Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ali Hoca tarafından sunulan bir Türkçe dilbilgisi eğitim içeriğidir. Öğretmen, fiilin yapısı, ek fiil ve birleşik fiiller konularını öğrencilere anlatmaktadır.
- Videoda öncelikle fiilin yapısı ve birleşik fiillerin üç farklı türü (kurallı birleşik fiiller, yardımcı birleşik fiiller ve anlamca kaynaşmış birleşik fiiller) açıklanmaktadır. Ardından ek fiilin iki görevi (isme ve fiile gelmesi), birleşik zamanlı fiillerin özellikleri ve yardımcı fiillerin listesi (olmak, kılmak, etmek, yapmak, bulmak, eylemek) detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- Öğretmen, konuları pekiştirmek için çeşitli örnekler kullanmakta ve soru çözümleri yapmaktadır. Adana, Bursa, Ceyhan, Denizli ve Edirne gibi örnekler üzerinden konular açıklanmakta ve video bir sonraki derste devam edeceğini belirterek sona ermektedir.
- 00:12Fiilin Yapısı ve Birleşik Fiiller
- Ali Hoca, bu derste fiilin yapısı, ek fiil ve birleşik fiillerle ilgili soru çözümlerini anlatacak.
- Birleşik fiiller kendi arasında üç gruba ayrılır: kurallı birleşik fiiller, yardımcı birleşik fiiller ve anlamca kaynaşmış birleşik fiiller.
- 00:40Birleşik Fiiller Sorusu
- Soruda "anlayamıyorum" olumsuz bir yeterlilik fiilinin olumsuzu olduğu ve kurallı birleşik fiil olduğu belirtiliyor.
- "Defnedildi" yardımcı fiil ile oluştuğu için diğerlerinden farklıdır, diğerleri kurallı birleşik fiillerdir.
- Cevap Bursa'dır çünkü Bursa'daki fiil yardımcı fiil ile oluşmuştur.
- 04:24Sözcüğün Yapısı Sorusu
- Soruda altı çizili sözcüklerin yapısı inceleniyor ve birleşik, türemiş veya basit sözcükler aranıyor.
- "Çekemiyordu" yeterlilik fiilinin olumsuzu olduğu için birleşik sözcüktür.
- Diğer sözcükler (güçlendirir, başladı, şekillendirir, parçaladı) türemiş sözcüklerdir çünkü yapım ekleri içerir.
- Cevap Adana'dır çünkü diğerlerinden farklı olarak birleşik sözcüktür.
- 07:36Fiil Çeşitleri Sorusu
- Soruda ek fiilin olumsuzunun "değil" veya "değildir" olduğu belirtiliyor.
- Birleşik çekimli fiil iki kip içerir, "başlamıştı" örneğinde olduğu gibi.
- Ek fiilin birinci görevi isimlere gelerek ismi yüklem yapmaktır, örneğin "bahar" ismine "idi" geldiğinde.
- Gelecek zamanın hikayesi "-acak" eki ile ifade edilir, örneğin "gelecekti".
- Basit çekimli fiil sadece bir kip içerir, örneğin "gelmiş".
- Cevap Denizli'dir çünkü basit çekimli fiil kullanılmıştır.
- 11:03Ek Fiilin Görevleri
- Ek fiilin iki görevi vardır: birinci görevi isme gelir, ikinci görevi fiile gelir.
- Fiilde iki kip varsa ek fiil vardır ve ikinci görevde kullanılır.
- İsmi yüklem yaparken ek fiil birinci görevde kullanılır.
- 11:54Örnek Cümlelerle Ek Fiilin Görevleri
- Adana ve Bursa cümlelerinde ek fiil fiile gelmiş, ikinci görevde kullanılmıştır.
- Ceyhan cümlesinde "hayranı vardı" ifadesinde "var" isimdir ve "idi" ek fiilidir, isme gelmiş birinci görevde kullanılmıştır.
- Denizli ve Edirne cümlelerinde de ek fiil fiile gelmiş, ikinci görevde kullanılmıştır.
- 15:36Birleşik Zamanlı Fiil
- Birleşik zamanlı fiil, iki kip içerir.
- Adana, Bursa, Ceyhan ve Edirne cümlelerinde birleşik zamanlı fiil vardır.
- Denizli cümlesinde "devirdi" sözcüğü sadece bir kip içerdiği için birleşik zamanlı değildir, basit zamanlıdır.
- 18:16Yardımcı Fiiller
- Yardımcı fiiller "olmak, kılmak, etmek, yapmak, bulmak, eylemek" sözcükleridir.
- Adana, Bursa, Ceyhan ve Denizli cümlelerinde yardımcı fiil vardır.
- Edirne cümlesinde yardımcı fiil yerine "bilmek" yeterlilik fiili kullanılmıştır.