• Buradasın

    Sağlık Alanında Veritabanları ve Bilimsel Bilgi Üretme Süreci

    youtube.com/watch?v=ZUsu5ErtEoY

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir eğitim sunumu formatında olup, konuşmacılar arasında Yahya Avcı ve Ahmet Hoca bulunmaktadır. Sunumda çeşitli doktor örnekleri (Doktor Zeynep, Doçent Doktor Emre, Profesör Doktor Naciye, Profesör Doktor Ali ve Doktor Erman) üzerinden sağlık alanında veritabanlarının kullanımı anlatılmaktadır.
    • Video, bilimsel bilgi üretim sürecini hipotez kurma, gözlem, deney ve matematik/istatistik aşamaları olarak açıklayarak başlıyor ve ardından veritabanlarının ne olduğu, nasıl işlediği ve bilimsel bilgi üretimindeki önemi ele alıyor. Sunum, elektronik tablolar ve ilişkisel veritabanları arasındaki farkları, Microsoft Access kullanılarak ilişkisel veritabanı oluşturma sürecini ve tıp alanında veritabanlarının kullanım alanlarını detaylı şekilde açıklıyor.
    • Sunumda ayrıca sağlık alanında bilgiye hızlı erişimin önemi, mevcut sağlık veritabanlarının sınırlamaları ve neden daha etkin veritabanları geliştirilmediği de ele alınıyor. Konuşmacı, sağlık bilimleri ve bilgisayar mühendisliği uzmanlarının bir araya gelmesi gerektiği ancak ekonomik getiri eksikliği nedeniyle bu tür ürünlerin geliştirilmediğini belirtiyor.
    Bilimin Tanımı ve Bilimsel Bilgi Üretme Süreci
    • Makale yazma, bilimsel üretim sürecinin son basamağıdır.
    • Bilim, hayatı ve doğayı akıl ile spesifik bilimsel yöntemler kullanarak anlamaya çalışma çabalarıdır.
    • Bilimsel yöntem hipotez kurma, gözlem ve deneyi içerir ve bunlar mantık süzgeci içerisinde yapılmalıdır.
    01:35Bilimsel Bilgi Üretme Süreci
    • Bilimsel bilgi üretme süreci hipotez kurma, araştırma ve deney yapma ile başlar.
    • Elde edilen ham bilgi, bilgisayarın okuyabileceği şekilde veri haline dönüştürülür.
    • Matematik ve istatistik yardımıyla veriler işlendiğinde bilimsel bilgi elde edilir.
    03:17Veritabanı Kavramı
    • Veritabanı, bilgisayarın anlayabileceği şekilde dönüştürülmüş bilgi ve datayı saklayan programlardır.
    • Veritabanı, yapılandırılmış, sistematik şekilde kaydedilen bilgi anlamına gelir.
    • Veritabanı olmadan bilgiler bilgisayar için anlamlı değildir, ancak veri haline getirildiğinde bilimsel bilgi üretilmesi mümkün olur.
    06:03Veritabanlarının Önemi
    • Veritabanı işimizi doğru yapmak, nasıl yaptığımızı farkına varıp daha doğru yapabilmek ve bilimsel bilgi üretebilmek için gereklidır.
    • Günümüzde veritabanı her yerde kullanılmaktadır, örneğin bakkallar işlerini veritabanı kullanarak takip edebilir.
    • Klinik pratikte veritabanı kullanımı yetersiz olup, bilimsel üretim yapması gereken kişiler bu konuda yetersiz kalmaktadır.
    08:59Veritabanı Kullanımının Avantajları
    • Veritabanı kullanıldığında aranan bilgiler kolayca bulunabilir.
    • Veritabanı kullanımı hasta izlemesini daha iyi yapmayı sağlar.
    • Veritabanı kullanımı bilimsel üretim yapmayı kolaylaştırır.
    09:38Kanser Gönül Projesi ve Veritabanı Kullanımı
    • Kanser Gönül projesi, 1540 ameli hastanın detaylı genetik ve klinik verilerini içeren, her hastaya ait 231 değişkeni kaydeden bir veritabanı sunmaktadır.
    • Bu veritabanı, mevcut amele prognoz korumasından daha iyi bir skorlama yapabilmekte ve hastaların remisyona girecekleri, mortalite riskleri ve nakil ihtiyacı gibi prognozları belirlemektedir.
    • Veritabanı, web sitesi üzerinden erişilebilmekte ve spesifik hastaların verileri girildiğinde, bilgisayar veritabanı daha duyarlı ve güvenilir sonuçlar vermektedir.
    11:26Makine Öğrenmesi ve Hasta İzleme
    • Makine öğrenmesi, verileri otomatik toplayan ve tedavi ile tanı ile ilgili algoritmaları sürekli güncelleyen bir sistemdir.
    • Bu gelişmeler, daha kaliteli hasta izleme sağlamak için değil, kapitalizm ve para amaçlı geliştirilmektedir.
    • İyi kullanıldığında, makine öğrenmesi hasta izlemini olumlu yönde etkileyebilecek gelişmeler sunmaktadır.
    12:48Veritabanı Türleri
    • Elektronik tablo programları (Excel, Esprisi gibi) tek bir tablo ve üst tarafta menü içeren basit veritabanı sistemleridir.
    • İlişkisel veritabanları (Access gibi), birbiriyle ilişkili birçok tablodan oluşan ve hastaların birden fazla tabloda verisi bulunan sistemlerdir.
