Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Türkçe'de kelime yazımı kurallarını anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, "Hakan hocam" olarak hitap edilen bir kişiyle diyalog şeklinde dersi sunmaktadır.
- Video, Türkçe'de kelime yazımı kurallarını 13 maddeye ayrılmış şekilde detaylı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde "her" kelimelerinin yazımı, "bir" kelimelerinin yazımı, "şey" kelimesinin yazımı, "baş" kelimesinin yazımı, ilk ve son iki harfi ünsüz kelimeler, kelime ortasındaki g'ler, "alt-üst" kelimelerinin yazımı, yollu kelimeler, "ic-dış" ve "sıra" sözcüklerinin yazımı gibi konular işlenirken, ikinci bölümde para birimlerinin yazımı, kanun ve tüzük isimlerinin yazımı, birleşik isimlerin yazımı ve birleşik eylemlerin yazımı anlatılmaktadır.
- Video, ÖSYM sınavlarında sıkça sorulan konulara değinmekte ve bir sonraki derste sayıların yazımı ve "d" ile "k" harflerinin yazımı anlatılacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:15Türkçe'de "her" kelimelerinin yazımı
- Türkçe'de "her" kelimelerinden "her" ve "herkes" birleşik yazılır, diğer "her gün", "her zaman", "her şey", "her an", "her biri", "her insan" gibi kelimeler ayrı yazılır.
- "Herhalde" sözcüğü "belki" anlamına geliyorsa birleşik, "her durumda" anlamına geliyorsa ayrı yazılır.
- 01:43"bir" kelimelerinin yazımı
- "bir" kelimelerinden "birkaç", "birçok", "biraz", "hiçbir", "birdenbire" birleşik yazılır, diğer "bir insan", "her biri", "herhangi bir" gibi kelimeler ayrı yazılır.
- "Bir takım" sözcüğü "bir" yerine "iki" gelebiliyorsa ayrı, gelemiyorsa birleşik yazılır.
- 03:27"şey" ve "baş" kelimelerinin yazımı
- "Şey" sözcüğü daima ayrı yazılır.
- "Baş" sözcüğü ikilem olduğunda (baş başa) ayrı yazılır, sıfat tamlaması olan "başhekim", "başöğretmen", "başvekil", "cumhurbaşkanı" gibi kelimeler birleşik yazılır.
- 04:36İlk iki harfi ünsüz kelimeler
- Türkçe'de ilk iki harfi ünsüz kelimeler vardır (Hıristiyan, slayt, tren, spor, spiker, chrome, global).
- Bu kelimelerin ilk iki harfin arasına sadece "tıraş", "kulüp", "kılavuz" ve "Trabzon" kelimelerinde ünlü girer.
- "Grup" kelimesi topluluktan bahsediyorsa "u" yoktur, coğrafi terimden bahsediyorsa "u" vardır.
- 06:25Son iki harfi ünsüz kelimeler
- Türkçe'de son iki harfi ünsüz kelimeler vardır (slayt, modern, rare).
- Bu kelimelerin son iki harfin arasına asla ünlü girmez, tek istisna "gardırop"tur.
- 07:26Kelime ortasındaki "g" harfleri
- Kelime ortasında bulunan "g" harfleri genellikle birleşik yazılır (pragram, etnograf, paragraf, dogmatik).
- Sadece "fotoğraf", "coğrafya" ve "topoğrafya" kelimelerinde kelime ortasındaki "g" yumuşak "g" ile yazılır.
- 09:16"alt" ve "üst" kelimelerinin yazımı
- "Alt" ve "üst" kelimeleri yer bildiriyorsa ayrı yazılır (su altı, böbrek üstü).
- Yer bildirmediğinde birleşik yazılır (suç üstü, gözaltı kremi).
- "Bilinçaltı", "denizaltı" gibi kelimeler yer bildiriyorsa ayrı, yer bildirmediğinde birleşik yazılır.
- 11:24Yollu kelimeler ve "iç-dış" sırası
- Türkçe'de "havayolu", "karayolu", "deniz yolu", "demir yolu" gibi yollu kelimeler vardır.
- "Yollar" daima ayrı yazılır, ancak "karayolları" gibi kurum adları birleşik yazılır.
- "İç-dış", "yurt içi", "yurt dışı", "yanı sıra", "peşi sıra" gibi kelimeler daima ayrı yazılır.
- 13:26"sever" kelimesi
- "Sever" kelimesi "hayvan sever", "vatan sever" gibi cümlelerde kullanılır.
- "Sevenler" kelimesi "kavuşur ayrılmaz" gibi cümlelerde kullanılır.
- 14:10Para Birimleri ve Kanun Adları
- Avro, dolar ve Türk lirası para birimleri daima küçük yazılır, ancak Türk lirasının T'si büyük yazılır çünkü paranın üzerinde Atatürk var.
- Ceza hukuku, medeni kanun, kanun ve tüzük gibi kanun adları büyük yazılır.
- Alt ve üst sözcüğü yer bildiriyorsa ayrı, bildirmiyorsa birleşik yazılır; yollar daima ayrı, karayolları kurum adıdır birleşik yazılır.
- 17:37Birleşik İsimler
- Birleşik isimlerde ikinci kelime anlamını kaybederse kelimeye birleşir (birdenbire, gelişigüzel, oldu bitti, vurdumduymaz).
- İkinci kelime anlamını kaybetmezse kelimeler ayrı yazılır (ipek böceği, keçiboynuzu).
- Cümledeki anlamına göre ikinci kelime anlamını kaybederse bileşik, kaybetmezse ayrı yazılır.
- 21:43Birleşik Eylemler
- Bir eylemde düşme ya da türeme varsa o eylem bitişik yazılır (farketti, terk etti, sabretti, hissetti).
- Bir eylemde düşme ya da türeme yoksa o eylem ayrı yazılır (park etti).
- Def etti ve cezbetti gibi düşme ya da türeme olmayan eylemler istisna olarak birleşik yazılacak.