Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Mehmet Eğit Eğitim tarafından sunulan, Türkiye'nin coğrafyası ve turizmi hakkında kapsamlı bir eğitim dersidir. Konuşmacı, ÖSYM, KPSS ve OYS sınavlarına hazırlanan öğrencilere yönelik bilgiler sunmaktadır.
- Video, Türkiye'nin turizm yapısı ve potansiyeli ile başlayıp, çeşitli turizm türleri (kıyı, termal, kış, golf, kültür, tarih turizmi vb.), UNESCO eserleri, milli parklar ve turizm koridorları hakkında detaylı bilgiler vermektedir. Ardından Türkiye'deki ulaşım sistemleri (demiryolu, karayolu, deniz yolu, havayolu), doğal geçitler, otoyol ve demiryolu güzergahları anlatılmaktadır. Son bölümde ise Türkiye'nin doğal ve beşeri şekilsel bölgeleri ile bölgesel kalkınma projeleri (ZBK, Yeşilırmak Havzası, DAP, DOP, GAP, KOP) ele alınmaktadır.
- Videoda her konu sonunda örnek sorular çözülerek sınavlarda çıkabilecek soru tipleri gösterilmekte ve ipuçları verilmektedir. Özellikle KPSS ve ÖSYM sınavlarına hazırlanan öğrenciler için önemli bilgiler içermektedir.
- 00:09Turizmin Türkiye'deki Önemi
- Turizm, Türkiye için "bacasız sanayi" olarak nitelendirilir çünkü sanayi tesisi kadar kazandırır ancak bacası yoktur.
- Türkiye turizmden geçen yıl itibariyle kırk milyar dolar kazanmıştır ve bu para daha çok dış ticaret açığını kapatmada kullanılmaktadır.
- Türkiye, coğrafi ve beşeri zenginlikleriyle dünyanın sayılı turistik ülkelerinden biridir ve en çok turistin geldiği ilk on ülke arasındadır.
- 00:55Turizmdeki Sorunlar ve Bölgesel Dağılım
- Türk turizminin en büyük sorunu tanıtım sorunudur; büyük zenginliklerimiz var fakat bunları güzel bir şekilde tanıtamıyoruz.
- Turizmden en çok payı alan bölge Marmara Bölgesi'dir çünkü İstanbul olmak üzere her mevsim turist çekmektedir.
- Turizm gelirinden en az istifade eden bölge Doğu Anadolu'dur; turistik değerlerinin az olmadığına rağmen istihdam, altyapı olanakları ve tanıtım yetersizdir.
- 01:44Turizmdeki Sorunlar ve Çözüm Önerileri
- Turizmdeki sorunlardan biri kalifiye eleman sayısını, özellikle dil bilen eleman sayısını arttırmaktır.
- Türkiye'de en çok gelişmiş turizm dalı kıyı turizmi (plaj turizmi) olmasına rağmen alternatif turizm etkinliklerinin geliştirilmesi gerekmektedir.
- Turizmde ilk üç bölge Marmara, Ege ve Akdeniz olup, en az payı alan bölge Doğu Anadolu'dur.
- 02:402023 Turizm Stratejisi
- 2023 turizm stratejisi Türkiye'nin bazı hedeflerini yerine getirmesi bekleniyordu fakat bu hedefler tam olarak gerçekleşmedi.
- Stratejinin hedefleri arasında çalışan insan sayısını artırmak, turizm gelirinde ve turist sayısında Türkiye'yi ilk beşe sokmak ve termal turizmde dünya birincisi olmak yer almaktadır.
- Uluslararası pazarda turist sayısı kadar turizm geliri bakımından da söz sahibi olmak ve Türkiye'de marka kent sayısını arttırmak hedeflenmiştir.
- 04:04Alternatif Turizm Dalları
- Sağlık turizmi için Ege Bölgesi, yayla ve doğa turizmi için Doğu Karadeniz, kış turizmi için Bursa Uludağ, Palandöken, Erzurum gibi yerler önemlidir.
