Buradasın

Prof. Dr. Banu Onaral ile Bilim İnsanı Göç Serüveni ve Türkiye'nin Sömürgeleşmiş Zihniyeti Üzerine Sohbet

youtube.com/watch?v=x5Hms7lQ5Vk

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, TMMB Yükseköğrenimli Türk Göçmenler Çalışma Grubu'nun sunduğu bir seminer dizisinin ilk bölümüdür. Konuşmacı Prof. Dr. Banu Onaral, Direksiyon Üniversitesi'nde Biyomedikal Mühendisliği Bilimleri ve Sağlık Sistemleri Fakültesi'nin kurucu direktörüdür.
Söyleşide Prof. Dr. Banu Onaral'ın Amerika'ya göç süreci, Türkiye'ye dönüş deneyimi ve bilim insanı olarak yarattığı değerler ele alınmaktadır. Video, akademik göç, sorumluluk kavramı, kültürel zorluklar ve Türkiye'nin sömürgelik zihniyetinden kurtulması gerektiği konularını kapsamlı şekilde ele almaktadır. Konuşmacı, Türkiye'nin bilim ve teknoloji alanında yaşadığı zorlukları, Cumhuriyet'in ilk yıllarındaki başarıları ve günümüzdeki durumu karşılaştırmalı olarak anlatmaktadır.
Sohbette ayrıca Türk öğrencilerin Amerika'daki deneyimleri, Türkiye'ye dönüş süreçleri, bilimin gelişimi için gerekli olan "iklim" ve "ortam" kavramları, dünya siyaseti ve Türkiye'nin gelecekteki stratejik konumu gibi konular da tartışılmaktadır. Konuşmacı, Türkiye'nin sömürgelik süreciyle ilgili eleştirilerini yaparken, bilim, teknoloji ve aydınlanmanın Cumhuriyet'in temel değerleri olduğunu vurgulamaktadır.

00:11TMMB Yükseköğrenimli Türk Göçmenler Çalışma Grubu'nun Yeni Seminer Dizisi: TMMB Yükseköğrenimli Türk Göçmenler Çalışma Grubu yeni bir sezonla uluslararası alanda tanınmış bilim insanlarıyla söyleşiler yapacak.
İlk söyleşi Banu Onaral Prof. Dr. ile gerçekleştirilecek ve konuşmacıların göç serüvenleri, değerleri ve tecrübeleri ele alınacak.
Banu Onaral, Boğaziçi Üniversitesi'nden elektrik mühendisliği lisans ve yüksek lisansını tamamladıktan sonra Pennsylvania Üniversitesi'nde biyomedikal mühendisliği alanında doktora yaptı.
01:48Banu Onaral'ın Akademik Kariyeri: 1988'de biyomedikal mühendisliği, bilimler ve sağlık sistemleri fakültesini kurdu ve şu an bu fakültenin direktörlüğünü yürütüyor.
Ekibi Amerikan Ulusal Bilim Vakfı, Ulusal Sağlık Vakfı, Deniz Kuvvetleri Araştırma Ofisi, DARPA ve Federal Havacılık İdaresi gibi kurumlarla işbirliği yapıyor.
Türk-Amerikan Bilim İnsanları ve Akademisyenleri Derneği'nin başkanlığını yaptı ve Türkiye'de teknopark girişimlerini başlattı.
07:03Göç Süreci ve Motivasyon: Lisans öğrencisiyken bilim ve teknolojinin tıp üzerindeki etkisini fark etti ve Pennsylvania Üniversitesi'nde biyomedikal mühendisliği bölümünü buldu.
1980'lerde Türkiye'ye döndü ancak 1981'de ülkeyi terk etmek zorunda kaldı çünkü üniversiteden ihraç edildi.
2000'lerin başında Türkiye'ye dönerek sahada çalışmaya başladı ve aynı zamanda Çin'de de çalışmalarını sürdürdü.
11:46Sorumluluk ve Görev Kavramı: Konuşmacı, rektörün danışmanı olarak küresel yenilikçilik ortaklıkları projelerinde görevli olduğunu ancak "görev" kavramını tercih etmediğini belirtiyor.
Kendi sorumluluklarını kendi yarattığını ve kimsenin görevini kabul etmemesi gerektiğini vurguluyor.
Yeni bir iş yapmanın zorluklarını ve akademik ortamda değişimin ne kadar zor olduğunu anlatıyor.
