Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının "üstadım" olarak hitap ettiği kişiyle diyalog halinde Türk tarihinin önemli olaylarını anlattığı bir tarih dersi formatındadır.
- Video, Atatürk, Milli Mücadele ve Cumhuriyet dönemindeki siyasi olayları kronolojik olarak ele almaktadır. İçerikte İnönü'nün "millet de düşmanımızdır" sözünün yorumlanması, Mustafa Kemal'in meclisi fesih darbesi süreci, Lozan Konferansı ve Hilafetin kaldırılması gibi önemli tarihsel olaylar detaylı olarak anlatılmaktadır.
- Konuşmacı, Mustafa Kemal'in meclisi kontrol altına alma sürecini üç aşamada açıklamakta, İsmet Paşa, Ali Şükrü, Topal Osman, Binbaşı Rauf gibi dönemin önemli şahsiyetleri hakkında değerlendirmeler yapmakta ve Kemalist inkılabın İslam'ın gücünü kırmak amacıyla yapıldığı iddiasıyla videoyu sonlandırmaktadır.
- 00:01Milli Mücadele ve İttihat Terakki İlişkisi
- İnönü'nün "Yunan düşmanımızdır, yedi düvel düşmanımızdır, unutma ki bu millette düşmanımızdır" sözü, milli mücadele kadrosunu İttihat Terakki'nin canlanması olarak gördüğü anlamına gelmektedir.
- Konya, Yozgat, Düzce, Bolu ve Gerede isyanları, halkın İttihat Terakki'nin ikinci kadrosuna karşı isyan ettiğini göstermektedir.
- Cumhuriyet Halk Partisi'nin zihniyeti ve icraatı ile İttihat Terakki'nin arasında kıl kadar fark yoktur, hatta Halk Fırkası din aleyhtarlığında İttihat Terakkiyi de aşmıştır.
- 01:45İttihat Terakki'nin Güdümleri
- İttihat Terakki Yahudi güdümlüydü, Mete Salemler ve Emanuel Karasu gibi Yahudilerin güdümündeydi.
- Yahudi olmayanlar da kahir ekseriyetiyle masondu ve Meşrutiyet İnkılabı yüz seneyi devriyesi dolayısıyla masonlar tarafından yapılmıştır.
- Sultan Hamid'i deviren güçler Yahudi güdümündeydi ve Filistin ve İsrail meselesine bağlı olarak bu yapılmıştır.
- 02:59Halk Fırkası'nın İcraatları
- Halk Fırkası'nın sonraki icraatı, İttihat Terakkiden daha aşırı adımlar atmıştır: yazı değiştirmek, şeriatı yasaklamak, İslamiyeyi çöpe atıp bayrağı haç olan milletlerin kanunlarını almak gibi.
- Halk Fırkası iktidarı binlerce cami yok etmiştir, bu durum Bedir Yayınevi'nden "Cami Kıyımı" isimli kitapta anlatılmaktadır.
- Demokrasiye geçildiği için şimdi yutkunarak konuşuyorlar, laiklik perdesi altında konuşuyorlar, ancak laikliği anlayan ve tatbik eden dünyada kimse yoktur.
- 04:17Din Aleyhtarlarının Geleceği
- Din aleyhtarı olanların iktidar şansı, ümidi millette ve askerde yoktur, tek dayanaktı o da suya düştü.
- Bu din aleyhtarları kıyamete kadar diz dövecekler, kelaynak kuşları gibi nesli tükenmek üzeredir.
- Gelecek dindarlarındır, manevi mevsim itibariyle Müslümanların önünde yaz, onların önünde kış vardır.
- 05:43Atatürk ve Amerikan Mandası
- Atatürk milli mücadele yıllarında Amerikan mandasını müdafaa etmiş midir sorusuna, Sivas Kongresi'nde ve Amerikan Senatosu'na yazılmış mektupta böyle bir şey var.
- Siyasette böyle işler yalandan da olur, geçici de olur, siyaset neyi gerektiriyorsa o yapılır.
- Mustafa Kemal'in Anadolu'ya geçmeden evvel İngilizlerle fikir ve his birliği yapmasına mağlup olunmamalıdır, o gün nasıl bugün bazı işlerde Amerika'ya paralel yürümezsen başaramazsın.
- 07:15Milli Mücadele'de İhanetler
- Mandacı diye itham edilen Rauf Bey, Hal Bey gibi kişilerin hiçbiri vatan haini değildir, çare göremedikleri için, bedbin oldukları için, milli mücadelenin gerçekleşmeyeceğini düşündükleri için böyle şeylere meyletmişlerdir.
- İsmet Paşa, Yenibahçeli Şükrü'yü tevkif ederek milli mücadele'ye zorla götürmüştür.
- İsmet Paşa, İngiliz Enterjan'ın başı Rahip Pro ile görüştüğünde, Kuvayi Milliye yardım edenlere verilecek cezanın ölüm olduğunu bildiği halde, elçi olduğunu göstererek Anadolu'ya iltihak etmiştir.
- 08:56Çerkez Ethem ve Bursa Olayı
- Çerkez Ethem'i hain ilan ettiler, asla ricati kabul etmiyor, halbuki yangın büyüyecek, kurtaranlar da şanlı şerefi artacak.
- Bursa'yı bir kurşun atmadan Yunan'a teslim ettiğinde Meclis bile İsmet Paşa'nın idamını istemiş, Mustafa Kemal ise askeri tatbikat icabı olarak rica ettiğini söylemiştir.
- Hamdullah Suphi gibi bir adam Meclise bağırarak "sen de idam etmek lazım" demiş, arka planını bilmeyen adamın hissiyatı olmaz.
- 10:24Meclis Feshi ve İngilizlerin Rolü
- Atatürk'ün bir meclisi feshetmesini bir darbe olarak görmek ve Cumhuriyet boyunca yapılan darbelerin Atatürk'ün bu darbeciliğine dayandığını düşünmek doğru bir iştir.
- İngilizler siyasi faaliyeti İstanbul'da söndürüp Anadolu'da başlamasını temin için işgal tahakkuk ettikten sonra 16 Mart'ta meclisi bastılar.
- Rauf Bey, hayatını tehlikeye atarak Osmanlı Meclisi Mebusanı basmaya İngilizleri ikna ettiğini ve Sivas'tayken Mustafa Kemal Paşa ile bu hususta mutabık kalmış olduklarını belirtmiştir.
- 14:21Meclisin Fesih Darbesi İçin Hazırlık
- İngiliz milletvekili Ankara'ya getirildi, ancak İttihat Terakki'nin hakim olduğu meclisten teşekkül ettiği için Mustafa Kemal tam bir hakimiyet kuramadı.
- Mustafa Kemal, tam bir hakimiyet kuracağı bir meclis için üç merhalede hazırlık yaptı.
- Meclisin fesih darbesi için ilk adım Nisab-ı Müzakere Kanunu'nun kabul edilmesiydi.
- 15:03Nisab-ı Müzakere Kanunu
- Birinci meclisin aza sayısı dörtyüzotuzlardaydı, ancak hocaların askere ve cepheye gönderilmesi nedeniyle ekseriyet olunamıyordu.
- Nisab-ı Müzakere Kanunu'na göre, meclisin içtima ekseriyeti hasıl olması için toplantı sayısı yarıdan bir fazla, içtima edenlerin de yarıdan bir fazlası bir hususa ittifak etmesi gerekiyordu.
- Bu kanun, meclisten kurtulması için birinci adımıydı.
- 17:04Altıntaş Hezimeti ve İngiliz Müdahalesi
- İsmet Paşa'nın Eskişehir'in Altıntaş kazasında dehşetli bir mağlubiyeti vardı, 120 bin kişilik Türk ordusundan 40 bin kişi kaldı, 80 bin kişi kaçtı veya öldürüldü.
- Yunan Ankara'ya girmesi an meselesiydi ve Ankara'yı Kayseri'ye taşımaya başladılar.
- Her Yunan birliğinin başında bir İngiliz subayı vardı ve Yunan'a ileri harekat müsaadesi verilmedi, İstanbul'daki silahların İnebolu'ya kaçırılana kadar.
- 18:43Meclisin Fesih Hakkı
- Meclis, hocaları cepheye göndererek askeriyi harbetmeye çalıştı, ancak asker zor gördü mü kaçıyor, çarık ve silahı yoktu.
- Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı ilan edilmemiş bir parti olarak kuruldu.
- Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu'na meclisin kendi kendini feshetme hakkını veren bir madde eklendi.
- 20:32Kadı Raif Efendi'nin Protestosu
- Erzurum Kongresi'ni toplamış olan Kadı Raif Efendi, yapılan işin manasını fark etti ve protesto etti.
- Kadı Raif Efendi, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu'nu fırkalaştırdı ve Erzurum'u Ankara'dan ayırdı.
- Mustafa Kemal, Karabekir'e yazdığı mektupta Türkiye'de cumhuriyet olmayacağını, Türkiye'nin başında bir Halife-i İslam olacağını belirtti.
- 22:36Lozan Konferansı ve Hilafetin İlga Edilmesi
- Lozan Konferansı için ikinci defa davet geldi çünkü Mustafa Kemal, Konya'da basın toplantısında Musul'u verme konusunda kararlılığını gösterdi.
- İngilizler, hilafetin ilgasını istiyorlardı ve bu konuda Lozan usulü dairesinde müzakere edilmesini istediler.
- İkinci Lozan Konferansı başladı ve hilafetin kaldırılması için ikinci devre başladı.
- 23:43Ali Şükrü Bey'in Cinayeti
- Mustafa Kemal meclisi feshedecek ama Ali Şükrü'den korkuyor, onu "cumhuriyet ilan edeceksin" diye tehdit ediyordu.
- Ali Şükrü Bey'in katli üzerine umumi bir galeyan oldu çünkü cinayet Topal Osman tarafından işlendiği sabit oldu.
- Topal Osman, 150 kişisiyle milli mücadele'ye çete gitmişti, zaferden sonra adamlarının terhisi de on kişi kalmıştı.
- 24:48Cinayetin Detayları
- Topal Osman adamlarıyla birlikte Saman Saman Pazarı'ndaki evlerinde Ali Şükrü'yi davet ettiler ve kahve içerken arkadan adamlar yağlı kemendi boğazına geçirdiler.
- Ali Şükrü boğdular, getirdiler Çankaya'nın bahçesine gece gömdüler ve 27 Mart'ta ceset bulundu.
- Topal Osman'ın adamları 30 Mart'ta dokuz kişi bir tanesi bir adam bıçaklamaktan hapse düşmüş, bu dokuz kişi binbaşı Rauf Gazi tarafından Çankaya Köşkü'ne davet edildi ve bir sigara içme bahanesiyle öldürüldü.
- 26:53Meclisin Feshi ve İkinci Meclis
- Bu kargaşa üzerine Mustafa Kemal Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukukunu topladı ve meclis feshedildi.
- 18 Haziran'da seçim yapıldı ve Cumhuriyet Halk Partisi tek parti tek seçici ile ikinci meclis teşekkül etti.
- Hilafeti kaldıran meclis ikinci meclistir ve 3 Mart 1924'te hilafeti ilga etti.
- 28:20Lozan Antlaşması ve İnkılaplar
- İngiliz meclisi 6 Mart 1924'te Lozan'ı görüştü ve 22 Temmuz'da imzalandı, hilafetin kaldırılışından iki gün sonra görüştüler.
- Birinci mecliste Mustafa Kemal inkılapların hiçbirini yapamazdı, bu meclisin feshedilmesi lazımdı.
- İkinci meclis bir nevi sekreterya gibi olmakla beraber itibarlı bazı milletvekillerine harcayamadığı için onların sadece sükunu sağladı.
- 29:35Kemalist İnkılabın Amacı
- Cumhuriyet Halk Partisi baykuş gibi tüneyerek bu milleti bir eldiveni, bir çorabı ters yüz eder gibi hüviyet-i asliyesini değiştirerek batılı bir millet haline getirmeye kalkıştı.
- Kemalist inkılabın tek gayesi İslam'ın ortadan kalkmasıdır.
- Yapılan her işin maksadı aslisi İslam'ın gücünü kırmaktır.