Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkçe öğretmeni Sinem Ülkü tarafından EKPSS öğrencilerine yönelik sunulan bir eğitim içeriğidir. Öğretmen, motivasyonel bir girişle dersi başlatmaktadır.
- Video, tamlamalar konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk olarak tamlamaların isim tamlamaları ve sıfat tamlamaları olmak üzere ikiye ayrıldığı açıklanmakta, ardından isim tamlamalarının belirtili, belirtisiz, takısız ve zincirleme olmak üzere dört alt kategorisi detaylı olarak anlatılmaktadır. Her bir tamlama türü örneklerle açıklanmakta ve sınavlarda nasıl sorulabileceği gösterilmektedir.
- Öğretmen, özellikle belirtili ve belirtisiz isim tamlamalarını "kapı kolu" örneği üzerinden kodlayarak ezberleme teknikleri sunmakta ve tamlayan ile tamlanan arasındaki ilişkiyi açıklamaktadır. Video, soru çözümüne geçileceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:05Öğretmenin Motivasyonu
- Türkçe öğretmeni Sinem Ülkü, isimler ve sıfatlar konusunu bitirdikten sonra tamlamalar konusuna geçmek üzere öğrencilerle buluşuyor.
- EKPSS öğrencileriyle özel bir bağ kurduğunu ve bu bağın kendisini güçlü kıldığını belirtiyor.
- EKPSS öğrencilerinin hayata karşı duruşları, verdikleri mücadele ve var olma savaşları onu motive ediyor.
- 01:18Bambu Ağacı Hikayesi
- Bambu ağacı hikayesi anlatılıyor: Çinliler tarafından beş yıl boyunca bakılan bambu ağacı hiçbir karşılık vermiyor.
- Beş yılın sonunda bambu ağacı yirmiyedi metre birden uzuyor ve filizleniyor.
- Öğretmen, öğrencilerin sene sonunda yirmiyedi metre uzamayacaklarını ama çok güzel netlere ulaşacaklarını belirtiyor.
- 02:11Tamlamalar Konusu
- Tamlamalar konusu, isimler ve sıfatlar konusunun ardından geliyor çünkü tamlamalar ikiye ayrılıyor: isim tamlamaları ve sıfat tamlamaları.
- İsim tamlamaları kendi içerisinde belirtili isim tamlaması, belirtisiz isim tamlaması, takısız ve zincirleme isim tamlaması olmak üzere dörde ayrılıyor.
- Sıfat tamlamaları kolaydır çünkü bir taktiği vardır: bir yerde sıfat varsa orada sıfat tamlaması vardır.
- 03:29Tamlamaların Özellikleri
- Tamlamada birinci sözcüğe tamlayan, ikinci sözcüğe tamlanan denir.
- Bir isim tamlamasında tamlayan ilgi eki (ı, ım, ımdır, in, imdir) alır.
- İyelik eki, bir sözcüğün başına "benim, senin, onun, bizim, sizin, onların" gibi zamirleri getirilebiliyorsa vardır.
- Bir sıfat tamlamasında bir sıfat bir isme ihtiyaç duyarken, bir isim tamlamasında en az iki isme ihtiyaç duyulur.
- 06:35İsim Tamlamaları
- İsim tamlaması, en az iki ismin belirli kurallar dahilinde bir araya gelerek oluşturdukları söz öbeğidir.
- Bir tamlamanın birinci sözcüğüne tamlayan, ikinci sözcüğüne tamlanan denir.
- İsim tamlamalarının birinci sözcüğü ilgi ekini, ikinci sözcüğü iyelik ekini alır.
- 07:33İsim Tamlamalarının Türleri
- İsim tamlamaları kendi içerisinde belirtili isim tamlaması, belirtisiz isim tamlaması, takısız isim tamlaması ve zincirleme isim tamlaması olarak ayrılmıştır.
- Belirtili isim tamlaması: kapının kolu, onun kolu, onun çocukluğu, Malatya'nın kayısısı, Ankara'nın haberi, yaşlı adamın şikayetleri, hepimizin başarısı.
- Belirtisiz isim tamlaması: unun kebabı, yaz tatili, kömür karası kaşlar, sınav sorularını ve sonuçlarını istiyorum.
- 11:32İsim Tamlamalarının Özellikleri
- Belirtili isim tamlamasında hem tamlayan hem tamlanan ek alır.
- Belirtisiz isim tamlamasında bir sözcük ek almaz, diğer sözcük iyelik ekini alır.
- Takısız isim tamlaması, bir şeyin neyden yapıldığını ve neye benzediğini gösterir.
- Zincirleme isim tamlaması, en az üç tane birbiriyle bağlantılı isimden oluşur.
- 18:30İsim Tamlaması Çeşitleri
- Belirtisiz isim tamlamasında sıfat tamlaması ile karıştırılmamalıdır, belirtisiz isim tamlamasının arasına sıfat girmez.
- Takısız isim tamlaması, tam ayının neyden yapıldığını ve neye benzediğini belirtir; neyden yapıldığını bulmak için "-den" eki, neye benzediğini bulmak için "gibi" edatı kullanılır.
- Takısız isim tamlaması sınavlarda çıkmaz, ancak sıfat tamlaması ile karıştırıldığı için sınavlarda yanlış yapılabilir.
- 21:42Zincirleme İsim Tamlaması
- Zincirleme isim tamlaması en az üç isim tamlaması bir araya gelerek oluşur.
- Zincirleme isim tamlamasında en az iki isim tamlaması bulunmalıdır, bu tamlamalar belirtili, belirtisiz veya takısız olabilir.
- Zincirleme isim tamlamasında belirtili ve belirtisiz tamlamalar bir arada bulunabilir, örneğin "Ahmet'in ayakkabısının rengi" ifadesinde hem belirtili hem belirtisiz tamlamalar vardır.
- 23:54Sıfat Tamlaması
- Sıfat tamlaması en kolay tamlama çeşididir ve bir sıfat bir addan oluşur.
- Bir yerde sıfat varsa orada kesinlikle sıfat tamlaması vardır.
- Sıfat tamlamasında bir isim birden fazla sözcük tarafından nitelenir ve bir sözcük tarafından belirtilir, ayrıca tamlayanı ortak olan birden fazla sıfat tamlaması da olabilir.