Buradasın
Türkçe Dilbilgisi Dersi: Cümle Vurgusu, Ara Söz ve Zarf Tümleci
youtube.com/watch?v=1jqFDoeQFYIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Türkçe dilbilgisi konularını anlattığı eğitim içeriğidir.
- Videoda öncelikle cümle vurgusu konusu ele alınarak yüklem fiilse, yüklem isimse ve soru cümlelerinde vurgu kuralları örneklerle açıklanmaktadır. Ardından ara söz konusuna geçilerek açıklayıcı ögelerin özellikleri, ara cümle ve ara söz arasındaki farklar anlatılmaktadır. Son bölümde ise zarf tümleci ve açıklayıcı kavramları örneklerle pekiştirilmektedir.
- Video, ÖSYM ve LGS sınavlarına hazırlanan öğrenciler için faydalı bilgiler içermekte ve sınavlarda çıkabilecek soru tiplerini göstermektedir. Açıklayıcıların ara söz olarak iki virgül veya iki kısa çizgi arasında verildiği, açıklayıcı olmayan ara cümlelerin ise cümle dışı unsur (CDO) olduğu belirtilmektedir.
- Cümle Vurgusu ve Ara Söz Tanıtımı
- Cümle vurgusu ve ara söz konuları çalışılacaktır.
- Deda bağlacı ve ki bağlacı vurguyu kendine çeker ve kendi önündeki sözcüğe taşır.
- Ara söz iki virgül ve iki kısa çizgi arasında verilir.
- 00:55Cümle Vurgusu Kuralları
- Cümle vurgusu cümlenin en önemli kısmıdır ve yüklem işaret ettiği vurgu kısmıdır.
- Yüklem fiil ise hemen önündeki ögeyi vurgular, yüklem isim ise vurgu kendinde olur.
- Soru cümlelerinde vurgu sorunun kendisinde olur.
- 05:02Cümle Vurgusu Örnekleri
- "Yaşlı adam pencereye yaklaşarak bize bir şeyler söyledi" cümlesinde nesne vurgulanmıştır.
- "Turist kafilesi bu sabah Aspendos'a gidecek" cümlesinde dolaylı tümleç vurgulanmıştır.
- Vurgu isim cümlesi kendinde, fiil cümlesi yüklemin önünde, soru cümlesi sorunun kendisinde olur.
- 06:43Ara Söz (Açıklayıcı Öge)
- Ara söz açıklayıcıdır ve ilgisiyle bağlar.
- Ara söz genellikle iki virgül ya da iki kısa çizgi arasında verilir.
- Ara söz bazen ara cümle şeklinde gelir ve açıklayıcı olmaz, bu durumda cümle dışı unsur (CDU) olarak adlandırılır.
- 08:19Ara Söz Örnekleri
- "Üç eksi beş sene oldu Mehmet'i en yakın arkadaşımı yolcu ettik" cümlesinde "en yakın arkadaşımı" belirtili nesnenin açıklayıcısıdır.
- "Beş soruyu hepimizin bildiği üzere kimse çözemedi" cümlesinde "hepimizin bildiği üzere" açıklayıcı olmayan ara cümledir.
- Türkçe'de ara cümleler, açıklayıcı olmayan ara sözler ve hitaplar cümle dışı unsurdur.
- 11:57Zarf Tümleci ve Açıklayıcı Sorusu
- Soruda zarf tümleci açıklayıcısı ile birlikte kullanılmış cümle bulunması isteniyor.
- "Bu arabayı geçen gün ayın ondokuzunda satın almıştık" cümlesinde "geçen gün" zarf tümleci, "ayın ondokuzunda" ise açıklayıcısı olarak kullanılmıştır.
- Ara söz iki virgül veya iki kısa çizgi arasında verilir ve açıklayıcı olanlar açıkladıkları öğeyi paylaşırken, açıklayıcı olmayan ara cümleler cümle dışı unsur (CD) olur.
- Cümle vurgusu ve ara söz önemli sorular getirir, dikkat edilmelidir.