• Buradasın

    Popülizm Kavramı ve Siyasi Yaklaşımlar Üzerine Akademik Sohbet

    youtube.com/watch?v=T2Q1vqITJWY

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir röportaj formatında olup, sunucu ve konuk olarak Ahmet İhsal (akademisyen) arasında geçen akademik bir sohbeti içermektedir. Ayrıca Murat ve Rahmet adlı konuşmacılar da videoda yer almaktadır.
    • Videoda popülizm kavramının tanımı, tarihsel gelişimi ve farklı siyasi rejimlerdeki yeri ele alınmaktadır. Konuşmacılar, popülizmin üç ana boyutta incelendiğini (toplumsal taban, lider etrafında birleşme ve yetki anlayışı, "biz ve onlar" ayrımı) vurgulamakta, hem sol hem de sağ popülizmin özellikleri karşılaştırılmaktadır. Ayrıca, popülizmin demokratik bir hareket olarak başladığı halde iktidara geldikten sonra otokratik bir yapıya dönüşmesi, farklı ülkelerdeki popülist hareketler (Trump, Orban, Macron vb.) ve Erdoğanizm örneği de incelenmektedir.
    • Videoda ayrıca, neoliberal ekonomi ve globalizasyonun ürettiği aşırılıklar, liberal temsil mekanizmalarının yaşadığı kriz ve kültürel kutuplaşmanın popülizmi beslediği konuları tartışılmaktadır. Demokratik kurumların güçlü olduğu ülkelerde popülizmin otokrasiye dönüşmesinin daha zor olduğu ve Avrupa Birliği üyeliğinin Macaristan'da Orban'ı otokrasiye dönüşmeden alıkoyduğu gibi önemli noktalar da ele alınmaktadır.
    00:20Popülizm Kavramı ve Önemi
    • Popülizm dünyada en çok kullanılan kavramlardan biri haline gelmiş ve çeşitli siyasal rejimleri tanımlamak için kullanılmaktadır.
    • Popülizm konusunda akademik ve gazetecilik düzeyinde çalışmalar sonu gelmiyor ve merak da artmaya devam etmektedir.
    • Popülizmin birden çok tanımı vardır; ideoloji olarak, siyasi tarz olarak görülmektedir ve en yaygın olarak siyasi tarz olarak görülür.
    02:55Popülizmin Tarihsel Kökenleri
    • Popülizm, halk kavramından gelen bir kavramdır ve Türkçe'ye tam çevirisi "halkçılık" olarak ifade edilebilir.
    • Popülizm kavramının ortaya çıkmasında iki temel kaynak vardır: Rusya'daki Narodnik hareketi ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Halk Partisi.
    • Narodnik hareketi, elit kesimin halka gitmesi, onu eğitmesi ve ona elini uzatması anlamına gelirken, Amerika'daki Halk Partisi ise taban sınıfların elitlere karşı bir hareketiydi.
    06:18Latin Amerika'da Popülizm
    • Popülizmin ikinci aşaması Arjantin'de ortaya çıkan Peron'un liderliğindeki deneyimdir.
    • Peron, halka yönelik kamu kaynaklarının kullanımını teşvik eden ve programına bu konuyu koyan bir liderdi.
    • Latin Amerika'da popülizm, anti-emperyalist, özellikle anti-Amerika bir eğilimle de kendini göstermiştir.
    08:28Latin Amerika'nın Siyasi ve Kültürel Koşulları
    • Latin Amerika'daki siyasi elit dışarıdan gelmiş, Arjantin örneğinde Avrupa'ya benzeten bir kesimdir.
    • Buziluya'da beyazlar, melezler ve yerliler olmak üzere üç ırk temelli sınıf katmanı vardır ve köleliğin izleri hala devam etmektedir.
    • Bu bölgelerde büyük çiftlikler (latifundia), emekçi nüfus yoğunluğu, emek-sermaye çatışması, toprak sahipleri ve topraksız köylüler arasındaki mücadeleler bulunmaktadır.
    • Amerika'nın baskı rejimleri desteklemesi nedeniyle bu bölgelerde genel bir anti-emperyalizm, özellikle anti-Amerika eğilimi ortaya çıkmıştır.
    11:22Amerikan Emperyalizmi ve Kurtarıcı İdeolojisi
    • Amerika'nın egemen sistemi, toprak sahipleri ve büyük ticaret burcu meclisinin hakim olduğu ülkelerde hakim olmasını desteklemektedir.
