Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, TOBB tarafından düzenlenen bir webinar formatında olup, Arda Bey, Nur Hanım, Dilek Başaran (KPI Müdürü) ve Çağlayan Bey gibi uzmanların katıldığı tedarikçi yönetimi konulu bir soru-cevap oturumudur. Konuşmacılar arasında 36 yıllık şişe cam sektörü tecrübesi olan bir satın alma eğitmeni de bulunmaktadır.
- Webinar, tedarikçi seçimi ve yönetiminde karşılaşılan sorunlar, performans değerlendirmesi, tedarikçi segmentasyonu ve risk yönetimi gibi konuları ele almaktadır. Sunum, tedarikçi yönetiminin tanımı, işlevleri, avantajları ve beş adımlı bir süreçle nasıl kurulacağı gibi temel bilgileri içermekte, ayrıca ABC analizi, kritiklik seviyesi ölçümü ve tedarikçi puanlaması gibi pratik yöntemleri de açıklamaktadır.
- Webinar ayrıca pandemi döneminde tedarikçi yönetimi konusunda yapılması gerekenler, tedarikçilerin desteklenmesi, stratejik tedarikçilerin yakından takip edilmesi ve saha ziyaretlerinin önemi gibi güncel konuları da kapsamaktadır. Konuşmacılar, tedarikçi değerlendirmelerinde sadece kalite ve maliyet odaklı olmak yerine risk, esneklik, çeviklik, çevre bilinci ve sosyal sorumluluk gibi yeni değerlendirme kriterlerinin de dikkate alınması gerektiğini vurgulamaktadır.
- Tedarikçi Performans Değerlendirmesi
- Performans değerlendirmesi için kendi yazılımında oluşturulan tedarikçi yazılımı ve soru seti kullanılıyor.
- KPI (Key Performance Indicator) yani kritik performans göstergelerine dayanarak takip ediliyor.
- Hizmet seviye anlaşmalarındaki belirtilen KPI'lar üzerinden performans takibi yapılıyor.
- 02:05Tedarikçi Seçimi Sorunları
- Türkiye'de tedarikçi seçimi yaparken genellikle ucuz teklif veren firmalar tercih ediliyor, ancak bu firmalar hatalı hesaplama yapabilir veya farklı parametreleri dikkate almamış olabilir.
- Bu durumları engellemek için teknik ve idari şartname önemlidir, çünkü karşı tarafa ne istediğinizi detaylı anlatamıyorsanız tedarikçi yorum yapmaya başlar.
- Stratejik satın alma yaparak fiyat yerine maliyet konuşulmalı, böylece malzemenin verimliliği, kalitesi ve ömrü de değerlendirmelerde dikkate alınır.
- 04:44Fikri Mülkiyet Sorunu
- Bazı büyük kuruluşlar tedarikçilerinden her türlü fikri mülkiyet hakkı, ticari hakkı ve kullanım haklarını almak istiyorlar.
- Küçük firmalar bu şartları kabul etmek ya da iş alamamak arasında seçim yapmak zorunda kalıyorlar.
- Tedarikçi olarak kendi tasarımınızı korumak için adımlar atmak gerekiyor.
- 05:45Fikri Haklar ve Gizlilik Sözleşmeleri
- Geliştirilen ürünlerin arkasını bırakmamak ve fikir haklarını korumak için TÜBİTAK veya patent alarak onların arkasında durulması önemlidir.
- Global pazarda fikirler kolayca çalınabiliyor ve birebir taklitlerle karşılaşılabiliyor.
- İmzalamakta sakınca yoktur, gizlilik sözleşmelerine kadar her şey imzalanabilir.
- 07:38Büyük Firmaların Küçük Firmalara Yönelik Ödeme Süreci
- Büyük firmalar küçük firmalara ön ödeme yapmadan ürün teslim alıp, 3-6-9 ay gibi sürelerde ödeme yapmak istiyorlar.
- Bu durum küçük firmalara yeni ürün geliştirme ve kısa vadede kendilerine finansman sağlama görevini yüklemektedir.
- Bu uygulama özellikle perakende ve otomotiv sektörlerinde görülür, ancak konuşmacıların şirketinde böyle bir uygulama yoktur.
- 11:21Tedarikçi Yönetimi Tavsiyeleri
- Segmentasyon çok önemlidir, her tedarikçiye aynı şekilde zaman ayırmak yerine, tedarikçinin alıcı gözünde nerede olduğu tespit edilmelidir.
- Tedarikçi yönetimi için yönetimin desteği çok önemlidir ve bu desteği almak için kişisel performansı iyi anlatmak gerekir.
- Riskleri yönetmek ve sett-izle-gözlemle-anlat döngüsünü uygulamak, her iki tarafın da kazanmasını sağlar.
- 46:32Tedarikçi Seçim Süreci
- Tedarikçi seçim sürecinde mehmet ayşe'nin arkasındaki mehmet mehmetoğlu gibi tedarikçilerin diğer sektörlerdeki işleri ve ambargo, ülke ilişkisi kontrolleri gibi kapsamlı tanı süreçleri uygulanmaktadır.
- Tedarikçi kabul sürecinde performans ölçümü önem kazanmıştır ve sürekli kendini güncelleyen dökümanlar kullanılmaktadır.
- Hacime bağlı bağımlılık sorgulaması yapılırken, ABC analizi (Pareto analizinin tedarik yönetimindeki karşılığı) kullanılarak tedarikçiler A, B ve C olarak sınıflandırılır.
- 48:26Risk Yönetimi ve Tedarikçi Puanlama
- Binli sayılara yakın tedarikçi sayısında, tüm süreçlerin uygulanması zamanla mümkün olmadığı ve gerekli olmadığı için kritiklik seviyesi öne çıkarılır.
- Risk analizi uygulanır, en yüksek riskli ve bağımlılığı yüksek tedarikçilere finansal analiz yapılır.
- Tedarikçi puanlaması yapılırken, tedarikçinin kendisi, iş kolu, bilgi güvenliği soru setlerinden gelen puanlar ve tedarikçi denetimleri ortalama puanı oluşturur.
- 49:48Tedarikçi Ödüllendirme ve SLA Ölçümü
- Tedarikçi buluşmaları düzenlenir ve yüksek puan alan tedarikçiler ödüllendirilir.
- Sözleşmelerde yazılanlar son takip edilmemiş ve bazı kontroller belli seviyelerde kalmıştır.
- Kritik düzeydeki riskleri içeren başlıklar çıkarılıp önlemleri ayıklanır ve ERP sistemine gömülerek kontrol edilmesi sağlanır.
- 52:19Tedarik Yönetimi'nin Denge Sorunu
- Tedarik Yönetimi'nde ölçülebilir kazanımlar (teklif yapma, pazarlık yapma, tasarruf etme) ile ölçülemeyen ama önemli kazanımlar arasında dengesizlik vardır.
- Tedarik yönetiminin asıl fonksiyonları ve katma değeri, bankaya, sektöre ve şirketimize olan faydaları sağlamaktır.
- İhtiyac analizi yaparak taleplerin gerçek ihtiyacı olup olmadığı, başka şekilde yönetilebileceği ve paylaşım modelleriyle çözülebileceği değerlendirilmelidir.
- 54:49Paylaşım Modelleri ve Pazar Analizi
- Üç banka bir ortak şirket kurarak para taşıma ve sayma işini daha ucuza, efektif ve hızlı bir şekilde yönetmektedir.
- Pazar analizi yaparak piyasada yeni oyuncuların, eskilerin durumunun, referanslarının ve rakiplerin kimle çalıştığı gibi soruların cevaplanması gerekir.
- Tedarikçi yönetim ve risk yönetimi için sadece tedarik yönetimi değil, bilgi güvenliği, uyum, mevzuat ve hukuk gibi kurum içindeki üçüncü tarafların desteği de gereklidir.
- 58:14Tedarikçi Yönetimi ve Önemi
- Konuşmacı, satın alma eğitmeni olarak çalışmakta ve 36 yıl boyunca şişe cam sektöründe tedarikçi yönetimi uygulamaları hakkında bilgi vereceğini belirtiyor.
- Küreselleşme ve pandemi, iş dünyasının kurallarını kökten değiştirmiş olsa da, tedarikçi yönetme ve ilişki kurma ihtiyacı değişmemiştir.
- Tedarikçiler, tedarik zincirinin vazgeçilmez parçaları olduğundan, onları yönetmek son derece önemlidir.
- 59:40Tedarikçi Yönetiminin Tanımı ve Amacı
- Tedarikçi yönetimi, satın alma yapan bir kuruluş için tedarikçinin yaşam döngüsü ile ilgili tüm iş süreçleri ve faaliyetler olarak tanımlanır.
- Tedarikçi yönetimi, tedarikçinin seçilmesi, var olan sistem üzerinde tanımlanması, yönetimi ve performansının değerlendirilmesini içerir.
- İşletmelerin tedarikçi yönetimine ihtiyaç duyduğu iki önemli konu: tedarikçilerin kurumsal gerekliliklere göre performans gösterip göstermediğinin ölçümlenmesi ve tedarikçinin yaşam döngüsü boyunca iyileştirilecek alanların belirlenmesidir.
