Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının Sultan Abdülhamid ve Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemleri hakkında bilgi verdiği bir sunum formatındadır. Konuşmacı, 650 sayfalık bir kitap yazmış ve 40'lı yıllardan bu yana Türkiye'nin vukuatını yaşadığı bir kişi olarak kendini tanıtmaktadır.
- Video, Sultan Abdülhamid hakkında yapılan filmlerdeki yanlışlıklar, padişahın günlük yaşamı, siyasi dehası, borç yönetimi, hilafet siyaseti ve kalkınma çalışmaları hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Konuşmacı, dönemin kaynaklarından alıntılar yaparak ve kendi araştırmalarını paylaşarak, Sultan Abdülhamid'in tahttan indirilmesine neden olan olayları, İttihatçıların faaliyetlerini ve Osmanlı Devleti'nin yıkılışının arkasındaki güçleri anlatmaktadır.
- Videoda ayrıca Medine Demiryolu projesi, Hicaz demiryolu, Boğaziçi köprüsü ve rıhtım yapımı gibi önemli projeler, Mısır'daki İngiliz işgali, Süveyş Kanalı'nın açılması, Suudi Arabistan'daki Vehhabi hareketi ve Ermeni vakası gibi tarihsel olaylar da ele alınmaktadır. Konuşmacı, dönemin propaganda stratejileri ve bunların topluma etkisi hakkında da bilgiler vermektedir.
- 00:28Tarihte Doğru Bilgiyi Bulmanın Zorluğu
- Tarihimizdeki Sultan Abdülhamit ve Mustafa Kemal gibi iki şahsiyeti doğru öğrenmek oldukça zordur.
- Her iki şahısla ilgili de doğru bilgilerin yanında binlerce yanlış bilgi bulunmaktadır.
- Mustafa Kemal'in lehinde yazılanların %99'u ve Sultan Abdülhamit'in aleyhine yazılanların %99'u yalandır.
- 02:44Sultan Abdülhamit Hakkında Yanlış Bilgiler
- Konuşmacı, bir filmdeki Sultan Abdülhamit'in yanlış tasvirlerini eleştiriyor.
- Sultan Abdülhamit takım elbise giymemiş, yeleğin üzerine diz kapağına kadardaki redingot giymiştir.
- Sultan Abdülhamit'in odasına giren kişilere hilafet sıfatı nedeniyle ayağa kalkmadan "gir" demesi gerekir, filmdeki gibi oturduğu yerde karşılamaz.
- 05:21Sultan Abdülhamit'in Sıfatları ve Protokol
- Sultan Abdülhamit'in iki sıfatı vardır: Halife-i Müslimin ve Sultan.
- Sultan sıfatının vekili sadrazam, halife sıfatının vekili şeyhülislam'dır.
- Hilafet sıfatı sultan sıfatından yüksek olduğu için protokolde şeyhülislam sadrazamdan evvel gelir.
- 08:11Cülus Merasimi ve Hutbe Hakkında Bilgiler
- Cülus merasiminde ilk biat eden şeyhülislam'dır.
- Cumhuriyete kadar hutbe Türkçe değildir, Arapça ibarelerle okunur.
- Hutbede hoca dua ederse cemaat "amin" diyemez ve hutbeyi dinlerken namazdaki gibi oturmak mecburiyetindedir.
- 14:05Sultan Abdülhamit'in Yaşam Tarzı
- Padişahlar kimseyle birlikte yemek yemez, mehabeti hükümdarı korur.
- Padişahlar babalarının cenazesine katılamaz, zehirlenmekten korktukları için yemekleri kapalı sahanlarda ve balmumuyla mühürlü olarak alırlar.
- Sultan Abdülhamit her sene bir gece Zafiri Dergahı'nda iftara gelirdi, ancak haber vermezdi.
- 16:48Osmanlı'da Yemek Adetleri
- Şeyh Efendi, hane halkı ile birlikte saraydan gelen yemeklerle iftar eder.
- Müslümanlar yemek yerken konuşmaz, bu Fransız adetidir.
- Ehl-i tarik sofra duasını şeriattan önce yapar, önce nimet önüne geldiği için şükür eder, sonra yemek nasip olduğu için dua eder.
- 18:29Abdülhamid'in Aile İlişkileri
- Abdülhamid, takva şeyhiyle bile yemek yemeyen, aile efradıyla birlikte yemek yiyen bir padişahdır.
- Haremde o makamda padişah başka bir şahsiyettir, oğlu bile ona "efendimiz" demek zorundadır.
- 19:24Medine Demiryolu Hakkında Yanlış Bilgiler
- İngilizler Medine demiryolu'nun ihalesini almak istemişlerdi, ancak padişah Almanlara yaptırmıştır.
