Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Kadir Gümüş tarafından sunulan bir Türkçe dilbilgisi dersidir. Öğretmen, tahtada notlar alarak ve akıllı tahta kullanarak konuyu görsel olarak da desteklemektedir.
- Videoda sıfatların özellikleri, türleri ve yapısı detaylı şekilde ele alınmaktadır. Öncelikle sıfatların bir ismin önüne gelerek o ismi niteleyebilir, belirtebilir veya hem niteleyip hem belirtebilir olduğu açıklanmakta, ardından niteleme sıfatları, belirtme sıfatları ve adlaşmış sıfatlar örneklerle anlatılmaktadır. Daha sonra sıfatların yapısı (basit, türemiş ve birleşik yapılı sıfatlar) ve özellikle birleşik yapılı sıfatlar üzerinde durulmaktadır.
- Dersin sonunda TYT Türkçe sınavına hazırlık için soru çözme tavsiyeleri verilmekte ve Osmanlı ölçü birimleri olan dirhem ve çekirdek hakkında bilgi verilmektedir. Video boyunca çeşitli test soruları çözülerek konunun pekiştirilmesi amaçlanmaktadır.
- 00:07Sıfatlar Konusuna Giriş
- Kadir Gümüş Türkçe öğretmeni, sıfatları etkinliklerle ve sorularla tamamen öğrenmeyi amaçlıyor.
- Öğretmen, sıfatların özelliklerini anlatıp sonra sıfatlarda yapıdan bahsedeceğini belirtiyor.
- 00:38Sıfatların Özellikleri
- Birden çok sıfat bir ismin önüne gelerek o ismi niteleyebilir veya belirtebilir.
- Sıfatlar hem ismi niteleyip hem de belirtebilir.
- 01:40Sıfat Türleri
- Niteleme sıfatı, bir ismi niteleyen sıfatlardır (örneğin: tarihi ev).
- Belirtme sıfatı, bir ismin önüne gelerek onu belirten sıfatlardır (örneğin: bir ev).
- Birden çok sıfat bir ismin önüne geldiğinde, sıfatların türü aynıysa virgül kullanılmaz, farklıysa virgül kullanılır.
- 04:02Adlaşmış Sıfatlar
- Adlaşmış sıfat, eskiden sıfat olan ancak cinsiyet değiştirerek isim olan sözcüklerdir.
- Adlaşmış sıfat oluşturmak için niteleme sıfatından sonra gelen isim kaldırılır ve sıfat tek başına kalır (örneğin: korkak insan → korkak).
- Adlaşmış sıfatlar isim olarak kabul edilir ve cümlede sıfat olarak kullanılmamışsa dikkat edilmelidir.
- 15:29Sıfatların Yapıları
- Basit yapılı sıfat, yapım eki almamış niteleme sıfatlardır (örneğin: güzel kız, kötü elbise).
- Türemiş yapılı sıfat, yapım eki almış niteleme sıfatlardır (örneğin: acılı yemek, tuzsuz erik, büyük ev, sarımsı villa).
- 18:40Birleşik Yapılı Sıfatlar
- Birleşik yapılı sıfatlar en az iki sözcükten oluşur ve bir soruya cevap verirken iki kelimeyle cevap verir.
- "Birkaç ev", "birçok ev", "biraz su" gibi örnekler bileşik yapılı sıfatlardır çünkü kaç tane olduğu belli olmasa da iki kelimeden oluşurlar.
- "Mavi kapılı ev" gibi niteleme sıfatları da bileşik yapılıdır çünkü bir soruya cevap verirken iki kelimeyle cevap verir.
- 21:35Kurallı Birleşik Yapılı Sıfatlar
- Kurallı birleşik yapılı sıfatlar, sıfat tamlaması oluşturularak veya isim tamlaması şeklinde olabilir.
- Sıfat tamlaması oluşturularak kurallı birleşik yapılı sıfatlar, sıfatın arkasına isim getirilerek ve ismin önüne isim getirilerek oluşturulur.
