Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının (matematik öğretmeni olduğunu belirten) sebepler ve tesir-i hakiki konusunu ele aldığı dini bir sohbet formatındadır. Videoda Musa, Mehmet, Robert, Fatih (doktor) ve İbrahim gibi kişilerle diyaloglar geçmektedir.
- Videoda "sebepler iş yapmaz ama Allah sebeplerle iş yapar" ifadesi etrafında sebepler ve sonuçlar arasındaki ilişki detaylı şekilde incelenmektedir. Konuşmacı, günlük hayattan çeşitli örneklerle (elma, şeftali, mango, tavuk-yumurta, ipek böceği, Karagöz-Hacivat perde oyunu, güneşin rengi, kırık çatal) sebeplerin sonuçları yapmaya gücü olmadığını ve bu sonuçların aslında Allah'ın yarattığı bir program olduğunu anlatmaktadır.
- Videoda ayrıca sebeplerin yaratılma sebepleri (imtihan, itirazların Allah'a gitmemesi, Allah'ın esmalarını göstermek, izzet perdesi olmak ve Allah'ın uluhiyetini göstermek) açıklanmakta, DNA'nın yapısı ve hafıza konusu ele alınmakta ve sebeplere müracaatın fiili dua olarak kabul edildiği vurgulanmaktadır. Konuşmacı, Risale-i Nur'dan alıntılar yaparak konuyu pekiştirmekte ve samimiyetin amelde olduğunu belirtmektedir.
- Almanya'da Yeni İman Edenler
- Konuşmacı, Almanya'da ilk defa gelen veya yeni iman eden kişiler olup olmadığını soruyor.
- Musa adlı bir kişinin dört yıl önce iman ettiğini öğreniyorlar.
- Robert adında başka bir arkadaşın da iman ettiğini ve dersleri kaçırdığını belirtiyorlar.
- 01:17Hicretin Temel Esprisi
- Hicretin temel esprisinin irsat vazifesi olduğu vurgulanıyor.
- Fıkıhta hicretin temel vesilesinin rızık değil ilahi kelimetullah olmalı diyen alimler olduğu belirtiliyor.
- Hicret etmiş insanların kalplerindeki niyeti tekrar tekrar sorgulamaları gerektiği ifade ediliyor.
- 01:57Hayatın Geçiciliği
- Konuşmacı, işin şaka gibi gözükse de öyle olmadığını söylüyor.
- Birkaç gün sonra ölüp gideceğimiz, bellerin büküleceği, saçların beyazlayacağı ve kaslı vücutların etin kemik ile birleştiği hallere dönüşeceği belirtiliyor.
- Birkaç yıl önceki ustalık günlerinin aklımıza geleceği ve "dağlar kadar ağırlıkları kaldırırdım" gibi düşüncelerin ortaya çıkacağı ifade ediliyor.
- 02:24Sebepler ve İman Meselesi
- İnsanlar dünyevi işlerde çok sistematiğe ve mücadele etmeye önem verirken, Allah ile buluşmaların neredeyse kaçacağı günleri yaşıyoruz.
- İman meselesi en çok bilindim zannedilip en az bilinen meselelerden biridir ve tekrar tekrar hatırlanmaya ihtiyacı vardır.
- Günlük hayatta binlerce kez sebeplerle buluştuğumuz için, sebepleri tesiri hakiki zannediyoruz ve bu durum insanın psikolojisini altüst ediyor.
- 06:07Sebepler ve Allah Arasındaki İlişki
- Sebepler ile Allah arasındaki ilişkiyi özellikle Türkiye'deki insanların çok anlamaya ihtiyacı var çünkü Türkiye'de genelde çok sürpriz olaylar fazla fazla yaşandığından insanların hayatı dalgalı olur.
- Sebepler olmadan iş göremiyoruz, ama tesir kimden diyoruz, Allah'tan diyoruz ama tam öyle kalpteki inanç oturmuyor.
- Sebepler iş yapmaz ama Allah sebeplerle iş yapar, bu koskocaman bir tevhid meselesidir.
- 10:56Şirk ve İman İmtihanı
- Şirk ikidir: birincisi uluhiyet şirki (Allah'tan başka yaratıcı vardır) ve ikincisi rububiyet şirki (sebeplerin Allah'ın kudretinin elinde döndüğünü kabul etmemek).
- Sebeplerin arasında kalite farkı olsa da, o sebep sana gelen neticenin karşılığı değildir.