- Padişahın Almanlarla münasebeti, İngilizlerin şerrinden emin olmak için karşısına Almanları dikmek içindi.
- Medine demiryolu yarı yola kadar Almanlara yaptırılmış, sonra Türk mühendisler işi öğrendikten sonra tamamlamışlardır.
- 22:01Abdülhamid Hakkında Yalancı Hikayeler
- İki adamı anlamak zordur çünkü birinin lehinde, birinin aleyhinde doğruların yüz katı yalan yazılmıştır.
- Sultan Abdülhamid'in muharızları, bozuk kafalı olduğu ve adamlarını Marmara Denizi'ne attırdığı gibi yanlış bilgiler yaygınlaşmıştır.
- İttihatçılar, istibdat devrinde ailesinin akıbeti meçhul kalmış kimseler için gazetelerde ilanlar koydular ancak bir tek kimse çıkmadı.
- 31:26Yıldız Sarayı'nın Yağmalanması
- Sultan Abdülhamid tahttan indirildiğinde, İttihatçılar Yıldız Sarayı'na girdiler ve sarayı yağmaladılar.
- Sultan Vahideddin tahta geçtiğinde bu olayı resmi tahkikat yaptırdı ve orada herkesin bir şey çaldığı ortaya çıktı.
- Sarayı halka açtılar ve halkın saraya girmesi, padişahı görmek mümkün hale geldi.
- 33:31Sultan Abdülhamid'in Halktan Görünümü
- Konuşmacı, Sultan Abdülhamid'in odasının halkın arasına karışmış çarşaf ve peçeyle gezdirildiğini anlatıyor.
- Halktan birisi, Sultan Abdülhamid'in koltuğuna yedi-sekiz yaşında bir çocuğu oturtmuş ve pantolonunu indirmiş.
- Konuşmacı, bu durumu eleştirerek "çaldılar, çıktılar, memleketi batırdılar, evlatlarını astılar, kestiler" diyerek Sultan Abdülhamid'i savunuyor.
- 34:23Propaganda ve Algı Operasyonu
- Konuşmacı, halkı "kemalist tabiriyle propagandanın sisi içinde boğulmuş" olarak tanımlıyor.
- Mehmet Akif'in "domuz diyor, domuz ne habersin ki rahmet okuttun şeytanı ahrese" sözlerini aktarıyor.
- Propagandayı "zehirli gaz gibidir" diyerek, herkesin propagandanın zehrine maruz kaldığını vurguluyor.
- 36:08Hareket Ordusu ve Sultan Abdülhamid
- Hareket Ordusu İstanbul'a geldiği zaman Orhaniye Kışlası'nda otuz bin asker varken, gelenler onbeş bin çapulcu olarak tanımlanıyor.
- Sultan Abdülhamid'in oğlu Muhtar Bey, padişaha "Tacim için, tahtım için kan dök" diyerek yardım istemiş.
- Muhtar Bey, İttihatçıların onu asacağını korkarak kaçmış, sonra affedildiğini görünce geri dönmüş ve İttihatçılardan vazife kabul etmiş.
- 38:52Sultan Abdülhamid'in Gerçekleri
- Konuşmacı, Sultan Abdülhamid'in sarayda oruç tutmadığını ve namaz kıldığını sadece gösteriş için yaptığını iddia ediyor.
- Yıldız Sarayı'nda padişahın gizli bir yolun olduğunu, herkesin girip çıktığı kapıdan ayrı olarak mescide çıkabileceğini belirtiyor.
- Sultan Abdülhamid'in 1904'teki Rus-Japon Savaşı'nda Rus donanmasını seyrettiğini ve "Bu donanmaların hiçbiri geri dönmeyecek, bunların hepsini ben okyanusun dibinde görüyorum" dediğini aktarıyor.
- 46:13Sultan Abdülhamid'in Siyaseti
- Sultan Abdülhamid, tahta çıktığında "bir ateş topu halinde" 93 Harbi'nin kucağında olduğunu belirtiyor.
- Sultan Abdülhamid, askeriye yatırım yapmak yerine hilafet siyasetini kullanarak, milletlerin milli gayelerini öğrenerek ve rekabetini kullanarak ülkenin harbe girmeden kalkınmasını sağlamış.
- Sultan Abdülhamid, tahta çıktığında Osmanlı'nın 254 milyon altın borcunu 150 milyon altına indirmiş, İttihatçılar ise bu borcu 10 senede 400 milyon dolara çıkarmış.
