Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen ve Recep adlı öğrencisi arasında geçen Türkçe dilbilgisi dersini içermektedir. Öğretmen, noktalama işaretleri konusunu anlatmaktadır.
- Videoda öncelikle kesme işareti kullanımı detaylı olarak ele alınmakta, ardından parantez işaretinin kullanım alanları açıklanmaktadır. Kesme işareti, özel isimlerde, kısaltmalarda, sayılarda ve şiirlerde veya konuşma sırasında seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için kullanılırken, parantez cümlenin yapısıyla doğrudan ilgisi olmayan ek bilgileri göstermek için kullanılmaktadır.
- Video, teorik bilgilerin ardından bir soru çözümüyle sona ermektedir ve noktalama işaretleri konusunun sonuncusu olarak sunulmaktadır.
- 00:12Noktalama İşaretleri Dersine Devam
- Konuşmacılar noktalama işaretleri konusuna kaldıkları yerden devam edeceklerini belirtiyorlar.
- Noktalama işaretlerinin neredeyse yarısından fazlasını bitirdiklerini ve bugün eksik kalan kısmını tamamlayacaklarını söylüyorlar.
- Bugün kesme işareti konusunu ele alacaklarını belirtiyorlar.
- 00:49Kesme İşareti Kullanımı
- Kesme işareti, özel isimlere çekim eki getirildiğinde kullanılır.
- Özel isimler arasında insanların adları, soyadları, lakapları, ünvanları, yer adları, yapı adları, kitap adları ve sanat eserleri yer alır.
- Çekim ekleri hal ekleri, iyelik ekleri ve tamlama ekleri gibi eklerdir.
- 01:55Kesme İşareti Örnekleri
- İnsanların adlarına ve soyadlarına çekim eki getirildiğinde kesme işareti kullanılır (Mustafa Karaya).
- Yer adlarına çekim eki getirildiğinde kesme işareti kullanılır (Dünya'nın, Mars'a).
- Yapı adlarına çekim eki getirildiğinde kesme işareti kullanılır (Dolmabahçe Sarayının).
- Sanat eserlerine çekim eki getirildiğinde kesma işareti kullanılır (Son Akşam Yemeğinin, Kurallarına Göre Oyna'nın).
- Hayvanlara verilen isimlere çekim eki getirildiğinde kesme işareti kullanılır (Karabaş'ın).
- Çağ, devir ve dönem adlarına çekim eki getirildiğinde kesme işareti kullanılır (Cumhuriyet döneminde, Ortaçağ'ın).
- 03:44Kesme İşareti Kullanılmayan Durumlar
- Yapım eki getirildiğinde kesme işareti kullanılmaz.
- Çokluk eki (lar/ler) çekim ekidir ancak kesme işaretiyle ayrılmaz.
- Kurum, kuruluş, dernek ve işyeri adlarına getirilen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılmaz.
- Kişi adlarından sonra gelen saygı sözlerine getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılır (Ayşe Hanım'ı).
- Kısaltmalara getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılır (ABD'de, TV'de).
- Sayılara getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılır (2022'de).
- Şiirlerde veya konuşma sırasında ölçü ve söyleyiş gereği düştüğü sesler kesme işaretiyle gösterilir.
- 09:51Yay Ayraç (Parantez)
- Yay ayraç (parantez), cümlenin yapısıyla doğrudan ilgisi olmayan açıklamalar için kullanılır.
- 10:15Parantez Kullanımı
- Cümlelerde ara sözler, cümle dışı bilgileri ifade eder ve parantez, virgül veya kısa çizgi ile ayrılabilir.
- Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda karakterlerin hareketlerini ve durumlarını açıklamak için parantez işareti kullanılır.
- Yabancı sözcüklerin Türkçe okunuşu parantez içinde gösterilir ve bir sözcüğün eş anlamlısı da parantez içinde belirtilir.
- 13:35Kesme İşareti Kullanımı
- Kesme işareti, sayılara getirilen ekleri, özel isimlere getirilen çekim eklerini ve kişi adlarından sonra gelen saygı ve ünvan sözlerine getirilen ekleri ayırır.
- Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına getirilen ekleri kesme işaretiyle ayırır.
- Videoda kesme işareti kullanımının örnekleri incelenerek bir soru çözülmüştür.