12:32Akademik Sorumluluk ve Hizmet: Konuşmacı, kurduğu okulun kurucu dekanı olarak görev yaptığını ancak "dekan" unvanının yanlış olduğunu düşünüyor.
Kendisini akademik hizmetkar olarak tanımlıyor ve öğrencilerin hizmetinde olduğunu, onların yapabileceklerini güçlendirmek için çalıştığını belirtiyor.
Kendi sorumluluklarını yaratan kişinin zorluklarla karşılaşsa da sonunda değerli bir iş yaptığını gösterdiğini söylüyor.
13:18Göç ve Akademik Kariyer: Konuşmacı, akademik kariyer için bir yere gittiğini, göç ettiğini düşünmediğini belirtiyor.
Memleketin bilim ve teknoloji ile aydınlanacağına inanan biri olarak göç etmek aklının ucundan geçmediğini söylüyor.
Almanya ve Amerika'da üçüncü sınıf vatandaşlık deneyiminden bahsediyor.
14:10Göçün Nedenleri: Göçlerin genellikle kişisel kararlardan değil, zorunluluklardan doğduğunu belirtiyor.
Göççe karar veren insanlarla göçe zorlanmış insanlar arasında ayrım yapıyor.
Bilim ve sanat için evrensel bir kural olarak, doğru ortama gittiğini vurguluyor.
15:23Türkiye'deki Durum: Türkiye'de ekonomik ve politik belirsizliğin arttığını, bu durumun akademik kariyerler için zorluklar yarattığını belirtiyor.
Beyin göçü yerine "beyin gücü" terimini kullanmayı öneriyor.
Konuşmacı, Amerika'da karşılaştığı kültürel ve sosyal zorluklarla ilgili soruya cevap vermek üzereyken video sonlanıyor.
16:43Amerika'da Yaşanan Engeller: Konuşmacı, doktora eğitimine gittiğinde sosyo-ekonomik engellere ve kadın olmanın getirdiği zorluklara farkında olmadığını belirtiyor.
Amerika'da yabancılar için alttan akar engeller olduğunu, ancak bu engellere odaklanmadan çalıştığı için farkında olmadıklarını ifade ediyor.
11 Eylül olayından sonra Amerika'da farklılaşmalar yaşadıklarını ve kadın hareketlerinin bilim ve teknolojide kadınların azlığı konusunda birçok program kurulduğunu belirtiyor.
19:47Türk Öğrencilerin Özellikleri: Konuşmacı, laboratuvarında Türk öğrencilerin diğer uluslardan gelen öğrencilere göre farklı özellikler taşıdığını fark etmiş.
Türk öğrencilerin laboratuvara geldikten bir yıl sonra laboratuvarı yönetmeye başladıklarını, bu durumun Türk kültürünün getirdiği "sahiplenme" özelliğine bağlı olduğunu düşünüyor.
Türk öğrencilerin risk alabilen tipler olduğunu, dürüst olmayan işlerin farkına varınca bile doktoralarını tehlikeye atarak bunları ifşa ettiğini belirtiyor.
25:01Türkiye'ye Dönüş ve Beyin Göçü: Konuşmacı, Türkiye'de 2000'lerin başlarında yenilikçilik ve beyin gücü olayının bitirildiğini, 2005'te Türk-Amerikan Bilim İnsanları ve Akademisyenleri Derneği'nin kurulduğunu anlatıyor.
Derneğin sonradan FETÖ'cülerin aramıza girmesiyle devam edemediğini, daha sonra vakıf olarak tekrar açıldığını belirtiyor.
Türkiye'de yaşanan büyük darbelerin uzantılarını Amerika'da da yaşadıklarını ifade ediyor.
26:18Türk Öğrencileri ve Yurt Dışında Eğitim: Konuşmacı, Türk öğrencilerine kucak açmış bir ortamı hem kurucusu hem de sahiplenen kişisi olarak tanımlıyor.
Bazı gruplar yiyici olup içler acısı durumlar yarattı, ancak çoğunluk güvenilir, sözünün eri ve yaptığı işi sahiplenen insanlar oldu.
27:27Türkiye'de Yurt Dışına Giden Öğrencilerin Bakış Açısı: Cumhuriyetle başlayan "gidip öğrenip gelip memleketi onaralım" kavramı, Türkiye'nin yurt dışına gönderdiği öğrenciler için temel bir anlayış olmuştur.