- 50:29Türkiye'nin Borç Durumu ve Abdülhamit'in Kalkınma Çalışmaları
- Türkiye'nin borçsuz olduğu bir zaman yoktur, ancak devlet borcu ödenmiş durumdadır.
- Türkiye'nin milli gelir ortalaması 1995'ten 2010'a kadar 2.500 dolardan 12.500 dolara yükselmiştir.
- Abdülhamit, Hilafet siyasetini kullanarak ümran işlerine büyük yatırımlar yapmıştır.
- 52:21Hicaz Demiryolu Projesi
- Hicaz demiryolu, Medine ve Şam'a kadar inşa edilmiş, toplam 1.700 kilometre uzunluğunda olup 4,5 milyon altına mal olmuştur.
- Abdülhamit, bu proje için toplam maliyetin %30'unu teberrü (hediye) olarak toplamış, Amerika'dan bile Müslümanlar para vermiştir.
- Sultan Abdülhamit, Amerika'daki zenci Müslümanların arasında İslamiyet'i yaymak için Mısırlı bir alim göndermiştir.
- 56:12Demiryolunun Özellikleri ve Diğer Yapılar
- Medine demiryolu dünya standartlarından farklı olarak daha dar yapılmıştır, işgale karşı savunma amacıyla tasarlanmıştır.
- Demiryolu Yemen'e kadar gitmek planlanmıştı ancak Abdülhamit'in tahttan indirilmesiyle Medine'de kalmıştır.
- Boğaziçi köprüsü projesi de Abdülhamit tarafından çizdirilmişti, hem köprü hem de tünel yapımı planlanmıştı.
- 57:19Boğaziçi Rıhtım Projesi
- Boğaziçi'nde rıhtım yapımı yapılmış, Rumeli yakasında Sultanahmet'ten Sarıyer'e kadar, Anadolu yakasında ise Vaniköy'e kadar tamamlanmıştır.
- Rıhtım yapımı o günün şartlarında çok zor bir işti, büyük taşlar denizin önüne yerleştirilerek duvar yapılmıştır.
- Yarım kalan birçok proje vardır, Abdülhamit'in ümran çalışmaları çok sayıdadır.
- 58:34Hilafet Siyaseti ve Dış İlişkiler
- Abdülhamit, ecnebi devletler arasında faaliyet gösterecek yabancı dil bilen adamlar bulmakta zorlanmıştır.
- Sultan Aziz zamanında "Genç Osmanlılar" olarak bilinenler, daha sonra Fransızlar tarafından "Jöntürk" olarak adlandırılmışlardır.
- Jöntürkler Paris'te bir kongre düzenlemiş, Rumlar, Bulgarlar ve Ermeniler de katılmıştır.
- 59:55Jöntürklerin Hareketi ve Sultan Abdülhamit'e Karşı Planlar
- Ahmet Rıza, İttihat-ı İslam davasında "Ey Osmanlılar" hitabesi yapmış, Ermeni delegesi ise "Biz Osmanlı değiliz, Osmanlı Bankası kadar Osmanlıyız" demiştir.
- Kongrede, Avrupa devletlerine müracaat edip Sultan Hamid'e tazyik ( baskı) uygulamasını ve Ermenilere Doğu Anadolu'yu vermesini istemeyi kararlaştırmışlardır.
- Kararın altına imza atanların arasında Padişahın damadı Mahmut Celaleddin Paşanın oğlu Prens Sabahattin de bulunmaktadır.
- 1:02:45Askeri Hareketler ve İstihbarat
- Ermeniler, sadece sivil hareketin yeterli olmadığını, askerlerin de dahil olması gerektiğini belirtmişlerdir.
- Sultan Aziz'i öldüren iki katil Hüseyin Avni Paşa ve Süleyman Paşa, asker içinde iki ihtilalci zümre oluşturmuşlardır.
- Tahsin Paşa'nın anlattığına göre, Padişahın yakını olan bir paşa İngilizlerle casuluk etmekle suçlanmıştır.
- 1:05:15Abdülhamit'in Düşmanlarının Jurnalları
- Abdülhamit'in düşmanlarının hepsinin jurnali vardı ve bu jurnallar birbirlerini aleyhine yazıyordu.
- Sultan Hamid tahttan indirildikten sonra jurnallere el konuldu ve Çırağan Sarayı'na toplandı.
- Asap Tugay adlı bir binbaşı tasnif heyetinde çalışırken gizlice jurnalleri kaçırdı ve "Jurnaliler" adlı iki kitap yazdı.
- 1:06:28Milletin Çürümüş Olması
- Abdülhamit'in düşmanlarının birbirlerini aleyhine yazması, milletin çürümüş ve Abdülhamit'e layık olmaktan çıkmış olduğunu gösteriyordu.
