Buradasın
Solunum Sistemi ve Akciğerlerin Yapısı ve İşlevleri Eğitim Videosu
youtube.com/watch?v=doFSZEoYqCYYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan solunum sistemi hakkında kapsamlı bir eğitim içeriğidir.
- Video, akciğerlerin solunum sisteminin esas organı olduğunu açıklayarak başlıyor ve akciğerlerin fiziksel özellikleri, konumu, lobları ve yapısı hakkında detaylı bilgiler sunuyor. Ardından solunum sisteminin mekanizması, inspirasyon ve ekspirasyon süreçleri fizik kuralları çerçevesinde açıklanıyor. İkinci bölümde ise solunumla ilgili temel terimler (apne, diskne, bradipne, hiperkapne, hipokapne, anoksi, ventilasyon, hiper ventilasyon, hipo-ventilasyon ve siyanoz) tanımlanıyor ve solunum yolları (üst ve alt solunum yolları) ile akciğerlerin (soluk borusu, bronşlar, bronşioller ve alveoller) yapısı açıklanıyor.
- Video ayrıca normal solunum sayısını (12-20 dakikada) belirterek, solunum sisteminin genel yapısını hatırlatarak ve solunum olayında respirasyon kavramıyla sonlanıyor.
- Akciğerlerin Yapısı ve Konumu
- Akciğerler solunum sisteminin esas organıdır ve solunum havası ile kan arasındaki gaz değişiminin gerçekleştiği çift organdır.
- Akciğerler göğüs boşluğu içerisinde sternum'un arkasında, göğüs omurlarının ön tarafında ve diyaframanın üzerinde sağlı sollu yerleşmiş olup, iki akciğer arasında mediastinum boşluğu bulunur.
- Akciğerler ortalama 1200-1300 gr ağırlığındadır, tepesine apex pulmonis, taban kısmına ise bass pulmonis denir ve yumuşak, süngerimsi ve elastik yapıdadırlar.
- 01:22Akciğerlerin Zarı ve Lobları
- Akciğerlerin yüzeyleri plevra adı verilen seröz bir zarla kaplıdır; bu zar iki yapraktan oluşur: akciğerlerin yüzeyini saran visseral yaprak ve göğüs kafesinin iç yüzeyini saran paretal yaprak.
- İki yaprağın arasında negatif basınç bulunması sayesinde akciğerler daima açık kalır ve havalanır.
- Sağ akciğer fissura horizontalis ve fissura obliqua yarıklarıyla üç loba (lobus superior, lobus medius ve lobus inferior) ayrılırken, sol akciğer fissura obliqua yarıkıyla iki loba (lobus superior ve lobus inferior) ayrılır.
- 02:58Bronş Sistemi
- Dördüncü göğüs omuru hizasında iki ana dala ayrılan bronks principalis, sağ akciğerde üç loba olduğu için üç segmental bronş (loba bronş) ayrılırken, sol akciğerde iki segmental bronş ayrılır.
- Sağ ana bronş sol ana bronşa göre daha kısa, daha geniş ve daha dik, sol ana bronş ise daha uzun, daha dar ve daha yataydır.
- Sağ ana bronşun daha kısa olması, solunum yollarına kaçacak yabancı cisimlerin sağ akciğere gitmesine ve akciğer hastalıklarında daha çok sağ akciğerde görünmesine neden olur.
- 04:37Akciğerlerin Görevleri
- Akciğerlerin en önemli görevlerinden biri gaz değişimidir; atmosfer havasındaki oksijenin alınıp aloeler düzeyde kana geçmesini ve karbondioksitin aloelerden dışarı atılarak atmosfer havasına verilmesini sağlar.
- Akciğer dokusunda tip bir hücreler solunan havadaki partiküllerin temizlenmesini, tip iki hücreler surfaktan maddesini salgılar ve alveol yüzey gerilimini azaltarak soluk verme esnasında alveol ağzının kapanmasını engeller.
- Surfaktan maddesi gebeliğin yedi ayından sonra salınmaya başlar, erken doğumlarda alınamadığında hiyalin membren hastalığı oluşabilir.
- 06:22Akciğerlerin Diğer Görevleri
- Akciğerler metabolizma organı gibi işlev görür; alkolün bir kısmını veya anestezik maddeleri solunumla atılmasını sağlar.
- Bazı önemli maddeler (bradikinin, serotonin gibi) akciğer dokusu tarafından parçalanıp yok edilir.
- Vücut pH'sının dengede tutulmasını sağlar; asidoz tablosu oluştuğunda solunumun hızı ve derinliği artırılarak karbondioksit atılır, alkaloz tablosu geliştiğinde ise solunum hızı ve derinliği yavaşlatılarak karbondioksitin vücutta tutulması sağlanır.
- 07:20Solunum Sisteminin Mekanizması
- Solunum sistemi mekanizmasında iki kavram vardır: inspirasyon (havanın akciğerlere alınması, soluk alma) ve ekspirasyon (akciğer içerisindeki havanın dışarıya atılması).
- Solunumun düzenlenmesini sağlayan medul oblongat olarak adlandırılan bossta vital merkezler vardır.
- Inspirasyon aktif bir olaydır, normal ekspirasyon ise pasif bir olaydır.
- 08:39Inspirasyon ve Ekspirasyon Mekanizması
- Inspirasyonda diyafram makası kasılarak düzleşir, aşağı doğru eğilir, kaburgalar arası dış kaslar kasılır ve göğüs kafesi genişler.
- Göğüs kafesi genişlediğinde plevranın göğüs kafesine yapışması sayesinde akciğerlerde negatif basınç oluşur, hacim artar ve atmosfer havasındaki basınç yüksek olduğundan hava akciğerlere nüfuz eder.
- Ekspirasyonda diyafram makası yukarıya doğru gevşer, kubbeleşir, kaburgalar arası dış kaslar gevşer, göğüs kafesinin hacmi azalır ve basınç artar, bu nedenle akciğer içerisindeki hava hızla dışarıya çıkar.
- Zorlu bir ekspirasyonda karın kasları da devreye sokularak göğüs kafesi daraltılır ve sıkıştırılır.
- 11:11Solunumla İlgili Terimler
- Yetişkinlerde normal solunum sayısı dakikadaki 12-20 solunum arasındadır.
- Apne solunumun durması, disne solunum güçlüğü, bradipne solunum sayısının dakikada 12'nin altına düşmesi, hiperkapne kanda karbondioksit seviyesinin artması, hipokapne ise kanda karbondioksit seviyesinin azalmasıdır.
- Anoksi dokulardaki oksijen yokluğu, hipoksi ise dokularda oksijenin azalmasıdır.
- 12:27Ventilasyon ve Siyanoz
- Ventilasyon (havalanma) iki şekilde olabilir: hiper ventilasyon (akciğer havalanmasının artması) veya hipo ventilasyon (akciğer havalanmasının azalması).
- Siyanoz, oksijensizliğe bağlı olarak deri ve mukozaların mavi-mor renk almasıdır ve özellikle dudak, parmak uçları ve ayak parmak uçlarında başlar.
- 13:14Solunum Sistemi
- Solunum sistemi solunum yolları ve akciğerlerden oluşur.
- Solunum yolları göğüs kafesinin içerisinde bulunan alt solunum yolu ve göğüs kafesinin üst kısmında bulunan üst solunum yolu olarak ikiye ayrılır.
- Üst solunum yollarında burun, yutak ve gırtlak bulunurken, alt solunum yollarında soluk borusu, bronşlar, bronşioller ve alveoller yer alır.