Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ekonomi Bölümü ve Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu'nun ortaklığında düzenlenen Sürdürülebilir Kalkınma Webinar Serisi'nin beşinci oturumudur. Konuk konuşmacı olarak TUSIAD'ın genel sekreter yardımcısı Dr. Nurşen Numanoğlu yer almaktadır. Sunum, Prof. Dr. Ahmet Özcam tarafından sunulmuş ve Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Yeşim İkinci de katılmıştır.
- Webinar, iklim değişikliği, karbon nötr hedefleri ve Paris Antlaşması konularını ele almaktadır. Sunumda iklim değişikliğinin nedenleri, etkileri ve önleyici önlemler, 1.5 derece ve 2 derece ısınma arasındaki farklar, karbon bütçesi kavramı, SDG'ler ile iklim değişikliği arasındaki ilişkiler, Biden'in iklim politikaları, COP26 toplantısı ve ülkelerin taahhüt ettiği azaltım hedefleri detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Ayrıca, Türkiye'nin Paris Antlaşması'na taraf olmamasının etkileri, Türkiye'deki karbon emisyonlarının kaynakları, kişi başı emisyonu ve 2030 hedefleri de ele alınmaktadır. Avrupa Birliği'nin "Yeşil Mutabakatı" politikaları, sınırda karbon düzenlemesi ve bunların Türkiye ekonomisine etkileri hakkında bilgiler verilmektedir. Video, sunum sonrası soru-cevap kısmıyla tamamlanmaktadır.
- 00:15Sürdürülebilir Kalkınma Webinarı Tanıtımı
- Ekonomi Bölümü ve Sürdürülebilirlik Çalışma Grubu'nun ortaklığında düzenlenen Sürdürülebilir Kalkınma Webinar Serisi'nin beşinci etkinliğinde Nurşen Numanoğlu konuk sunucu olarak yer alıyor.
- Nurşen Numanoğlu, çevresel politikada uzmanlaşmış bir akademisyen olup, deniz ekosistemi üzerine master ve emisyon ticareti üzerine doktora yapmış.
- Sunumda sürdürülebilir kalkınma ve iklim değişikliği konuları ele alınacak.
- 04:07Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve İklim Değişikliği
- Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDH) piramidinde, düşünsel, ekolojik ve insan odaklı bir sıralama yapılmış.
- SDH'nin 17 hedefinden 14'ü doğrudan iklim değişikliğiyle ilgili veya ilgili.
- İklim değişikliği konusunda iki temel mesele vardır: sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum sağlama.
- 06:06İklim Değişikliği ile Mücadele Stratejileri
- İklim değişikliği ile mücadelede iklim bağlantılı zararları ve doğal afetlere direnci güçlendirme ve uyumu sağlama önemlidir.
- İklimle ilgili tedbirlerin hükümetlerin ulusal politikalara, stratejilere ve programlara entegre edilmesi gerekmektedir.
- Eğitim, farkındalık ve kapasite geliştirme gibi boyutlara eğilme ve gelişmekte olan ülkelere yıllık 100 milyar dolarlık destek yapılması hedeflenmektedir.
- 09:06İklim Değişikliğinin Etkileri
- Alışılmış üretim ve tüketim kalıplarıyla devam edilmesi, sanayi öncesi dönemdeki atmosfer karbondioksit eşdeğeri sera gazı emisyonlarının ciddi artışını ve Dünya'nın sıcaklığını bir derece artmasını sağlamıştır.
- Bu sıcaklık artışı kuraklık, seller, aşırı yağışlar, hava olayları, deniz seviyesinin yükselmesi ve Arktik Denizi'nin erimesi gibi etkilere neden olmuştur.
- Dünya Meteoroloji Örgütü, önümüzdeki beş yıl içinde bir buçuk derece artışı provalarını göreceğimizi belirtmektedir.
- 11:14Karbon Bütçesi ve Sıcaklık Artışı
- Karbon bütçesi, atmosferdeki karbondioksit eşdeğeri sera gazı yoğunluğudur; sanayi öncesi dönemde 280 ppm iken 2016 yılında 400 ppm'yi geçmiş bulunmaktayız.
- Riskli olan 500 ppm seviyesine ulaşmak ve 50 yıl içinde bu seviyeye ulaşmak tehlikeli olabilir.
- Bilim insanları, 2 derece artışta 450 ppm, 1,5 derece artışta ise 420 ppm seviyesinde tutturulması gerektiğini belirtmektedir.
- 12:42Sıcaklık Artışının Etkileri
- Sadece 0,5 derece artışı bile bitki türlerinde iki kat, böcek türlerinde üç kat azalma tehdidi oluşturabilir.
- Aşırı ısınmadan mağdur olacak popülasyon 400 milyon fark gösterebilir ve habitat değişmesinden etkilenecek popülasyon on kat artabilir.
- Kentsel popülasyonda ciddi kuraklık sorunu yaşayacak kişi sayısı %20 daha fazla olabilir.
- 14:12İklim Değişikliği Çabaları ve Biden Dönemi
- İklim değişikliği konusunda bilimsel ve teknik çözümler aranırken, çeşitli örgütler ve hükümetler bu konuda çalışmalar yapıyor.
- Biden'in geleceğiyle birlikte Amerika, iklim değişikliği konusunda küresel çabaların lideri haline geldi.
- Avrupa Birliği, iklim değişikliği çözümü için bir zirve düzenlemiş ve Türkiye Cumhurbaşkanı'nı davet etmiştir.
- 15:50COP26 Toplantısı ve Paris Antlaşması
- Kasım ayında yapılacak COP26, iklim değişikliği konusunda en büyük toplantı olup, hem hükümetler hem de sivil toplum kuruluşları bu toplantıda politikaları belirleyecek ve uygulamaları değerlendireceklerdir.
- Paris Antlaşması'nın beşinci yılı olan bu sene, ülkeler daha ileri taahhütler verme zamanıdır.
- Paris Antlaşması, kalkınmış ve kalkınmakta olan ülkeler için azaltım hedefleri belirler; kalkınmış ülkeler mutlak azaltım hedefleri koyarken, kalkınmakta olan ülkeler ulusal şartları çerçevesinde en iyilerini yaparlar.
- 18:10Biden Zirvesi ve Hedefler
- Biden zirvesinde ülkeler açıklanan taahhütlerle hala 1,5 derece hedefine ulaşmak için yeterli değildir.
- Yer küresinin sıcaklığını 1,5 dereceye tutmak istiyorsak, 2050 yılına kadar net sıfır karbon emisyonu hedefini sağlamamız gerekiyor.
- Türkiye, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ni imzaladı ancak Paris Antlaşması'na henüz onay vermedi.
- 20:19Türkiye'nin Konumu
- Türkiye, OECD üyesi olduğu için Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ndeki Ek-1 ve Ek-2'ye dahildi.
- Uzun müzakereler sonucunda Türkiye Ek-1'den belli bir süreliğine kaldı, Ek-2'den ise çıktı.
- Paris Antlaşması'nda ekler olmadığı için Türkiye, Ek-1'de olduğu için gelişmiş ülkeler arasında bir konuma yerleştirildi ve Türkiye hükümeti bu konumu düzeltebilmek için müzakereler sürdürüyor.
- 22:05İklim Değişikliği Mücadelesi ve Paris Antlaşması
- Türkiye, iklim değişikliği ile mücadele yönünde planlamaları Paris Antlaşması endeksli gidiyor ve bu antlaşmanın referansı olarak değerlendiriliyor.
- Paris Antlaşması'na taraf olmamak, iklimle ilgili mücadelenin belli bir yol planına dahil olmamak anlamına geliyor ve bazı ülkeler bu durumda tedbirler uygulayabileceğini belirtiyor.
- Türkiye'de karbon emisyonunun en fazla çıktığı kaynaklar enerji üretimi ve üretim sanayi üretimi olup, Türkiye'nin kişi başı emisyonu OECD ortalamasının altında olsa da toplam emisyonu 1990 yılından bu yana %140 artmış durumda.
- 25:01Türkiye'nin İklim Hedefleri ve Çalışmaları
- Türkiye, Paris Antlaşması'na imza atarken 2030 yılında karbondioksit eşdeğeri emisyonlarını %21 azaltarak 929 milyon ton olacak şekilde hedef belirlemiş, ancak bu hedef uluslararası camia tarafından samimi bulunmamış.
- 2019'da projeksiyonun öngördüğü değerden daha düşük bir karbon emisyonu (506 milyon ton) sağlanmış durumda.
- TUSIAD, 2020 yılında yapılan bir çalışmada Türkiye'de sıcaklık artışı %1,1 derece olduğunda GSYİH'da %1,45 yıl içinde düşüş olacağı ve tarım ürünlerinde %40'lara varan verim düşüşü yaşanacağı belirtmiş.
- 28:50Avrupa Birliği'nin Yeşil Mutabakatı
- Avrupa Birliği "Yeşil Mutabakatı" adı altında karbon nötr, karbonsuz ve dijital bir dönüşüm sürecine girmiş durumda.
- Green Deal hedefi için 10 yıl için 1 trilyon Euro bütçeleştirilmiş ve bu hedefler için AB'nin tüm politika alanları etkilenmiş durumda.
- Avrupa Birliği 2030'da %55 sera gazı azaltımı hedefi koymuş, 2050'de iklim nötr olmayı, yenilenebilir enerji payını %32'ye çıkarmayı ve enerji verimliliğini %32,5 seviyesine getirmeyi hedeflemektedir.
- 31:32Sınırda Karbon Düzenlemesi
- Sınırda karbon düzenlemesi, AB'nin dış ülkelerden gelen ürünleri karbon emisyonlarına göre vergi uygulayacağı veya ETS sistemine dahil edeceğine dair bir politika olup, 17 Temmuz'da açıklanacak.
- AB, kargo için ekim değişikliği ile ilgili üst standartlarda düzenlemeler getirdiğini, ancak daha düşük seviyede koruma tedbiri olan ülkelere sanayi gittiğini iddia ediyor.
- Bu politika, AB'nin içerideki sanayici ve üretici sektörlerini korumak için uygulanacak ve birçok ülkeyi etkileyecek.
- 34:23AB Sürdürülebilir Ürün Politikası
- AB'nin sürdürülebilir ürün politikasında, ürün yaşam döngüsü boyunca geri dönüşüm, yeniden kullanım ve atık azaltımı gibi sorumluluklar dayanıklılık ve onarım haklarına da ekleniyor.
- Digital pasaport sistemi, ürünlerin karbon ayak izini ve üretim sürecini takip ederek veri paylaşımı sağlayacak.
- Dijital araçlar, çevre politikalarının uygulanmasında kullanılacak ve bu düzenlemeler altı öncelikli sektörde ilk etapta uygulanacak.
- 36:00Sınırda Karbon Düzenlemesi ve Ekonomik Etkileri
- Sınırda karbon düzenlemesi uygulandığında, 24 sektör için yıllık yaklaşık 2 milyar avroluk vergi ödenecek.
- Yeşil dönüşümle ilgili tedbirler alınması durumunda, GSYİH en fazla yükselişe geçecek ve karbon emisyonları ciddi bir şekilde azalacak.
- Uluslar ciddi kararlılıkla stratejik dönüşüm için emisyon azaltımı elde edilebilir ve sınırda karbon vergisi, içerideki dönüşüm için kullanılabilir.
- 40:03Enerji Sektörü ve Teknolojik Potansiyel
- Enerji sektöründe karbon emisyon azaltımı için mevcut teknolojilerle bir buçuğu yapılabilir, kalanı ise şu an sadece prototip veya demo aşamasında olan teknolojilerle gerçekleştirilebilir.
- Enerji sektöründe potansiyel çok yüksek, ancak bunu politikalarla beslemek gerekiyor.
- Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği potansiyelini bir an önce harekete geçirmek gerekiyor.
- 42:38Paris Antlaşması ve Finansman
- Paris Antlaşması'na taraf olmamak, finansman fonlarına erişim kısıtlamaları getiriyor.
- Paris Antlaşması'nda destek mekanizmaları konuşuluyor ve COP26'da bunların finalize edilmesi hedefleniyor.
- Türkiye'nin bir yol haritası açıklaması ve bu haritanın net şekilde ortaya konulması durumunda hem ulusal hem uluslararası finansman mekanizmalarında avantaj sağlayacak.
- 45:56Türkiye'nin İklim Politikaları
- Türkiye'nin iklim politikalarında müthiş bir potansiyeli var ancak bu potansiyelin çok altında kalmış durumda.
- Yenilenebilir enerji politikaları desteklenmemiş ve mevcut destek mekanizmaları etkin değil.
- Karbon emisyonu yüksek olabilir ancak düşük karbonlu bir kalkınmanın ekonomik olarak daha iyi olduğu gösteriliyor.
- 47:46Karbon Nötr Hedefi Hakkında Soru
- 2050'de karbon nötr hedefi, karbon salınımını tamamen bitirmeye değil, telafi edecek tedbirlerle (karbon capture gibi teknolojiler) toplamda karbon nötr bir dünya hedeflemek demektir.
- 2050'de karbon nötr olabilirsek bile iklim değişikliğiyle bir buçuk derece artış bekleniyor, ancak en azından riskli seviyeye götürmüyor.
- 49:03TUSIAD'ın Rolü ve Paris Antlaşması
- TUSIAD'ın rolü devlet politikaları kadar önemli olup, Türkiye'deki iş adamları bir araya gelerek ilk adımı atarlarsa örnek oluşturacaklardır.
- Türkiye Paris Antlaşması'nın Ek-1'de yer alırken, Ek-2'de yer almamaktadır.
- Türkiye aslında ufak ufak şeylerde başlamış, TÜBİTAK projelerinde yeşil fasıl isteniyor ve üniversiteler çalışmalarını ESCILAR çerçevesinde dönüştürüyorlar.
- 50:44Rapor Çalışmaları ve Kamu Kurumları İle İlişkiler
- TUSIAD'ın rapor çalışmalarını kendileri için yaparken, aynı zamanda kamuoyuyla da paylaşıyor ve özellikle kamu kurumlarıyla birlikte raporların sunum ve lansman aşamalarını gerçekleştiriyor.
- TUSIAD'ın önerileri ve iklim tutumu kamudaki ilgili kurumlara ve makamlara sunulmuş durumda.
- Bu önerilerin planlama ve politika oluşturma sürecinde içselleştirilmesi ve bütçe hesaplarında güncelleme yapıldığında dikkate alınması umuluyor.
- 52:02Etkinlik Kapanışı ve Gelecek Çalışmalar
- Etkinlikte Ekonomi Bölümü adına misafir konuşmacı olarak Dr. Nurşen Numanoğlu'na teşekkür ediliyor.
- TUSIAD'ın YouTube kanalında yayınlanan etkinlikler arasında yeşil mutabakat, ekonomi konuları ve yakında çıkacak döngüsel ekonomi raporu yer alıyor.
- TUSIAD'ın çalışmalarının daha geniş bir kitleye ulaşması için izleyicilerden YouTube kanalına ilgi göstermeleri isteniyor.