Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından öğretmenlere yönelik sunulan, ÖSYM sınavlarına hazırlık amacıyla hazırlanmış tarih eğitimi dersidir.
- Video, tarihin ne olduğu ile başlayıp tarihsel bağlam kavramını açıklamakta, ardından tarihsel empati kavramının tarihsel gelişimini, Wilhelm Dilthey ve Robin George Collingwood gibi tarihçilerin katkılarını anlatmaktadır. İçerik, tarihsel empatinin üç temel boyutunu (kanıt, imgeleme ve duygusal boyut), uygulama aşamalarını ve bağlamsallaştırma düzeylerini (aptal geçmiş, klişe genellemeler, günlük empati, sınırlı tarihsel empati ve bağlama uygun tarihsel empati) detaylı şekilde ele almaktadır.
- Videoda ayrıca tarihsel empatinin özellikleri, tarihsel empati becerisini geliştirmek için kullanılan teknikler ve tarihsel empatinin sınırlılıkları da açıklanmaktadır. Eğitimci, ÖSYM sınavlarında bu konuların nasıl sorulabileceğine dair ipuçları da vermektedir. Video, bir sonraki derste tarih eğitiminin tarihsel gelişimine değinileceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:02Tarih ve Bağlamsallaştırma
- Tarih, geçmişteki insan faaliyetlerini anlatan olaylar silsilesidir.
- Tarihsel bağlam, bir olayı tanımlarken, açıklarken, karşılaştırırken ve değerlendirirken mekansal, zamansal ve sosyal bağlamda değerlendirmeyi ifade eder.
- Bağlamsallaştırma ve empati birbirini yakından destekleyen kavramlardır ve tarihsel empati becerisini geliştirme konusunda bize yardımcı olan unsurlardır.
- 02:18Tarihsel Empati Kavramı
- Tarih biliminde empatik kavramının ortaya çıkışı Alman tarihçi, filozof ve çocuk pedagoğu Wilhelm Diltey'ye aittir.
- Diltey, hermenoitik (yorumlayıcı) tarih anlayışına katkılar sunmuş ve bu akım din bilimlerine dönüşmüştür.
- Robin George Collingwood, empati kavramını "geçmişi anlamak" olarak tanımlamış ve geçmişteki insanların gözüyle o döneme gitmenin anakronizm sorunuyla karşı karşıya kalmamak için önemli olduğunu belirtmiştir.
- 05:55Tarihsel Empati Geliştirme Yöntemleri
- Tarihsel empati becerisini geliştirmek için simülasyonlar, benzetim, yaratıcı drama tekniği, anılar, günlükler, mektuplar, tarihsel roman, biyografi, hikaye, tarih filmi veya belgesel, oyun canlandırma, rol oynama, imgeleyerek yeniden oluşturma ve hayal kurdurma çalışmaları kullanılabilir.
- Geçmişte bugün arasında yapılandırılmış farklar alıştırmaları, öğrencilerin tarihsel empati becerisini geliştirmesine yardımcı olur.
- ÖSYM sınavlarında tarihsel empati becerisini geliştirmek için hangi uygulamaların kullanılacağı sorulabilir.
- 07:44Foster'ın Tarihsel Empati Özellikleri
- Foster, tarihsel empatinin insan davranışlarının nedenlerini anlamamızı sağladığını belirtmiştir.
- Tarihsel empati, olayların kronolojik açıdan değerlendirilmesini ve kanıtlar doğrultusunda değerlendirmeler yapabilmeyi sağlar.
- Tarihsel empati, çalışılan dönemin günümüzden farklı olduğunu kavrayabilmeyi ve farklılıklara saygıyı geliştirmeyi gerektirir.
- 10:30Tarihsel Empatinin Boyutları
- Tarihsel empatinin iki tür boyutu vardır: bilişsel ve duyuşsal.
- Bilişsel boyut, kanıtları ve imgelemi ifade eder.
- Kanıt ve imgelem, bilişsel boyutu oluşturur.
- 11:02Tarihsel Empati ve Değerlendirme
- Olayları değerlendirmede sadece kanıtlar değil, imgeleme de önemli bir araçtır.
- İmgeleme, hayal gücüyle zihnimizde canlandırmalar yaparak geçmişin yeniden canlandırılmasıdır.
- Tarihsel empati bilişsel boyutta kanıt ve imgeleme, duygusal boyutta ise karşıdaki kişinin duygusunu anlama çabasıdır.
- 12:42Tarihsel Empati Uygulama Aşamaları
- Tarihsel empati uygulamasında "yakından uzağa ilkesi" uygulanmalıdır, yani öğrenci kendi hayatından örneklerle olayı desteklemelidir.
- Tarihsel empati dört aşamadan oluşur: olayın tanımını bilmek, kronolojik sıralama yapmak, kanıtları kullanmak ve kendi tarih anlatımını oluşturmak.
- ÖSYM sınavlarında tarihsel empati konusu sorulabilir ve yakından uzağa ilkesi önemli bir ilkedir.
- 15:42Tarihsel Empati Bağlamsallaştırma Düzeyleri
- Tarihsel empati bağlamsallaştırma düzeyleri, Deniz Shell, Mit, Lee ve Shp gibi araştırmacılar tarafından geliştirilmiştir.
- En üst düzey olarak ifade edilen "bağlama uygun tarihsel empati" çok önemli bir empati düzeyidir.
- Drive ve Boxtle de bağlam düzeylerini belirlemiş ve topluma hizmet vermişlerdir.
- 17:37Empati Düzeyleri ve Örnekler
- Empati düzeyleri sırasıyla: aptal geçmiş (tuhaf geçmiş), klişe genellemeler, günlük empati (taş devri sendromu), sınırlı tarihsel empati ve bağlama uygun tarihsel empati'dir.
- Aptal geçmiş düzeyindeki öğrenci geçmişteki insanları suçlar, anormal ve tuhaf görür, insan zihninin geriye gittiğini düşünür ve bağlamı yok sayar.
- Klişe genellemeler düzeyindeki öğrenci olayı basmakalıp ifadelerle açıklar, hazır bilgileri kullanır ve "çünkü" kalıbıyla çıkarımlar yapar.
- Günlük empati (taş devri sendromu) düzeyindeki öğrenci geçmişe günümüzün penceresinden bakar, geçmişteki insanların kendisiyle aynı şartlarda olduğunu düşünür.
- 22:53Tarihsel Empati Düzeyleri
- Sınırlı tarihsel empatide öğrenci tarihsel empati yapar ancak geniş bir açıdan olaya bakamaz ve farklı ihtimalleri öne süremez.
- Bağlama uygun tarihsel empatide öğrenci ciddi anlamda tarihsel empati yapar, olaya geniş bir perspektiften bakar ve kaynakları ve kanıtları ciddi anlamda kullanır.
- Bağlama uygun tarihsel empatide farklı bakış açıları vardır ve bu en üst düzeydeki empati düzeyidir.
- 27:52Tarihsel Empatinin Sınırlılıkları
- Öğretmenin tarihsel empati hakkında yeterli bilgi veya beceriye sahip olması gerekir, aksi takdirde öğrencilere tarihsel empati yaptıramaz.
- Sempati ile empati kavramlarının farkını bilmek önemlidir: sempati bir duyguyu diğer kişi için yaşamak, empati ise bir duyguyu o kişi ile birlikte yaşamaktır.
- Öğrencilerin tarihsel bağlamı yakalayamadığında günümüzün bakış açısı ve değerleriyle olayı yorumlaması normaldir, bu durumu engellemek öğretmenin sorumluluğudur.