Yurt dışına gidenler çok az sayıda olduğu için gündemde sayılmamış, ancak döndüklerinde önemli görevler üstlenmişlerdir.
Türkiye'nin "beyin gücü" konusunda bir politikası olmadı, sadece elçilikler üzerinde propaganda politikası yapılmıştır.
28:51Yurt Dışında Çalışan Türklerin Önemi: Dünyanın her yerinde Türkiye Cumhuriyeti'nin çıkarlarına, önceliklerine ve stratejisine anlayan, ortaklıklar kurup değer yaratan Türkler çok önemlidir.
Son on yılda Türkiye kendi içi konularla meşgul olduğu için bu politikaya enerji ayırmamıştır.
Küreselleşen dünyada Türkiye'nin bu politikaya dikkat etmesi gerekmektedir.
30:00Diğer Ülkelerin Yurt Dışında Çalışanlar Politikaları: Japonlar yurt dışına gittiğinde bilim ve teknoloji yerine sosyal bilimler, ekonomi ve finans alanlarında eğitim almış, döndüklerinde önemli görevler üstlenmişlerdir.
Hintlilerin dünyadaki "beyin gücü" benzersizdir; Amerika'daki büyük firmaların CEO'larının çoğu Hintli'dir.
Hintliler kültürü ve benliklerinden taviz vermeden başarılı olmuşlardır.
32:22Türklerin Yurt Dışında Çalışma Özellikleri: Türklerde bir ortaklık ve stratejik düşünebilme özelliği vardır.
Bu özellikler derin bir kültürün mirasçıları olmalarından ve felsefesi olan, yaptıkları işi tamamına yapan kişiler olduklarından kaynaklanabilir.
34:31Yurt Dışında Çalışmanın Avantajları: Yurt dışındaki birikimleri aktarmak için coğrafya ve zaman dilimi gibi engeller artık yoktur.
Dersler, çalıştaylar ve etkinlikler zaman ayarlamasıyla farklı coğrafyalardaki katılımcılarla paylaşılabilir.
Önemli olan bir amacın, hedefin ve davanın olmasıdır.
35:27Bilimin Yeşerdiği Ortam: Bilim bir bütündür ve bilim insanı nerede olursa olsun, Madagaskar'da bile, bilimin parçası olabilir.
Bilim ve sanatın gelişmesi için uygun bir iklime, ortama ve kültüre ihtiyaç vardır.
Türkiye'nin sosyopolitik, ekonomik ve finansal durumu zor olduğundan, bilim insanları için çalışma ortamı uygun değildir.
38:10Türkiye'nin Bilimsel Tarihi: Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulma ilkelerinde "bilimi al getir, ülkeyi yoktan var et" prensibi vardı ve bu ülkedeki bilimsel kalkınma için gönüllülük temelini oluşturdu.
Türkiye, Mustafa Kemal'in vefatından sonra ve II. Dünya Savaşı sonrası, iç ve dış işbirlikçilerle birlikte Batı dünyasının bir uç karakoluna dönüştü.
1946'da Soğuk Savaş başlayınca, Marshall Planı ve Amerikan egemenliği sonucu Türkiye'nin eğitim, sağlık ve ekonomik sistemleri sömürgeleştirildi.
41:14Türkiye'nin Geleceği: Türkiye'nin sömürgeleşmiş zihniyet ve davranışlarından kurtulması ve kendi aklını kullanması gerekiyor.
Batı'nın askeri imparatorluğu olarak devam etmesi ve jeopolitik değişiklikler nedeniyle Türkiye'nin kendi çıkarlarına uygun stratejisi geliştirmesi gerekiyor.
Gelecek nesiller, kendi aklını kullanarak Türkiye'yi tekrar kalkındırabilecekler.
43:23Dünya Vatandaşlığı ve Bilim: Yüksek öğrenimliler, bilim ve teknolojiye değer katabileceği yerlere gidiyor, bu durum her ülkenin yaşadığı bir gerçektir.
Bilim insanının amacının kendisi için değil, topluma değer katmak olması gerekir.
Dünya vatandaşlığı kavramı bilim, sanat ve teknolojide zaten var, ancak politikada yoktur.
