Buradasın
Tebeşir Beyazı ve Kayacı: Tarihsel Gelişimi ve Kullanım Alanları
youtube.com/watch?v=xLldCa6RduEYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, tebeşir beyazı pigmentinin ve tebeşir kayacının tarihsel gelişimini ve kullanım alanlarını anlatan bilgilendirici bir içeriktir.
- Video, tebeşir beyazı'nın Antikçağ heykel sanatından başlayarak Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarındaki kullanımından, Avrupa'daki sanat tarihindeki rolüne kadar uzanan tarihsel gelişimini kronolojik olarak ele alıyor. Ardından tebeşir kayacının inşaat malzemesindeki kullanımı, tuğla olarak kullanımı, iklimlendirme özellikleri ve estetik değeri anlatılıyor. Son bölümde ise tebeşir beyazının nasıl hazırlanacağı adım adım gösteriliyor.
- Videoda ayrıca tebeşir beyazı'nın astar yapımında, renk karışımlarında, pastel boyaların yapımında ve fresk tekniklerindeki önemi, gıda endüstrisi ve ilaç alanlarındaki kullanım alanları hakkında detaylı bilgiler sunulmaktadır. Tebeşirin 80 milyon yıllık tarihi ve günümüzdeki önemi de vurgulanmaktadır.
- 00:04Tebeşir Beyazı'nın Özellikleri ve Kullanımı
- Tebeşir beyazı, malzeme olarak zayıf bir örtücülüğe sahip ve şeffaftır, bu özellik istenen yerlerde kullanılır.
- Tebeşir beyazı, milyonlarca yıllık yoldan gelse de jeolojik dönem olarak kratesi adı verilen dönemde oluşmuştur.
- Antikçağ heykel sanatında heykeller tamamen boyalıydı, ancak boyamada kullanılan organik maddeler zamana karşı koyamadı ve bize sadece beyaz mermer kaldı.
- 01:21Tebeşir Beyazı'nın Tarihi Kullanımı
- Heykellerin ten rengi yapımında tebeşir beyazı kullanılmıştır; mermer tozu ve kızıl okla karıştırılarak istenilen ten rengi elde edilmiştir.
- Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarında küçük heykel ve heykelciklerin küpe beyazı adı verilen bir renk ile boyandığı tespit edilmiştir.
- Küpe beyazı, tebeşir beyazı ile camın karıştırılması ile elde edilen parlak bir beyazdır ve zengin kişilerin küpelerinde kullanıldığı için bu adı almıştır.
- 02:40Tebeşir Beyazı'nın Oluşumu ve Kalitesi
- Tebeşir beyazı, tebeşir kayacı olarak organik bir fosil olup, denizlerin üzerindeki planktonların ölmesi ile beraber denizin dibine çökmesi ve farklı kayaçlarla beraber sıkışmasıyla oluşmuştur.
- Kayacın bu özelliği nedeniyle bölgesel olarak farklılıklar gösterir; Amerika'daki tebeşir kayacı kalitesi Avrupa'daki veya başka bir bölgedeki tebeşir kayacık kalitesinden farklıdır.
- Kuzey Avrupa'da çıkan tebeşirle, Kuzey Amerika'da çıkan tebeşiri ayıran temel fark beyazlık farkıdır; ne kadar daha beyazsa o kadar değerli olur.
- 04:14Tebeşir Beyazı'nın Sanatta Kullanımı
- Sanatta ilk olarak kullanımı, İngiltere'deki Affington White Horse ismiyle anılan dağın yamacına yapılmış setin içerisini tebeşirle doldurulması neticesinde kuşbakışı baktığımızda stilize bir at figürü ile karşı karşıya kalıyoruz.
- Efsaneye göre 875'te Anglo-Saksonlar Vikinglere karşı kazandıkları zaferi kutlamak için bu at figürünü oyup içini tebeşirle doldurdular, ancak 90'lardaki kazılar beyaz at'ın geçmişinin geç Tunç Çağı veya Demir Çağına kadar gittiğini gösterdi.
- Tebeşir beyazı politik dönemden itibaren en yoğun kullanılan pigmentlerin başında gelmektedir; kırmızı-siyah okranın yanı sıra mağaralarda, mağara resimlerinde ve Anadolu'da Çatalhöyük'te duvarların boyanmasında kullanılmıştır.
- 06:48Tebeşir Beyazı'nın Sanat Eserlerindeki Kullanımı
- Velazquez'in "Nedimeler" resmine bakarken bazı elbiselerin tebeşir beyazıyla boyanmış olma olasılığı heyecan verici, ancak pigment analizlerinde yalnızca kalsit adını görüyoruz.
- Birçok resimde tebeşir beyazının varlığından eminiz, ancak rastlanan analizlerin çoğunda tebeşir beyazının ana renk olmadığı görülmüş.
- Rembrandt'ın "Genç Bayan" tablosunda sağ alt köşede kahverengi bölümde bir geçiş rengi olarak kullanılmış, "Kadehli Kız" tablosunda çerçevenin sağ alt kenarında ara renk olarak rastlanıyor.
- 08:07Tebeşir Beyazı'nın Sanat Teknikleri ve Kullanım Alanları
- Avrupalı sanatçılar beyaza boyamak istedikleri yerlerde genellikle kurşun beyazını tercih ettiler, bu pigment diğer bazı renklerle uyum sorunu yaşasa da son derece güçlü bir örtücüydü.
- Tebeşir beyazı kapatıcılığı az transparan bir pigmenttir, bu yüzden de daha çok astar yapımında kullanılmıştır.
