Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan ticaret hukuku konulu eğitim dersidir.
- Ders, ticaret hukukunun tanımı ve tarihsel gelişimiyle başlayıp, subjektif, tepki, objektif, işletme ve karma sistemlerini tanıtmaktadır. Ardından tacir kavramı, ticari işletme kavramının varlığı için gerekli unsurlar ve ticari işletmenin mal varlığı unsurları detaylı şekilde açıklanmaktadır. Son bölümde ise merkez-şube ilişkisinin özellikleri, şubelerin tanımı ve hukuki sonuçları ele alınmaktadır.
- Video, konuları pekiştirmek için örnek sorular çözülmekte ve bir sonraki derste işletme devri ve işletme rehberi konularının işleneceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
- Ticaret Hukukunun Sistemleri
- Ticaret hukuku, ticari karakter taşıyan olaylara uygulanan bir hukuk dalıdır.
- Ticaret hukuku, subjektif sistem, tepki sistemi olan objektif sistem, işletme sistemi ve karma sistem olmak üzere dört sistemden evrilerek bugüne ulaşmıştır.
- Objektif sistem ilk ortaya çıkan ticari sistemdir ve hareket noktasını sadece tacire bağlamıştır, Türkiye'de 1926 tarihli Ticaret Kanunu objektif ağırlıklı sistem olarak bilinmelidir.
- 01:25İşletme Sistemi ve Karma Sistem
- İşletme sistemi, hareket noktasını ticari işletme kavramını baz alır ve 1942 yılında İtalyan hukukçu Vivante tarafından geliştirilmiştir.
- Karma sistem, tacir, ticari işletme ve ticari işlem gibi bütün kavramları sujeleri içinde barınan bir sistemdir.
- 02:07Tacir Olmanın Özellikleri
- Tacir tıpkı bir basiretli iş adamı gibi davranmak zorundadır ve iflasa tabidir.
- Tacirler yaptıkları iş ve hizmetler için ücret ya da faiz talep etme hakkına sahiptirler ve fatura düzenleyip vermekle yükümlüdürler.
- 02:48Ticari İşletmenin Varlığı İçin Gerekli Unsurlar
- Ticari işletmenin varlığı için gerekli unsurlar: iktisadi olay, devamlılık, bağımsızlık ve kapasite olarak bilinmelidir.
- İktisadi faaliyet, devamlı ya da kesintili olması iktisadi niteliği etkilemez, sadece bakanlar kurulu kararnamesinde hedeflenen gelir düzeyine ulaşarak bağımsız ve devamlılık niyetiyle başlanması yeterlidir.
- Devamlılık nispi bir kavramdır ve ticari işletmenin faaliyetin teşkilatlanmış bir sanat haline getirilmesini ve profesyonelce yürütülmesini ifade eder.
- 05:15Bağımsızlık ve Kapasite Unsurları
- Bağımsızlık unsuru, ticari işletmenin dış ilişkilerinde olsun, iç ilişkilerinde olsun herhangi bir işletmeye bağlı olarak hareket etmemesini gerektirir.
- Kapasite unsuru, esnaf işletmesi olarak verilen sınırları aşan devamlılık ve bağımsızlık süreçlerini içinde barındırarak faaliyetine devam etmesini ifade eder.
- 06:09Bağımsız İşletme Örneği
- Bağımsız işletme, hem iç hem dış ilişkide herhangi başka bir işletmeye bağlı olmayan işletmedir.
- Şubeler, mal depolanan yerler, otomobil servisleri içindeki tamir atölyeleri ve ticari temsilci bağımsız işletme değildir.
- Yolcu koltuğu üreten firma, güvenliğinden tutun da idari personel, üretim, montaj hattı, satış, pazarlama hepsinin tek bir işletmenin içinde olduğu için tam bağımsız bir işletmedir.
- 08:58Ticari İşletmenin Sermayesi ve Beden Çalışması
- Ticari işletme hem beden gücü hem sermaye kapsamına girer.