- 1:01:01Tedarikçi Yönetiminin Faydaları
- Tedarikçi yönetimi, tedarikçiden kaynaklanabilecek sorunların azaltılmasına yardımcı olur ve böylece riski azaltır.
- Tedarikçiden kaynaklanan sorunlar sadece satın alma maliyetinin kaybıyla değil, olası satış kayıplarına da neden olabilir.
- Tedarikçi yönetim stratejisi, uzun vadeli maliyet tasarrufları ve daha iyi ilişkiler sağlar, bu da tedarik zincirinde daha az kayıp ve gecikme ile daha iyi operasyonel akışa yol açar.
- 1:02:30Tedarikçi Yönetim Sistemi Kurma
- Yeni bir tedarikçi yönetim sistemi kurarken beş adımlı bir sistem kullanılabilir.
- İlk adım, tedarikçiye ihtiyaç duyulma nedenlerini ve amaçlarını belirlemektir.
- İkinci adım, seçim kriterlerini belirlemektir ve üçüncü adım, tedarikçileri detaylı analiz etmektir.
- 1:04:16Tedarikçi Seçimi ve Takibi
- Tedarikçi analizi sonrası, nihai teklif istenir ve en uygun tedarikçi seçilir.
- Tedarikçi seçimi sonrası yönetim süreci sona ermez, performans ölçümü de önemlidir.
- Tedarikçiyi takip etmek için ulaşılabilir, ölçülebilir ve gerçekçi hedefler (SMART hedefler) oluşturulmalıdır.
- 1:05:44Tedarikçi Değerlendirme Kriterleri
- Tedarikçileri değerlendirmek için ciddi kriterler kullanılır; amacın stok maliyetlerinin azaltılması, satın alma maliyetlerinin düşürülmesi ve verimli ürünlerin tedarik edilmesidir.
- Tedarikçi seçimi yaparken tüm tedarikçilerin aynı değerlendirme kriterleri altında değerlendirilmesi gerekir.
- Tedarikçi değerlendirme kriterleri, işletmenin ihtiyaçlarına, stratejilerine ve teknolojilerine uygun olarak belirlenmelidir.
- 1:07:20Güncel Tedarikçi Değerlendirme Kriterleri
- Weber-Dixons kriterleri 1966 yılında belirlenmiş olmasına rağmen hala kullanılmaktadır.
- Günümüzde fiyat yerine "en uygun maliyet" kavramı kullanılmakta ve stratejik satın almanın sonucu olarak esneklik, çevre bilinci ve sosyal sorumluluk ilk sıralarda yer almaktadır.
- Dijitalleşme çağında teknoloji en önemli kriterlerden biri haline gelmiştir ve en uygun kriterler her sektör ve çağa göre değişmektedir.
- 1:08:38Tedarikçi Segmentasyonu
- Tedarikçi segmentasyonu, işletmenin başarısı için tedarikçileri sadece mal ve hizmet almaktan daha detaylı şekilde incelemeyi ifade eder.
- Tedarikçileri kategorilere ayırarak her biri için en doğru çabayı göstererek tedarikçileri yönetme şansını elde edersiniz.
- Tedarikçiler genellikle stratejik, tercih edilen ve onaylı olmak üzere üç ana kategoriye ayrılır.
- 1:10:19Tedarikçi Kategorileri
- Stratejik satın almada artık herkes her şeyi alır demekten vazgeçildi ve satın alma profesyonelleri kategori bazında görevlendirildi.
- Alımlar pazardaki risk ve alım büyüklüğüne göre kategorilere bölünür, böylece tedarik pazarında hangi tip tedarikçiden hangi tip kategoriyi satın alacağınız daha net görülür.
- Tedarik sürecine gelebilecek zararları minimize etmek ve firmanın satın alma gücünü artırmak amaçlanır.
- 1:11:05Onaylı Tedarikçiler
- Rutin malzemeler (kırtasiye, ofis, mutfak, temizlik malzemeleri) pazarda riski düşük malzemelerdir çünkü standart tedarikçi sayısı çok fazladır.
- Bu grupta onaylı tedarikçilerle çalışılır ve onaylı tedarikçilerin sayısı oldukça fazladır.
- Onaylı tedarikçiler kendi konumlarını bilir ve alıcı firmayla iyi ilişkiler geliştirmeye, güvenilir olmaya ve hizmeti iyi vermeye çalışırlar.
- 1:12:04Tercih Edilen Tedarikçiler
- Tercih edilen tedarikçi grupta rekabetçi alana düşen kategorilerin alımları yapılır.
- Bu grupta risk pazarda düşük olmasına rağmen (standart malzeme veya hizmet alınır), harcanan para çoktur.
- Örnek olarak bir üretim şirketi için madeni yağ gibi rutinden çok daha fazla para harcanan malzemeler bu grupta yer alır.
- 1:13:16Stratejik Tedarikçiler
- Darboğaz ve stratejik kapsamdaki alımlarda stratejik tedarikçi grupta çalışılır.
- Bu grupta standart malzeme veya hizmet satın alınmaz, risk fazladır ve tedarikçide yaşanacak en küçük sorun kritik alım yaptığınız için çok zora sizi sokacaktır.
- Stratejik kapsamdaki kategoride genellikle sayısı az olan tedarikçi ile karşı karşıya kalırız, karşılıklı bağımlılık söz konusudur ve harcanan para yüksek olur.
- 1:14:32Tedarikçi Havuzu ve Yönetim Stratejileri
- Tedarikçi havuzunun yaklaşık %80'i onaylı tedarikçilerdir ve bu tedarikçilerden yapılan alım hacmi toplam alımın sadece %20'sine yakın olur.
- Stratejik tedarikçilere yapılan alışveriş, toplam tedarikçi havuzunun %2'si ile %10'u arasında değişen sayıdaki tedarikçiden yapılır ancak harcanan para toplam alım hacminin yaklaşık %50'si ile %60'ına kadar gelebilir.
- Onaylı tedarikçiler için iki katmanlı bir ilişki yeterlidir, tercih edilen tedarikçilere üç katmanlı ilişki, stratejik tedarikçilere ise üst yönetimin de dahil olduğu üç katmanlı ilişki gereklidir.
- 1:18:08Tedarikçi İlişkilerinin Tarihsel Gelişimi
- Tedarikçi ilişkileri kavramı 1950'lere kadar iş hayatında yer almaktadır.
- 1960'lar-70'lere kadar fiyat odaklı ilişkiler gelişmiş, 1970'ler-80'lere lojistik yönetim sistemleri ortaya çıkmıştır.
- 1990'larda küreselleşme gündemde olup tedarikçiler ile karşılıklı etkileşim ve kazançlı olduğu kadar riskte de paylaşımlar başlamıştır.
- 1:19:12COVID-19'da Tedarik Zinciri Sorunları
- COVID-19 başladığında tedarik zincirlerindeki ilk şok tedarik şokuydu.
- Çin'de başlayan arz sorunu daha sonra tüm dünyada talep değişimi ile birleşti.
- Olumsuz etkiler olarak talebin düşmesi, talebin değişmesi, hammadde gecikmeleri, sevkiyat gecikmeleri, üretimin aksaması, lojistik faaliyetlerde sorunlar ve lojistik maliyetlerindeki artış listelenebilir.
- 1:20:11Tedarikçi Yönetimi İçin Öneriler
- Dünyada tedarikçi yönetimi konusunda yapılan webinarlarda ve oturumlarda, tedarikçilerin desteklenmesi gerektiği vurgulanmıştır.
- Normale döndüğünde tedarikçileri hayatta bulmak isteyenler için, tedarikçilerin desteklenmesi ve ortak çalışma gruplarının kurulması tavsiye edilmiştir.
- Kritik üretim yapan stratejik tedarikçilerin yakından takip edilmesi ve her gün bağlantı kurulması önerilmiştir.
- 1:21:06Tedarikçi İlişkilerinde Değişen Yaklaşımlar
- Sahada ziyaretlerin atlanmaması gerektiği, ancak kritik malzemeler üreten tedarikçilerle haftada 1-5 günde bir bağlantı kurmak yeterli olabilir.
- Gümrüklerin kapanması gibi ciddi sorunlar yaşanmış ve bu durum Türkiye'nin yerleştirme projelerine yönelmesine yardımcı olmuştur.
- Tedarikçi değerlendirmelerinde sadece kalite ve maliyet odaklı yaklaşımdan çıkılarak, risk, esneklik ve çeviklik konularında da değerlendirme yapılmaya başlanmıştır.
- 1:22:17Soru Cevap Bölümü
- Webinar kaydı YouTube'da yayınlanacak ve izleyiciler istedikleri zaman izleyebilecekler.
- Pareto analizi (85/5) tedarikçi yönetimi için önemli bir kavramdır ve prensipte tedarikçinin %5'i cironun %80'ini oluşturur.
- A tipi tedarikçi, adet olarak %5 tedarikçinin cironun %80'ini oluşturduğu, B tipi tedarikçi ise cironun %15'ini yapan %15 tedarikçiyi, C tipi tedarikçi ise cironun %5'ini yapan %80 tedarikçiyi ifade eder.