- Golf turizmi için Antalya Belek, yat turizmi için Antalya ve Muğla'daki Kuşadası, Bodrum, Marmaris, hava sporları turizmi için Muğla Babadağ, akarsu turizmi için Manavgat Çayı, Köprü Çay, Çoruh Nehri, dağ turizmi için Adana'daki Aladağlar önemlidir.
- Kültür ve tarih turizmi Türkiye'den gelişmiş turizm dallarından biridir, mağara turizmi için Akdeniz Bölgesi, kongre turizmi için İstanbul ve Antalya, botanik turizmi için Türkiye'nin 3500 çeşit endemik bitkisi, kuş gözlemciliği için Manyas Kuş Cenneti ve Uluabat önemsindir.
- 07:28Kış Turizm Merkezleri ve İnanç Turizm Merkezleri
- Türkiye'de kış turizmi için Kocaeli Kartepe, Kastamonu İlgaz, Çankırı İlgaz, Ankara Elmadağ, Kayseri Erciyes, Bolu Kartalkaya, Bursa Uludağ, Antalya Bey Dağları, Erzurum Palandöken, Kars Sarıkamış, Elazığ Hazar Baba Dağı, İzmir Bozdağ, Samsun Akdağ, Erzincan Ergani Dağı gibi merkezler vardır.
- İnanç turizm merkezleri arasında İzmir Meryem Ana, Trabzon Sümela Manastırı, İstanbul Ayasofya ve Fener Rum Patrikhanesi, Van Akdamar Adası, Bursa İznik Konsülü ve Emir Sultan Türbesi, Konya Mevlana Türbesi, Şanlıurfa Balıklıgöl, Mersin Yedi Uyurlar Mağarası, Diyarbakır Peygamber Türbeleri, Siirt Tillo İlçesi, Mardin Dayrol Zefaran Kilisesi ve Kasımiye Medresesi bulunmaktadır.
- 09:45Türkiye'de Turizm Türleri
- Şelale turizmi Antalya'da Düden, Manavgat ve Kurşunlu şelaleleri, Kayseri'de Kapuzbaşı, Sinop'ta Erfelek, Erzurum'da Tortum Muradiye ve Van'da Muradiye şelaleleriyle tanınır.
- Volkanik şekiller turizmi için Nevşehir Ürgüp ve Göreme'deki Kapadokya Peri Bacaları önemlidir, özellikle Japon turistleri çeker ve burada sepetli balon turizmi de yapılmaktadır.
- Sulak alanlar turizmi için Seyfe Gölü, Sultan Sazlığı, Manyaz Tuz Gölü ve Uluabat Gölü yerli turistleri çeker.
- 10:37Kültür ve Yemek Turizmi
- Türkiye'nin birçok yeri kültür turizmi açısından ön plandadır.
- Yemek turizmi (gastronomi) için Gaziantep baklava, Adana kebap ve Hatay künefe için turist çekmektedir.
- 11:07UNESCO Dünya Mirası Eserleri
- UNESCO, Türkiye'de koruma altına aldığı eserleri "Birleşmiş Milletler Bilim Kültür Sanat Örgütü" olarak tanımlar ve bu eserler Türkiye'ye gelen turist sayısını artırır.
- İstanbul'un tarihi mekanları, Bursa Cumalıkızık ve hanlar bölgesi, Edirne Selimiye Camii, Çanakkale Truva, İzmir'deki Bergama ve Efes, Aydın'daki Afrodisias, Denizli'deki Pamukkale ve Hierapolis, Konya'daki Çatalhöyük, Nevşehir'deki Peribacaları, Şanlıurfa'daki Göbeklitepe, Adıyaman'daki Nemrut Harabeleri, Diyarbakır'daki Hevsel Bahçeleri ve surları, Kars'taki Ani Harabeleri, Sivas'taki Divriği Ulu Camii, Malatya'daki Aslantepe Höyüğü, Karabük'teki Safranbolu Evleri ve en son olarak Ankara'daki Gordion, UNESCO koruma altına alınmıştır.
- Türkiye'de iki karma özellikli UNESCO eseri vardır: Pamukkale-Hierapolis ve Kapadokya.
- 13:50Ahşap Camiler ve Milli Parklar
- UNESCO'nun en son koruma altına aldığı ahşap destekli camiler: Eskişehir Sivrihisar Ulu Camii, Konya Beyşehir Eşrefoğlu Camii, Kastamonu Kasaba Köyü Mahmutbey Camii, Ankara Ahi Şerafettin (Aslanhane) Camii ve Afyonkarahisar Ulu Camii'dir.
- Türkiye'de en büyük milli park Ağrı Dağı Milli Parkı, ilk milli park ise Yozgat Çamlı Milli Parkı'dır.
- En çok milli parkın olduğu bölge Akdeniz olup, en çok milli parkın olduğu il Antalya'dır.
- Bazı milli parklar tarihi milli parklardır: Başkomutan Tarihi Milli Parkı, Afyon-Kütahya arasında Boğazköy-Alacaöyük Milli Parkı, Çorum Nemrut Dağı Milli Parkı, Adıyaman Troya Tarihi Milli Parkı, Çanakkale Truva, Sarıkamış Allahu Ekber Dağı Milli Parkı, Şanlıurfa Tek Tek, Erzurum Nene Hatun Tarihi Milli Parkı, Sakarya Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı, Ankara Kop Dağa Müdafaası Tarihi Milli Parkı, Baybut-Erzurum arasında Malazgirt Meydan Muharebesi Tarihi Milli Parkı ve Kastamonu'da İstiklal Yolu Tarihi Milli Parkı.
- 15:59Turizm Koridorları
- Alternatif turizm koridoru, kıyı turizmine alternatif olarak plaj turizminin dışında değişik alanları tanıtmak için ortaya çıkarılmıştır.
- Zeytin koridoru Çanakkale ile Bursa arasında, Trakya kültür koridoru Trakya'daki değerleri, Batı Karadeniz kıyı koridoru Sinop'tan İstanbul'a kadar uzanır.
- Ankara ile Sakarya arasında İpekyolu koridoru, Mersin ile Mardin arasında inanç koridoru bulunmaktadır.
- Kış koridoru Erzincan, Erzurum, Ağrı, Kars ve Ardahan illerini kapsar, yayla koridoru ise Samsun'dan Artvin'e kadar uzanır.
- 18:01Antik Yerleşmeler ve Turistik Değerler
- Antik yerleşmelerin tarihi isimleri: Efes ve Bergama (İzmir), Didim (Aydın), Afrodisias (Aydın), Sardis (Manisa), Kral Yolu (Manisa'dan başlayıp Sarp'e, Asos, Çanakkale, Polis, Denizli, Knidos, Datça, Midas, Eskişehir'e kadar uzanır), Side, Perge, Aspendos, Termessos (Antalya), Boğazköy-Alacayük (Çorum), Aslantepe (Malatya), Çatalhöyük (Konya) ve Gordion (Polatlı, Ankara).
- Turistik değer taşıyan diğer yerler: İnce Minare, Karatay Medresesi, Gök Medrese, Yerebatan Sarnıcı ve Bozdoğan Kemeri.
- 19:03Türkiye'de Turizm Türleri ve Soru Örnekleri
- Türkiye'de turizm 1980'lerden itibaren gelişme göstermiş ve son yıllarda turizm çeşitliliği artmaya başlamıştır.
- Türkiye'de en çok turisti deniz ve kıyı turizmi çeker, ondan sonra kültür turizmi çeker.
- UNESCO Dünya Miras Listesine kayıtlı varlıklar arasında doğal ve kültürel özelliği birlikte barındıran karma tipteki miras özelliklere sahip olanlar: Göreme Kapadokya ve Pamukkale-Hierapolis'tir.
- 20:11Termal Turizm ve Ulaşım
- Termal turizmin gelişimi için Afyon, Nevşehir, Kozaklı ve Aydın gibi Ege bölgesindeki fay hatları üstündeki kentlerde daha fazla gelişmiştir.
- Türkiye'de ulaşım konusunda doğal geçitler, hangi ulaşım seçeneklerinin tercih edildiği ve ulaşımın gelişmesini engelleyen faktörler önemli konulardır.
- 21:04Ulaşımı Etkileyen Faktörler
- Doğal faktörler arasında Türkiye'nin yer şekilleri, dağların doğu-batı yönünde uzanması, coğrafi konum ve iklim bulunmaktadır.
- Beşeri faktörler arasında ekonomi, nüfus ve yerleşme, teknolojik gelişmeler ve hızlı tren yatırımları yer almaktadır.
- Ulaşım genelde doğu-batı yönünde gelişmiştir, ancak doğu Karadeniz'in kuzey-güney ulaşımı ve Doğu Anadolu'nun kendi içinde ulaşımı oldukça zordur.
- 23:30Türkiye'de Ulaşım Tarihi
- Cumhuriyet öncesi dönemde demiryolları ağırlıklı bir ulaşım politikası uygulanırken, Cumhuriyet sonrası demiryolları özellikle doğuya yapılmaya başlanmıştır.
- 1950'lerden sonra daha çok karayoluna yatırım yapılmış, günümüzde ise hem karayolu hem havayolu hem demiryoluna ve hızlı trene yatırım yapılmaktadır.
- Deniz yolu, transit taşımacılık açısından büyük öneme sahip olup, dış ticaretin büyük bir kısmının deniz yoluyla sağlanmaktadır.
- 24:46Önemli Limanlar
- Doğu Karadeniz'de Trabzon transit ticaret açısından önemli, Samsun ise en önemli limandır ve demiryolu bağlantısı vardır.
- İstanbul limanları Türkiye'nin en kapasiteli limanları olup, en fazla ihracat ve ithalatın gerçekleştiği limanlardır.
- Akdeniz'in en önemli limanı Mersin'dir, aynı zamanda hinterlandı en geniş olan limandır ve serbest ticaret bölgesidir.
- 26:35Kruvaziyer Limanları ve Roro Taşımacılık
- Kruvaziyer limanları İstanbul, İzmir, Çeşme, Kuşadası, Bodrum, Marmaris, Alanya ve Antalya'dır.
- Roro taşımacılığı, tekerlekli araçların gemilerle taşınmasına denir ve Haydarpaşa-Trieste, Mersin-Trieste, Trabzon-Soçi, Samsun-Novosk, Bandırma-Yalova, İstanbul-Bursa gibi yollar üzerinde önemlidir.
- 27:57Önemli Geçitler ve Tünel
- Doğu Karadeniz'de Zigana, Kop, Cankurtaran, Kavak, Ecevit ve İlgaz geçitleri önemlidir.
- Akdeniz'de Çubuk, Çeltikçi, Sertavul, Gülek ve Belen geçitleri kuzey-güney yönünde uzanmıştır.
- Türkiye'nin en uzun tüneli artık Zigana'dır (14.500 metre), Ovit tüneli ise 14.300 metredir.
- 30:04Türkiye'deki Asma Köprüler
- Boğaziçi Köprüsü (15 Temmuz Şehitler Köprüsü) Boğaz'ın iki yakasını birleştiren ilk asma köprüdür.
- Yavuz Sultan Selim Köprüsü, dünyanın en geniş asma köprüsü olup üzerinde hem karayolu hem demiryolu ulaşımı bulunmaktadır.
- Osmangazi Köprüsü, Çanakkale'de 1015-2003 metre uzunluğunda ve şu anki dünyanın en uzun asma köprüsüdür.
- 31:10Türkiye'nin Diğer Önemli Köprüleri
- Türkiye'nin en uzun köprüsü Elazığ-Malatya arasında Fırat Nehri üzerindeki demiryolu köprüsüdür ve 2030 metredir.
- Dünyanın en uzun taş köprüsü Edirne'deki Uzunköprü'dür ve 1270 metredir.
- Türkiye'de Adıyaman, Elazığ, Malatya, Elazığ'ın Ağın ilçesinde ve Elazığ-Malatya arasında asma köprüler bulunmaktadır.
- 32:11Türkiye'nin Otoyol Haritası
- Türkiye'nin otoyol haritası Edirne'den başlayıp İstanbul, İzmit, Sakarya, Düzce, Bolu, Ankara, Kırşehir, Niğde, Adana, Mersin, İskenderun ve Şanlıurfa'ya kadar uzanmaktadır.
- Aynı şekilde Bursa-Manisa, İzmir-Aydın, Çeşme, Çandarlı, Malkara-Çanakkale arasında da otoyollar bulunmaktadır.
- Bu otoyollar ücretlidir.
- 32:50Türkiye'deki Demiryolları
- Türkiye'deki ilk demiryolu İzmir-Aydın arasında döşenmiştir.
- Türkiye'deki demiryollarının %70'i Ankara-Konya hattının batısında, cumhuriyet döneminde inşa edilen demiryollarının ise %78'i ülkenin doğusunda bulunmaktadır.
- Türkiye'nin köşelerinde demiryolu yoktur: Muğla'da, Hakkari'de, Doğu Karadeniz'in hiçbir şehrinde, Çanakkale'de ve Bursa'da demiryolu bulunmamaktadır.
- 34:15Demiryolu Ekspresleri ve Hızlı Trenler
- Doğu Ekspresi Ankara'dan Kars'a giderken Muş güzergahta değildir.
- Van Gölü Ekspresi Ankara'dan Elazığ'a, Bingöl'den Muş'a, Van'a ve Kurtalan'a gider.
- Mezopotamya Ekspresi Elazığ'dan Diyarbakır'a ve Siirt'e giderken, Kara Elmas Ekspresi Ankara'dan Zonguldak'a gider.
- 35:04Hızlı Tren Güzergahları ve İnşaatlar
- Hızlı trenin gittiği yerler: İstanbul, Kocaeli, Sakarya, Bilecik, Eskişehir, Ankara, Kırıkkale, Yozgat, Sivas, Konya ve Karaman'dır.
- İnşaatın devam ettiği yerler: Kayseri, Afyon, Uşak, İzmir ve Bursa'dır.
- Güney Kurtalan Ekspresi, Turistik Doğu Ekspresi, Van Gölü Ekspresi, Toros Ekspresi ve Göller Ekspresi gibi ekspres rotaları bulunmaktadır.
- 35:53Hava Ulaşımı
- Türkiye'nin en büyük havalimanı İstanbul'dadır.
- Türkiye'nin ilk bölgesel havalimanı Afyon-Uşak-Kütahya arasında, ikinci ve üçüncü bölgesel havalimanları sırasıyla Ordu-Giresun ve Rize-Artvin arasında deniz doldurularak yapılmıştır.
- Türkiye'nin en büyük kargo havalimanı Şanlıurfa'dadır ve Antalya, Gazipaşa, Dalaman, Milas ve Bodrum turizm havalimanlarıdır.
- 36:54Önemli Yollar ve Kalkınma Projeleri
- Kral Yolu Manisa-Sart ile Diyarbakır arasında, Likya Yolu Fethiye ile Antalya arasında, İpek Yolu Çin'den Avrupa'ya, Baharat Yolu Hindistan'dan Akdeniz'e, Kürk Yolu Karadeniz'in kuzeyinden Çin'e uzanmaktadır.
- Yeşil Yol, Karadeniz yaylalarını birleştirmeyi amaçlayan bir proje olup, "Azap Yolu" bir yol değil, Tom Hanks'in bir filmidir.
- Map 7 coğrafi bölge kavramını kaldırdı ve işlevsel, şekilsel (doğal ve beşeri) bölgeler kavramını getirdi.
- 38:24İşlevsel Bölge Kavramı
- İşlevsel bölgeler üç grupta incelenir: işlevsel yönetim bölgeleri, işlevsel hizmet bölgeleri ve işlevsel istatistik bölgeleri.
- İşlevsel hizmet bölgeleri, Ankara'dan bölgeye hizmet veren illerdir (örneğin Doğu Anadolu'da Elazığ, Güneydoğu'da Diyarbakır).
- İşlevsel plan, proje ve bölgesel kalkınma projeleri soru değeri taşımaktadır.
- 39:14Coğrafi Bölgesel Özellikler
- Doğal şekilsel bölgeler arasında dağlık, engebeli ve düzlük bölgeleri bulunur.
- Beşeri şekilsel bölgeler arasında yoğun nüfuslu ve seyrek nüfuslu bölgeler, maden bölgeleri ve sanayi bölgeleri yer alır.
- Haritada belirli bölgelerin doğal ve beşeri şekilsel özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir.
- 40:42Bölgelere Pozitif Ayrımcılık
- Bölgelere pozitif ayrımcılık, kalkınma farkını azaltmak için devletin bazı bölgelere yaptığı destektir.
- Bu projelerin amacı, bölgeleri geliştirmek, istihdamı arttırmak, göçü azaltmak ve sermayenin bölgede kalmasını sağlamaktır.
- Bölgelere pozitif ayrımcılık sayesinde yerel sermayenin memleketine yatırım yapması hedeflenmektedir.
- 41:48Bölgelere Pozitif Ayrımcılık Projeleri
- Bölgelere pozitif ayrımcılık projelerinde istihdam, ulaşım, göç ve tarım gibi alanların gelişimi hedeflenir.
- Zonguldak, Bartın, Karabük projesi (ZBK) içinde limancılık, madencilik ve seracılık gibi alanlar yer alır.
- Yeşil İrmak Havzası Gelişme Projesi (YİHP) içinde sel ve taşkınlarla mücadele, planlı kentleşme gibi konular bulunur.
- 42:36Bölgelere Pozitif Ayrımcılık Projelerinin Özellikleri
- Doğu Karadeniz Kalkınma Projesi (DOP) yaylacılık, ulaşım ve hayvancılık gibi alanları kapsar.
- Doğu Anadolu Projesi (DAP) hayvancılık geliştirme hedeflerine sahiptir.
- Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) sulama ve enerji alanlarını kapsar.
- 43:51Bölgelere Pozitif Ayrımcılık Projelerinin kapsamı
- Bölgelere pozitif ayrımcılık projelerinin amacı, sermayenin bölgede kalmasını sağlamak, kalkınmayı sürdürülebilir yapmak ve kişi başına milli geliri artırmaktır.
- GAP, Güneydoğu'daki illeri kapsarken, DAP Doğu Anadolu'daki illeri ve Sivas'ı içine almıştır.
- Konya Ovası Projesi (KOP), Konya, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Çankırı ve Yozgat illerini kapsar.
- 45:51Ulaşım Bilgileri
- Türkiye'de en gelişmiş ve en sık kullanılan ulaşım şekli karayoldur ve batıdan doğuya girdikçe ulaşım maliyeti artar.
- Ulaşım daha çok kuzey-güney doğrultusunda gelişmiştir.
- Dış ticarette en çok deniz ulaşımı kullanılır ve her coğrafi bölgede demiryolu ulaşımı vardır.
- 47:13Coğrafya Soruları ve Cevapları
- Ege bölgesinde ve İç Anadolu Bölgesi'nde kuzey-güney, doğu-batı yönünde ulaşımın kolay olduğu bir yer olduğu için tünel gerekli değil.
- Toros dağlarını yaracak olan kuzey-güney doğrultusunda Akdeniz'e giden bir tünele ihtiyaç vardır.
- Türkiye'de uygulanan bölgesel kalkınma projelerinin amaçları arasında bölgeler arası gelişmişlik farkını ortadan kaldırmak, göç hareketini önleyerek nüfusu yerine tutmak, doğal ve beşeri kaynakların en iyi şekilde kullanılmasını sağlamak, bölgedeki ulaşım ve altyapı sorunlarını çözmek yer alırken, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını artırmak değil.
- 48:12Dersin Sonu ve Kapanış
- Konuşmacı, gece 12'ye kadar ders çalıştığını ve 10-12 saat ekran karşısında kaldığını belirtiyor.
- Genel tekrar videolarını az sayıda ama içeriği dolu bir şekilde hazırladığını, zamanı kısıtlı olanlar için de faydalı olmasını istediğini ifade ediyor.
- İzleyicilerden videoları beğenmelerini, yorum yapmalarını ve soruları videonun altında paylaşmalarını istiyor.
- Ders programının linkinin videonun altına bırakılacağını ve diğer sorulara cevap vermeye çalışacağını belirtiyor.