- Sermaye kapsamına giren unsurlar: kıymetli evrak ve sermaye şirketlerine ait paylar, fikri mülkiyet hakları, taşınırlar ve taşınmazlar, taşınır ve taşınmazlardan faydalanma ve kullanma hakları, ticari işletmeler adlar, alanlar, işaretler, devrolabilen ve dönüşebilen her türlü değerdir.
- Beden çalışması, işletme sahibinin bizzat kendi beden ve zihin gücüyle çalışmasını sürdürmesidir.
- 11:49Ticari İşletmenin Mal Varlığı
- Ticari işletmenin mal varlığı, ticari işletmeyi sürekli olarak özgülenen unsurların meydana getirdiği bir bütündür.
- Duran mal varlıkları arasında işletme değeri, kiracılık hakları, ticaret ünvanı ve fikri mülkiyet hakları yer alır.
- 12:46Ticari İşletmenin Mal Varlığı
- Ticari işletmenin mal varlığına dahil olan duran varlıklar arasında fabrika binası, makine tesisatları, aletler, cihazlar, servis, nakliye araçları, satış yerleri ve depolar bulunmaktadır.
- Duran mal varlığında işletme değeri, kiracılık hakkı, ticaret ünvanı ve fikri mülkiyet hakları yer almaktadır.
- İşletme değeri, işletmenin mal varlığı unsurlarının toplamından elde ettiği değerdir.
- 14:23Fikri Mülkiyet Hakları
- Fikri mülkiyet hakları arasında fikir ve sanat eserleri, telif hakları, patentler, faydalı modeller, tasarımlar, çizimler, renk ve coğrafi işaretler bulunmaktadır.
- Aynı kişiye birden fazla bağımsız işletme varsa, her işletme ayrı ayrı hukuki sonuçlar doğuracaktır.
- 15:30Merkez-Şube İlişkisi
- Merkez-şube ilişkisinde ortada sadece bir tek işletme vardır ve şubeleri merkeze bağlıdır.
- İşletmenin idari, hukuki ve ticari faaliyetlerinin yürüttüğü yer idari merkez olurken, üretim faaliyetlerinin yürütüldüğü yere üretim merkezi adı verilir.
- Şubeler Türk Ticaret Kanunu'nda tanımlanmış, 5174 sayılı Odalar ve Borsalar Kanunu ile sınıflandırılmıştır.
- 16:57Şubelerin Özellikleri
- Şubeler merkeze bağlı ve bağımsız bir muhasebesi bulunur, iç ilişkilerinde merkeze bağlı, dış ilişkilerinde bağımsızdır.
- Şubeler kendinden ve hesaplarına çalışmazlar, merkezi işletmeden ve hesaplarına çalışırlar.
- Şubeler dış ilişkide bağımsızdır, merkez ile aynı yerde bulunmazlar ve muhasebelerini ayrı ayrı tutarlar.
- 20:02Şube Tescili ve Davalar
- Şube açıldıktan sonra 15 gün içinde tescil talebi yerine getirilmelidir ve şube tacir ticaret ünvanında merkez şubenin ismini belirterek ticaret ünvanını almak zorundadır.
- Şubeye ilişkin davalar hem merkezde hem de şubenin bulunduğu yerde asliye ticaret mahkemesinde açılabilir.
- İflas davası durumunda dava kesinlikle merkezdeki asliye ticaret mahkemesinde görülmesi gerekir.
- 22:52Şubenin Tüzel Kişiliği ve Yurt Dışı Şubeler
- Şubenin tüzel kişiliği yoktur çünkü yapısı itibariyle otomatikman merkeze bağlı olarak faaliyetlerini yürütür.
- Muhatabın birden fazla şubesi varsa, ciro muhatap şubeden gitmesi gerekirken başka bir şubeye üzerinden yazılmışsa, muhatap lehindeki ciro mas hükmünde yer almaz.
- Türkiye dışında bulunan ticari işletmenin Türkiye'deki şubeleri, kendi ülke kanunlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla yerli ticari işletmeler gibi tescil olunur ve Türkiye'de tam yetkili bir ticari temsilci atanır.