Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkçe dilbilgisi konularını anlatan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, Türkçe'deki yapım eklerinden biri olan isimden fiil yapan ekleri açıklamaktadır.
- Video, yapım eklerinin dört ana grubunu hatırlatarak başlıyor ve özellikle isimden fiil yapan eklere odaklanıyor. Konuşmacı, bu eklerin isimlere gelerek onları fiil haline getirdiğini açıklıyor ve "ld", "el", "len", "er", "beleş" gibi ekleri örneklerle anlatıyor. Her ek için "havlamak", "paylaşmak", "horlamak", "sulamak", "çoğalmak", "yaşlanmak", "yeşermek" gibi örnekler vererek bu eklerin nasıl kullanıldığını gösteriyor.
- Yapım Ekleri Hakkında Genel Bilgi
- Türkçede yapım ekleri, çekim ekleriyle birlikte iki ana gruptur.
- Yapım ekleri dört gruba ayrılır: isimden isim yapan, isimden fiil yapan, fiilden fiil yapan ve fiilden isim yapan ekler.
- Yapım ekleri, isim veya fiil olan bir sözcüğe eklendiğinde yeni bir anlam veya kavram ortaya çıkarır.
- 01:17Isimden Fiil Yapan Eklerin Tanımı
- Isimden fiil yapan ekler, isimlere gelerek onları fiil haline getirir.
- Örneğin "hav" ismi "havlama" fiiline, "pay" ismi "paylaşmak" fiiline dönüşür.
- Türkçede en çok kullanılan isimden fiil yapan ekler -la, -le, -len, -er, -leş ekleridir.
- 02:37-la Ekli Fiiller
- -la eki, isimlere gelerek fiil haline getirir.
- Örnekler: horlamak, sulamak, taşlamak, dişlemek.
- -la ekli fiillerde "dişlemek" (dişleme) ve " ısırmak" arasında fark vardır; dişlemekte sadece dişlerin bir nesneye geçmesi vardır, koparmak yoktur.
- 03:39-ul Ekli Fiiller
- -ul eki, isimlere gelerek fiil haline getirir.
- Örnekler: fısıldamak, horuldamak, gürültlemek, tıkırdamak.
- -ul ekli fiiller genellikle seslerle ilgilidir.
- 04:37-el Ekli Fiiller
- -el eki, isimlere gelerek fiil haline getirir.
- Örnekler: çoğalmak, azalmak, daralmak, düzelmek.
- -el ekli fiiller genellikle bir süreç anlatır.
- 05:36-lan Ekli Fiiller
- -lan eki, isimlere gelerek fiil haline getirir.
- Örnekler: yaşlanmak, evlenmek, kirlenmek, seslenmek.
- -lan ekli fiiller de bir süreç anlatır.
- 06:15-ar Ekli Fiiller
- -ar eki, isimlere gelerek fiil haline getirir.
- Örnekler: sararmak, yeşermek, yaşarmak, morarmak.
- -ar ekli fiillerde i ve e sesleri beraber kullanılamayacağı için i sesi düşürülür.
- 07:07-leş Ekli Fiiller
- -leş eki, isimlere gelerek fiil haline getirir.
- Örnekler: iyileşmek, güzelleşmek, katılaşmak, sıvılaşmak.
- -leş ekli fiiller de bir süreç anlatır.