45:31Kapitalizm ve Düzen: Kapitalizm 16. ve 17. yüzyıllarda Hollanda'da başlamış, Rönesans, Aydınlanma, bilim ve teknoloji devrimleriyle birlikte gelişmiştir.
Yayılmcı kapitalist düzen, gittiği yerde insanı sömürmek ve toprağı talan etmek için silah kullanmayı veya satmayı amaçlamaktadır.
Teşkilatçı yeteneğine sahip olanlar, nerede olurlarsa olsunlar, değer yaratabilir ve düzen oturatabilirler.
48:16Kimlik ve Anlamlı Yaşam: Bir sömürgede yaşayan, kendisini inkar eden, kökenini bilmediği, bilinçsiz ve hayran bir insanın beklenmesi zor.
Anlamlı bir hayat yaşamak isteyenler, hangi ülkede olurlarsa olsunlar değer yaratmalı ve gelecek nesilleri hazırlamalı.
Gerçek bir insan olmak için kökenle, tarihle ve gerçekle uyumlu olmak gerekir, aksi halde köksüz ve gündelik maddiyatçı bir hayat yaşanır.
51:03Amerika'daki Siyasi Gelişmeler: Amerika'daki seçim sonrası oluşan siyasi iklim, faşizme ve insan dışlamasına doğru gidiş ve ırkçılık olaylarını yansıtmaktadır.
Amerika'nın temelleri ırkçılık ve esaret üzerine kurulmuş, kızılderililerin imha edilmesi ve Afrika'dan getirilen zencilerin esir edilmesiyle başlamıştır.
Amerika'da gelir dağılımı bozuk durumda, çok az kişinin elinde büyük kaynaklar varken, büyük bir kısmın zor durumda yaşadığı bir sistem vardır.
53:48Üniversiteler ve Gelecek: Amerika'da ilk üniversite 1776'da kurulmuş, ikinci İç Savaş sonrası kurulan üniversiteler ise köklü ve kolayca yıkılamaz durumdadır.
Amerika'nın bilim, teknoloji ve aydınlanma iddiası olan bir ülke olması için politik rüzgarların geri çevrilebilmesi gerekir.
Eğer demokratik ve gelir dağılımına taraftar olanlar işi halledebilirse, bu durum 15-20 yıl içinde değişebilir.
55:26Uzak Doğu'nun Rolü: Dünya tarihinde batının yükselişi son 400-500 senelik bir olaydır, tarihte yenilikler ve çözümler genellikle Doğu'dan gelmiştir.
Avrupa ve Kuzey Amerika güçlü ülkeler olarak üstünlüklerini sürdürecekler, ancak Asya-Pasifik bölgesi dünyanın insan kaynağı ve diğer zenginliklerin %50'sinden fazlasını temsil etmektedir.
Çin, iç savaş bitti ve sistem oturabildikten sonra (1980'lerden 1990'lara) kendini toparlayabilmeye başlamıştır.
58:56Amerika ve Çin'in İlişkileri: Amerika, Çin'in yapay zeka, robot ve yenilenebilir enerji alanlarındaki gelişmelerini tehdit olarak görüyor.
Çin, kendini bu alanlarda ispat etmiş durumda ve bunu hedef alıyor.
Türkiye'de üniversitelerin kuruluşunda Çin'in yardımcı olduğu belirtiliyor.
59:59Türkiye'nin Batıya Endekslenmesi: Son 75 sene içinde Türkiye'de dört nesil, tamamen Batıya endekslenmiş durumda.
Türkiye'de Asya Pasifik bölgesiyle yakınlıklar ve ortaklıklar kurulmamış durumda.
Çin, Amerika tarafından çevrelenmiş durumda ve yeni bir soğuk savaş yaşanıyor.
1:01:46Türkiye'de Kişisel Deneyimler: Konuşmacı, gençlere kendisini anlatarak katkı sağlayacağını belirtiyor.
Konuşmacı, cep telefonundan bağlanamadığı için bilgisayara geçmek zorunda kaldığını açıklıyor.
Konuşmacı, eşiyle arka planda yazıştığını ve konuşmacının kahramanı olduğunu belirtiyor.
1:03:30Türkiye'de Sistem ve Bağlantı Sorunları: Konuşmacı, kamu görevinden emekli olduktan sonra da aynı konularda çalışmaya devam ettiğini ve gençlere kariyer konusunda yardımcı olmak için gönüllü olarak çalıştığını belirtiyor.