    • Meksika'da Amerika ile Meksika arasındaki savaşın bıraktığı izler ve Amerika'ya duyulan öfke, bu tepkiyi daha da güçlendirmiştir.
    • Kurtarıcı ideolojisi, Livardan kalma bir gelenek olarak Latin Amerika'da güçlüdür; şef (coo) geleneği, genellikle asker kökenli kurtarıcı şef fikri temsil eder.
    12:49Popülist Hareketlerin Temelleri
    • O dönemde temel olarak Peronla birlikte bir egemen sisteme karşı, Amerikan emperyalizmi karşıtı bir seferberlikle başlayan popülist hareketler vardır.
    • Bu hareketler işçiler, köylüler ve orta sınıf gibi geniş halk kesimlerini birleştirmektedir.
    • Latin Amerika'da bu geniş halk kesimleri arasında ortak bölenlerden biri Hristiyanlık ve Katolik Kilisesi etrafındaki hissiyat olabilir.
    14:02Katolik Kilisesi ve Popülist Hareketler
    • Latin Amerika'da kültürel anlamda din çatışması, laik-dinci savaşı genellikle yoktur.
    • Katolik Kilisesi kendi içinde ikiye bölünmüş durumdadır: muhafazakar kanat ve özgürlük ilahiyatı akımı.
    • Özgürlük ilahiyatı, insanların özgürleşmesi, eşitsizliklerin ortadan kalkması ve yerli yerlilerin haklarının savunulması üzerine kurulmuştur.
    16:23Popülist Hareketlerin Yönetim Anlayışı
    • Popülizm, bir liderin etrafında birleşme ve bütün yetkiyi lidere atfetme anlayışını temsil eder.
    • Liderle kitle arasında mesafenin kalmadığı iddia edilir ve liderin konuşmasının halkın konuşması olduğu, liderin halka ikame olduğu savunulur.
    • Peron ve Latin Amerika örneğinde prebisitvari referandumlar (lideri onaylayan referandumlar) kullanılarak halk desteği sağlanmıştır.
    18:02Popülist Hareketlerin Demokratik Boyutu
    • Popülizmin temel özelliklerinden biri kutuplaştırmacı bakıştır; "biz" ve "onlar" ayrımı yapar.
    • Lider, kitlenin iradesinin cismanileşmiş hali olduğu için, lider karşı çıkanlar da halka karşı çıkanlar haline gelir.
    • Hegemonik demokraside, seçimler ve muhalefet olsa da, muhalefet artık halk nezdinde gayrimeşru ilan edilmiş olur.
    20:04Popülist Hareketlerin Ekonomik ve Siyasi Özellikleri
    • Popülist iktidarlar, asgari ücret artışları, topraksız köylülere toprak verme ve bedava sağlık hizmeti gibi sosyal haklar getirmiştir.
    • 1970'lerden sonra liberal ekonomistler, asgari ücret arttırma gibi önerileri getirenlere karşı "popülizm" olarak kötülemeye başlamıştır.
    • Popülizm hem demokrasi içi hem de demokrasi karşıtı bir yapıya gönderir; iktidara demokratik kurallara uygun gelirken, iktidarda demokrasi düşmanı haline gelir.
    23:43Popülist Hareketlerin İdeolojik Yapısı
    • Popülizm ideolojik olarak kırılgan, zayıf ve plastik bir yapıya sahiptir.
    • Popülist hareketler iktidara geldiklerinde demokrasi düşmanı haline gelir, çünkü halkın iradesine karşı çıkacak herhangi bir kurum meşru değil sayılır.
    • Popülist iktidarlar, anayasa mahkemesi, yargıtay, parlamento ve basın gibi karşı güçleri denetim altına alır ve kurumları tamamen devlet veya lider kontrolüne geçirir.
    25:35Popülizmin Tanımı ve Özellikleri
    • Popülizm, toplumun gidere bağlı örgütler kurulması ve sivil toplumun özelliğinin kaldırılmasıyla birlikte sivil toplumun varlığını devam ettirmesi şeklinde tanımlanabilir.
    • Popülizm totaliter bir rejim değildir çünkü ideolojisi olmadığı için pratikleri de totaliter değildir.
    • Popülizm, demokratik taleplerle başlayıp, yönetim itibariyle otokratik bir yapıyla ilgili olup, halk adına takdir yetkisi ve hükümranlık prensibiyle karakterize edilir.
    26:56Popülizmin Tarihsel Gelişimi
    • Popülizm kavramı Latin Amerika'da, özellikle Venezuela'da baş göstermiş ve daha sonra diğer ülkelerde de benzer hareketler ortaya çıkmıştır.
    • Dünyanın çeşitli yerlerinde popülizm olarak adlandırılan hareketler ortaya çıkmaya başlamıştır.
    • Tarihsel süreçte Amerikan emperyalizmi, faşist dönemden sonra liberal demokrasiye geçiş olmuş ve bugün yeniden popülizmin güçlü olduğu bir dünyaya ulaşılmıştır.
    28:17Günümüzde Popülizmin Artışı
    • Günümüzde popülizm tabirinin kullanımının yaygınlaşması, farklı toplumsal itiraz biçimlerini aynı sepete koyma eğilimi yaratmıştır.
    • 20. yüzyılın son otuz yılında dünyaya baskın olan siyasi, iktisadi fikriyat ve uygulamalar, popülist hareketleri besin kaynağı sağlamıştır.
    • Popülist hareketler, sınıf seviyesini kaybeden işçiler, küreselleşmeden nasibini alamayan küçük kasaba çiftçileri ve refah seviyesi kaybeden kesimlerden beslenmektedir.
    33:26Popülizmin Ortak Noktaları
    • Popülizmin yükselmesinin ortak noktalarından biri, neoliberal ekonomi ve globalizasyonun ürettiği aşırılıklar, zengin-fakir ayrımının uçurumunun büyümesidir.
    • Liberal temsil mekanizmalarının yaşadığı kriz ve bürokrasiye karşı anti-elitist tutum da popülizmin artmasına katkıda bulunmaktadır.
    • Kültürel kutuplaşma, popülizmin "biz ve öteki" ayrımını uygulamaya yatkın bir zemin oluşturmuştur.
    38:04Popülizmin Farklı Formları
    • Popülizm, bir ideoloji olarak tanımlanmakta sıkıntı yarattığı gibi, her ideolojinin içine girebilecek bir yönetim tarzı olarak da görülmektedir.
    • Farklı popülist rejimler arasında farklılıklar vardır; örneğin Trump ve Orban'ın arasındaki fark, seçimleri kaybetme veya kazanma durumudur.
    • Popülizm, solun bir kesiminde umut bayrağı olarak da tanımlanmıştır.
    39:29Popülizmin Sağ ve Sol Formları
    • Teorisyenler Ernesto Laclau ve eşinin Şanta Buf gibi ve İspanya, Fransa'da ortaya çıkan yeni siyasi hareketler popülizm çerçevesinde ele alındı.
    • Popülizmin sağ ve sol farklılıkları vardır ve bu farklılıklar incelenecektir.
    40:05Sağ Popülizmin Örnekleri
    • Victor Orban ve Trump arasında siyaset yapma tarzı açısından fark yoktur, fark karşılarında mücadele ettikleri kurumların gücüne bağlıdır.
    • Orban iktidara geldiğinde mevcut kurumları değiştirebildi, anayasa ve yargı sistemini kendisine bağımlı kılabildi.
    • Trump karşısında güçlü dengeleyici kurumlar vardı: Kongre, Cumhuriyetçi Parti ve yüksek yargı.
    40:58Trump'un Kurumlarla Mücadelesi
    • Trump seçimleri kaybettiğinde, kurumların direncine rağmen seçimleri kaybetmediğini iddia etti ve Washington'a ayaklanma çağrısında bulundu.
    • Meclis binasını bastıran olay Amerika tarihinde ilk kez gerçekleşti.
    • Kurumların direnci, iktidara gelen popülizmin otokrasiye dönüp dönmemesinin belirleyici faktörüdür.
    42:42Popülizmin Ülkeden Ülkeye Etkisi
    • Bir ülkedeki gelenek, kurumsallaşma düzeyi ve bunlara sahip çıkma tarzı, popülizmin etkileşimi farklı formlar ortaya çıkarır.
    • Demokratik kurumların zayıf olduğu ülkelerde popülist iktidarlar (sol veya sağ) otokrasiye geçiş yapabilir.
    • Venezuela'da Chavez döneminde giderek otokratik bir yönetim kuruldu.
    44:06Victor Orban Örneği
    • Victor Orban, dinci-milliyetçi ve Avrupa'nın hıristiyan kökenlerinin savunucusu olarak kendini tanımlayan popülist bir liderdir.
    • Orban seçimleri kaybetme ihtimaliyle karşı karşıyadır ve seçimleri kaybetmemek için elinden geleni yapacaktır.
    • Avrupa Birliği üyeliği, Orban'ın otokrasiye geçmesini engelleyen bir faktördür.
    45:30Sol Popülizmin Örnekleri
    • Joe Biden, Amerika tarihinde Roosevelt'in New Deal'den daha büyük bir mali destek programı kongreden geçirdi.
    • Biden, yoksul hanelere doğrudan mali destek sağladı ve büyük bir altyapı yatırımları programı meclisten geçirdi.
    • Sol popülizm, dağıtım ve bölüşüm üzerine dayanırken, sağ popülizm devlet müdahalesine karşıdır.
    47:47Sol ve Sağ Popülizmin Farkları
    • Sol popülizm kamu kaynaklarını genişletmek ve vergi almak isterken, sağ popülizm vergi alma konusunda karşıdır.
    • Sağ popülizm devlet müdahale etsinler hem de vergilerin azaltılmasını isterken, sol popülizm devlet müdahale etsinler hem de zenginlerden vergi alınsın ister.
    • Sol popülizm, toplumda sistemin dışladığı, ezilen ve farklı görünebilecek grupların ittifakını savunur ve bu ittifaktan demokratik dinamiklerin doğabileceğini iddia eder.
    50:11Şantaj Muf ve Naklo'nun Siyasi Tezleri
    • Şantaj Muf ve Naklo, liberal demokrasinin siyasi mücadeleyi zayıflattığını, siyasetin ana kavramının "biz ve onlar" çatışması olduğunu savunurlar.
    • Karşıt faşizmin teorisyenleri siyaseti "dost ve düşman" ayrımı üzerine inşa ettiğini, ancak Şantaj Muf'a göre siyaset "biz ve rakiplerimiz" üzerine olmalıdır.
    • Demokratik siyaset çatışmayı yapısal olarak içerir, ancak bu çatışma has düşmanlık değil, rekabet ilişkisi olarak tanımlanmalıdır.
    52:33Sol Popülizm ve Türkiye Örneği
    • Erdoğanizm, Şantaj Muf'un akıl danışmanıydı ve sol popülist politikaları başarılı biçimde yürütmek için iktisadi mobilizasyon gerekiyordu.
    • Arjantin ve Brezilya'da sol popülist politikalar daha iyi başarıya ulaşırken, Venezuela'da petrol rantının dağıtılması üzerine kurulmuş sol popülizmin uzun vadede dönüştürücü etkisi sınırlı oldu.
    • Sol popülizmin mümkün olabilmesi için toplumdaki demokratik kurumların güçlü olması gerekir, aksi takdirde bu durum kaçınılmaz olarak faşizan bir otokrasiye dönüşebilir.
    55:43Erdoğanizmin Popülist Özellikleri
    • Erdoğanizm hem popülizm unsurlarını barındırır hem de popülizmden çok daha öteye bir özellik taşır.
    • Popülist unsurlarından biri toplumu "halk veya millet" ve "iç düşmanlar" olarak ikiye bölmektir.
    • Erdoğan, halk ve lider özdeşliği ilişkisinde Demirel'den daha fazla derinlik getirmiştir ve yüksek seçmen desteği bu ilişkiyi güçlendirmiştir.
    58:02Popülist Siyaset Yapma Tarzı
    • Popülist liderlerin kaba davranış, hoyrat siyaset yapma biçimi ve küfürlü, karşı tarafı tahkir eden konuşma tarzı vardır.
    • Popülistlerin evrensel özelliği, halk dilinden konuşma ve karşı tarafı takip etmektir.
    • Popülist siyaset yapma tarzı, hınç üzerine dayanır ve bu hınç sahnelenerek dile getirilir.
    1:00:32Popülistlerin Kriz Yaklaşımı
    • Popülistler sürekli krizden beslenir, kriz olmadığı zaman da kendileri kriz yaratırlar.
    • Kriz, milletin veya devletin tehlikede olduğunu ve istisnai mobilizasyonun gerekli olduğunu meşruiyetini sağlar.
    • Erdoğan, popülist olmakla birlikte sadece popülist değil, aynı zamanda tek adam rejimi üzerinden oluşan bir otokrasinin başında bulunmaktadır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor