Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan akademik bir ders formatında sayısal işaret işleme (DSP) konusunu anlatan eğitim içeriğidir.
- Video, sayısal işaret işleme konusuna giriş yaparak işaretlerin tanımı, özellikleri ve türlerini detaylı şekilde ele almaktadır. İçerik, analog sinyal, sayısal işaret ve ayrık zamanlı işaret kavramlarını karşılaştırmalı olarak incelemekte, her birinin zaman ve genlik açısından nasıl sınıflandırıldığını açıklamaktadır. Ayrıca sayısal işaret işleme sisteminin donanım yapısı, örnekleme, analog-dijital çevirici ve dijital-analog çevirici gibi temel bileşenler de anlatılmaktadır.
- Video, ses işleme, müzik sistemleri, ses tanıma teknolojileri ve yapay zeka gibi DSP'nin uygulamalarını örneklerle açıklamakta ve bir ders serisinin ilk bölümü olarak sunulmaktadır.
- 00:08Sayısal İşaret İşleme Dersine Giriş
- Ders, sayısal işaret işleme konusuna giriş yapacak ve işaretlerin temel özelliklerini ele alacak.
- Ders, dijital işaret işleme ilgili temel teori ve uygulamaları içermekte olup, öğrencilerin dijital işaret işleme bilgilerini pekiştirmesini amaçlamaktadır.
- Dersin amacı, ayrık zaman işaretleri için metodlar geliştirmek, analog-dijital dönüşümleri anlamak, dijital filtre tasarımı için temel bilgileri öğrenmek ve uygulamalardan haberdar olmaktır.
- 02:01İşaret Nedir?
- İşaret, fiziksel bir sistemin davranışına veya durumuna ilişkin bilgi taşıyan, bir veya daha fazla bağımsız değişkene bağlı olarak değişen her türlü büyüklüktür.
- İşaret, bir, iki veya n tane bağımsız değişkenin fonksiyonu olabilir ve bu değişkenler zaman, uzay veya diğer parametreler olabilir.
- Konuşma, radyo dalgaları, elektrokardiyografi, işsizlik oranı, faiz oranları ve uzay araçlarından yeryüzüne gönderilen görüntüler gibi örnekler birer işaret örneğidir.
- 04:05İşaretlerin Boyutları
- Konuşma işareti veya bankaların faiz oranları gibi zamanın fonksiyonları olan işaretlere bir boyutlu işaretler denir.
- Görüntü işaretleri iki bağımsız değişkene bağlı olduğu için iki boyutlu işaretlerdir, video ise üç boyutlu işaretlerdir.
- Ders sadece zamana göre değişen yani bir boyutlu işaretleri inceleyecektir.
- 05:54İşaretlerin Türleri
- İşaretler, zamana göre değişimleri dikkate alındığında sürekli zamanlı (analog) işaretler ve ayrık zamanlı işaretler olarak iki grupta toplanabilir.
- Sürekli zamanlı işaretler, hem zamana hem de genliğe göre sürekli olan işaretlerdir.
- Ayrık zamanlı işaretler ise zaman veya genlik değerlerinin ayrık (kesikli) değerler alabilen işaretlerdir.
- 09:39Ayrık Genlikli İşaretler
- Faiz oranları ayrık genlikli işaretlerine örnek olarak verilebilir çünkü kesikli değerler alır (örneğin %5, %10,25 gibi).
- Faiz oranları sürekli zamanlıdır ancak genlikleri ayrık olup belirli değerler alır.
- Günlük, aylık veya dakikalık faiz olsa bile, her an değer almasa da ayrık genlikli işaret olarak kabul edilir.
- 11:17Sinyallerin Türleri
- Şekil 1'de verilen sinyal analog sinyaldir çünkü hem zaman sürekli hem de değerler sürekli.
- Şekil 2'de verilen sinyal zaman sürekli ancak genlik sürekli değil, bu nedenle genliği kuantlanmış sürekli zamanlı işaret olarak adlandırılır.
- Sinyal işlemede grafikler matematiksel fonksiyonlar gibi çizilmez, sadece dalgayı ve genlikleri göstermek için kullanılır.
- 13:12Ayrık Zamanlı İşaretler
- Ayrık zamanlı işaretler, sürekli zaman işaretindeki belirli noktalardaki değerlerin alınmasıyla oluşturulur.
- Ayrık zamanlı işaretlerde sadece belirli noktalardaki değerler alınır, bu değerler arası boş kalır.
- Ayrık zamanlı işaretlerde genlik sürekli olabilir, bu durumda genliği kuantlanmamış ayrı zamanlı işaret olarak adlandırılır.
- 15:26Sayısal İşaretler
- Şekil 4'te hem zaman hem de genlik ayrık olan işaretler, sayısal işaret olarak adlandırılır.
- Sayısal işaretler, analog işaretlerin nicemleyici veya ölçekleme yardımıyla sayısallaştırılmasıyla elde edilir.
- Sayısal işaretler, dijital veya sayısal olarak da adlandırılır ve bu dersin konusu olan sinyal işleme teknikleri için önemlidir.
- 19:54Sayısal İşaret ve İşaret İşleme
- Analog sinyal zaman ve değer üzerinde ayrıklaştırıldığında (ayrık genlikli, ayrık zamanlı) sayısal işaret olarak adlandırılır.
- Sayısal işaret işleme (DSP - Digital Signal Processing), işaretlerin sayısal bilgisayar veya özel amaçlı sayısal donanımda sayılar dizisi olarak gösterilmesi işlemidir.
- Sayısal işaretler, doğal sayılardan reel sayılara giden fonksiyonlar olarak tarif edilir ve dizilerle benzerlik gösterir, ancak tam olarak matematikteki dizi kavramına uymaz.
- 23:29Sayısal İşaret İşleme Süreci
- Sayısal işaret işleminde analog işaret örnekleme yapılarak ayrıklaştırılır, analog-dijital çevirici ile sayısal hale getirilir.
- Sayısal işaret işleme uygulamaları kullanılarak çeşitli işlemler yapıldıktan sonra, dijital-analog çevirici yardımıyla tekrar analog hale getirilir.
- Bu süreçler sonucunda çıkış (output) ile giriş (input) arasında bir fark oluşur, ancak teknoloji gelişimiyle bu fark sıfıra yaklaşır.
- 28:09Sayısal İşaret İşleminin Uygulamaları
- Sayısal işaret işleme müzik CD'lerinde, ses işlemede (elektro gitar diye esprileri), oyuncak teknolojisinde ve telefon hatlarına uygun modülasyonda kullanılır.
- Görüntülü telefonlar, uçak veya savaş simülasyonları, ses tanıma teknolojileri gibi alanlarda da sayısal işaret işleme uygulamaları bulunur.
- Sayısal işaret işleme sisteminde CPU, hafıza, analog-dijital çeviriciler, dijital-analog çeviriciler ve haberleşme portları bulunur.