Türkiye'de Türklerin, iş dünyasının ve akademisyenlerinin bulunduğu sistemde networkler birbiriyle ilişkili değil, bağlantılı ve sinerji yaratabilecek bağlar kuramıyor.
Türkiye'de girişimcilik dünyası hızla gelişiyor, ancak teşkilatçılık konusunda bir sıkıntımız var, doğru sistemler ve yapıları kuramıyoruz.
1:06:59Sömürge Olarak Türkiye'nin Zayıflıkları: Türkiye'nin sömürge olduğu ve Amerika'nın üç uç karakolu olduğu anlaşıldıktan sonra, sömürge ekonomilerinin nasıl çalıştığı ve özellikleri incelendi.
Sömürgeleşmiş ülkelerde, kendi kültür, ahlak ve tarih geçmişimizi inkar ederek orta bir kişilik geliştirdiğimizden, çıkar çelişkileri çok çabuk çıkıyor.
Türkiye'de etnik farklılıklar birbirine düşürüldüğünde iç savaşa neden oluyor ve bu sömürgelerin doğal halidir.
1:09:06Türkiye'nin Altyapısı ve Gereken Değişim: Türkiye'de çok ciddi bir altyapı var, ancak doğru insanları Ankara, İzmir, Antalya veya İstanbul'da bulmak zor, bunlar Anadolu'da daha çok bulunuyor.
Gerçek girişimci gizli olan değerleri birbirine ekleyip yeni değer yaratan kişidir ve Türkiye'nin en büyük girişimcilik tarihi Kurtuluş Savaşı'ndaki yaratıcı ruhundan başlar.
Türkiye'nin kalkınmaya veya kendini savunmaya seferberlik yapması gerekiyor, bu seferberlik ruhu her zaman kapımızda bekliyor.
1:11:02Cumhuriyet'in Seferberlik Ruhu: Nutuk'un ilk kırk dakikasında Mustafa Kemal'in Samsun'a indikten sonraki durumu anlatması ve yapılacaklardan bahsetmesi, bir seferberlik ruhunu gösteriyor.
Sömürge olarak kabul etmemiz ve bu durumu değiştiremememiz nedeniyle, Cumhuriyet'i çağdaş kıstaslarla güncellenmiş bir şekilde tekrar kurmak gerekiyor.
Cumhuriyet'te olduğu gibi teşkilatlar ortaya çıkacak, köy öğretmenleri, mühendisler ve halk sağlıkçıları her tarafa saçılacaklar.
1:13:45Türkiye'nin Yurtdışındaki Mezunları: 1990'lardan itibaren Türkiye, yüz binden fazla mezun yetiştirmiş ve bunlar hem Türk olabilir hem de Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinden olabilir.
Bu mezunlar, gittikleri ülkelerde başarılı olmuşlar ve Türkiye'nin onların gönüllerinde bir yeri var.
Bu mezunlar Türkçelerini nasıl koruduğunu, birbirlerine nasıl ilişkilerini sürdürdüğünü ve Türkiye'nin onların çıkarına da kullanacağından emin olduklarını gösteriyor.
1:18:27Akademik Kalite Düşüşü ve Bilim İletişimi: Son yıllarda ülkeye akademik öğrenim için gelen insanlarda kalite düşüşü yaşanıyor, "parayı veren düdüğü çalıyor" şeklinde ifade ediliyor.
Türkiye'de bilimin ve ilmin halka anlatılabilmesi için doğru iletişim yöntemleri geliştirilmesi gerekiyor.
Kurtuluş Savaşı'nda lider kadro, doğru iletişim yöntemini bulabilmesiyle halkı yanına çekmişti.
1:20:09Akıl Devşirmenin Önemi: Akıl devşirmek her büyük gücün ilk yaptığı iş olup, Osmanlı, Avrupa ve Amerika gibi büyük güçler akıl devşirmişlerdir.
Akıl en büyük ve en değerli servettir, işgücü ve kas gücü daha sonradan gelir.
Osmanlı tarihinde Doğu ve Batı Avrupa, Levantenler ve iç azınlıkların nasıl değerlendirildiği incelenebilir.
1:22:14Seferberlik ve İletişimin Önemi: Seferberlik, işi becerebilen ve yeteneklerinden geçmeyi bilen kişilerin bir araya gelmesi demektir.
