Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin yapısı ve çalışma düzeni hakkında kapsamlı bilgi veren bir eğitim dersidir. Videoda öğretmen ve Berk adlı bir öğrenci arasında diyaloglar geçmektedir.
- Video, TBMM'nin iç yapısı, çalışma düzeni ve görevleri üzerine odaklanmaktadır. İçerikte meclis iç tüzüğünün önemi, TBMM Başkanlık Divanı'nın yapısı ve üyeleri, meclis başkanı seçim süreci, görev ve yetkileri, siyasi parti gruplarının özellikleri ve hakları detaylı şekilde anlatılmaktadır. Ayrıca 2017 anayasa değişikliğinin TBMM'ye etkileri de açıklanmaktadır.
- Video, sınavlarda sıkça sorulan konulara özellikle değinmekte ve bir sonraki derste meclis çatısının altındaki süreçler, vekillerin toplanma şekilleri ve karar alma süreçlerinin ele alınacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:10Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne Giriş
- Konuşmacı, yasama konusundan kaldığı yerden devam ederek Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) gideceklerini belirtiyor.
- Meclisin nasıl çalıştığı, başkanının nasıl seçildiği, görev süresi ve meclis başkanının ne yaptığını anlatacağını söylüyor.
- Meclisin iç yapısı ve çalışma düzeni konusunu ele alacaklarını belirtiyor.
- 01:13Meclisin Çalışma Esasları
- Meclisin çalışma esaslarının Anayasa ve TBMM İçtüzüğü ile düzenlenmesi gerektiği açıklanıyor.
- İçtüzüğün meclisin kendi çalışmalarını düzenlemek amacıyla koyduğu kurallar olduğu belirtiliyor.
- İçtüzüğün meclisin koltukların dizilişi, vekillerin oylama usulleri ve taktıkları papyon gibi detayları da düzenlediği vurgulanıyor.
- 02:56Yöntemsel Bağımsızlık
- Meclisin çalışma yöntemini kendisinin belirleyen bir yapı olduğu, bu duruma "yöntemsel bağımsızlık" denildiği açıklanıyor.
- Meclisin kendi çalışma düzenini kendisinin düzenlemesine rağmen, bu düzenin anayasaya uygunluğu Anayasa Mahkemesi tarafından denetlendiği belirtiliyor.
- Meclis İçtüzüğünün bir parlamento kararı olduğu ve genellikle yargı yolu kapalı olduğu, ancak Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenen bir istisna olduğu açıklanıyor.
- 06:38Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Yapısı
- TBMM'nin yapısında başkanlık divanı, komisyonlar, danışma kurulu ve siyasi parti grupları bulunmaktadır.
- Komisyonlar, kanun tekliflerinin olgunlaştırıldığı yerdir ve kanun teklifi oylamaya geçmeden önce komisyonda görüşülüp raporlanır.
- Siyasi parti grubu, meclisin içinde bir siyasi partiyi temsil eden ve en az yirmi vekilden oluşan yapıdır.
- 08:37Meclis Başkanlık Divanı
- Meclis başkanlık divanı, TBMM çalışmalarını yöneten ve yürüten oluşumdur.
- Başkanlık divanı meclis başkanı, başkan vekilleri, idare amirleri ve katip üyelerden oluşur.
- Başkanlık divanı üyeleri milletvekili olmak zorundadır ve siyasi parti gruplarının üyeleri oranında dağılımından oluşur.
- 12:02Meclis Başkanlık Divanı Seçimleri
- Bir yasama döneminde (normal şartlarda beş yıl) meclis başkanlık divanı için iki kez seçim yapılır.
- İlk seçilenlerin görev süresi iki yıldır, ikinci seçilenlerin görev süresi ise o yasama döneminin sonuna kadardır.
- Meclis başkanı hiçbir oturumda, başkan vekilleri ise yönettikleri oturumda oy kullanamaz.
- 16:27TBMM Genel Kurulu
- TBMM genel kurulu, meclisin salona toplandığı yerdir ve meclis toplanışı anlamına gelir.
- TBMM genel kurulu toplandığında, meclis başkanlık divanı meclisin çalışmaları yöneten yapıdır.
- 17:11Meclis Başkanı Seçimi
- Meclis üyeleri arasında başkan olmak isteyenler arasında anlaşmazlık yaşanıyor ve meclis başkanı seçimi yapılması gerekiyor.
- Meclis başkanlığı seçimleri, seçimlerden sonra beş gün içinde adaylıkların açıklanması ve beş gün içinde seçimlerin tamamlanması gerekiyor.
- Mecliste geçici başkan olarak en yaşlı milletvekili görev yapacak ve yeni başkan seçimi için adayların beş gün içinde adaylıklarını açıklaması istenecek.
- 18:47Meclis Oylama Sistemi
- Meclis başkanlığı seçimlerinde gizli oylama yapılacaktır, açık oylama değil.
- Mecliste üç tür oylama vardır: açık oylama (butonlarla), işaretli oylama (el kaldırma) ve gizli oylama (zarflara beyaz, kırmızı, yeşil kartlarla).
- Siyasi parti grupları meclis başkanlığına aday gösteremez, adaylıklar bireysel olarak açıklanır.
- 22:23Meclis Başkanı Seçimi Süreci
- Meclis başkanlığı seçimleri en fazla dört turda tamamlanır.
- Birinci ve ikinci turda, meclis üye tamsayısının üçte ikisi (600 vekilin 400'ü) bir adaya oy verirse o aday seçilir.
- Üçüncü turda, meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunu (301 oy) alan aday seçilir.
- 25:14Son Tur ve Sonuç
- Dördüncü turda, üçüncü turda en fazla oy alan iki aday katılır.
- Son turda oyların çoğunluğunu alan aday meclis başkanı seçilir.
- Meclis başkanı seçildiğinde, seçilen kişinin siyasi parti ile ilişkisi kesilmez.
- 27:59Meclis Başkanı'nın Görev ve Yetkileri
- Meclis Başkanı'nın temel görevi meclise başkanlık etmek, genel kurul görüşmelerine yönetmek ve meclis başkanlık divanı'na başkanlık etmek.
- Meclis Başkanı, meclisin kolluk ve yönetim hizmetlerini yürütmekle (meclis güvenliği ve düzeni sağlama) sorumludur.
- Meclis Başkanı'nın görevlerinden biri meclisi olağanüstü toplantıya çağırmaktır.
- 29:53Meclis Başkanı'nın Yetkilerinin Değişimi
- 2017 anayasa değişikliği ile Meclis Başkanı'nın cumhurbaşkanına vekalet etme yetkisi kaldırılmıştır.
- Artık cumhurbaşkanına vekalet eden kişiler cumhurbaşkanı yardımcılarıdır.
- 30:34Başkanlık Divanı
- Başkanlık divanı, meclis çalışmalarını yürüten ve yöneten bir oluşumdur.
- Başkanlık divanı meclis başkanı, başkan vekilleri, idare amirleri ve katip üyelerden oluşur.
- Başkanlık divanı için bir yasama döneminde iki kez seçim yapılır; ilk seçilenlerin görev süresi iki yıl, ikinci seçilenlerin görev süresi o yasama döneminin sonuna kadardır.
- 32:22Meclis Başkanı Seçimi
- Meclis başkanlığı için geçici olarak en yaşlı milletvekili başkanlık yapar.
- Meclis başkanlığı için adaylıklar ve seçimler beş gün içinde tamamlanır.
- Meclis başkanı seçimi gizli oylama ile en fazla dört turda tamamlanır; birinci turda aranan çoğunluk meclis üye tamsayısının üçte biri, üçüncü turda salt çoğunluk, son turda oyların fazlasını alan kişi seçilir.
- 33:46Siyasi Parti Grupları
- Siyasi parti grubu, mecliste bir siyasi partiyi temsil eden ve en az yirmi milletvekilinden oluşan yapıdır.
- Siyasi parti grupları üye sayıları oranında başkanlık divanı'na katılırlar.
- Siyasi parti grupları genel görüşme ve meclis araştırması talebinde bulunabilir, ancak meclis başkanlığına aday gösteremezler ve yasama dokunulmazlığının kaldırılması ile ilgili görüşme yapamazlar.
- 37:29Siyasi Parti Gruplarına Yasak İşlemler
- Siyasi parti grupları yasama dokunulmazlığının kaldırılması ile ilgili görüşme yapamaz ve karar alamaz çünkü bu işlem TBMM genel kurulu tarafından yapılır.
- Siyasi parti grupları meclis soruşturması ile ilgili görüşme yapamaz ve karar alamaz; meclis soruşturması, bakan veya cumhurbaşkanı yardımcısının cezai sorumluluğunu denetleyen bir araştırmadır.
- Siyasi parti gruplarına yasak işlemler: meclis başkanlığına aday gösteremez, yasama dokunulmazlığının kaldırılması ile ilgili görüşme yapamaz ve meclis soruşturması ile ilgili görüşme yapamaz/karar alamaz.
- 39:16Anayasa Değişiklikleri ve Siyasi Parti Grupları
- 2017 anayasa değişikliği ile siyasi parti grupları cumhurbaşkanlığına aday gösterebilir, ancak meclis başkanlığına aday gösteremez.
- Mecliste en fazla üyeye sahip iki siyasi parti grubu anayasa mahkemesine iptal davası açabilir.
- Siyasi parti grupları en az yirmi vekilden oluşur.