- En büyük imtihanımız, sebeplerle sonucun birlikte gelmesi (iftira) ve bunların birbirine illet zannetmeleridir.
- 14:05İmtihan Örnekleri
- Yağmurdan önce bulut gelir, yağmura sebep olan bulut değildir.
- Sütten önce inek gelir, sütten önce inek gelir, sütten önce inek gelir, bu iki yakınlık arasındaki ilişkiye bakarak insan "bütün sütlerin tesiri hakikisi inektendir" der.
- Çocuk gelir, mutluluk gelir; ev hayatı yaşayanların genelde kalplerinin en çok meyilli hüzünleri ve korkuları, mutlulukları çocuğa endekslidir.
- 15:58Sebepler ve Aşk
- Sebepler dairesinde önce hormon gelir, sonra aşk gelir.
- Bilim dünyasında araştırma yapan birisi aşkın hormonlarla ilişkili olduğunu belirtiyor.
- Sebepler konusu en çok problem yaşadığımız yer rızık meselesidir.
- 16:18Rızık ve Patron İlişkisi
- İnsanın hayatına önce patron geliyor, sonra rızık geliyor.
- Patron varsa elektrik faturası, bebeğin maması ve tatil gibi ihtiyaçlar karşılanıyor.
- İnsanlar patronun rızkın temel sebebi olduğunu düşünerek Allah'ın rezzak olduğu gerçeğini unutuyorlar.
- 17:37Samimiyet ve Amel
- Bazı insanlar önemli kişilerin ziyareti için namazlarını kazaya bırakıyorlar.
- Samimiyet amelde değil, dilde değil.
- Kalpte bazı sebepler Allah gibi yer tutunca, manevi hayat sağlıksız olunca doğrular hayata geçirilemez.
- 18:55Rızkın Kaynağı
- Bazı insanlar rızkının babasından geldiğini düşünüyorlar.
- Araba, ev, tatil gibi şeylerin sebebi olarak babalarını gösterirken Allah'ı unutuyorlar.
- Allah, babayı veren, hayatı veren, ciğeri böbreği veren ve müşterileri veren O'dur.
- 20:31İftira ve Sebep-Sonuç İlişkisi
- İftira, sebep ve sonuç ilişkisini anlamaktır.
- Sebep geldi, sonuç geldi şeklinde bir ilişki vardır.
- Ağaç varsa elma, şeftali, karpuz gibi meyveler gelir, ancak ağaç bu meyvelerin tatını yapmaya gücü yetmez.
- 21:20Sebepler ve Sonuçlar Arasındaki İlişki
- Ağaçlar (elma, portakal, mango) meyve yapabilmek için dil, göz, laboratuvar veya program gibi özelliklere sahip değildir.
- Sebepler planında sıralı gelen olaylar (ilac, şifa, ağaç, elma) kader planında aynı anda yazılır.
- Sebepler şuursuz ama ortaya çıkan netice şuurlu olduğundan, bu netice sebeplerden bilinemez ve sebep ve sonucun üstünde hakiki başka bir sebep olmak zorundadır.
- 24:49Sebepler Perdesi
- "La ilahe illallah" demek zor olsa da, iman ederken önce "la ilah" demek gerekir.
- Gübre kullanma sonucu lezzetli şeftali elde edilir, ancak gübre lezzeti vermez, sadece fiili dua olarak kullanılır.
- Tavuk ve yumurta örneğinde, ne yumurta tavuk yaratabilir ne de tavuk yumurta yaratabilir, bu iki olayın ötesinde üçüncü bir tefsir hakikatı olması gerekir.
- 28:42Sebepler ve Allah
- Sebepler iş yapmaz ama Allah sebeplerle iş yapar.
- Allah her sonucu bir sebebe bağlamıştır: sütü ineğe, balı arıya, mutluluğu evindeki çocuğa, hızı kazanmalı, kapıdan giren müşteriye veya patene.
- Temel imtihan, sebepleri fiili dua olarak kullanmak ama tefsiri bunlara vermemek ve kendini bunlara satmamaktır.
- 30:42Kainatın Amacı
- Kainatın ilk olayı Allah'ın tanınmasıdır, namaz ondan sonra ibadet, oruç ondan sonra gelir.
- Kainatın temel amacı Allah'ı tanımaktır, bu nedenle kainat dolusu masraf yapılmıştır.
- Anne-baba gibi şefkati sebeplerden bilirseniz, perdeyi takmış olursunuz ve Allah'ı unutarsınız.
- 34:40Sebeplerin Yanılgısı
- Sebepler bir yanılgı, göz yanılgısı ve aldatma olarak tanımlanıyor.
- Karagöz-Hacivat örneğiyle, maddi göz perdeyi görüp yanılabilirken, akıl gözü perdenin arkasında başka birinin olduğunu biliyor.
- Maddi gözle bakıldığında güneş sarı görünürken, fen bilen akıl gözüyle bakıldığında güneşin rengi beyazdır, kırılmalardan dolayı sarı görüyoruz.
- 36:12Sebeplerin Sınırları
- Maddi göz, şeftalinin dala takıldığını düşünürken, akıl gözü ağaçtan şeftaliyi verecek hiçbir sebep bulunmadığını biliyor.
- Aynı topraktan farklı meyveler çıkması (Urfalı isot, Diyarbakırlı karpuz) sebeplerin sınırlarını gösteriyor.
- İman dille değil, amel, duruş ve tavırlarla ispatlanacak bir meseledir.
- 37:48İnsanın Sebep Olarak Sınırları
- Yeryüzündeki en akıllı, en zeki, en iktidarlı ve en kuvvetli sebep insan olsa da bir çiçek bile yaratamıyor.
- İnsan tantuni yiyip hazmedilmesini bekliyor, ağacı ekiyor ve meyve vermesini bekliyor ancak netice elden gelmiyor.
- İnsan gece yatağa yatıp uykuya dalmak ve sabah uyanmak elinde değil, bu da sebeplerin sınırlarını gösteriyor.
- 40:03Hafıza ve Sebep-Sonuç İlişkisi
- Risale-i Nur'dan alınan bir örnekle, insan başının içinde hardal küçüklüğünde bir yerde yerleştirilen kuvve-i hafızanın nasıl çalıştığı anlatılıyor.
- Sebep olarak hardal tanesi, sonuç olarak ise hafızamızda olan her şey gösteriliyor.
- Hafızamız, kütüphaneye benzer şekilde, sergüzeşt-i hayatı içinde karıştırılmaksızın yazıyor.
- 41:34Hafızanın Çalışma Prensibi
- Eskiden bakkallar iki defter tutardı: biri kendilerinde, diğeri müşterilerde; hesap günü geldiğinde bu defterler karşılaştırılırdı.
- Allah da bizim yaşantımızı iki deftere yazıyor: birini Kiramen Katibin, diğerini bizim hafızamız yazıyor.
- Hesap günü geldiğinde iki defter de açılacak ve muhasebe edilecek.
- 43:10Hafızanın Özellikleri
- Hafıza, dokunduğumuz her şeye kadar kaydediyor; her bir dokunuş kaydedilmiş durumda.
- Kaydedilen şeyleri biz değil, Allah bize yazıyor ve bu kaydetme yetkisi bizim değil.
- Eğer bilgileri kendimiz yazsaydık, istediğimiz zaman silebilirdik, ancak hafızamızdaki bilgileri silemiyoruz.
- 44:27Kur'an'daki Hafıza Kavramı
- Kur'an'da kafirlerin amel defterlerini gördükten sonra söyledikleri sözler, hafızayı kastediyor.
- Ayette "mani hazel kitabillah" ifadesiyle, her şeyi yazan hardal tanesi kadar kuvve-i hafıza anlatılıyor.
- Hafıza, gözsüz kayıt halinde rüyalar, ses, koku, doku, duygu ve akıl kayıtlarını tutuyor.
- 47:37DNA ve Hafıza
- DNA, bütün bilgilerimizin kaydedildiği molekülün ismidir.
- DNA molekülünde göz rengi, parmak izi, ses, saç yapısı, lenfosit hücrelerin tanışıklığı gibi bilgiler kayıtlı.
- Akyuvarların düşmana saldırma şekli ve hücrelerine erzak taşıması da DNA'da kayıtlı.
- 48:15DNA'nın Bilgisel Gücü
- Ana Britannica ansiklopedisi kırk bin sayfa olup, DNA molekülünde bulunan bilgileri kitaba dökersek yirmi bin sayfalık yaklaşık kırk-kırkbeş ciltlik bir ansiklopedi eder.
- Bir DNA sarmalını iplik gibi açarsak iki metre eder ve bir insanda yaklaşık yüz trilyon hücre olduğundan, tüm DNA'ları uç uca birleştirdiğimizde yüzyirmi milyar kilometre mesafe çıkar.
- Dünya ile güneş arası mesafe yüzelli milyon kilometre olduğundan, bir insanın DNA'larının mesafesi güneş ile dünya arasındaki mesafenin sekizyüz katıdır.