Kurtuluş Savaşı'nda İstanbul dışında İzmir, Selanik, Beyrut gibi yerlerde Anadolu'nun ruhunu anlayabilenler seferberliği yapmışlardır.
Mustafa Kemal'in Nutuk'ta gizli ilişkileri ortaya çıkarmak için stratejik ve taktiksel yaklaşımlar kullanmıştır.
1:24:27Bilim ve Teknolojinin Etkileri: Bilim devrimiyle ortaya çıkan teknoloji değer yaratmış, büyük bir sanayi devrimi başlamıştır.
Bilim ve teknolojinin yarattığı yararlar yanında iklim değişimi gibi zararları da yaşanmaktadır.
Amerika, 1950'lerde iç savaştan sonra ve 1860'ların sonlarında üniversitelerde bilim ve teknoloji konularını ele almıştır.
1:25:18Cumhuriyetin Bilim ve Teknoloji Vurgusu: Cumhuriyeti kuranlar, bilimin toplumu kalkındırdığını ve ülkenin refahı için gerekli olduğunu baştan bilmektedirler.
Cumhuriyet ilkelerini anlamak için esas gayeyi anlamak gerekir; bilim ve teknoloji ile nasıl aydınlanılacağı ve kalkınılacağı önemlidir.
Cumhuriyet, halkla iletişim ve halkın aydınlanması için halk evlerini güzel aydınlanma yuvaları olarak kullanmıştır.
1:26:11Sömürgeleşmenin Etkileri: Sömürgecin ölümüne girince köy enstitüsü ve halk evleri kapatılmış, toprak ağaları ve sömürgeci işbirlikçileri tarafından yok edilmiştir.
Teknik ve ahlak üniversitesi gibi girişimciler ve profesörlerin yarattığı projeler de sömürgeleşmenin sonucu olarak kapatılmıştır.
Bu sömürgeleşmenin sonuçlarını anladığımız zaman geri çevirmek için sonsuz imkanımız vardır.
1:27:11Türk Kültürünün Değerlendirilmesi: Türk kültürünün ve Türk olmanın getirdiği benliğin ne kadar enteresan olduğunu kendimizi anlamamıştık.
Türkiye'de gelen öğrenciler, Türk kültürünü ve benliği daha iyi anlayarak başarılar kazanmaktadır.
Sömürgeleşmenin etkileri, Türk milletinin kendi aklını kullanamamasına ve başkasının aklıyla hareket etmesine neden olmuştur.
1:28:14Kurtuluş Savaşı ve Türkiye'nin Yükselişi: Osmanlı'nın zayıflamasından sonra yetiştirdiği gençlerin yaptığı işler inanılmaz bir mucizedir.
Kurtuluş Savaşı, emperyalizme karşı bir halkın ortaya koyduğu ilk ve belki de son direnişidir.
O dönemde Batı dünyası depresyona girerken ve faşizmi getirerken, Türkiye yoktan var olmaya çalışmıştır.
1:29:13Beyin Göçü ve Türkiye'nin Durumu: Beyin göçü projesi, yurt dışında bulunan nitelikli, yüksek nitelikli insanların ülkeye olan imaja büyük katkı sunduğunu göstermiştir.
Son dönemlerde gerçekleşen nitelikli göçler, Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisinde kendini gerçekleştirme üzerine değil, maddi ve güvenlik ihtiyaçlarına doğru indiğini gözlemlemişlerdir.
Türkiye'nin kendisine yediremediği sömürgenin olduğunun farkına varsa anında kurtulma sürecine başlayabilir.
1:32:29Gelecek Nesiller ve Sorgulama: Beş nesil geçtikten sonra bir ülkenin eski ayarlarına dönmesi pek zor, kültürünü ve tarih bilgisini yıpratmış, kendini inkar etmiş bir ülkenin durumudur.
Gelecek nesiller cumhuriyetin ilkelerini tam anlamamış olabilirler ve bu durum için onları yetiştiren kişilerin sorumluluğu vardır.
Gelecek nesillerin sorgulama yapması, tarih detektifi, ekonomi detektifi olmaları ve gerçek kaynaklardan bilgi edinmeleri gerekmektedir.

Prof. Dr. Banu Onaral ile Bilim İnsanı Göç Serüveni ve Türkiye'nin Sömürgeleşmiş Zihniyeti Üzerine Sohbet

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir