Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan tıp eğitimi dersi formatında olup, TUS sınavlarına hazırlık amacıyla özofagus ve mide hastalıkları hakkında detaylı bilgiler içermektedir.
- Video, özofagus hastalıklarının (disfaji, reflü hastalığı, Barret hastalığı, akalazya, divertiküller, motilite bozuklukları, tümörler, kanser, perforasyon, Mallory-Weiss sendromu, enfeksiyonlar) semptomları, tanı yöntemleri ve tedavi seçenekleri ile başlayıp, mide fizyolojisi ve hastalıklarına (gastritler, atrofik gastrit, manite riski) geçiş yapmaktadır. Her hastalığın patolojik özellikleri, risk faktörleri ve cerrahi bakış açısıyla önemli noktalar vurgulanmaktadır.
- Eğitmen, özellikle cerrahlar ve patologlar için önemli bilgileri, sınavlarda çıkabilecek sorulara dikkat çekerek anlatmaktadır. Video, endoskopi, manometrik inceleme, baryumlu grafik, 24 saatlik pH metri gibi tanı yöntemlerini ve ilaç tedavisi, cerrahi müdahaleler gibi tedavi seçeneklerini detaylı şekilde ele almaktadır.
- 00:11Özofagus Hastalıkları ve Disfaji
- Özofagus hastalıkları genellikle disfaji (yutma zorluğu) ile başlar, ayrıca ağrılı yutma (odinofaji) ve göğüs ağrısı gibi semptomlar da görülebilir.
- Disfaji anatomik lokalizasyona göre üç gruba ayrılır: orofaringel (yutmanın başlangıcında), özofagus patolojileri ve motor disfonksiyon.
- Orofaringel disfaji, santral sinir sistemi sorunlarından kaynaklanır ve genellikle sıvı gıdalara karşı daha fazla etkilidir.
- 01:57Özofagus Disfaji Türleri
- Özofagus disfaji iki ana gruba ayrılır: mekanik lezyonlara bağlı ve motor disfonksiyona bağlı.
- Mekanik lezyonlara bağlı disfaji, kanser gibi kitlelerle ilişkilidir, katı gıdalara karşı daha fazla etkilidir ve progresif artar.
- Motor disfonksiyona bağlı disfaji, katı ve sıvı gıdalara eşit etkilidir, epizodik, aralıklı ve paroksimal olur, ilerleyici değildir.
- 03:35Gastro Reflü Hastalığı
- Gastro reflü, özofagus'un en sık görülen hastalığıdır ve kronik öksürük gibi semptomlarla da ortaya çıkabilir.
- Gastro reflü'nün en sık sebebi alt sfinkter basıncının düşük olması veya alt sfinkter gevşeme bozukluğudur.
- Hiatal herni, özellikle sliding tipi, gastro reflü ile ilişkilidir.
- 05:12Reflü'nün Diğer Sebepleri ve Semptomları
- Mide özofagel boşalmada gecikmesi, mide içeriğinin geriye kaçmasına neden olur ve reflü semptomlarını artırır.
- Gebelik gibi durumlarda intrabdominal basınç artışı reflüye yatkınlığı artırır.
- Yağlı besinler, çikolata, alkol ve kafeinli gıdalar sfinkteri gevşetir ve semptomları provoke eder.
- 07:16Reflü'nün Tanı ve Tedavisi
- Reflü'nün kesin tanısı 24 saatlik pH metredir, nazal kanülle takılıp mide pH'sını kaydeder.
- pH 2'nin alt özofagus alt ucunda gün içerisinde iki saatten fazla kaydedilmesi reflü tanısını doğrular.
- Endoskopik inceleme reflü tanısında kesin değildir, baryumlu grafik ile başlanır.
- 08:44Özofagus Hastalıkları ve Endoskopi
- Barret özofagus, strüktür özofagus ve özofajit gibi hastalıklar için endoskopi yapmak önemlidir.
- Reflü hastalarında kilo kaybı gibi komplikasyonlar görülürse endoskopi yapılmalıdır.
- Özofajit tanısını kesinleştirmek için biyopsi alınmalı ve Barret özofagus için endoskopi mutlaka yapılmalıdır.
- 09:35Barret Özofagus ve Patolojisi
- Özofagusun epiteli suk epiteldir, mide içeriği alt özofagusa süzüldüğünde epiteli kolumlar epiteye dönüşür.
- Displazi geliştiğinde bu duruma Barret özofagus denir ve displazi gelişmeyen tipi de olabilir.
- Barret özofagus, alt özofagus adeno karsinom riskini artırır ve bu tümör dünyada sıklığı en fazla artan ikinci tümördür.
- 10:43Reflü Komplikasyonları ve Tedavisi
- Reflü komplikasyonları arasında strüktür özofagus, ülserler, Barret özofagus, adenokarsinom, demir eksikliği anemisi, aspirasyon pnömonileri, peptik ülserler, laranjitler, gloptik stenozlar ve sinüzitler bulunur.
- Reflü tedavisinde önlemler yatağın başını yükseltmek, yemek yedikten sonra uyumamak, kahve, çay, alkol ve kafein içmemek gibi basit uygulamaları içerir.
- İlaç tedavisinde en etkili antiasit acilik asidi olan Gaviscon kullanılır, ayrıca H2 antagonistleri (simetridin, ranitidin, famotidin) ve proton pompaları (lansoprazol, omeprazol) verilir.
- 12:30Akalazya Hastalığı
- Akalazya, reflüde altözofagus sfinkterinde gevşeme bozukluğu iken, akalazyada sfinkterin gevşeyememesi (hipertansite) ve yüksek basınç olmasıdır.
- Akalazyanın patolojisinde minterik ve aurikulär plexus'taki nöron ve gangliyon kaybı, yutma cevabına peristaltik dalga yanıtı alınamamasına neden olur.
- Bu durumda özofagus kasılmaya çalışır, boyutu artar (megözofagus) ve mideye besinler geçemez, özofagus'ta birikir.
- 14:00Akalazya'nın Semptomları ve Tedavisi
- Akalazya'da özofagus'ta biriken besinler reflü benzeri semptomlar, göğüs ağrısı gibi belirtiler yaratabilir.
- Hastalık progresif olabilir ve aralıklı olabilir, en önemli ölüm sebebi aspirasyon pnömonisidir.
- Akalazya, özofagus sukas hücreli kanseri için risk faktörüdür ve doğrudan grafide megözofagus ve "kuş gagası" görünümü görülür.
- 15:49Akalazya Tedavisi
- Akalazya'nın kesin tanı yöntemi manometrik incelemedir, özofagus sfinkter içi basıncın yüksek olduğunu gösterir.
- Akalazya hastalarında endoskopi, komplikasyonlar (örneğin kilo kaybı) görülürse yapılmalıdır.
- Tedavide nitrat ve kalsiyum kanal blokörleri verilir, ayrıca botulius toksini kullanılır ve cerrahi miyotomi (Heller operasyonu) yapılabilir.
- 17:28Divertikül Türleri
- Divertiküller gerçek ve yalancı olmak üzere ikiye ayrılır; gerçek divertiküller tam kat tutarken, yalancı divertiküller sadece mukozayı ve submukozayı içerir.
- Gerçek divertiküllerden en sık görülen orta özofagustaki traksiyon divertiküllerdir, bu divertiküller kronik inflamasyonlardan sonra oluşan fibrozis nedeniyle oluşur.
- Yalancı divertiküllerden en önemli olan Zenker divertikülüdür ve genellikle yaşlı hastalarda görülen, kaslardaki koordinasyon bozukluğundan kaynaklanır.
- 18:36Zenker Divertikülü
- Zenker divertikülü proksimal özofagustan oluşur ve genellikle asemptomatiktir, semptom verdiğinde halitosis (ağız kokusu) ve çalkantı sesi gibi tipik belirtiler görülür.
- Zenker divertikülü endoskopik tanıda özenli olunmalı, aksi takdirde özofagus ferforasyonu ve akut göğüs mediasit oluşabilir.
- Zenker divertikülü baryumlu grafikle tanı konulur ve semptomatik olanlar cerrahi tedaviye tabi tutulur.
- 21:24Motilite Bozuklukları
- Difüz özofagul spazmı (turbüzen özofagus) idiopatik bir hastalık olup, peritalitik kasların bozuk sessizliği nedeniyle oluşur.
- Difüz özofagul spazmın en sık eşlik eden sistematik hastalık ALS (amiyotrofik lateral skleroz) olup, bu hastalığın en sık eşlik eden özofagus patolojisi bu durumdur.
- Sistemik skleroz (skleroderma) özofagusun alt üçte birinde en sık görülen sekonder motilite bozukluğudur ve yutma zorluğu ile hasta gelir.
