• Buradasın

    Tanzimat Sonrası Türk Romanları ve Milli Edebiyat Dönemi

    youtube.com/watch?v=xjU0AOrqQ7w

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan, Tanzimat sonrası Türk romanlarını ve milli edebiyat dönemi eserlerini inceleyen bir eğitim içeriğidir.
    • Video, milli edebiyat döneminin tarihsel arka planıyla başlayıp, Halide Edip Adıvar'ın "Sinekli Bakkal", "Ateşten Gömlek" ve "Vurun Kahveye" romanlarını detaylı olarak incelemektedir. Daha sonra Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Yaban" romanı ve Reşat Nuri Güntekin'in "Çalıkuşu", "Acımak" ve "Yaprak Dökümü" eserleri ele alınmaktadır. Her roman için hikaye özeti, karakterler ve toplumsal temalar açıklanmaktadır.
    • Konuşmacı, bu dönem romanlarının Tanzimat sonrası dönemden günümüze kadar süregelen sosyal ve kültürel tarihe tanıklık ettiğini vurgulayarak, bu eserlerin mutlaka okunması gerektiğini belirtmektedir. Ayrıca Halide Edip'in eserlerinin sinemaya uyarlamaları hakkında da bilgiler verilmektedir.
    00:12Milli Edebiyat Dönemi
    • Edebi dönemler siyasi, toplumsal ve kültürel koşulların değişmesiyle ortaya çıkar.
    • İkinci Meşrutiyet'in ilanı ve II. Abdülhamid'in tahttan inmesiyle oluşan düşünce özgürlüğü ortamı milli edebiyatın zeminini hazırlar.
    • Edebiyat tarihçileri Ömer Seyfettin'in "Yeni Lisan" makalesini milli edebiyat döneminin başlangıcı kabul ederler.
    00:49Milli Edebiyatın Özellikleri
    • Bu dönem romancıları toplumsal ve bireysel problemleri dengeli bir biçimde işlemeye, memleket sevgisi ve milli derler gibi temalara ağırlık vermeye çalışırlar.
    • Romanlar artık İstanbul ve aydın kesim kıskacından kurtulmuş, Anadolu'nun köy ve kasabaları, onların problemleri romanlara girmeye başlamıştır.
    • Osmanlı-Rus Savaşı, Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı gibi olaylara bağlı olarak konular sosyal nitelik kazanır.
    01:20Halide Edip Adıvar ve "Sinekli Bakkal"
    • Halide Edip Adıvar, lisedeyken hayran olunan ve hayat hikayesi ile yazdıklarıyla etkileyici bir yazar.
    • "Sinekli Bakkal" romanı, siyasi arka planı çaktırmadan ve dozunda aktarmış, İstanbul'daki kültürel çeşitliliği çok iyi yansıtmış.
    • Roman, II. Abdülhamit döneminde Aksaray semtindeki Sinekli Bakkal Mahallesi'nde imamın kızı Emine ile Karagözcü ve ortaoyuncu Tevfik'in evliliğiyle başlar.
    02:47"Sinekli Bakkal" Hikayesi
    • İmam geri kafalı bir adamdır ve Tevfikle evlendiği için kızını evlatlıktan reddeder, genç karı koca geçim sıkıntısı çekerler.
    • Tevfik bir bakkal açar fakat işletemez, Emine babasının evine döner ve Tevfik tekrar oyunculuğa başlar.
    • Emine'nin babası Rabia'yı dini terbiye ile yetiştirir, hafız yapar ve son derece güzel bir sese sahip olan Rabia, bir paşa tarafından dinlendikten sonra konağına çağrılır.
    03:42Rabia'nın Kariyeri
    • Konakta Mevlevi şeyhi Vehbi Dede alaturka müzik dersleri verir, Rabia kısa zamanda tef, ud, kanun, kemençe çalacak, şarkılar okuyacak ve kibar muhitlerde ders verecek kadar sanatını ilerletir.
    • Paşa'nın oğlu Hilmiye piyano dersleri veren İtalyan piyanist Peregrini, Rabia'nın sesine hayran olur ve Vehbi Dede Paşa'nın karısının yardımıyla Rabia'ya tekke müziği öğretirken, Peregrini de batı müziği dersleri vermeye başlar.
    • Şöhreti bütün İstanbul'a yayılan Rabia, Kur'an ve Mevlit okutmak için cami cami çağırılır ve bütün kazancını dedesine verir.
    04:34"Ateşten Gömlek"
    • "Ateşten Gömlek", Kurtuluş Savaşı'nı en iyi anlatan romanlardan biridir ve 1923 yılında yazılsa da daha çok yeni anılarından yola çıkarak yazıldığı için o dönemi çok iyi betimlemiştir.
    • Kitabın başında Yakup Kadri Bey'e bir açık mektup var, bu mektuptan anlaşılacağı üzere "Ateşten Gömlek" adında bir roman yazmayı ilk önce Yakup Kadri Bey'i düşünmüş.
    • Peyami'nin anıları Ayşe ile başlıyor, İzmir'in işgali sırasında kocası ve oğlu Yunanlılar tarafından öldürülen Ayşe, bir İtalyan ailenin yanına sığınıyor ve sonra İstanbul'a akrabaları Peyamilerin yanına taşınıyor.
    05:52"Ateşten Gömlek" Hikayesi
    • Ayşe İstanbul'da protesto mitinglerine katılmaya başlıyor ve İstanbul İngilizler tarafından işgal edilir, işgalciler kendilerini muhalif olanları aramaya başlarlar.
    • Ayşe İstanbullu gençlerin gözünde İzmir'in ve kurtuluşun simgesi olmuştur, Peyami ve arkadaşı İhsan Ayşe ile birlikte Anadolu'ya geçer, Kuvayi Milliye'ye katılırlar.
    • Ayşe'nin abisi Cemal arkadaşıdır ve savaşta en etkili cephelerde çarpışır, Ayşe'nin gözlerinde intikam ateşi yanar ve çok güçlü, kararlı bir kadındır.
    07:29"Vurun Kahveye"
    • "Vurun Kahveye", Ali öğretmenin hikayesinin ağlatıcı olduğu bir eserdir.
    • Ali, bir kasabaya tayini çıkan genç ve güzel bir öğretmendir, güzelliği yüzünden tüm erkeklerin gözü üstündedir ve Yunan işgali sonucu köye yerleşen komutan da Ali'yi rahatsız eder.
    • Tek istediği öğrencilerine eğitim vermek olan ve ülkenin içinde bulunduğu zor şartlara rağmen cesurca bu Anadolu köyüne gelen Ali'yi yobazların, cahilin iftiraları mahveder.
    09:01Halide Edip Adıvar'ın Eserleri
    • Gençliğinde Fecriati toplumuna katılmış ve sanat için sanat ilkesini benimsemiş olan Yakup Kadri, Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı'nın etkisiyle bu anlayışını değiştirmiş.
    • Sanatın toplum için olması gerektiğine inanmış ve romanlarında toplumun içine düştüğü durumlarla ilgili sorunlara yer vermiş.
    • Toplumun sorunlarına tarihsel açıdan bakmaya çalışmış ve belli dönemlerin romanını yazmış: "Kiralık Konak" Birinci Dünya Savaşı'na doğru gittiğimiz yılları, "Hüküm Gecesi" İkinci Meşrutiyet, "Sodom ve Gomore" Mütareke dönemi, "Yaban" Kurtuluş Savaşı'nı anlatır.
    09:38Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Yaban" Romanı
    • Yakup Kadri'nin "Yaban" romanı, Kurtuluş Savaşı döneminde Anadolu'ya ve Anadolu insana farklı bir pencereden bakmamızı sağlar.
    • İstanbul'un işgali üzerine Çanakkale'de kolunu kaybeden Ahmet Celal, Emir Eri Mehmet Ali'nin köyüne gider ve köylü yaşamını İstanbul'un gözünden betimler.
    • Ahmet Celal, köylülerin cahil bırakılmalarına üzülür ve onlarla arasındaki uçurumdan dolayı ıstırap çeker, ayrıca köylü kızı Emine'ye olan aşkı romana farklı bir boyut katar.
    11:21Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Kiralık Konak" Romanı
    • "Kiralık Konak" romanı, kuşaklar arası çatışmayı ve batılılaşmanın yol açtığı yozlaşmayı anlatır.
    • Naim Efendi eski bir Osmanlı damadı, Servet Bey ise alafranga bir zübbedir ve onların yetiştirdiği Naim Efendi'nin torunu Seiha, çelişkilerle dolu bir karakterdir.
    • Roman, Tanzimat'tan sonra ortaya çıkan insan tiplerine değer kargaşasını göstermek için üç farklı kuşağı Naim Efendi konağında bir arada yaşatır ve konakla birlikte bir dönemin nasıl kapandığını gösterir.
    12:42Reşat Nuri Güntekin'in "Çalıkuşu" Romanı
    • "Çalıkuşu" romanı, romantik bir aşk temasıyla Batı Anadolu'nun değişik şehir, kasaba ve köylerinde geçen olayları ve bu yerlerin hayatını yansıtmasıyla dikkat çeker.
    • Milli Eğitim Müfettişi olarak Anadolu'yu dolaşan yazar, romanlarında gözlemlerini ve izlenimlerini kullanır.
    • Konuşmacı, Feride'nin yalnızlığı ve kimsesizliği, haylazlıkları, çocukluğu, okul hayatı ve öğretmen olup Anadolu'ya gidişi konusunda çok etkilenmiştir.
    13:44Reşat Nuri Güntekin'in "Acımak" Romanı
    • "Acımak" romanının baş karakteri öğretmen bir kadın olup, Feride'den çok farklı olarak en belirgin özelliği acımamaktır.
    • Başlangıçta öğrencilerine kötü davranan ve merhamet duygusu olmayan biri olarak çizilen karakterin bu hali, babasının ölüm döşeğinde olduğu haberini duyunca istemeye istemeye yola çıkmasıyla ortaya çıkar.
    • Babasının günlüğünü okumaya başlamasıyla birlikte olayları Mürşit Efendi'nin gözünden görmeye başlarız ve trajik bir hikaye ortaya çıkar.
    14:59Reşat Nuri Güntekin'in "Yaprak Dökümü" Romanı
    • "Yaprak Dökümü" romanında da toplumsal sorunlara ışık tutmayı ve kültürel değişimi farklı boyutlarıyla ele almayı amaçlar.
    • Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş döneminde yeni toplumsal düzenin geleneksel yapısının nasıl değiştiği gösterilir.
    • Reşat Nuri'nin farkı çok daha sade, günümüz Türkçesine yakın bir dille yazması ve karakterleri çok canlı betimlemesidir.
    16:04Bu Dönem Romanlarının Önemi
    • Bu dönem romanlarının hala sevilerek okunmasının sebebi, Tanzimat sonrası dönemden günümüze kadar süregelen sosyal tarihimize ve kültürel tarihimize tanıklık etmemizi sağlamalarıdır.
    • Bu dönem romanlarının mutlaka okunması gerektiği düşünülmektedir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor