Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Türkçe dilbilgisi dersi verdiği eğitim içeriğidir. Öğretmen, öğrencilere hitap ederek konuyu anlatmaktadır.
- Videoda Türkçe'deki zarf türleri detaylı şekilde ele alınmaktadır. İlk olarak miktar zarfları (azlık, çokluk, nicelik zarfı) ve derecelendirme zarfları anlatılmakta, ardından yer-yön zarfları ve soru zarfları incelenmektedir. Her bir zarf türü için örnekler verilmekte ve "ne" kelimesinin cümlede farklı anlamlarda kullanıldığı durumlar açıklanmaktadır.
- Video, KPSS sınavlarına hazırlanan öğrenciler için faydalı bilgiler içermektedir. Öğretmen, konuları pekiştirmek için 2020 KPSS lisans sınavından bir soru çözmekte ve dersin sonunda öğrencilere etkinlik yapmaları ve KPSS soru bankasındaki zarf testlerini çözmeleri tavsiye etmektedir.
- 00:14Miktar Zarfı Tanımı
- Miktar zarfı, azlık, çokluk veya nicelik zarfıdır ve fiili, fiilimsi, sıfatı ve kendi gibi zarfı miktar bakımından tamamlayarak "ne kadar" sorusuna yanıt verir.
- Miktar zarfları, fiili ve fiilimsi doğrudan miktar bakımından tamamladığında miktar zarfı olarak adlandırılır.
- Bazı kaynaklar, sıfatı veya zarfı etkileyen durumlarda miktar zarflarını derecelendirme zarfı olarak adlandırır.
- 02:02Miktar Zarfı Örnekleri
- Çok, az, çokça, fazla, pek, bu denli, azıcık, en, hayli, daha, epey, epeyce gibi kelimeler doğrudan fiili ve fiilimsi etkilediğinde miktar zarfı olarak kullanılır.
- "Çok çalıştım", "az yemeliyim", "biraz yürürsen açılırsın", "bu kadar uyumalısınız" gibi örneklerde miktar zarfı kullanılmıştır.
- "En etkili şairlerden biridir" ifadesindeki "en" kelimesi miktar zarfı olarak da kullanılabilir.
- 05:32Derecelendirme Zarfı
- "Daha çok çalışın" ifadesinde "daha" kelimesi derecelendirme zarfıdır ve "çok" miktar zarfını derecelendirir.
- "Çok konuşup bizi üzdü" ifadesinde "çok" kelimesi konuşup eylemsizini derecelendirerek derecelendirme zarfı olarak kullanılır.
- "Çok güzel evi var" ifadesinde "çok" kelimesi "güzel" sıfatını derecelendirirken, "Çok güzel konuştunuz" ifadesinde "çok" kelimesi "güzel" durum zarfını derecelendirir.
- 09:19Karşılaştırma ve Üstünlük Anlamları
- "En" kelimesi karşılaştırmada üstünlük anlamı katar ve üstünlük zarfı olarak adlandırılır.
- "Daha" kelimesi karşılaştırma anlamı katar.
- Paragraf anlam sorularında ve anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yolları konusunda karşılaştırma ve üstünlük anlamları karşımıza gelebilir.
- 10:06Derecelendirme Zarfları
- "En" kelimesi, film ismini etkileyen bir sıfatı derecelendirmiş ve "daha anlaşılır konuşabilirdin" cümlesinde durum zarfı olarak kullanılmıştır.
- Derecelendirme zarfları, sıfatları veya zarfları derecelendiren kelimelerdir ve "en", "daha", "pek", "ne kadar", "çok", "hayli" gibi kelimelerle ifade edilir.
- Derecelendirme zarfları genellikle miktar bildiren kelimelerdir ve "üstünlük zarfı" olarak da adlandırılabilir.
- 14:45KPSS Sorusu Örneği
- 2020 KPSS Lisans sınavında "İlhan Berk Türk edebiyatının en etkili şairlerindendir" cümlesinde "en" kelimesi tür bakımından diğer sözcüklerden farklı olarak bir zarf olarak kullanılmıştır.
- Cümlede "en" kelimesi, "etkili" sıfatını derecelendirmiş ve "en etkili şairler" ifadesinde derecelendirme zarfı olarak görev yapmıştır.
