Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Servan Hoca tarafından sunulan bir tarih dersidir. ÖSYM lisans grupları sınavlarında çıkan soruları da içeren bilgiler paylaşmaktadır.
- Video iki ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 23 Nisan 1920'de açılışı, isim değişiklikleri, meclis binası mimarları, meclis başkanlığı dönemleri ve Mustafa Kemal'in 24 Nisan önergesi anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak Paşa'nın Genelkurmay başkanlığı dönemleri, Fevzi Çakmak Paşa'nın Mareşal unvanı alması ve Türkiye'de Mareşal yapılmış iki kişiden biri olduğu vurgulanmaktadır.
- Videoda ayrıca TBMM'nin ilk kurulan bakanları (sağlık ve iktisat) hakkında bilgiler verilmekte ve sınavlarda çıkabilecek belirleyici sorular ve cevaplar paylaşılmaktadır.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Açılışı
- Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışı, 23 Nisan 1920 tarihinde gerçekleşmiş ve bu tarih ÖSYM lisans sınavlarında "Yeni Türkiye Devleti resmen kurulmuştur" sorusunun cevabıdır.
- TBMM'nin öncelikli amacı milli bağımsızlığı sağlamak ve vatanı düşmandan kurtarmaktır.
- TBMM'nin varlığıyla ulusal egemenlik sağlanmış, düzenli ordu kurulmuş ve düşmana karşı ulusal birlik güçlendirilmiştir.
- 01:22TBMM'nin Adı ve Binası
- TBMM'nin ilk adı "Millet Meclisi"ydi, sonra "BMM" oldu ve 1921'de resmi olarak "Türkiye Büyük Millet Meclisi" adını aldı.
- Meclisin adı için Kazım Karabekir "Meclis-i Şuura", Hamdullah Suphi Tanrıöver "Kurultay" önerilerinde bulunmuş, Mustafa Kemal ise olağanüstü yetkiye sahip bir kurucu meclis gerektiğini belirtmiştir.
- TBMM'nin ilk kullandığı bina eski ziraat okulu binasıydı, ikinci binayı Mimar Vedat Bey, üçüncü binayı ise Avusturyalı mimar Klemens Hold Master inşa etmiştir.
- 03:09TBMM'nin Açılışı ve İlk Günleri
- TBMM'nin açılışı 23 Nisan 1920'de, gün cumaydı ve Hacı Bayram Veli Camisi'nde cuma namazı kılınarak, kurbanlar kesilerek ve Kur'an-ı Kerim okunarak gerçekleşmiştir.
- İlk geçici başkan, dönemin en yaşlı milletvekili olan Sinop milletvekili Şerif Bey'di, bir gün civarı sonra Mustafa Kemal Paşa meclisin ilk başkanı olarak seçildi.
- Birinci TBMM 23 Nisan 1920'de açıldığı günden 11 Ağustos 1923'e kadar çalışmıştır, Lozan Antlaşması'nı imzalayan birinci TBMM, onaylayan ikinci TBMM'dir.
- 04:36TBMM Başkanları
- Mustafa Kemal döneminde meclis başkanlığı Ali Fethi Okyar (1923-1924), Kazım Özalp (1924-1935) ve Abdülhalik Renda (1935-1946) tarafından yapılmıştır.
- Atatürk döneminin son meclis başkanı Abdülhalik Renda, Milli Şef İsmet İnönü döneminin son meclis başkanı Şükrü Saraçoğlu, Demokrat Parti döneminde ise Refik Koraltan meclis başkanlığı yapmıştır.
- Mustafa Kemal 24 Nisan günü TBMM'ye sunduğu önergede hükümet kurmak zorunlu olduğunu, geçici hükümet başkanlığı ve padişah vekili atamayı kabul etmediğini belirtmiştir.
- 06:41Meclis Hükümeti Modeli
- Mustafa Kemal'in önergesinde "ulusal irade egemen kılmak esastır" ve "meclisin üstünde hiçbir güç yoktur" ifadeleri padişahlar ve halifeliğe tepki göstermektedir.
- Önergede yasama ve yürütme yetkisinin mecliste olduğu belirtilmiş, yargı yetkisi ise sonradan istiklal mahkemelerinin kurulmasına geçecektir.
- Meclis başkanı hem devletin hem de hükümetin başkanı olduğu için meclis hükümeti modeli ve güçler birliği prensibi uygulanmıştır.
- 08:00İlk Bakanlar Kurulu
- İcra Vekilleri Heyeti (bakanlar kurulu) kurulmuş ve ilk seçilen bakanlık sağlık bakanlığı olmuştur.
- Sağlık bakanlığının kurulması meclisin sosyal devlet yönünü, iktisat bakanlığının kurulması ise savaşın yıkıcı etkisinden kurtulmak istenildiğini göstermektedir.
- İcra Vekilleri Heyeti'nin başkanı Mustafa Kemal'di ve hariciye nazırı Bekir Sami Bey, dahiliye nazırı Cami Başkut, iktisat nazırı Yusuf Kemal Tengirşek, Maarif nazırı Rıza Nur ve sağlık bakanı Adnan Adı gibi önemli isimler bu heyette yer almıştır.
- 09:38Genelkurmay Başkanı ve Mareşal Fevzi Çakmak
- Genelkurmay resmi sayfasında ilk olarak İsmet İnönü yer alır, hem batı cephesi komutanı hem de genelkurmay başkanı olarak görev yapmıştır.
- İsmet İnönü'nün yükünü hafifletmek için Fevzi Çakmak'a genelkurmay başkanlığı verilmiştir.
- Fevzi Çakmak Paşa, 1921'den 1944'e kadar 23 yıl boyunca en uzun süre genelkurmay başkanlığı yapan kişidir.
- Fevzi Çakmak Paşa, Türkiye'de mareşal yapılmış iki kişiden biridir; diğeri Mustafa Kemal Paşa'dır.
- Sakarya Savaşı'ndan sonra Mustafa Kemal Paşa mareşal olmuş, Fevzi Çakmak Paşa ise Büyük Taarruzdan sonra mareşal olmuştur.
- 10:15Öğrencilere Tavsiyeler
- Konular hızlı akıp gittiği için öğrencilerin tempolarını artırmaları önerilmektedir.
- Anayasayı sona bırakmamaları ve her derse belli miktarda zaman ayırmaları tavsiye edilmektedir.
- Anayasa dersine de zaman ayırmanın öğrencilere rahatlık sağlayacağı belirtilmektedir.