyu en uzun olur.
- 09:27Türkiye'deki Gece-Gündüz Değişimleri
- Türkiye'deki gece-gündüz değişimlerini inceleyen bir kişi, gündüzlerin uzamaya başladığını ancak gecelerin hala uzun olduğunu söylemiştir.
- Bu gözlem, 21 Aralık'tan sonra ve 21 Mart'tan önce, yani 10 Ocak tarihinde yapılmıştır.
- Gündüzlerin uzamaya başlaması, gündönümünün gerçekleştiğini gösterir.
- 10:51Gündüz Süresi Soruları
- Coğrafi konum konusunda en çok sorulan sorular, belirli bir tarihten sonra gündüz süresinin uzamaya veya kısalmaya başladığı durumlardır.
- Gündüz ve gece sürelerinin eşitlendiği, en uzun olduğu günlerden sonra yaşanan durumlara dikkat edilmelidir.
- 21 Mart ve 21 Haziran gibi tarihlerde gündüz ve gece eşitlenir, bu tarihten sonra gündüz süresi değişir.
- 11:44İsmail YK Formülü
- İsmail YK formülü, verilen herhangi bir tarihte nereye gidildiğinde gündüzün uzunluğunu anlamanın on saniyelik yolu olarak tanımlanmıştır.
- Yaz dönemi (21 Mart'tan 23 Eylül'e kadar) için haritada "Y" harfi çizilir ve yukarı doğru tarama yapılır.
- Kış dönemi (23 Eylül'den 21 Mart'a kadar) için haritada "K" harfi çizilir ve aşağı doğru tarama yapılır.
- 14:42Formülün Uygulanması
- 12 Ağustos tarihinde haritadaki numaralanmış yerlerden hangisinde gündüz süresi daha uzun olur sorusuna, yaz dönemi olduğu için en kuzeye doğru tarama yapılır ve 1 numaralı yer seçilir.
- 10 Kasım tarihinde haritadaki numaralanmış yerlerden hangisinde gündüz süresi daha uzun olur sorusuna, kış dönemi olduğu için en güneye doğru tarama yapılır ve 2 numaralı yer seçilir.
- Gündüz süresi aynı olan merkezler, aynı enlemlerde olan merkezlerdir.
- 17:41Özel Durumlar
- 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde tüm dünyada gece-gündüz eşittir, bu tarihlerde başka bir merkeze gittiğinde gündüzün uzun olması veya kısalması mümkün değildir.
- Yaz dönemi için kuzeye, kış dönemi için güneye gidildiğinde gündüz süresi uzar.
- 18:18Gündüz Süresi ve Coğrafi Konum
- Türkiye haritasında gösterilen merkezlerden 11 Haziran günü yaşanan gündüz süresi en uzun olan merkez, en yukarıda yer alan merkezdir.
- Yaz döneminde güneyden kuzeye, kış döneminde kuzeyden güneye yolculuk yapan kişinin gündüz süresi daha uzun olur.
- Gündüz süresi uzun olan yerde gece süresi kısadır.
- 20:57Boylam Etkisi
- Türkiye 26-45 doğu boylamlarında yer almaktadır ve başlangıç boylamı İngiltere'nin Londra kentinin Greenwich kasabasındaki Greenwich gözlemevinden geçmektedir.
- Sıfırın sağında kalan yerlere doğu yarıküre, solunda kalan yerlere batı yarıküre adı verilir.
- Doğuya doğru gidildikçe boylam değerleri artar, en doğuda değerler 180'e gider ve toplamda 360 meridyen yayı vardır.
- 22:22Türkiye'nin Saat Dilimleri
- Dünya batıdan doğuya doğru döner ve ilk güneşi gören doğu'da saatler daha ileri olur.
- Türkiye'nin en doğusuyla en batısı arasında 76 dakika zaman farkı vardır çünkü 19 boylam farkı vardır ve her boylam arası 4 dakika fark vardır.
- Türkiye uluslararası saat dilimlerinden ikinci ve üçüncü saat dilimlerinde toprakları bulunan bir ülkeyiz.
- 25:45Saat Dilimleri Soruları
- Saat dilimleri sorularında, verilen merkezlerden dördü farklı dilimdeyse, dördü doğuda biri batıdadır.
- Türkiye'de genellikle Ordu'dan Hatay'a doğru bir sınır çizildiğinde, doğusu üçüncü dilim, batısı ikinci dilim olarak kabul edilir.
- Türkiye'nin dünya üzerinde bulunduğu boylam derecelerine göre güneşin doğuda daha erken doğması, yerel saatin başlangıç boylamından ileri olması durumları ile doğusuyla batı zaman farkları sorulmuştur.
- 27:30Başlangıç Boylamı ve Türkiye'deki Saat Sistemi
- Türkiye'de Cumhuriyet ilan edildiğinde saatler Greenwich'e göre ayarlanmıyordu, başlangıç boylamı Ayasofya'nın kubbesinden geçiyordu ve bu İstanbul'un 29. derece doğu boylamıydı.
- Başlangıç boylamı istenilen yerden seçilebilir çünkü 360 derece çember olduğu için bir yerden seçildiğinde dönüp dolaşıp aynı yere gelir.
- Osmanlı'nın başlangıç boylamı 1453'te İstanbul'un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet tarafından Horasan'dan getirilen Ali Kuşçu tarafından hesaplanmış ve bu sembolik anlamlar taşıyordu.
- 29:27Boylam Arası Zaman Farkı ve Saat Sistemleri
- Her boylam arası sabit 4 dakikadır ve bu süre açısal hız olarak adlandırılır, çizgisel hız ile karıştırılmamalıdır.
- Yerel saat, bir merkezin bulunduğu boylamdaki zamandır ve doğuda güneş erken doğduğu için yerel saate ileri denir.
- Ülke içinde zaman karışıklıkları olmaması için ülkenin bir ortak saati vardır ve buna ulusal saat denir.
- 30:36Türkiye'deki Saat Sistemi ve Farklar
- Türkiye'de 2016 yılından itibaren artık 9 yıldır yaz saati uygulamasına takılı kaldık ve kış saati kaldırıldı.
- Türkiye'de saatlerin ayar meridyeni 45. derece doğu boylamındaki İğdır'dır.
- Ayar meridyeninden uzakta yerel saat-ulusal saat farkı artmaya başlar, ayar meridyenine yakınsan fark o kadar az olur.
- 32:47Türkiye'deki İllerin Saat Farkları
- Doğu illerinde (Şırnak, Hakkari, Bitlis, Van, Ağrı, Erzurum, Artvin, Kars, Ardahan) yerel saat-ulusal saat farkı daha azdır.
- Batıda olan illerde (Muğla, Aydın, İzmir, Çanakkale, Tekirdağ, Kırklareli, Edirne) bu fark en fazla olmaya başlar.
- Yerel saati ile ulusal saat arasındaki farkı en az olan il Bingöl'dür çünkü İğdır'a en yakın konumdadır.