Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Cengiz Hoca tarafından sunulan bir Türkçe deneme sınavı çözüm dersidir. Cengiz Hoca, deneme serisinin on dokuzuncu videosu olarak izleyicilere hitap etmektedir.
- Videoda Türkçe dilbilgisi ve edebiyat konularında çeşitli sorular çözülmektedir. İçerik, kafiye şemaları, uyak türleri, söz sanatları gibi dilbilgisi konularından başlayıp, Türk edebiyatı tarihi eserleri, batılılaşma temalı romanlar ve edebi akımlar (ikinci yeni, bilinç akışı, üst kurmaca) gibi edebiyat konularına geçmektedir. Son bölümde ise ekspresyonizm akımı detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Videoda Ahmet Mithat Efendi, Kaygusuz Abdal, Fuzuli, Halit Ziya Uşaklıgil gibi önemli şairler ve Fatih Harbiye, Yaprak Dökümü, Felatun Beyle Rakım Efendi, Orhan Duru'nun "Kutsal İsyan, Kutsal Barış", Fakir Baykurt'un "Yılanların Öcü" ve Peyami Safa'nın "Yalnızız" gibi romanlar ele alınmaktadır. Ayrıca gazavatname, menakıpname, tezkire gibi edebi türler ve ikinci yeni şiir anlayışı, bilinç akışı tekniği ve üst kurmaca tekniği gibi edebi kavramlar da açıklanmaktadır.
- 00:01Deneme Serisi Tanıtımı
- Cengiz Hoca, deneme serisinin ondokuzuncu suyla izleyicilerle buluşuyor.
- İzleyiciler sorularını Instagram'dan "cengiz var hoca ile Türkçe" adresinden gönderebilirler.
- Hoca, sorulara yetiştiği kadarıyla cevap vermeye önem veriyor.
- 00:37İlk Soru - Dizelerin Ortak Özellikleri
- İlk soruda verilen dizelerin ortak özellikleri soruluyor: zengin uyak, kafiye şemaları, istihare sanatı, pastoral öge ve sitem.
- İlk dörtlükte zengin kafiye kullanılmış ve "kepenk denk" ifadesi zengin kafiye örneği olarak gösteriliyor.
- İkinci dörtlükte mesnevi nazım biçimi (abb kafiye örgüsü) kullanılmış ve "geceler" redifi ile zengin kafiye oluşturulmuş.
- 02:48İstihare Sanatı
- İlk dörtlükte "dünyaya indirsem kepenk" ifadesi açık istihare sanatı örneği olarak gösteriliyor.
- İkinci dörtlükte "geceler gelin gelin onu açın" ifadesi kapalı istihare sanatı örneği olarak gösteriliyor.
- Sorunun doğru cevabı birinci ve üçüncü seçeneklerin doğru olduğu belirtiliyor.
- 03:49Uyak Türü Sorusu
- İkinci soruda verilen beyitteki uyak türü ile aynı olan beyit soruluyor.
- "Manzarada arada manzara ve ara sözcükleri" beytinde "dağlar" redif ve "ara ara" tunç kafiye kullanılmış.
- Doğru cevap "karışık işık" beyti olarak belirleniyor çünkü "ışık" sözcüğü diğerini tamamen içeriyor ve tunç kafiye kullanılmış.
- 05:28Söz Sanatları Sorusu
- Üçüncü soruda verilen dizelerde hangi söz sanatının olduğu soruluyor.
- "Dövdü yağış beni, dövdü kar beni" ifadesinde tekrar söz sanatı kullanılmış.
- "Dövdü" kelimesi insan dışı varlıklara aktarıldığı için kişileştirme (teşhis) söz sanatı kullanılmış.
- "Bir karıncaya binsem götürür beni" ifadesinde abartma (mübalağa) söz sanatı kullanılmış.
- 06:49Dörtlüklerin Ortak Özellikleri
- Dördüncü soruda numaralanmış dörtlüklerin ortak özelliklerinden biri olmadığı soruluyor.