- Antik çağ resim sanatında tebeşir beyazının farklı kullanım alanları söz konusudur; fres yapım tekniklerinde sıvanın üç tabakadan oluşması genellikle kabul edilen bir durumdur ve sonuncusu mermer tozu ve tebeşir beyazı karışımıyla bir astar şeklinde oluşturulur.
- 09:23Tebeşir Beyazı'nın Renk Paletini Zenginleştirme ve Diğer Kullanımları
- Tebeşir beyazının renk paletini zenginleştirdiği göz ardı edilemez; tonlar, yeni renkler, pigment bir şekilde hepsine dahil oldu.
- Tebeşir beyazı, beyaz olarak kullanılması dışında diğer pigmentlerin rengini açmak üzere ya da diğer pigmentlerin uzun süre korunmasını sağlamak amacıyla kullanılmıştır.
- Tebeşir maddesi özellikle havayla karşılaştığında kararmamasından dolayı suluboya tekniğinde oldukça kullanışlı bir malzemedir ve tuval resminde de tuvalin zemininde dolgu malzemesi ya da zemin sıvası olarak kullanılmıştır.
- 10:57Pastel Boyaların Yapımında Tebeşir Beyazı
- Önemli bir kullanım alanı da 16. yüzyıldan itibaren karşımıza çıkan pastel boyaların yapımındaki fonksiyonudur.
- Pastel kelimesi İtalyanca hamur anlamına gelen pastadan gelir; tebeşir, pigment tozu ve sıvı bir bağlayıcı yoğrulup kalem şekli verildi, kuruduktan sonra resimlerin eskizlerini çalışmak için kullanıldı.
- Leonardo da Vinci eskizlerde pastel boya kullanan ressamların başında gelir, ilerleyen yıllarda pastel boyama bir teknik olarak kabul görüp kulisten sahneye terfi etti.
- 12:05Tebeşir Kayacı'ndan Pigment Üretme
- Tebeşir kayacı'ndan pigment üretmek son derece kolay, sanatçıların alışık olduğu sert minerallerin aksine işlenmesi yormuyor.
- Tebeşir kayacından elde edilen tebeşir beyazını öncelikle bir takım işlemlerden geçirerek elde edebilmekteyiz.
- Tarihsel süreçte bunun hazırlanışına baktığımızda öncelikle birlikte olduğu çakmak taşlarından ayrılabilmesi için havalandırıldığını ve ardından da bu tebeşirin yıkanarak büyük su fıçılarında bekletildiğini ve çökertildiğini görmekteyiz.
- 14:09Tebeşir Kayacının Kullanım Alanları
- Tebeşir kayacı, pigmentler dışında tuğla olarak da kullanılmıştır çünkü kolay ufanılabilir ve gözenekli bir taştır.
- Ukrayna'da bir kilise tamamen tebeşir kayacı üzerine yükselmiş ve tebeşir tuğladan yapılmış masalsı bir görüntüye sahiptir.
- Şampuan bölgesinde tebeşir kayaçları ile yapılmış binalara sıkça rastlanır, ancak blok halinde çıkartmak ve kullanmak riskli bir işdir.
- 14:55Tebeşir Taşlarının Özellikleri ve Kullanım Alanları
- Tebeşir taşları iklimlendirme açısından büyük imkanlar taşır; yazın içerideki nemi dışarıya salarken, kışın nemi içerisine hapseder.
- Tebeşir tuğlaları ile yapılan binalar estetik açıdan göz alıcıdır ve dindar Fransızlar ile aristokratlar tarafından tercih edilmiştir.
- Fransız İhtilali sonrası burjuvanın yükselişi ile beraber saraylarda ve tahıl ambarlarında tebeşir blokları kullanılmıştır.
- 16:04Tebeşirin Günümüzdeki Kullanımları
- Tebeşir beyazı sentetik boyalar karşısında güç kaybederken kendine yeni yollar bulmuştur.
- Tebeşir ağırlıklı olarak pigment amaçlı kullanımının yanında kauçuk, portland çimentosu ve gıda endüstrisinde hammadde olarak kullanılmaktadır.
- Gıda endüstrisinde tebeşir hem pH ayarlamak için hem de renk vermek veya düzeltmek için kullanılır ve E170 koduyla bilinir.
- 16:54Tebeşirin İlaç ve Boya Alanındaki Kullanımı
- Tebeşir ilacın distri alanında yaygınca kullanılan bir kimyasal ilaç olarak kullanılır.
- Antiasit olarak, kalsiyum takviyesi olarak ve ilaç formasyonlar içindeki katkı maddesi olarak kullanılır.
- Katkı maddesi olarak kullanıldığında hem pH ayarlamak için hem stabilite arttırmak için hem renk vermek için kullanılır.
- 17:20Tebeşir Boyasının Hazırlanması
- Suda çözünen tebeşir parçaları katmanlara ayrıldıktan sonra dikkatle ayrılır.
- Tebeşir beyazını kullanmadan önce kurutmak asla atlanmaması gereken bir aşamadır ve kurutma süresi uzadıkça boyanın dayanıklılığı artar.
- Yeterince kurumuş tebeşir parçaları son defa arap zamkını eklenerek ezilerek karıştırılır.
- 19:16Tebeşirin Tarihi ve Günümüzdeki Durumu
- Dünyada en çok bulunan pigment kaynaklarından biri olan tebeşir, seksen milyon yıl boyunca deniz tabanında birikmiştir.
- Affington tepesinde at, Ukrayna'da mabet, Pompei'de fresk olmuştur.
- Tebeşir hala hayatımızda olmaya devam etmektedir, hep yaptığı gibi görünmeden.