Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Türkçe dilbilgisi dersinde isim tamlamaları konusunu anlattığı eğitim içeriğidir.
- Videoda öncelikle belirtisiz isim tamlamasının özellikleri, belirtili isim tamlamasından farkları ve sıfat tamlamalarından nasıl ayırt edileceği örneklerle açıklanmaktadır. Daha sonra zincirleme isim tamlaması kavramı ele alınmakta ve "okulun bahçesinin duvarı", "devlet hastanesi doktor odası" gibi örneklerle zincirleme isim tamlamasının nasıl oluştuğu gösterilmektedir.
- Dersin sonunda ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru kalıpları paylaşılmakta ve örnek sorular çözülmektedir. Bir sonraki derste sıfatlar ve sıfat tamlamalarına geçileceği belirtilmektedir.
- 00:04Belirtisiz İsim Tamlaması
- Belirtisiz isim tamlaması, belirtili isim tamlamasının aksine tamlayanın ilgi hali eki almadığı tamlamadır.
- Belirtisiz isim tamlaması örnekleri: çilek reçeli, yemek kokusu, sınav heyecanı, kapı kolu, su şişesi gibi.
- Belirtisiz isim tamlamaları sıfat tamlamalarına benzerlik gösterir ve şekil ve anlam bakımından zaman zaman karıştırılabilir.
- 01:25Belirtisiz İsim Tamlaması ve Sıfat Tamlaması Arasındaki Fark
- Belirtisiz isim tamlaması örnekleri: kapı kolu, uçak kanadı, suyun şişesi, sınavın heyecanı, ekmeğin kavgası, sokak lambası.
- Sıfat tamlaması örnekleri: kırmızı araba, güzel kız, geniş ev.
- Belirtisiz isim tamlamasını belirtiliye çevirdiğimizde anlam kaybı olmazken, sıfat tamlamasını belirtiliye çevirdiğimizde anlam değişir.
- 03:04Belirtisiz İsim Tamlamasının Özellikleri
- Belirtisiz isim tamlamasında sıfatlar tamlamayı etkiler, ancak tamlayanı veya tamlananı değil, bütün isim tamlamasını niteler.
- Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayanla tamlanan arasına hiçbir şey girmez.
- Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasında sebep-sonuç, hammadde, aitlik-bütün parça, amaç-çelişki, zaman gibi anlam ilişkileri kurulabilir.
- 07:28Belirtisiz İsim Tamlamasının Özel Özellikleri
- Belirtisiz isim tamlamasının en önemli özelliği, tamlayanın cümle biçiminde olabilmesidir.
- Örnekler: "Düşman şehre yaklaşıyor haberi" ve "Hoş geldiniz" ifadelerinde tamlayan cümle biçimindedir.
- ÖSYM sorularında "hangisinde isim tamlamasından unsurlarından biri cümle biçimindedir?" şeklinde sorular sorulabilir.
- 09:46İsim Tamlamaları Hakkında Yanlış Bilgiler
- Zincirleme isim tamlaması diye bir tamlama yoktur, sadece belirtili ve belirtisiz isim tamlaması vardır.
- Takı isim tamlaması da uydurma bir kavramdır, altın bilezik veya demirkapı gibi örnekler sıfat tamlamasıdır.
- Zincirleme isim tamlaması, birden fazla isim tamlamasının birleşmesidir.
- 10:28Zincirleme İsim Tamlaması Örnekleri
- "Okulun bahçesinin duvarının kapısı" örneğinde üç belirtili isim tamlaması birleştirilmiştir.
- "Devlet hastanesi doktor odası" örneğinde iki belirtisiz isim tamlaması birleştirilmiştir.
- "Kredi kartının borcu" örneğinde bir belirtisiz ve bir belirtili isim tamlaması birleştirilmiştir.
- 12:28Zincirleme İsim Tamlamasının Özellikleri
- Zincirleme isim tamlamasında tamlayan ve tamlanan belirtili veya belirtisiz isim tamlaması olabilir.
- ÖABT'de Türkçe öğretmenliği sınavında tamlayanı belirtili, tamlananı belirtisiz isim tamlaması sorulmuştur.
- Genel kültür ve genel yetenek kısmında bu kadar detaylı sorulmayacağını düşünülse de bilmek faydalıdır.
- 13:31Örnek Sorular
- Örnek soruda "hangisi söylenemez" sorusunda zincirleme isim tamlaması bulunmamaktadır.
- İkinci örnek soruda "hangisi yoktur" sorusunda tamlayan ile tamlanan yer değiştirmiş isim tamlaması bulunmamaktadır.
- Bir sonraki derste sıfatlar ve sıfat tamlamalarına geçilecektir.