- Konuşmacı, Abdülhamit'in yolculuğunun ortasında olduğunu ve Tayyip Bey'in de benzer bir yolun ortasında olduğunu belirtiyor.
- Çırağan Sarayı'nın jurnalleri yok etmek için yakıldığı söyleniyor.
- 1:07:41Ermeni Suikastı ve İsyanlar
- 1905 yılında Ermeniler Abdülhamit'e suikast düzenlediler.
- Ermeni vakası 1862'de başlamış, Ermeni kıyamı ise 1832'de Zeytun isyanıyla ilk başlamıştır.
- Abdülhamit zamanında bu isyanlar kabardı, ancak Abdülhamit onlara nefes aldırmadığı için onu yok etmeye karar verdiler.
- 1:08:53Suikast Planı ve Rus-Yahudi Etkisi
- Suikast planı, Rus konsolosu mensubu gibi davetiyeler kullanarak Cuma selamlığına katılan kişiler tarafından planlandı.
- Konuşmacı, Osmanlı'nın yıkılışının Rusya'nın yükselişine ve Yahudi enternasyonal gücünün yükselişine denk gelmesi nedeniyle olduğunu belirtiyor.
- Hiçbir şey ebedi kalamaz, devlet de ebedi bir şey değildir, Allah'ın iradesi esbab ile zuhur eder.
- 1:10:17Yahudi ve İngiliz İlişkisi
- Yahudi enternasyonal gücü kendi devleti olmamasına rağmen İngilizleri kullandı.
- Yahudi, İngiliz'e Filistin'deki petrolü yem olarak gösterdi ve Osmanlı Devleti'nin yıkılması için İngilizi kullandı.
- İngiliz, Hilafet'in Kureyş'ten olmak gerektiği iddiasıyla kitaplar yazdırarak Osmanlı Hilafeti'nin meşru olmadığını yaydı.
- 1:12:15Süveyş Kanalı ve Mısır'ın İngiliz İşgali
- Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın isyanı sonrasında Mısır'daki valilik babadan oğula geçer şeklinde olmuştu.
- İsmail Paşa, İngilizlerin teşvikiyle Süveyş Kanalı'nı açmak istedi ancak Osmanlı'ya tabi bir vilayetin borç almak hakkı yoktu.
- İngilizler, Osmanlı Devlet Ticareti'ne rüşvet vererek borç alma hakkını elde ettiler ve bir şirket kurarak Süveyş Kanalı'nın inşasını finanse ettiler.
- 1:14:29İngiliz İşgali ve Osmanlı Müdahalesi
- Süveyş Kanalı'nın geliriyle borç ödenemedi, hisse senetlerinin çoğu İngilizlerin elindeydi.
- İngilizler Mısır'da bir maliye vekili yaptırdılar ve bu maliyeci Mısır ordusunun çoğunu emekli etti.
- Halk isyan etti, Abdülhamit de İngilizler aleyhine ajanlar gönderdi, İngilizler ise asker göndererek işgal etti.
- 1:15:39Mısır'ın Osmanlı'ya Bağlılığı ve Akabe Meselesi
- Mısır işgal edildikten sonra vatan ve vatandaşlık hakkı uzun bir müddet Osmanlı vatandaşı kaldı.
- İngilizler Mısır'a yerleştiğinde Akabe (Kızıldeniz'e açılan kapı) Mısır'a bağlıydı ve Mısır hacıları buradan gemiye binerek Hicaz'a giderlerdi.
- Abdülhamit, İngilizlerin Akabe'yi işgal etmesine karşı Almanya'nın desteğini kazanarak İngiliz donanmasını Kıbrıs'a çekti.
- 1:16:29Vehhabilik ve Osmanlı Hilafeti
- Suudi Arabistan'da Suudlar, Vehhabi görüşleri nedeniyle Osmanlı hilafetini meşru tanımıyorlardı.
- Suudlar, halifenin Kureyş'ten olması gerektiğini savunuyorlardı.
- Abdülhamit, bu görüşlere karşı kitaplar yazdırıp Alem-i İslam'a dağıttı.
- 1:19:02Kuveyt ve İngiliz Himayesi
- Kuveyt, Osmanlı'ya bağlı bir eyaletti ve dahili işlerinde muhtardı.
- İngilizlerle petrol anlaşması yapan Mübarek Sabah, Suudileri Kuveyt'e sığınmasına rağmen İngiliz himayesine geçti.
- Abdülhamit, Kuveyt'i kaybetti ancak Akabe'yi korudu ve Alman imtiyazını feshetti.