Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Türkçe yazım kurallarını anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, öğrencilere hitap ederek konuları açıklamaktadır.
- Video, Türkçe yazım kurallarının çeşitli konularını kapsamaktadır. İçerikte tarihlerin yazımı, sayıların yazımı, kısaltmaların yazımı, "de" ve "ki" kelimelerinin yazımı, ikilemelerin yazımı, pekiştirmelerin yazımı, yabancı sözcüklerin yazımı ve satır sonuna sığmayan sözcüklerin yazımı ele alınmaktadır. Her konu için örnekler verilerek kurallar detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Videoda özellikle tarihlerin yazımı için beş önemli hap bilgisi, sayıların yazımı için beş önemli kural, kısaltmaların yazımı için özel durumlar, "ki" kelimesinin üç farklı kullanımı ve yabancı sözcüklerin yazımında dikkat edilmesi gereken üç önemli kural gibi önemli bilgiler paylaşılmaktadır. Öğretmen, yazım kurallarının dört video ders halinde devam edeceğini belirtmektedir.
- 00:12Yazım Kuralları Dersi Tanıtımı
- Bu derste tarihlerin yazımı, sayıların yazımı, kısaltmaların yazımı, deda'nın ve ikilemelerin yazımı, pekiştirmelerin yazımı, yabancı sözcüklerin yazımı ve satır sonuna sığmayan sözcüklerin yazımı konuları ele alınacaktır.
- 00:31Tarihlerin Yazımı
- Belirli bir gün ve tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle yazılır.
- Cümle içerisinde yer alan rakam veya sayı geçerse gün ve ay adları büyük harfle yazılır.
- Sıra sayılardan sonra gelen gün adları küçük harfle yazılır.
- Ay isimleri (Ağustos, Eylül) ile tarih arasında kesinlikle noktalama işareti kullanılmaz.
- Anneler günü, babalar günü, sevgililer günü gibi bayram niteliği kazanmış gün isimleri büyük harfle yazılır ve gün kelimesi kesmeyle ayrılır.
- 05:08Sayıların Yazımı
- Cümlede bulunan sayılar yazıyla veya rakamla yazılabilir, ancak yazıyla yazıldığında ayrı yazılmalıdır.
- Birleştirme sayıları (ikişer, beşer) sadece yazıyla yazılabilir, rakamla yazıldığında yazım yanlışı sayılır.
- Sayılardan sonra gelen bütün ekler (yapım eki ve çekim ekleri) kesmeyle ayrılır.
- Sayılar yazıyla verilirse her sayı ayrı yazılır.
- Çek, senet, oyun, tiyatro ve kitap isimlerinde sayılar bitişik yazılabilir.
- 09:40Kısaltmaların Yazımı
- Türkçe'de büyük harflerle yapılan kısaltmalar kesmeyle ayrılır ve kısaltmaya göre okunur, açılımına göre değil.
- Büyük harflerle yapılan kısaltmalarda bütün sesler büyük yazılır ve araya herhangi bir noktalama işareti konulmaz, sadece TC'nin arasına nokta konulur.
- Türkçe'de "k" sesi yoktur, bu nedenle SSK'ye, TSK'nin, TMM'ye, ABD'nin gibi kısaltmalar doğru yazılır.
- 12:20Küçük Harfle Yapılan Kısaltmalar
- Küçük harfle yapılan kısaltmalarda da kesme işareti kullanılır, ancak bu kısaltmalar açılımına göre okunur.
- Küçük harfle yapılan kısaltmalarda araya ve sorumlulukta nokta konulmaz.
- Kilogram, milimetre, santimetre gibi ölçü birimleri küçük harfle yazılır ve açılımlarına göre okunur.
- 13:19Ki'nin Türleri
- Türkçe'de üç çeşit ki vardır: ilgi zamir olan ki, sıfat yapan ki ve bağlaç olan ki.
- İlgi zamir olan ki ve sıfat yapan ki her ikisi de bitişik yazılır, ancak ilgi zamir olan ki için önünde "in" veya "in" ilgi eklerinin gelmesi gerekir.
- Sıfat yapan ki genellikle önünde "de", "da" veya "teta" bulunma hareketi gelir ve zaman bildiren veya yer bildiren sözcüklerin üzerine gelerek sıfat tamlaması kurar.
- 16:11Bağlaç Olan Ki
- Bağlaç olan ki ayrı yazılır ve genellikle fiilden sonra gelir.
- Dokuz kalıplaşmış bağlaç olan ki (sanki, oysaki, madem ki, belki, halbuki, çünkü, eğer ki, meğer ki, illaki) bitişik yazılır.
- Ki'nin doğru yazıldığını anlamak için çoğul ekini getirmek mümkündür; çoğul ekini getirebiliyorsak bitişik yazılır, getiremiyorsak ayrı yazılır.
- 18:45Türkçe'de "de" ve "da" Kullanımı
- Türkçe'de iki farklı "de" ve "da" vardır: hari olan "de" ve bağlaç olan "de".
- Hari olan "de" bitişik yazılırken, bağlaç olan "de" ayrı yazılır.
- Bağlaç olan "de" cümleden çıkarılabilir ve yerine "bile", "dahi" gibi bağlaçlar getirilebilir.
- 21:16İkilemelerin Yazımı
- İkilemeler en az iki, en fazla iki sözcükten oluşur ve her zaman ayrı yazılır.
- İkilemelerin arasına çizgi, nokta veya herhangi bir noktalama işareti konulmaz.
- "Gitgide" ve "altüst" gibi kelimeler kelime özelliklerini kaybettikleri için genellikle bitişik yazılır.
- 23:51Pekiştirmelerin Yazımı
- Pekiştirmeler her zaman bitişik yazılır.
- Pekiştirmelerin dört farklı yapma yolu vardır: MHP sesleri, PA ünlü, reymen kalıbı ve RA hecesi.
- "Darmadağınık" ve "karmakarışık" gibi kelimeler pekiştirme olduğu için bitişik yazılır.
- 25:06Satır Sonuna Sığmayan Sözcüklerin Yazımı
- Bir satırın üstünde veya altında tek ses bırakılmaz, aksi takdirde yazım yanlışı meydana gelir.
- Bileşik kelimelerde ikinci kelime ünlüyle başlıyorsa, bir önceki ünsüz sesi o ünlü ile birleştirilir.
- Özel isimlere getirilen çekim ekleri kesmeyle, yapım ekleri ise kısa çizgiyle ayrılır.
- 28:07Yabancı Sözcüklerin Yazımı Kuralları
- Başında ve sonunda çift ünsüz bulunan yabancı kelimeleri yazarken araya bir ünlü sesi getirmemek gerekir (kral, kraliçe, tramvay, kravat).
- İstisnai olarak "original", "komiser", "tıraş", "heykeltıraş", "kalemtıraş", "kılavuz" ve "gardırop" gibi kelimelerde "ı" sesi kullanılır.
- Yabancı kelimelerin içindeki ve sonundaki gerili yumuşak g sesi "g" olarak yazılır (program, paragraf, kilogram, telgraf, öge).
- 31:48Yabancı Sözcüklerin Doğru Yazımı Örnekleri
- Orijinal, inisiyatif, tıraş, komiser, egzoz, stajyer, maydanoz, fasulye, dinozor, silahşör, şövalye, asfalt, makine, erozyon, entelektüel, kolektif, motosiklet, pardösü, espri, ampul, şalter, fail, şoför, kravat, meyve gibi kelimelerin doğru yazımı önemlidir.
- Yazım kuralları konusu bitişik yazılan sözcükler ve ayrı yazılan sözcükler olmak üzere iki video ders halinde devam edecektir.