Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Türkçe dilbilgisi konularından "cümlenin ögeleri"ni anlattığı bir eğitim içeriğidir. Öğretmen, örnek cümleler üzerinden cümle ögelerinin nasıl bulunacağını göstermektedir.
- Videoda toplam on adet cümle çözümlenmektedir. Her cümle için öncelikle yüklem belirlenmekte, ardından özne, belirtili nesne, yer tamlayıcısı ve zarf tümleci gibi cümle ögeleri sorularla (kim, neyi, ne zaman, nasıl) tespit edilmektedir. Öğretmen, özellikle birlikte yükleme, tamlama ve cansız varlıkların özne olarak kullanılması gibi konulara dikkat çekmektedir. Video, öğrencilere cümle ögelerini daha iyi anlamaları için örnek çözümler sunmayı amaçlamaktadır.
- 00:09Cümlenin Ögeleri Konusu
- Videoda cümlenin ögeleri konusuyla ilgili örnek cümle çözümleri yapılacak.
- Toplam on adet cümle çözümü yapılacak ve dikkat edilmesi gereken noktalar anlatılacak.
- Cümle çözümlemesinde öncelikle yüklemi belirlemek gerekiyor.
- 00:24İlk Cümle Örneği
- İlk cümle: "Çocukluğumun geçtiği bu şirin sahil kasabası güzelliğini hala koruyor."
- Cümlede "koruyor" yüklem, "çocukluğumun geçtiği bu şirin sahil kasabası" özne, "güzelliğini" belirtili nesne, "hala" zarf tümleci olarak belirleniyor.
- "Neyi" ve "kimi" soruları belirtili nesneyi bulur.
- 01:56İkinci Cümle Örneği
- İkinci cümle: "Boğazdan esen serin rüzgarı teninde duyan biri İstanbul'dan kolay kolay vazgeçemez."
- Cümlede "vazgeçemez" yüklem, "boğazdan esen serin rüzgarı teninde duyan biri" özne, "İstanbul'dan" yer tamlayıcı, "kolay kolay" zarf tümleci olarak belirleniyor.
- Sıfat tamlaması olan ifadeler cümlede özne olarak alınabilir.
- 02:42Üçüncü ve Dördüncü Cümle Örneği
- Üçüncü cümle: "Fötr şapkalı adam elindeki bavulları arabasının bagajına özenle yerleştirdi."
- Cümlede "yerleştirdi" yüklem, "fötr şapkalı adam" özne, "elindeki bavulları" belirtili nesne, "arabasının bagajına" yer tamlayıcı, "özenle" zarf tümleci olarak belirleniyor.
- Dördüncü cümle: "Bu kitap okurların düşüncelerini allak bullak etmişti."
- Cümlede "allak bullak etmişti" yüklem olarak birlikte grup halinde alınır, "bu kitap" özne, "okurların düşüncelerini" belirtili nesne olarak belirleniyor.
- Cansız varlıklar da özne olarak kullanılabilir.
- 04:28Beşinci ve Altıncı Cümle Örneği
- Beşinci cümle: "Karşımızda oturan orta yaşlı gözlüklü bayan iki büyük gazeteyi didik didik etti."
- Cümlede "didik didik etti" yüklem olarak birlikte grup halinde alınır, "karşımızda oturan orta yaşlı gözlüklü bayan" özne, "iki büyük gazeteyi" belirtili nesne olarak belirleniyor.
- Altıncı cümle: "Okuduğum romanın çok acıklı bir anlatımı vardı."
- Cümlede "vardı" yüklem, "okuduğum romanın çok acıklı bir anlatımı" özne olarak belirleniyor.
- Tamlamalar bir bütün olarak ele alınmalıdır.
- 06:07Yedinci ve Sekizinci Cümle Örneği
- Yedinci cümle: "Yağmur başladığında herkes yağmurdan korunmak için sığınacak bir yer aramaya başlardı."
- Cümlede "başlardı" yüklem, "herkes" özne, "yağmur başladığında" zarf tümleci, "yağmurdan korunmak için sığınacak bir yer aramaya" yer tamlayıcı olarak belirleniyor.
- Sekizinci cümle: "Vakitli vakit ziyaretime gelmesi beni iyice bezdirmişti."
- Cümlede "bezdirmişti" yüklem, "vakitli vakit ziyaretime gelmesi" özne, "beni" belirtili nesne, "iyice" zarf tümleci olarak belirleniyor.
- Durumlar da özne olarak kullanılabilir.
- 08:04Dokuzuncu ve Son Cümle Örneği
- Dokuzuncu cümle: "Hayatlarında hiçbir başarı gösteremeyenler kendilerini başkalarının başarılarını küçülterek teselli ederler."
- Cümlede "teselli ederler" yüklem olarak birlikte grup halinde alınır, "hayatlarında hiçbir başarı gösteremeyenler" özne, "kendilerini" belirtili nesne, "başkalarının başarılarını küçülterek" zarf tümleci olarak belirleniyor.
- Son cümle: "Yönetilenlerin olayların üstüne kararlılıkla gitmesi beklenir."
- Cümlede "beklenir" yüklem, "yönetilenlerin olayların üstüne kararlılıkla gitmesi" özne olarak belirleniyor.
- Temel ögelerden oluşan cümlelerde sadece özne ve yüklem bulunur.
- 10:00Kapanış
- Videoda on adet cümle çözümü yapılmıştır.
- Cümlenin ögeleri konusunda ne kadar çok soru çözülür ve çözümleme yapılır o kadar iyi hale gelinir.
- Videoda devam edecek şekilde daha fazla cümle çözümü örnekleri gösterilecektir.