- 24:12Özofagus Tümörleri
- Özofagus'un en sık tümörü sukamozdur ve genellikle orta üçte birde görülür.
- Özofagustaki metastatik tümörlerde en sık görülenler melanom ve meme kanseridir.
- Özofagus karsinomunda lokal yayılım önemlidir ve en sık akciğerlere metastaz yapar.
- 25:57Özofagus Kanseri Risk Faktörleri
- Sukamos hücreli tümörler genellikle orta üçte bir bölgesinde görülürken, adenokarsinomlar alt üçte bir bölgesinde daha sık görülür.
- Adenokarsinom risk faktörleri arasında alkol, sigara, kostik yanıklar, özellikle alkali yanıklar ve erkek cinsiyet bulunmaktadır.
- Göğüs radyoterapisi, akciğer veya meme kanseri radyoterapisi alanlar akalazer riskinde artmaktadır.
- 26:25Demir Eksikliği Anemisi ve Özofagus
- Demir eksikliği anemisinde proksimal özofagussta epitel değişiklikleri görülebilir ve tedavisi demir tedavisiyle olur.
- Eğer demir tedavisiyle iyileşmezse cerrahi çıkarım yapılabilir ve bu durum kanser riski taşır.
- Talos palmari sant plantaris (idiopatik hiperkeratoz) durumunda, yassı epite taşıyan bölgelerde hiperkeratoz ve mainleşme riski vardır.
- 27:25Özofagus Kanserinin Özellikleri
- Özofagus karsinomu için su kaz hücreli tümörler önemli bir risk faktörüdür.
- Lehimyom, epitelal bir tümör olup, SSK halkası adı verilen bir özellik gösterir.
- Özofagus-gastrik reflüye bağlı fibrozis, alt özofagusta reflü özofajitinden sonra gelişebilir.
- 28:34Özofagus Kanserinin Tanı ve Tedavisi
- Demir eksikliği anemisi ve proksimal post-krikoit bölgedeki web durumunda demir tedavisi yapılmalı, iyileşmezse mekanik veya cerrahi dilatasyon gerekir.
- Adenokarsinom üçte ikisi hemen her zaman Barrett zemininde gelişir.
- Barrett, özofagus sukamos hücreli kanseri için risk faktörü değildir, ancak adenokarsinomi için risk faktörüdür.
- 29:33Özofagus Kanserinin Klinik Görünümü
- Özofagus karsinomunun klasik mekanik özellikleri katı gıdalara karşı disfaji ve aşırı kilo kaybıdır.
- Göğüs ağrısı, ses kısıklığı ve medya invazyonu olabilir.
- Özofajit reflüye bağlı düşüneceğiz ve sistemik hastalıklar veya motilite bozuklukları (akalazyalar, halkalar, divertiküller) düşünülebilir.
- 30:36Özofagus Kanserinin Tedavisi ve Prognozu
- Özofagus kanserlerinin tedavisi cerrahi olup, yassı hücreli karsinomda radyoterapi de kullanılabilir.
- Adenokarsinom radyoterapiye cevap vermez.
- Gastrointestinal sistem tümörleri için sis-platin, karbon platin veya beş fu kemoterapisi kullanılır.
- 31:13Özofagus Kanserinin Geçmiş ve Prognozu
- Özofagus karsinomunun prognozu kötüdür, adeno tipi biraz daha kötüdür.
- Özofagus kanserleri Japon ırkta en çok görülür ve en fazla Ortadoğu'da görülür.
- Japonlarprognozu daha iyi çünkü kırk yaşından sonra endoskopi yaptırma mecburiyeti vardır ve erken tanı yaparlar.
- 32:19Özofagus Perforasyonu
- Özofagus perforasyonunun en sık sebebi atrojeniktir ve en sık servikal bölgede olur.
- Özofagus perforasyonu ile Buerbe sendromu ilişkilidir ve subkutan amfizem, kusma ve göğüs ağrısı belirtileri görülür.
- Özofagus perforasyonu tanısında akciğer grafiği ve baryumlu grafik kullanılır, tedavisi cerrahi olup kötü prognozu vardır.
- 34:11Üsküs Kanaması ve Özofagus Enfeksiyonları
- Alkolik gebe kişilerde şiddetli kusma, mukozanın erodisi ve kusmanın kanla gelmesiyle ilişkilidir.
- Üsküs kanaması, kusmanın içinde kan gelmesi durumunda görülen bir durumdur ve genellikle masif olmaz.
- Özofagus enfeksiyonları genellikle immünsupresif hastalıklar, HIV, diyabet ve kronik kronometöz hastalıklarda görülür.
- Özofagus enfeksiyonlarının en sık sebebi candida'dır, ikinci sırada viral enfeksiyonlarda HSV-1'dir.
- 35:37Doksisiklin ve Mide Fizyolojisi
- Doksisiklin, özofajit yapan bir ilaçtır ve klorokin tedavisine dirençli sıtma profilaksisinde kullanılır.
- Midede paletter hücreler fundus ve gövdede bulunur ve intrensek faktör, parlatıcılar, hidrolik kolorik asit salgılar.
- Paletter hücre kitlesi asit durumunu gösterir ve bazal/maksimum asit oranı 4'ten fazla olduğunda gastrinoma (Zollinger-Elison) düşünülür.
- 38:09Mide Hücreleri ve Protein Sindirimi
- Esas hücreler pepsinojen sentezler ve protein sindiriminde rol alırlar.
- Pepsinojen'in en güçlü uyaranı kolonerjik uyarıdır ve bu uyarı vagus ile gerçekleşir.
- Antrum'daki G hücreleri gastrin sentezler ve gastrin salınımının en güçlü uyaranı protein tüketimidir.
- Gastrin, paletter hücrelerde asit salgılatır ve asit pepsinojenden pepsi'ni aktif hale getirir.
- 39:58Gastritler ve Diyet İlişkisi
- Gastritler akut gastritler ve kronik gastritler olarak ikiye ayrılır, kronik gastritin en sık sebebi H. pylori'dir.
- Gastrit tanısı endoskopi ve biyopsi ile kesinleştirilir; akut enflamasyonda nötrofiller, kronik gastritte mononükleer hücreler görülür.
- Akut gastritler en sık stres ve nonsteroidlerle ilişkilidir, peptik ülser ve mide hastalıklarının diyetle ilişkisi gösterilememiştir.
- 42:19Peptik Ülser ve Faktörler
- Peptik ülserde agresif faktörler mide asit salgısını artıran nedenlerdir; stres, vagal uyarılma ve proteiğin fazla tüketimi bu faktörler arasındadır.
- Defansif faktörlerin stratejisi mukozal kan akımının devamlılığıdır; fundus ve gövdedeki hücreler karbonat ve mukus sentezlerini sağlar.
- Karbonat asidi tamponlar, mukus ise asidi engeller; bu dengede midede gastrit, ülser veya peptik ülser oluşmaz.
- 43:00Nonsteroid İlaçlar ve Gastrit
- Nonsteroid ilaçlar prostaglandin sentezini inhibe ederek mukozal defansı bozar ve gastrit oluşmasına neden olur.
- Gastritlerin en sık semptomu üsküz kanamasıdır; aspirin alıp mide kanaması geçiren hastalar olabilir.
- Nonsteroidlere bağlı gastrit profilaksisi için mizoprostol (prostaglandin E2 analogu) kullanılır, ancak genellikle proton pompaları ve H2 antagonistleri tercih edilir.
- 44:18Kronik Gastritler
- Kronik gastritlerin nedenleri arasında HP, alkol, ilaç, stres, korez maddeler, fiziksel cerrahi travma bulunur.
- Kronik gastritlerde karın ağrısı, hazımsızlık, şişlik ve gaz gibi dispeptik yakınmalar görülebilir.
- Kronik gastritin tedavisi HP radikasyonu ve semptomatik destek tedavisi (proton pompalar, diyet değişiklikleri) ile yapılır.
- 44:59Kronik Gastritin Alt Tipleri
- Kronik gastritin iki alt tipi vardır: tip A ve tip B.
- Tip A'dan daha çok korkulur çünkü atrofik gastrit yapar ve manite riski yüksektir.
- Tip B genellikle HP'ye bağlı olup, atrofik zeminde asiditesi azalmış, gastrini artmış, hem pernisiyöz anemi hem de adenokarsinom riski yüksektir.
- 45:58Özel Gastritler
- Özel gastritler arasında hematojen flagmanöz en önemlidir ve en sık nedeni alfa hemolitik streptokoklardır.
- Hematojen flagmanöz, midenin enfeksiyona maruz kalması ve gangren olması durumudur.
- Hematojen flagmanözün tedavisi gastrektomi (mide çıkarımı) ile yapılır ve genellikle ciddi, sosyal yaşamı kötü, bakımı zor olan hastalarda görülür.