Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan KPSS sınavına hazırlık amaçlı temel hukuk bilgisi dersidir. Eğitmen, öğrencilere hukuk konularını detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
- Video, iki ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde hısımlık konusu (kan hısımlığı, sıhri hısımlık ve yapay hısımlık) ele alınmakta, ikinci bölümde ise hukukun kaynakları (yazılı kaynaklar, yazısız kaynaklar ve yardımcı kaynaklar) açıklanmaktadır. Eğitmen, her konuyu örneklerle destekleyerek ve detaylı açıklamalar yaparak öğrencilere aktarmaktadır.
- Videoda özellikle örf ve adet hukukunun oluşabilmesi için gerekli şartlar (genel inanış, sürekli uygulama ve devlet desteği), içtihat kavramı ve Yargıtay-Danıştay içtihatlarının önemi vurgulanmaktadır. Eğitmen, bir sonraki derste kaynak bulunamadığında hakimin nasıl davranacağı konusunu ele alacağını belirtmektedir.
- 00:10Hısımlık Konusunun Tanıtımı
- Hısımlık konusu, KPSS sınavlarında 2011 ve 2014 yıllarında sorularla karşımıza çıkmıştır.
- Hısımlık konusu, yakınlık akrabalık derecelerini ve kimin kaçıncı dereceden olduğunu içerir.
- Hısımlar üç gruba ayrılır: kan hısımlığı, sıhri kayın hısımlığı ve yapay/suni kan hısımlığı.
- 01:07Kan Hısımlığı
- Kan hısımlığı, doğumla gerçekleşen hısımdır ve alt soy, üst soy ve yans soy olarak adlandırılır.
- Alt soy, çocuk ve torun; üst soy, anne, baba, dede ve nine; yans soy ise kardeş, hala, amca, teyze ve dayıdır.
- Hısımların dereceleri, hısım ile hısım arasında geçen çizgi sayısına göre belirlenir: tek çizgi birinci derece, iki çizgi ikinci derece, üç çizgi üçüncü derecedir.
- 05:04Hısımlık Dereceleri ve Evlilik Yasakları
- İlk üç hısım (çocuk, anne, baba) arasında akraba evliliği yapılamaz, yapılırsa mutlak putlar.
- Dördüncü derece hısımlar (teyze, hala, amca, dayı) arasında evlilik yapılabilir.
- Aynı anne ve babadan olan kardeşler tam kan, aynı anne ama farklı babadan olan kardeşler yarım kan hısımdır.
- 08:08Sıhri Kayın Hısımlığı
- Sıhri kayın hısımlığı, evlilikle oluşan hısımdır ve karı koca arasında hısımlık oluşmaz.
- Evlilik bitse bile sıhri kayın hısımlığı devam eder ve boşandığınız eşinin alt ve üst soyuyla evlenme yasağı devam eder.
- Sıhri kayın hısımlığı, eşin akrabalarıyla arasında oluşur ve boşandığınız eşinin yans soyuyla evlenebilirsiniz.
- 11:33Yapay/Suni Kan Hısımlığı
- Yapay/suni kan hısımlığı, evlatlıkla oluşan hısımdır.
- Evli çiftlerin birlikte evlat edinebilmesi için otuz yaşını doldurmuş ve beş yıl fiilen evli kalmış olmaları gerekir.
- Tek başına evlat edinmek için de otuz yaşını doldurmuş olmak gerekir, ancak evlat edinen ile evlat edinilen çocuk arasında onsekiz yaş fark olmalıdır.
- 13:40Mirasçılık ve Hısımlık
- Evlatlığın mirasçılığı nankördür çünkü evlatlar kalırken evlatlık senden önce ölürse onun mirası size kalmaz.
- Kan, alt, üst ve yans doğumla gerçekleşen kısımlardır; evlilikte oluşan ısımlık ise yapay suni bir durumdur.
- Hısımlıkta birinci derece yansoy kardeş, ikinci derece yansoy dede ve nine, üçüncü derece yansoy ise hala, amca, teyze ve dayıdır.
- 15:12Temel Hukuk Bilgisi
- Temel hukuk bilgisi anayasanın en ayrıntılı ve kapsamlı dersidir; medeni hukuk, cezalar, hısımlık, yaptırım türleri ve vergi gibi konular burada ele alınır.
- Hukukun kaynakları üç gruba ayrılır: yazılı kaynaklar, yazısız kaynaklar ve yardımcı kaynaklar.
- Hakim davayı çözerken ilk etapta yazılı kaynaklara (anayasa, kanun, CBK, yönetmelik, genelge, tüzük) başvurur, bulamazsa yazısız kaynaklara (örf ve adet hukuku) başvurabilir.
- 20:04Örf ve Adet Hukuku
- Örf ve adet, gelenek, görenek, töre ve anale gibi toplum içinde kendiliğinden oluşan kurallardır ve bunlara uymadığımızda devletin yaptırımı yoktur.
- Nişan hediyesi vermek zorunlu değildir, ancak nişan atılırsa karşı taraf talep ederse diğer taraf hediyeleri iade etmek zorundadır.
- Örf adet hukukunun devlet tarafından sahiplenilip hukuk kuralı haline gelmesi için üç şart gereklidir: toplum tarafından uyulması yönünde genel bir inanışa sahip olması, sürekli uygulanması ve devlet gücü tarafından desteklenmesi.
- 26:54Örf-Adet Hukuku
- Örf-adet hukuku, geçmişten günümüze kadar uygulanan ve devlet tarafından yaptırım gücü verilen iki kuraldan oluşur.
- Örf-adet hukuku, milli gelire katkı sağlar ve istihdam yaratır.
- Örf-adet hukuku, hukukun yazısız kaynağıdır ve hakimin gideceği yerdir.
- 28:01Yardımcı Kaynaklar
- Yardımcı kaynaklar (tali hakim) olarak doktrin ve içtihat bulunur.
- Doktrin, bilimsel görüş ve öğretilerdir; hakim kendi kanaatini güçlendirmek adına kullanabilir ancak gitmek zorunda değildir.
- İçtihat, farklı yörelerin hakimlerinin benzer davalarda vermiş oldukları kararları birbirlerine emsal alarak aynı yönde karar vermeleridir.
- 29:42İçtihat ve Yargıtay
- İçtihat, hukukta birlik sağlamak için mahkemelerin kendi arasında oluşturduğu ağız birliğidir.
- Yargıtay ve Danıştay İctihatı Birleştirme Genel Kurulu, içtihat yayınladığında her hakim ve mahkeme buna uymak zorundadır.
- Yargıtay içtihatları, kanunda yazmayan ancak mahkemelerin uyguladığı önemli kararlardır (örneğin anne terliği silahla yaralama olarak kabul edilmesi).
- 33:35Hukuk Kaynaklarının Sıralaması
- Hakim davada ilk etapta yazılı kaynaklara (KHK ve tüzük) bakar.
- Yazılı kaynaklar bulunamazsa yazısız kaynaklara (örf-adet hukuku) gidilir.
- Hiçbir kaynak bulunamazsa hakim davayı çözmek zorundadır, çözümsüz bırakılamaz.