- 49:41DNA'nın Tesadüf Olamayışı
- Ana Britannica tesadüfen yazılamazken, DNA'nın tesadüfle oluşması imkansızdır.
- DNA, yirmi bin sayfa kodlama bilgisi olan ve dört nükleotitten yazılmış bir kitaptır.
- Allah, basit sebeplerden akıl almaz netice çıkarır; gözün rengi, saçın nerelerde çıkacağı, kulağın nerede durduğu gibi tüm bilgilerin yazılı olduğu kitap olan DNA tesadüf olamaz.
- 51:34Sebeplerin Yaratılış Amacı
- Sebeplerin neticeye yetişmediği, ancak bir imtihan için yaratıldığı belirtilmektedir.
- Sebepler, insanların Allah'ın perdesine takılıp tesiri hakiki olanı bilmesini engellemek için yaratılmıştır.
- Sebepler, insanların Allah'a itiraz etmesini önlemek için de yaratılmıştır.
- 54:18Sebeplerin Diğer Amacı
- Sebepler, Allah'ın esmasını göstermek için bir sinema perdesi gibidir.
- Sebepler, Allah'ın esmalarını seyretmek için bir perdeye tecelli etmesi şarttır.
- Sebepler, Allah'ın izzetini korumak için de yaratılmıştır; fani ve aciz makamlarda bile izzet perdesi gerektiğinden, izzeti ve kudreti mutlak olan Allah için sebepler perde olmak zorundadır.
- 57:49Sebeplerin Önemi
- Sebepler, Allah'ın karşısında durabilmek için gerekli bir izzet perdesidir; elektriğe bile perdesiz muhatap olamazsak, Allah'a da perdeler olmadan muhattap olamayız.
- Sebeplerin tesiri yoktur, ancak önemi vardır; sebeplerin kullanılmasına fiili dua denir.
- Allah, neticeyi yaratmak için şartı adi planında o sebebi kullanmanı istemektedir.
- 59:56Fiili Dua ve Samimiyet
- Çalışma hakiki tesir değildir, sadece fiili duadır; tarlayı sürmekle buğdayın çıkması arasında doğrudan bir bağlantı yoktur.
- Bir insan samimiyetini ancak fiili dualar ispatlayabilir; dilimizde "Allah" deyip amel etmemek samimiyetsizliktir.
- Allah sebepleri yaratmış, insanın sebeplere başvurup fiili dua etmesini istemektedir.
- 1:02:13Sebeplere Müracaatın Önemi
- Sebepler iş yapmaz ama Allah sebeplerle iş yapar, bu nedenle sebeplere müracaatını kulun samimiyeti olarak görür.
- Samimiyetin anahtarı fiili duada; sebepleri kullanmak o ölçüde önemli gelmiştir.
- Allah mucizeyi bile sebepten verir; sebeplere müracaat etmeyen insanda samimiyet problemi vardır.
- 1:02:48Peygamberlerin Örnekleri
- Hz. Muhammed (s.a.v.) Medine'ye hicret ederken cılız bir koyundan süt çıksın diye dua etmiş, ancak gökten yağmasını istememiştir.
- Hudeybiye'de elli kişilik su ile bin dörtyüz kişiyi beslemiş, bu da sebeplere müracaatın samimiyetin ispatı olduğunu göstermektedir.
- Musa Peygamber'in su çıkarma mucizesi de sebeplere müracaat ve samimiyet konusundadır.
- 1:04:42Sebeplere Müracaatın Amacı
- Allah sebepleri koydu çünkü sebeplere müracaat eden samimiler ile müracaat etmeyen samimiyetsizleri ayrıştırmak istedi.
- Duanın en makbul mertebelerinden biri olan fiili duayı yapmak bir samimiyettir.
- Risale-i Nur'un İhlas Risalesi'nde "ameliniz de rızayı yani Allah'ın rızası amelinde olmalı" denilmiştir.
- 1:06:21Sonuç
- İnsanların fiili duaya, sebeplere müracaat etmesi Allah'a karşı bir saygının ifadesidir.
- Olmazsa olmaz zannettiğiniz dükkanların içinde öleceksiniz, zannettiğiniz atölyelerin içerisinde son nefesinizi verip gideceksiniz.
- Hayalhanem'in yurtiçi ve yurtdışı projelerine destek olmak için online bağışta bulunabilir veya iletişim numaralarından ulaşabilirsiniz.