- Derecelendirme zarfları genellikle miktar zarfı başlığı altında ele alınır ve fiili, fiilimsiyi, sıfatı veya zarfı etkileyebilir.
- 17:11Yer-Yön Zarfları
- Yer-yön zarfları, fiili ve fiilimsiyi yer-yön bakımından tamamlayan sözcüklerdir.
- Bu zarflar doğrudan fiili ve fiilimsiyi yer-yön bildiren şekilde tamamlarlar.
- 18:00Yer-Yön Zarfı Kullanımı
- Yer-yön bildiren kelimeler kesinlikle yalın halde kullanılmalı ve asla "-a/-e" yönelme hal ekini almamalıdır.
- "Nereye" sorusuna yanıt veren yer-yön bildiren kelimeler "-a/-e" ekini almaz, yalın halde kullanılır.
- "Aşağı", "yukarı", "içeri", "dışarı", "öte git", "beri gel" gibi ifadeler yer-yön bildiren kelimelerdir.
- 18:53Yer-Yön Zarfı Örnekleri
- "Günlerdir yukarı çıkmıyoruz" cümlesinde "yukarı" kelimesi eylemin yöneldiği yeri bildirir ve "-a/-e" ekini almamıştır.
- "Askerler ileri atıldı" cümlesinde "ileri" kelimesi eylemin gerçekleştiği yönü bildirir ve "-a/-e" ekini almamıştır.
- "Yalnız yaşlı bir kadın geri çekildi" cümlesinde "geri" kelimesi eylemin gerçekleştiği yönü bildirir ve "-a/-e" ekini almamıştır.
- 20:30Yer-Yön Bildiren Kelimelerin İsim Olması
- Yer-yön bildiren kelimeler "-a/-e" yönelme hal ekini alırsa, artık zarf değil isim olarak kullanılır.
- "Yukarıya" gibi "-a/-e" ekini alan yer-yön bildiren kelimeler cümlede isim görevi görür.
- "Yukarı" gibi "-a/-e" ekini almayan yer-yön bildiren kelimeler ise yer-yön zarfıdır.
- 24:27Soru Zarfı
- Soru zarfları eyleme ya da eylemsiye yöneltilerek o eylemin gerçekleşme şeklini, zamanıyla, miktarıyla, yönüyle, gerekçesi ile ilgili bilgi toplamaya çalışır.
- Soru zarfları "nasıl", "ne kadar", "ne zaman", "nereye", "niçin", "neden" gibi sorularla karşımıza çıkar.
- Soru zarflarına verilen yanıt mutlaka bir zarf olmalıdır.
- 25:19Soru Zarfı Örnekleri
- "Buraya kadar nasıl geldiniz?" sorusunda "nasıl" kelimesi eylemin nasıl gerçekleştiğini sorar ve durum zarfına yönelir.
- "Ne zaman gideceksin?" sorusunda "ne zaman" kelimesi eylemin gerçekleşeceği zamanı sorar ve zaman zarfına yönelir.
- "Ne kadar seviyorsun?" sorusunda "ne kadar" kelimesi eylemin miktarını sorar ve miktar zarfına yönelir.
- "Nereye bıraktın?" sorusunda "nereye" kelimesi eylemin yönünü sorar ve yer-yön zarfına yönelir.
- 29:43"Ne" Kelimesinin Farklı Kullanımları
- "Ne" kelimesi doğrudan eyleme yöneltildiğinde "neden", "niçin" anlamında soru zarfı olarak kullanılır.
- "Ne" kelimesi kendinden sonra gelen isme dair soru sorduğunda soru sıfatı olarak kullanılır.
- "Ne" kelimesi verilen yanıt isim ise (parfüm, kitap gibi) soru zamiri olarak kullanılır.
- 32:12Dil Bilgisi Uygulamaları
- Zarfla ilgili ders tamamlanmıştır ve bu konuda bol bol etkinlik yapılacaktır.
- Öğrenciler "Dil Bilgisini Kafadan" kitabındaki zarfla ilgili testleri çözeceklerdir.
- KPSS soru bankasındaki zarf testlerini çözüp çözümlerini okumaları tavsiye edilmektedir.