Buradasın
Sitoplazma Organelleri: Koful, Lizozom, Mitokondri ve Plastikler
youtube.com/watch?v=2Eo2IqkJtSQYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim içeriği olup, konuşmacı sitoplazma organelleri hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, sitoplazma organellerinin yapısı ve işlevleri üzerine odaklanmaktadır. İlk bölümde koful ve lizozomun çeşitleri ve görevleri anlatılırken, ikinci bölümde mitokondri ve plastikler (kloroplast, kromoplast ve leucoplast) ele alınmaktadır. Her organelin yapısı, işlevi ve özel özellikleri detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca bitki ve hayvan hücrelerindeki koful durumları karşılaştırılmakta, kontraktil kofulun hangi canlılarda bulunduğu gibi özel durumlar vurgulanmaktadır. Kloroplastın fotosentez yapabilmesi, kromoplastların pigment taşıması ve leucoplastların depo görevi gibi önemli bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:07Sitoplazma ve Koful
- Bu video, bir önceki videoda başlanan sitoplazma konusunun devamıdır ve tek zarlı organellerden kalanlarını anlatacaktır.
- Tek zarlı organeller beş tane olup, endoplazmik retikulum, golgi, koful, lizozom ve peroksizom'dur.
- Koful, hücredeki hemen hemen her işe koşan küçük odacıklar gibi düşünülebilecek, içeriğine göre görevi değişen bir organdır.
- 01:18Kofulun Üretimi ve Türleri
- Koful, endoplazmik retikulum ve golgi tarafından beraber üretilir; endoplazmik retikulum içeriği ve zar yapısını taşıyarak golgiye gönderir, golgi ise son halini kazandırır.
- Bitki ve hayvan hücrelerinde kofullar farklıdır: bitki hücrelerinde az sayıda ama büyük, hayvan hücrelerinde çok sayıda ama küçük kofullar bulunur.
- Bitki hücreleri yaşlandıkça kofullar birleşerek merkezi koful adı verilen daha büyük bir yapı oluşturur.
- 03:21Koful Çeşitleri
- Besin kofulu, endositoz adı verilen dışarıdan alınan besinleri taşır; besin depolamak için değil, dışarıdan içeri alınan maddeyi taşımak için kullanılır.
- Boşaltım kofulu, egzozitoz adı verilen zardan geçemeyecek boyutta olan dışarı atılacak maddeleri taşır; salgı maddesi ise salgı kofulu olarak adlandırılır.
- Sindirim kofulu, besin kofulu ile lizozom organelinin birleşmesiyle oluşur ve hücre içi sindirimde görev alır.
- 06:14Depo ve Kontraktil Koful
- Depo kofulu, su, pigment veya atık madde gibi maddeleri depolayan kofullardır; besin deposu kofulda değil, başka bir organelde gerçekleşir.
- Kontraktil koful, fazla suyu enerji harcayarak dışarı atar ve özellikle tatlı sularda yaşayan, tek hücreli, ökaryot ve hücre çeperi olmayan canlılarda bulunur.
- Kontraktil koful sahip olan canlılar protista adı verilen alemin içerisinde yer alır; örneğin paramesyum ve amip gibi.
- 10:00Lizozom ve Peroksizom
- Lizozom, endoplazmik retikulum ve golgi sayesinde üretilir ve yaşlanmış organellerin parçalanması veya planlanmış hücre ölümlerinde görev alır.
- Lizozomun aktivitesinin azalması yaşlanmaya bağlı lekelenmelere ve tazk hastalığına yol açar.
- Peroksizom, birçok ökaryot hücrede bulunur ve hidrojen peroksiti parçalayan enzim taşıyan bir organdır.
- 13:14Mitokondrinin Görevi
- Mitokondrinin temel görevi oksijenli solunum yapmak ve bu süreçte 30-32 adet ATP üretimi gerçekleştirir.
- Mitokondriye glikoz hazır olarak parçalanmış şekilde verilir ve glikozun mitokondriye gönderilmesi hücrenin kontrolündedir.
- Mitokondri, hayvan ve mantar hücrelerinde bulunmaz.
- 14:20Kloroplast ve Plastikler
- Kloroplast, fotosentez yapabilen bir plastiktir ve içinde tilakoit zar sistemi bulunur.
- Kloroplast, C₆H₁₂O₆ besin ve 6 adet oksijen üretimi gerçekleştirir.
- Her iki organel (mitokondri ve kloroplast) kendine ait RNA molekülleri ve ribozom organeline sahiptir.
- 15:48Farklı Plastikler
- Kromoplast, kırmızı (likopen), turuncu, pembe, mavi veya sarı pigmentleri taşıyan plastiklerdir.
- Leukoplast, pigment taşımayan plastiktir ve karbonhidrat (patates) veya protein (nişasta) depoları oluşturur.
- Yeşillenmiş patates veya domates gibi yeşil olan kromoplastları yemek zehirlenme riski taşır.