- Dörtlükler onbir l ölçüsüyle yazılmış ve "gibiler" benzetme söz sanatı kullanılmış.
- Dörtlüklerde yarım kafiye kullanılmış, tam kafiye kullanılmamış olduğu için bu ortak özellik değildir.
- 07:55Sözlükler Hakkında Soru
- Beşinci soruda verilen açıklamalardan hangisinin ayraç içinde verilen eserle uyuşmadığı soruluyor.
- Divanü Lügati Türk, Şemsettin Sami tarafından yazılmış ve ilk baskısı 1901 yılında İkdam gazetesi tarafından yapılmış.
- Kamsu Türkiye, Ahmet Vefik Paşa tarafından kaleme alınmış.
- Şecere-i Türkiye, Ebu'l-Gazi Bahadıran tarafından kaleme alınmış.
- İslahat-ı Edebiye, Muallim Naci'nin hazırlamaya başlayıp Müstecabizade İsmet'in tamamladığı bir ders kitabıdır, sözlük değildir.
- 09:38Masalın Bölümleri
- Altıncı soruda masalın bölümlerinin doğru sıralaması soruluyor.
- "Evvel zaman içinde kalbur saman içinde" ifadesi tekerleme ile başlamış olduğu için masalın döşeme bölümü.
- "Turunç güzeliyle şehzade erer muradına biz çıkalım kerevetine" ifadesi masalın dilek bölümü.
- "Şehzade az gider, yokuşlarda ter dökerek, inişlerde tırnak sökerek koca yumağın bittiği yere kadar gider" ifadesi masalın düğüm bölümü.
- "Memleketin birinde padişah varmış kişilerden bahsediyor" ifadesi masalın giriş bölümü.
- 10:58Hikaye Yazarları Hakkında Soru
- Yedinci soruda boş bırakılan yerlere sırasıyla hangi yazarların getirileceği soruluyor.
- Batıdan gelen türlerden biri olan hikaye değişimler geçirmiş ve başarılı hikayeciler edebiyatımızda yetişmiş.
- Ömer Seyfettin, Çehov tarzı hikayeler yazmış ve "Beyaz Lale Gizli Muhabbet" gibi önemli eserler bırakmış.
- Memduh Şevket, "Mendil Altında Hava Parası" gibi önemli hikayeler yazmış.
- 11:52Edebiyat Soruları ve Cevapları
- Sandalı'nın önemli eserleri konçinalar ve Sancho'nun Sabah Yürüyüşü'dür.
- Tanzimat edebiyatının eser sayısı bakımından en verimli sanatçısı Ahmet Mithat Efendi'dir.
- 15. yüzyıl şairi Kaygusuz Abdal, Yunus Emre'nin en önde gelen takipçisi olup, manzum mensur ve manzum mensur karışık olmak üzere 30 kadarı hece ile geriye kalan da aruzla yazılmış 200'e yakın şiiri vardır.
- 14:15Edebiyat Türleri ve Şairler
- Din uğruna yapılan savaşları ve kahramanlıkları anlatan hikayelere gazavatname, din ve tasavvuf büyüklerin hayatlarını anlatan eserlere menakıpname denir.
- 16. yüzyılın Türk edebiyatının önemli şairlerinden Fuzuli, aşkı, ızdırabı, dünyevi zevk ve zenginliklerin boşluğunu, ölüm düşüncesini olağanüstü lirizm ve sanat gücüyle ifade etmiştir.
- Fuzuli, Arapça, Farsça ve Türkçe'ye hakim olan şair olup üç dilde divan terkip etmiştir.
- 16:07Sosyal Eleştiri ve Edebiyat Eserleri
- Sosyal eleştiri içerikli eserlerde sosyal yaşamın aksayan yönleri ve devlet yönetimdeki bozukluklar eleştirilir.
- Divan edebiyatında şairin hayatının anlatıldığı eserlere günümüzdeki biyografiler denir ve bunlara tezkireler denir.
- Baki, Nedim ve Nefi divan edebiyatında özellikle mesnevi yazmayan üç önemli isimdir.
- 19:46Roman Kahramanları ve Yazarları
- "Kırık Hayatlar" romanı Halis Ziya Uşaklıgil'in eseridir ve önemli kahramanı Ömer Behiç'tir.
- "Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç" romanı Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın eseridir ve önemli kahramanı İrfan Galip'tir.
- "Kırık Hayatlar" romanının önemli mekanı, yazarın eserin başında uzun uzun tasvir ettiği Ömer Behiç ve ailesinin Şişli'de yaşadığı konaktır.
- 21:43Batılılaşma Kavramı ve Edebi Eserler
- Batılılaşma kavramı sosyal altımıza girdiği günden beri olumlu ve olumsuz yönleri üzerinde tartışılmaktadır.
- Batılılaşma kavramı özellikle edebi eserlerde geniş yer tutmuş ve yanlış anlaşılması üzerinde durulmuştur.
- Fatih Harbiye, Yaprak Dökümü, Felatun Beyle Rakım Efendi ve Kurtlar Sofrası gibi romanlar batılılaşma sorununu işleyen önemli eserlerdir.
- 22:44Edebi Eserler ve Yazarlar
- Kutsal İsyan ve Kutsal Barış gibi romanlarda Kurtuluş Savaşı dönemini gerçekçi bir biçimde ele alan yazar Orhan Duru'dur.
- Tütün Zamanı, Acı Tütün gibi eserlerin yazarı Kemal Bilbaşar'dır.
- Yılanların Öcü romanı Fakir Baykurt'a aittir.
- 26:38Edebi Teknikler ve Akımlar
- Garipçi, İkinci Yenici, Milli ve Saf Şiirci gibi farklı şiir anlayışları vardır.
- İkinci Yenici şiirinde imgeler ön plandadır ve açık anlaşılır bir dil kullanılır.
- Durum hikayesinde anlatıcı metni kahramanlarından biridir ve üst kurmaca tekniği metnin yazılış sürecini konu eder.
- 31:26Edebi Eserler Hakkında Bilgiler
- Salat Birsel as şiirler yazmasına rağmen ünü Beyoğlu Vah Beyoğlu Kahveler kitabı gibi deneme türündeki eserleriyle kazanmıştır.
- Talip Apaydın'ın yazdığı "Yıl At" romanı, zorlu doğa şartlarına bırakılan doğrunun yaşadıklarını konu edinir.
- "Kalpaklar" romanı Samim Kocagöz tarafından yazılmış ve Kurtuluş Savaşı'nı işleyen önemli bir eserdir.
- 32:42Ekspresyonizm Akımı
- Ekspresyonizm akımı, dış görünüşlerden çok hayatın iç gerçekliğini anlatmaya önem vermiştir.
- Bu akıma göre sanatın amacı sanatçının kendi iç dünyasını gözlemlemektir.
- Sanatçı dış dünyada bulamadığı mutluluğu kendi iç dünyasında arayan ve bulduklarıyla dış dünyayı değiştirmek isteyen bir insandır.
- 33:40Ekspresyonizmin Sembolik Anlamı
- Ekspresyonizmdeki kedinin kanatlarının dışa doğru açılması, dışavurumculuğa işaret eder.
- Ekspresyonizm akımı, iç dünyanın dışa vurulmuş şeklidir.
- 34:26Deneme Serisi Hakkında
- Konuşmacı, izleyicilere faydalı olacak bir deneme serisi yaptıklarını belirtiyor.
- Yaklaşık yirmi deneme serisi yaptıklarını ve faydalı olmaya devam edeceklerini söylüyor.
- İzleyicilere iyi çalışmalar diliyor ve abone olmalarını hatırlatıyor.