    • İlişkisel veritabanları, arayüz yardımıyla veri girme, okuma, rapor çıkarma ve sorgulama gibi ek fonksiyonlar sunar, ancak istatistik analizlerini Excel kadar iyi yapamazlar.
    15:22İlişkisel Veritabanlarının Avantajları
    • İlişkisel veritabanları kullanıcı dostu arayüz sunar ve birden fazla kişi aynı anda kullanabilir.
    • Farklı şekillerde veri derleme (rapor, grafik) imkanı ve bağımsız uygulama geliştirme şansı sağlar.
    • Veri güvenliği açısından avantajları vardır ve klinik veritabanları için uygun bir seçenektir.
    16:43Klinik Veritabanlarına İhtiyac
    • Doçent Doktor Emre, on yılda izlediği yüzlerce aleli hastanın kayıtlarını toplamak ve analiz etmek için bir veritabanına ihtiyaç duymaktadır.
    • Profesör Doktor Naciye, polis hastaları hakkında bilgi saklamak ve kolayca hatırlamak için ilişkisel veritabanının formlarını kullanabilir.
    • Profesör Doktor Ali, hastaların revize IPS skorunu hesaplamak için görsel arayüzleri ve formları olan ilişkisel veritabanları kullanabilir.
    • Dr. Erman, hastaların medikal, randevu ve mali bilgilerini aynı anda kullanabilen, bölünebilir bir ilişkisel veritabanına ihtiyaç duymaktadır.
    20:33Veritabanı Oluşturma Örneği
    • Bir elektronik tablo programında veritabanı oluşturmak için değişken isimleri ve veri tipleri (string, numerik) tanımlanır.
    • Veritabanı, yüz on dokuz tane değişkenden oluşabilir ve veriler data ve değişken ekranlarında görüntülenebilir.
    22:09Veritabanı ve İstatistik Programları
    • Veritabanı tanımlanırken veriler data kısmında girilmelidir.
    • Elektronik tablo ve istatistik programı öğrenmek çok önemlidir.
    • Microsoft Access yardımıyla ilişkisel veritabanları geliştirilebilir.
    23:14İlişkisel Veritabanı Örneği
    • Poliklinikte kullanılan "Çekirdek" (şimdi "Retikül") programı bir ilişkisel veritabanıdır.
    • Bu program hastaların bilgilerini kaydetmek için kullanılır.
    • Programlar arayüz (form) özelliği sayesinde veriyi daha kullanışlı bir şekilde derleyebilirsiniz.
    24:50Veritabanı Kullanım Alanları
    • Veritabanı programları yatan hastaların sunumlarını yapmak için kullanılabilir.
    • Bilgi için arayüzler kullanılabilir, örneğin Poem Sendromu gibi tanı kriterlerini kontrol etmek için.
    • İps Revize skoru gibi hesaplamalar için de kullanılabilir.
    26:39Access ile Veritabanı Oluşturma
    • Access'te önce tablolar oluşturulur, sonra formlar ve gerekirse raporlar.
    • Tablo oluştururken değişkenler tanımlanır (metin, nümerik vb.).
    • Form oluşturarak tablo verilerini form şeklinde görüntüleme ve girişi sağlayabilirsiniz.
    29:30Veritabanı Tipleri ve Önemi
    • Elektronik tablolar ve ilişkisel veritabanları farklı tiplerdir.
    • İlişkisel veritabanları veri girişi ve okuma dışında bilgileri hatırlamak için de önemlidir.
    • Kemoterapi protokollerinin tutulduğu gibi bilgileri saklamak ve kullanmak için kullanılabilir.
    30:36Değişken Kodlaması ve Standartlar
    • Değişkenlerin tanımlanmasında standartlar önemlidir.
    • Değişkenleri doğru şekilde kodlamak gerekir, aksi takdirde yorumlar yanlış olabilir.
    • Yıldan yıla olan tanımlardaki değişiklikleri dikkate almak gerekir.
    32:28Bilgi Yönetimi ve Veritabanlarının Önemi
    • 2018 Dünya Sağlık Kültürü Ameli Sınıflaması 2016'da modifiye edildi ve bilgiler sürekli değişmektedir.
    • Bilgileri yönetmek önemlidir, her şeyi bilmenin imkanı yoktur, ancak bilgiye ne kadar hızlı ulaşabilmenin önemi büyüktür.
    • Klinik ortamda hızlı karar vermek ve çalışmak gerekir, bu nedenle veritabanları çok önemlidir.
    33:31Sağlık Alanında Veritabanları
    • Sağlık bakanlığı Medulla sistemi gibi güçlü sağlıkla ilgili veritabanları vardır, ancak bunlar daha çok faturalama ve harcama ile ilgilidir.
    • Sağlık bilimleri için etkin veritabanları ve programlar hazırlanmamaktadır.
    • Bu tür sofistike programlar yazabilmek için sadece bilgisayar mühendisi değil, birçok doktorun da çalışması gerekir ve bu durumun parasal getirisi şüpheli olduğu için bu tür ürünler çıkmamaktadır.
    35:21Parametre ve Veri Kavramları
    • Parametre (değişken) ve veri arasındaki fark sorulmuştur.
    • Parametre, değişken olarak ad, dosya numarası gibi bilgilerdir.
    • Veri ise her gözle girdiğiniz bilgidir, dosya parametresindeki bir satırda kişinin verisidir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor