Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Diksiyon Dersleri" kanalından bir eğitim içeriğidir. Sunucu, Türkçe'de yaygın olarak kullanılan ancak yanlış anlaşılan kelimeleri ve deyimlerin doğru kullanımını anlatmaktadır.
- Video, "Galatı meşhur" olarak adlandırılan kelimelerin iki ana kategorisini ele almaktadır: Arapça veya Farsça kökenli çoğul isimlere tekrar çoğul eki getirilerek oluşan kelimeler (evraklar, evliyalar, evlatlar, fukaralar, tüccarlar) ve kelimenin anlamını yanlış anladığımız veya kulaktan kulağa oynarken duyduğumuz kelimeleri yanlış duyduğumuz deyimler (saatler olsun, altı kaval üstü şahane, hatasıyla sevabıyla, ateş olsa cürmü kadar yer yakar, kerli ferli, zürafanın düşkünü beyaz giyer kış günü, su küçüğün söz büyüğün, su uyur düşman uyumaz, enikonu, sıfırı tüketmek, göz var nizam var). Her bir kelime veya deyim için doğru anlamı ve yaygın olarak kullanılan yanlış kullanım şekli açıklanmaktadır.
- Galata Meşhur Kelimelerin Tanımı
- Galata meşhur kelimeler, dilimize yanlış bir şekilde yerleşmiş, aslında anlamı farklı olan ama kullana kullana yaygın hale getirilmiş kelimelerdir.
- Bu kelimelerin ilk kısmı, Arapça veya Farsça kökenli çoğul isimlere tekrar çoğul eki getirilerek oluşan kelimelerdir.
- Galata meşhur kelimelerin özelliği, doğrusu bilindiği halde o yanlışın yayılıp devam etmesidir.
- 00:47Arapça Kökenli Çoğul Kelimeler
- "Evraklar" kelimesi, Arapça'da "vara" (dosya, sayfa) kökünden gelir ve çoğul hali olarak "evrak" olur, ancak Türkçe'de "lar" eki eklenerek tekrar çoğul hale getirilmiştir.
- "Evliyalar" kelimesi, Arapça'da "veli" (ermiş kişi) kökünden gelir ve çoğul hali olarak "evliya" olur, ancak "lar" eki eklenerek tekrar çoğul hale getirilmiştir.
- "Evlatlar" kelimesi, Arapça'da "veled" (çocuk) kökünden gelir ve çoğul hali olarak "evlat" olur, ancak "lar" eki eklenerek tekrar çoğul hale getirilmiştir.
- "Fukaralar" kelimesi, Arapça'da "fakir" kökünden gelir ve çoğul hali olarak "fukara" olur, ancak "lar" eki eklenerek tekrar çoğul hale getirilmiştir.
- "Tüccarlar" kelimesi, Arapça'da "tacir" kökünden gelir ve çoğul hali olarak "tüccar" olur, ancak "lar" eki eklenerek tekrar çoğul hale getirilmiştir.
- 03:37Yanlış Anlaşılma Sonucu Oluşan Galata Meşhurlar
- "Saatler olsun" ifadesi aslında "sıhhatler olsun" (sağlık olsun) anlamına gelir, ancak hızlı söylenirken yanlış anlaşılmıştır.
- "Altı kaval üstü şişhane" deyimi, "altı kaval üstü şahane" anlamına gelir, burada "şişe" değil "şahane" (bir çalgı) anlamındadır.
- "Eninde sonunda" ifadesinin doğrusu "önünde sonunda" olup, bir işin önü ve sonu olduğu anlamına gelir.
- "Hatasıyla, sevabıyla" ifadesinin doğrusu "doğrusuyla" olup, Arapça kökenli bir kelime olduğundan yanlış anlaşılmıştır.
- "Ateş olsa cürmü kadar yer yakar" deyiminin doğrusu "ateş olsa cirmi kadar yer yakar" olup, "cürm" (günah) değil "cirm" (kapladığı yer) anlamındadır.
- "Kerli ferli" ifadesinin doğrusu "kerli ferli" olup, "kerli" (kuvvet) ve "ferli" (iktidar) anlamlarına gelir.
- "Zürafanın düşkünü beyaz giyer kış günü" deyiminin doğrusu "zürefanın düşkünü beyaz giyer kış günü" olup, "zürafa" (zürefa) zarifler anlamına gelir.
- "Su küçüğün, söz büyüğün" deyiminin doğrusu "sus küçüğün, söz büyüğün" olup, "su" (sus) anlamına gelir.
- "Su uyur, düşman uyumaz" deyiminin doğrusu "asker uyur, düşman uyumaz" olup, "su" (asker) anlamına gelir.
- "Enikonu konuşamadık" ifadesinin doğrusu "önü sonu konuşamadık" olup, baştan sona konuşamadık anlamına gelir.
- "Sıfırı tüketmek" ifadesinin doğrusu "zafiri tüketmek" olup, "zafir" (soluk) anlamına gelir.
- "Göz var, nizam var" ifadesinin doğrusu "göz var, izan var" olup, "izan" anlama yeteneği anlamına gelir.