- İsim tamlaması şeklinde kurallı birleşik yapılı sıfatlar, sıfatla ismin yerinin değiştirilip isme iyelik eki getirilerek oluşturulur.
- 25:56Kurallı Birleşik Yapılı Sıfatların Uygulamaları
- "Siyah gömlekli öğretmen" örneğinde, "siyah gömlekli" sıfat tamlaması şeklinde kurallı birleşik yapılı sıfattır.
- "Siyah gömlek" örneğinde ise, sıfat ve ismin yerinin değiştirilip "gömleği siyah" şeklinde kurallı birleşik yapılı sıfattır.
- "El işi oya" ve "kül rengi bulut" gibi örnekler de isim tamlaması şeklinde kurallı birleşik yapılı sıfatlardır.
- 28:48Sıfat Türleri ve Örnekler
- Dizelerde niteleme sıfatları, belgesiz sıfatlar ve soyut adlar bulunabilir.
- "Safkan bir vefa atlası" örneğinde "safkan" belgesiz sıfat, "vefa atlası" ise isim tamlamasıdır.
- "Aşk suretinde" örneğinde "aşk" soyut ad, "suretinde" ise durum eki almış bir isimdir.
- 31:22Sıfat Türleri ve Özellikleri
- Hikaye ve masal anlatma doğu kültüründe önemli bir yere sahiptir.
- Bileşik yapılı sıfat en az iki sözcükle oluşur ve sıfat sıfatla adını yeri değiştirilerek veya aday iyelik getirilerek yapılır.
- Sıfatlar isim, sıfat tamlaması, niteleme sıfatı ve belirtme sıfatı olmak üzere dört ana gruba ayrılır.
- 34:50Soru Anlamı Sağlama
- Soru anlamı sıfatla sağlanmamış cümlelerde, sıfatın önüne gelen edat soru anlamını sağlar.
- Edat her zaman sıfatla kapıştığında kazanır ve soru anlamını sağlar.
- Soru anlamı sıfatla sağlanmış cümlelerde, sıfatın önüne gelen soru sıfatı soru anlamını sağlar.
- 39:24Sıfat Türleri Örnekleri
- Sıfatlar isim, sıfat tamlaması, niteleme sıfatı ve belirtme sıfatı olmak üzere dört ana gruba ayrılır.
- Niteleme sıfatı, ismin önüne gelerek onu niteleyen sıfattır.
- Belirtme sıfatı, ismin önüne gelerek onu belirten sıfattır ve işaret, sayı ve soru sıfatları belirtme sıfatıdır.
- 42:34Ders Çalışma Taktikleri
- Etkinlik soru çözümü oynatma listesinden isimlerin, sıfatların ve zamirlerin soru çözümlerini izlemek gerekiyor.
- Video ders notuyla gitmeye alışmak ve TYT Türkçe soru bankasından sıfatlar konusunu bitirmek önemli.
- Çözemediğiniz sorularda kitap kağıttır, karekod daha değerlidir; bu nedenle sıfatları çözeceksiniz.
- 43:07Paragraf Çalışma Yöntemi
- "Can" kitabından paragraf konusunu yüz sayfa daha fazla çalışarak tam yenileyebilirsiniz.
- Kitabın 13, 13, 14, 14 bölümlerinde taktik alabilir ve oradaki testleri çözebilirsiniz.
- 43:31"İki Dirhem Bir Çekirdek" Deyimi
- "İki dirhem bir çekirdek" deyimi, çok güzel giyinmiş kişilere denir.
- Bir okka 1283 gramdır ve bu ağırlığın 400'de biri bir dirhemdir, yani çok küçük bir ölçü birimidir.
- Dirhem hassas ölçüler için kullanılır ve sarraflar daha hassas ölçüler isterler, bunun için dirhemden daha küçük çekirdek (5 santigram) kullanılır.
- Osmanlı altını iki dirhem bir çekirdek ağırlığındadır, bu yüzden güzel giyinmiş kişiler arasında "iki dirhem bir çekirdek" denir.