Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan Türkçe dilbilgisi dersidir.
- Videoda ek fiiller konusu detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Eğitmen, ek fiillerin dört kipi (idi, imiş, ise, dır) ve işlevlerini açıklamakta, ek fiillerin hem isimlere hem fiillere gelen ortak bir çekim eki olduğunu vurgulamaktadır. Ayrıca ek fiillerin eylemlere gelerek birleşik çekimli eylemler yapmak ve adlara gelerek onları yüklem veya zarf yapmak gibi temel işlevleri örneklerle anlatılmaktadır.
- Video, ek fiillerin bir ismin üzerine gelmesi durumunda direkt ek fiil olduğunu, fiilin yanına gelmesi durumunda ise ikinci kip eki olduğunu açıklamakta ve "Çok güzel bir öykü yazdı", "Gülmek fiili o kadar komikti ki çok gülmüş" gibi örneklerle konuyu pekiştirmektedir. Video, bir sonraki derste eylemsizlerin anlatılacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:10Ek Fiillerin Tanımı ve Özellikleri
- Ek fiil, hem isimlere hem de fiillere gelen ortak bir çekim ekidir.
- Ek fiilin dört kipte çekimi vardır: idi, imiş, ise ve dır.
- Ek fiil sözcüğe bitişik veya ayrı yazılabilir, sözcüğe bitişik yazıldığında eki düşer.
- 01:27Ek Fiilin İşlevleri
- Ek fiilin iki işlevi vardır: eylemlere gelerek birleşik çekimli eylemler yapmak ve adlara gelerek onları yüklem veya zarf yapmak.
- Birleşik zamanlı eylemler iki kip eki almıştır ve aldığı ikinci kip eki ek eylemdir.
- Ek fiilin üç kipi (idi, imiş, ise) birleşik çekimli eylem yaparken, dır birleşik çekimli eylem yapmaz.
- 03:11Ek Fiilin Dır Kipi
- Ek fiilin dır kipi cümleye kesinlik veya olasılık anlamı katar.
- Dır kipi bildirme eki olarak da çıkabilir.
- Dır kipi ile çekimlenmiş fiiller birleşik çekimli fiil değildir.
- 09:59Ek Fiilin Adlara Gelişi
- Ek fiilin adlara gelerek onları yüklem yapma işlevi vardır.
- Ek fiilin geniş zamanı ile çekimlenmiş isimler yüklem olarak kullanılır.
- Ek fiilin olumsuzu "değil" sözcüğü ile yapılır ve tek başına yükleme olmaz.
- Ek fiilin adlara gelerek zarf yapma işlevi de vardır.
- 12:26Ek Fiil Kavramı
- Ek fiil, adlara ve çekimli fiillere de gelebilir.
- Bir ismin üzerine gelen "ti" eki direkt ek fiildir.
- Fiilin yanındaki eke ek fiil demek için fiile ikinci kepek olarak gelmesi gerekir.
- 12:52Ek Fiil Örnekleri
- "Çok güzel bir öykü yazdı" cümlesinde "yazdı" fiilinin yanındaki "dı" eki ikinci kepek olarak ek fiildir.
- "Yazmıştı" cümlesinde "yazmıştı" fiilinin yanındaki "dı" eki ikinci kepek olarak ek fiildir.
- "Gülmüş" cümlesinde "gülmüş" fiilinin yanındaki "muş" eki ikinci kepek olarak ek fiildir.
- 14:51Ek Fiil Konusunun Önemi
- Ek fiil konusu zor değil ama önemli bir konudur.
- Sınavlarda dolaylı olarak direkt ek fiil olmasa da soruların içinde karşımıza çıkabilecek bir konudur.
- Bir sonraki derste eylemsizleri anlatılacak ve eylem konusu bitirilecektir.